ຫວ່າງມໍ່ໆມານີ້, ບາງບ່ອນໄດ້ຜັນຂະຫຍາຍມະຕິເລກທີ 595/2022 ຂອງຄະນະປະ ຈຳສະພາແຫ່ງຊາດ ວ່າດ້ວຍການຈັດຕັ້ງຄະນະບໍລິຫານງານຂັ້ນເມືອງ, ເມືອງ. ແລະມີສະຖານທີ່ທີ່ "ຫາຍໄປ" ຍ້ອນເລື່ອງການລວມຕົວ.
"ພວກເຮົາຈະຮັກສາຊື່ບ້ານໄດ້ແນວໃດເມື່ອເລື່ອງ "ການນໍາເຂົ້າແລະສົ່ງອອກ" ຍັງສືບຕໍ່ເກີດຂື້ນໃນປະເທດຂອງພວກເຮົາ?" - ກໍ່ແມ່ນຄວາມສົນໃຈຈາກການໂອ້ລົມສົນທະນາລະຫວ່າງນັກຄົ້ນຄ້ວາວັດທະນະທຳ 2 ທ່ານ, ທ່ານດຣ ຫງວຽນທິຮວາ (ສະມາຄົມ ວິທະຍາສາດ ປະຫວັດສາດນະຄອນ ໂຮ່ຈີມິນ) ແລະ ທ່ານດຣ ເຈີ່ນດຶກເຊີນ ( ມະຫາວິທະຍາໄລ Dong A, ນະຄອນ ດ່າໜັງ).
ບໍ່ສາມາດເຮັດໄດ້ດ້ວຍກົນຈັກ
ທ່ານດຣເຈີ່ນດຶກຊອນ: ພາຍຫຼັງທີ່ມີຄວາມສະຫງົບມາເປັນໄລຍະໜຶ່ງ, ບັນຫາ “ໂຮມ/ແບ່ງແຍກ” ຢູ່ປະເທດພວກເຮົາໄດ້ກາຍເປັນຄວາມວຸ້ນວາຍອີກເທື່ອໜຶ່ງ. ໃນນັ້ນ, ໄດ້ມີການປ່ຽນຊື່ບັນດາຕາແສງລວມ ແລະ ເມືອງເຂົ້າເປັນສະຖານທີ່ບໍລິຫານໃໝ່ດ້ວຍກົນໄກ (ຄືຕາແສງ ກວຽນດ່ອຍ ສົມທົບກັບຕາແສງ ກວ໋າງຮວາ, ຊື່ໃໝ່ແມ່ນຕາແສງ ດອຍຮວາ), ເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນບັນດາທ້ອງຖິ່ນທີ່ຖືກລວມເຂົ້າກັນບໍ່ພໍໃຈ ແລະ ມີປະຕິກິລິຍາ, ເພາະວ່າຊື່ຂອງດິນແດນບັນພະບຸລຸດຖືກຍຸບອອກຢ່າງກະທັນຫັນ).
ທ່ານດຣ ຫງວຽນທິຮວາ: ປະຕິກິລິຍາຈາກປະຊາຄົມ ແລະ ຄວາມເປັນຫ່ວງຂອງນັກຄົ້ນຄ້ວາປະຫວັດສາດວັດທະນະທຳແມ່ນສົມເຫດສົມຜົນ.
"ຊື່ສະຖານທີ່ແມ່ນຊື່ຂອງສະຖານທີ່ສະແດງອອກໂດຍຄໍາສັບສະເພາະ". ຄຸນລັກສະນະທີ່ໂດດເດັ່ນຂອງຊື່ສະຖານທີ່ແມ່ນຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງປະຫວັດສາດແລະພາສາ. ຊື່ສະຖານທີ່ທີ່ຂຶ້ນກັບປະເທດ/ພາກພື້ນ/ຊຸມຊົນຊົນເຜົ່າຈະຖືກຕັ້ງຊື່ຕາມພາສາຂອງຊາດ ຫຼືປະເທດນັ້ນ.
ຊື່ສະຖານທີ່ສະທ້ອນໃຫ້ເຫັນເຖິງຂະບວນການສ້າງຕັ້ງ, ລັກສະນະຂອງອົງປະກອບທາງພູມິສາດທໍາມະຊາດແລະວັດທະນະທໍາ, ແລະສະທ້ອນໃຫ້ເຫັນລັກສະນະ ເສດຖະກິດ ແລະສັງຄົມຂອງແຕ່ລະທ້ອງຖິ່ນ. ສະນັ້ນ, ລະບົບຊື່ສະຖານທີ່ພື້ນເມືອງ ແລະຊື່ສະຖານທີ່ບໍລິຫານປະຫວັດສາດຂອງທ້ອງຖິ່ນໜຶ່ງແມ່ນມີຄວາມສຳຄັນຫຼາຍ, ບາງບ່ອນກໍ່ກາຍເປັນ “ເຄື່ອງໝາຍ” ຫຼືເຄື່ອງໝາຍປະຫວັດສາດ.
ສໍາລັບຊື່ສະຖານທີ່ບໍລິຫານ, ມັນເປັນສິ່ງສໍາຄັນທີ່ຈະພິຈາລະນາຢ່າງລະມັດລະວັງໃນເວລາປ່ຽນຫຼືປ່ຽນຊື່. ປະຫວັດສາດຂອງປະເທດເຮົາໄດ້ຜ່ານຫຼາຍລາຊະວົງ ແລະ ເຫດການສັງຄົມ, ໄດ້ມີການປ່ຽນແປງຊື່ສະຖານທີ່ຫຼາຍຢ່າງ, ສອດຄ່ອງກັບການປ່ຽນແປງທາງດ້ານພູມສາດຂອງບ້ານ, ຕາແສງ, ເມືອງ, ແຂວງ... ອັນນີ້ກໍ່ສ້າງຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຫຼາຍຢ່າງໃຫ້ແກ່ການຄົ້ນຄວ້າປະຫວັດສາດ, ວັດທະນະທຳ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນຕ້ອງຊີ້ແຈ້ງເຫດການໃດໜຶ່ງຫຼືຕົວເລກປະຫວັດສາດ. ມັນບໍ່ແມ່ນເລື່ອງແປກທີ່ຫຼາຍທ້ອງຖິ່ນຈະເກີດຄວາມຂັດແຍ່ງກັນແລະຄວາມແຕກຕ່າງກັນຍ້ອນເລື່ອງນີ້.
ທ່ານດຣ ເຈີ່ນດຶກເຊີນ: ຂ້າພະເຈົ້າເຫັນດີວ່າ: ຊື່ໝູ່ບ້ານ, ຕາແສງ, ເມືອງ, ແຂວງ, ຫຼືໃນພາສາລັດ, ຊື່ສະຖານທີ່ບໍລິຫານ, ມີຄວາມໝາຍປະຫວັດສາດ ແລະ ຄວາມຫຼາກຫຼາຍດ້ານພາສາ.
ນອກນີ້, ຊື່ສະຖານທີ່ບໍລິຫານຍັງສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງຂະບວນການສ້າງຕັ້ງບ້ານ, ຕາແສງ, ບົດບາດຂອງບັນດາເຜົ່າ (ເຊັ່ນ: ແຄວ້ນຊາ, ງອກຊາ, ບ້ານເຟືອງຊາ... ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງໂດຍຊາວເຜົ່າ ກ໋າຍ, ງູ, ຟຸ່ງ...), ພູມສັນຖານ (ໝູ່ບ້ານບ໋າຍ, ໝູ່ບ້ານບ໋າວ...), ອາຊີບຕຳ່ຫູກຂອງຊາວເຜົ່າມົ້ງ. ບ້ານ...)
ສະນັ້ນ, ການປ່ຽນຊື່ສະຖານທີ່ໂດຍບໍ່ໄດ້ຖືເອົາບັນດາປັດໄຈດັ່ງກ່າວຖືວ່າເປັນຄວາມລົ້ມເຫຼວ, ເຮັດໃຫ້ສັງຄົມເສຍຫາຍ, ເສຍເອກະລັກ ແລະ ວັດທະນະທຳຂອງສະຖານທີ່/ທ້ອງຖິ່ນ; ແລະໃນຂະນະດຽວກັນກໍ່ສ້າງຄວາມຫຍຸ້ງຍາກໃນການຄຸ້ມຄອງບໍລິຫານສັງຄົມ.
"ທຶນສັງຄົມ" ຂອງຊື່ສະຖານທີ່
ທ່ານດຣ ຫງວຽນທິຮ່ວາ: ລະບຽບການໃໝ່ກ່ຽວກັບການຈັດຕັ້ງອົງການບໍລິຫານຂອງເມືອງ, ຕາແສງ, ບ້ານ... ຕ້ອງໄດ້ຮັບການສຶກສາຢ່າງຮອບດ້ານ. ການຕັ້ງຊື່ສະຖານທີ່ໃໝ່ (ເຊັ່ນດຽວກັນກັບຊື່ຖະໜົນໃນເຂດຕົວເມືອງ) ເປັນວິທະຍາສາດ ແລະບໍ່ສາມາດກຳນົດເອງໄດ້.
ເຫັນໄດ້ງ່າຍວ່າພາສາທີ່ໃຊ້ໃນກົດໝາຍຫຼືເອກະສານທາງບໍລິຫານຈະເປັນພາສາທີ່ນິຍົມແລະຄອບງຳພາສາທ້ອງຖິ່ນ.
ດັ່ງນັ້ນ, ຖ້າພວກເຮົາຕ້ອງການປົກປັກຮັກສາຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງດ້ານວັດທະນະທໍາຢ່າງແທ້ຈິງ - ແລະຍັງເຄົາລົບລັກສະນະວັດທະນະທໍາຂອງແຕ່ລະຊຸມຊົນແລະແຕ່ລະພາກພື້ນ, ຫຼັງຈາກນັ້ນ, ນອກຈາກການໂຮມ "ຄໍາສັບ" ໃນເອກະສານບໍລິຫານເພື່ອຄວາມສະດວກໃນການຄຸ້ມຄອງລັດ, ມັນຈໍາເປັນຕ້ອງຮັກສາລະບົບພາສາທ້ອງຖິ່ນແລະນໍາໃຊ້ຊື່ສະຖານທີ່ທີ່ຄຸ້ນເຄີຍເປັນທີ່ນິຍົມໃນສັງຄົມ.
ການປ່ຽນແປງຫຼືລົບຊື່ສະຖານທີ່ບໍ່ພຽງແຕ່ທໍາລາຍ "ມໍລະດົກຄວາມຊົງຈໍາ" ແຕ່ຍັງທໍາລາຍແຫຼ່ງຂອງ "ທຶນສັງຄົມ" ຈາກຄຸນຄ່າວັດທະນະທໍາຂອງຊື່ສະຖານທີ່.
ຊື່ສະຖານທີ່ພື້ນເມືອງສະແດງເຖິງອົງປະກອບທຳມະຊາດ (ຊື່ແມ່ນ້ຳ, ພູເຂົາ, ຄອງ ແລະ ອື່ນໆ) ເຊັ່ນ: ຢູ່ ບຽນຮວ່າ (ດົ່ງນາຍ), ມີສະຖານທີ່ມີຊື່ສຽງໂດ່ງດັງຄື: ກູ່ລາວໂພ, ປະຈຸບັນແມ່ນ ຫວູຮ່ຽນຮວ່າແທນ; ຂົວກາວ - ຂົວທາງລົດໄຟທີ່ສຳຄັນຢູ່ແມ່ນ້ຳດົງນາຍ, ຫຼັງຈາກເຮືອລຳພັງລົງ, ກະທັນຫັນກາຍເປັນ “ຂົວເກີ້ງ”...
ຫຼືຢູ່ນະຄອນໂຮ່ຈີມິນ, ຊື່ສະຖານທີ່ໃນພາສາເຊັ່ນ “ວົງວຽນ” ຖືກແທນທີ່ດ້ວຍ “ວົງວຽນ”, ສີ່ແຍກທີ່ມີຊື່ສຽງເຊັ່ນ: ເສັ້ນທາງ 6 ແຍກ ຟູດົງ, 7 ແຍກ ລີໄທ ຮອດ, 4 ແຍກ ຟູ໋ນວນ... ຖືກແທນທີ່ດ້ວຍ “ສີ່ແຍກ”. ສະພາບການດັ່ງກ່າວບໍ່ພຽງແຕ່ເຮັດໃຫ້ພາສາຫວຽດນາມທຸກຍາກເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງທຳລາຍຄວາມຫຼາກຫຼາຍ ແລະ ຄວາມອຸດົມສົມບູນຂອງວັດທະນະທຳພາກພື້ນ.
ບາງຄົນຍັງເຊື່ອວ່າຊື່ສະຖານທີ່ຈະບໍ່ຫາຍໄປຕາບໃດທີ່ມັນຍັງຖືກກ່າວເຖິງໂດຍຄົນ. ນີ້ແມ່ນຄວາມຈິງແຕ່ບໍ່ພຽງພໍ. ເນື່ອງຈາກວ່າຊື່ສະຖານທີ່ແມ່ນປະເພດຂອງມໍລະດົກທີ່ບໍ່ມີຕົວຕົນ, ຖ່າຍທອດຜ່ານພາສາແລະຄວາມຊົງຈໍາ, ແລະ "ວັດສະດຸ" ໂດຍລັດຖະບານເປັນລາຍລັກອັກສອນ.
ດັ່ງນັ້ນ, ເມື່ອ "ບົດເລື່ອງທາງກາຍ" ປ່ຽນຊື່ສະຖານທີ່ແລະແຜ່ຂະຫຍາຍຢ່າງໄວວາແລະແຜ່ຂະຫຍາຍໃນທຸກມື້ນີ້, ຊື່ສະຖານທີ່ເກົ່າໆຈະຫາຍໄປຈາກຄວາມຊົງຈໍາແລະພາສາຂອງຊຸມຊົນໃນໄວໆນີ້! ນີ້ສາມາດເຮັດໃຫ້ເກີດການຕໍ່ຕ້ານວັດທະນະທໍາ, ເມື່ອອົງປະກອບວັດທະນະທໍາຫາຍໄປຫຼືມີການປ່ຽນແປງໂດຍບໍ່ມີຄວາມຕັ້ງໃຈແລະຄວາມຕ້ອງການຂອງຊຸມຊົນ - ຫົວຂໍ້ຂອງວັດທະນະທໍາ.
ດຣ ເຈີ່ນດຶກແອງເຊີນ: ຢູ່ປະເທດພວກເຮົາ, ຊື່ຂອງສະຖານທີ່ຫຼາຍແຫ່ງມີປະຫວັດສາດນັບພັນປີ, ບັນທຶກໄວ້ໃນປື້ມປະຫວັດສາດ. ໃນສະໄໝລາຊະວົງຫງວຽນ, ການປະຕິຮູບການບໍລິຫານໃນລາຊະວົງມິນ (1832 - 1833) ໄດ້ສ້າງຕັ້ງຊື່ສະຖານທີ່ໃໝ່ຫຼາຍແຫ່ງ (ຢູ່ກວາງນາມດຽວ, ຫຼາຍໝູ່ບ້ານ, ຊື່ໝູ່ບ້ານໃນເມືອງ ດ້ຽນເຍີນ, ກວ໋າເຊີນ, ເລດົ່ງ... ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນຈາກລັດຖະດຳລັດຂອງກະສັດມິນມັງໃນເດືອນ 12/16. ຊື່ສະຖານທີ່ເຫຼົ່ານີ້ມີມາເກືອບ 2 ສະຕະວັດແລ້ວ.
ພາຍຫຼັງການປະຕິວັດເດືອນສິງຫາປີ 1945, ຫຼາຍບ້ານ, ຕາແສງຖືກແຍກອອກ ແລະ ຂອບເຂດການປົກຄອງຂອງເຂົາເຈົ້າໄດ້ປ່ຽນແປງຄື: ບ້ານໃຫຍ່ຖືກແຍກອອກເປັນສອງຕາແສງ, ຫຼື 2 ຫຼື 3 ບ້ານນ້ອຍຖືກລວມເຂົ້າເປັນຕາໜ່າງໃໝ່. ຄືກັນ ຢູ່ຂັ້ນເມືອງ ແລະ ຂັ້ນແຂວງ. ປະຊາຊົນໄດ້ຄຸ້ນເຄີຍກັບຊື່ສະຖານທີ່ເຫຼົ່ານີ້ເກືອບ 8 ທົດສະວັດ, ແຕ່ໃນປັດຈຸບັນພວກເຂົາປ່ຽນຊື່, ຕົ້ນກໍາເນີດຂອງພວກມັນສູນເສຍໄປ, ແລະ "ເອກະລັກວັດທະນະທໍາ" ຂອງຊື່ສະຖານທີ່ແບບດັ້ງເດີມຂອງພວກເຂົາຖືກລົບອອກ, ດັ່ງນັ້ນພວກເຂົາຈຶ່ງມີປະຕິກິລິຍາ.
ຕ້ອງການຄໍາແນະນໍາຈາກຜູ້ຊ່ຽວຊານ.
ທ່ານດຣ ເຈີ່ນດຶກເຊີນ: ບັນດາທ້ອງຖິ່ນກັບບັນດາເມືອງ, ເມືອງທີ່ຖືກ “ຫຼຸດລົງ” ໃນຄັ້ງນີ້ ຄວນສ້າງຕັ້ງຄະນະປຶກສາ, ໃນນັ້ນມີບັນດານັກຄົ້ນຄ້ວາ ຮ່າໂນ້ຍ, ນັກຊ່ຽວຊານດ້ານຕົວໜັງສື, ສຶກສາບໍລິຫານ, ນັກຄົ້ນຄ້ວາປະຫວັດສາດທ້ອງຖິ່ນ... ເພື່ອຊ່ວຍລັດຖະບານກວດກາຄືນບັນດາແຫຼ່ງປະຫວັດສາດ, ເອກະສານທີ່ຕັ້ງພູມສາດ, ໃບທະບຽນທີ່ດິນ, ເອກະສານບໍລິຫານ... ຈາກລາຊະອານາຈັກຝລັ່ງ.
ທັງນີ້, ເພື່ອຊອກຫາຊື່ສະຖານທີ່ເດີມ, ມີມາແຕ່ດົນນານ ທີ່ມີອິດທິພົນຕໍ່ປະຫວັດສາດ ແລະ ວັດທະນະທຳທ້ອງຖິ່ນ, ຈາກນັ້ນສະເໜີຊື່ສະຖານທີ່ທີ່ເໝາະສົມເພື່ອໃຫ້ລັດຖະບານ “ປ່ຽນຊື່” ຫົວໜ່ວຍບໍລິຫານທີ່ຕ້ອງໄດ້ຈັດວາງໃນໄລຍະນີ້.
ຕໍ່ໄປ, ລັດຖະບານຕ້ອງຈັດຕັ້ງການສື່ສານກ່ຽວກັບ "ການປ່ຽນຊື່" ສໍາລັບຊຸມຊົນທີ່ຢູ່ອາໄສໃນສະຖານທີ່ເຫຼົ່ານີ້ເພື່ອໃຫ້ພວກເຂົາເຂົ້າໃຈແລະຕົກລົງ, ແທນທີ່ຈະອອກຄໍາສັ່ງບໍລິຫານກ່ຽວກັບການລວມຕົວ / ການປ່ຽນຊື່, ໂດຍບໍ່ມີການປຶກສາຜູ້ຊ່ຽວຊານຫຼືຊຸມຊົນທີ່ຢູ່ອາໄສ.
ດຣ ຫງວຽນທິຮວາ: ແມ່ນແລ້ວ! ຄົ້ນຄວ້າປ່ຽນຊື່ສະຖານທີ່ແມ່ນວຽກງານວິທະຍາສາດ, ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີຜູ້ຊ່ຽວຊານດ້ານປະຫວັດສາດ, ວັດທະນະທຳ, ພາສາ... ແລະ ການຮ່ວມມື ແລະ ຄວາມເຫັນດີເຫັນພ້ອມຂອງປະຊາຄົມ. ແຕ່ກ່ອນອື່ນໝົດ, ພື້ນຖານການລວມຕົວຂອງບັນດາທ້ອງຖິ່ນ, ບໍ່ວ່າໃຫຍ່ ຫຼື ນ້ອຍ, ລ້ວນແຕ່ຕ້ອງອີງໃສ່ພື້ນຖານວິທະຍາສາດ, ບໍ່ພຽງແຕ່ເພື່ອ “ຄວາມສະດວກໃນການຄຸ້ມຄອງ” ຫຼື “ຫຼຸດຜ່ອນພະນັກງານ”; ຫຼີກລ່ຽງສະຖານະການ “ແຍກ-ລວມ” ແບບ “ຕັດຕີນໃຫ້ພໍດີກັບເກີບ” ເຊິ່ງກໍ່ໃຫ້ເກີດຜົນສະທ້ອນໃນໄລຍະຍາວຫຼາຍຢ່າງ.
ດຣ ເຈີ່ນດຶກແອງເຊີນ: ຊື່ສະຖານທີ່ ກໍ່ຄືຊື່ສ່ວນຕົວມີຄວາມໝາຍຕິດພັນກັບ: ປະຫວັດສາດ, ວັດທະນະທຳ, ພູມສາດ, ພາສາ, ນິກາຍສາດ… ແລະບໍ່ແມ່ນຊື່ທີ່ນຳໃຊ້ເພື່ອລະບຸໃນຂະແໜງບໍລິຫານ ແລະ ຄຸ້ມຄອງລັດ. ຖ້າຫາກວ່າການປ່ຽນຊື່ບໍ່ຖືກຕ້ອງກໍຈະພາໄປເຖິງສະພາບການຄື: “ປະຈຸບັນໝູ່ບ້ານແລະບ້ານເກີດຄວາມວຸ້ນວາຍຈະເອີ້ນແນວໃດ, ຂຽນແນວໃດ… ດຽວນີ້”.
ທີ່ມາ
![[ຮູບພາບ] ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຟ້າມມິງຈິ້ງ ເຂົ້າຮ່ວມພິທີເປີດປະຕິບັດໂຄງການສຳຄັນ 2 ໂຄງການຢູ່ນະຄອນ ຫາຍຟ່ອງ](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/1200x675/vietnam/resource/IMAGE/2025/9/27/6adba56d5d94403093a074ac6496ec9d)
(0)