ຊາວເຜົ່າ ກວ໋າງ “ມັກໂຕ້ຖຽງກັນໃນວິຊາການ”

ບັນດາຜູ້ເຖົ້າຜູ້ແກ່ໃນບ້ານທີ່ມີຄວາມຮູ້ກ່ຽວກັບນິທານພື້ນເມືອງແມ່ນແຫຼ່ງເຊື່ອມຕໍ່ອະດີດແລະປະຈຸບັນ. ພາບ: TAN LAC

ແບບນັກວິຊາການແບບດັ້ງເດີມ

ເຖິງວ່າການສຶກສາສອບເສັງລາຊະອານາຈັກ ກວາງນາມ ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຊ້າຍ້ອນປັດໄຈປະຫວັດສາດ, ພູມສາດ, ແຕ່ມັນພັດທະນາໄວ. ນາມມະຍົດ “ງູຟຸ່ງທິຟີ”, “ທູຮ່ວາ”, ຕູ໋ກຽນ, “ງູທູດັ່ງຄວາຍ”, “ພູຕູ່ດາງຄວາ” ແມ່ນຫຼັກຖານສະແດງເຖິງຄວາມເລິກລັບ ແລະ ເລິກເຊິ່ງຂອງການສຶກສາການສອບເສັງຈັກກະພັດ ກວາງນາມ.

ການຮຽນຮູ້ໄປຄຽງຄູ່ກັບການປະຕິບັດ. ຜູ້ທີ່ໄດ້ຜ່ານການສອບເສັງຈັກກະວານຢູ່ກວາງນາມໄດ້ຮັບການແຕ່ງຕັ້ງໂດຍພະລາດຊະວັງແລະກາຍເປັນເສົາຄ້ຳຂອງປະເທດຊາດ. ຄວາມຮູ້ຂອງເຂົາເຈົ້າໄດ້ຖືກນໍາໃຊ້ໃນການປົກຄອງປະເທດແລະການສອນກະສັດ, ແລະເຖິງແມ່ນວ່າເພື່ອ "ໂຕ້ຖຽງ" ກັບກະສັດ.

ຄົນທີ່ປະສົບຜົນສໍາເລັດເຫຼົ່ານີ້, ເມື່ອພວກເຂົາກາຍເປັນພາສາຈີນ, ສະເຫມີໄດ້ຮັບການຍ້ອງຍໍໃນຄວາມຊື່ສັດ, ຄວາມຍຸດຕິທໍາ, ຄວາມຊື່ສັດ, ຄວາມກ້າຫານ, ຄວາມກ້າຫານ, ຄວາມເອື້ອເຟື້ອເພື່ອແຜ່, ຄວາມຮັກຕໍ່ປະຊາຊົນ, ແລະການສຶກສາ. ພິເສດ, 4 ຄຳເວົ້າ “ຄວາມສັດຊື່ - ຄວາມສະຫງົບ - ຄວາມພາກພຽນ - ຄວາມສາມາດ” ທີ່ເຈົ້າຊີວິດ ທູດຶກ ມອບໃຫ້ ຫງວຽນເຕີ໋ນ - ຜູ້ກວດກາການສຶກສາ ກວາງນາມ ແມ່ນຄວາມພາກພູມໃຈຂອງຊາວ ກວາງນາມ.

ມື້ຫນຶ່ງຂອງການເດີນທາງສອນຫຼາຍ. ບັນດານັກປັນຍາຊົນ ກວາງນາມ ຍາມໃດກໍ່ຮັບຮູ້ເຖິງການຮັບເອົາແນວຄວາມຄິດ ແລະ ທຶນການສຶກສາໃໝ່, ເຊັ່ນ: ການເຄື່ອນໄຫວປື້ມໃໝ່, ການທ່ອງທ່ຽວຕາເວັນອອກ, ແລະ ໂຮງຮຽນຟຣີ ດົງກິງ.

ເມື່ອໄປປະຕິບັດໜ້າທີ່ການທູດ ຫຼື ເຮັດວຽກຢູ່ຕ່າງປະເທດ, ຍາມໃດກໍ່ເອົາໃຈໃສ່ ແລະ ສັງເກດບັນດາຄວາມກ້າວໜ້າ ດ້ານວິທະຍາສາດ ແລະ ເຕັກໂນໂລຢີ ເພື່ອນຳກັບຄືນສູ່ປະເທດນຳໃຊ້, ເຊັ່ນດຽວກັບທ່ານ ຟ້າມຝູ໋ຈ້ອງ; ຫຼື ປຶກສາຫາລືຢ່າງຕັ້ງໜ້າ ແລະ ສະແຫວງຫາການຮ່ຳຮຽນ ເພື່ອຂະຫຍາຍຄວາມຮູ້ໃຫ້ກວ້າງຂວາງ, ເຊັ່ນດຽວກັບກໍລະນີຂອງທ່ານ ຫງວຽນທ້ວນ ໄດ້ຖາມນັກປັນຍາຊົນຈີນ ແລະ ອັງກິດ.

ນະຄອນຫຼວງທີ່ຈະໂຕ້ຖຽງ

ກິດຈະກໍາວິທະຍາສາດແມ່ນອີງໃສ່ພື້ນຖານຂອງຄວາມຮູ້ທີ່ມີຢູ່ແລ້ວ. ຄວາມຮູ້ນີ້ຖືກສົ່ງຜ່ານຫນ້າຂອງປຶ້ມ.

ທ່ານດຣ Huynh Cong Ba - ນັກຄົ້ນຄ້ວາທີ່ມີຈິດໃຈວິທະຍາສາດທີ່ເຂັ້ມແຂງ. ພາບ: KIM HOA

ນັບແຕ່ສະຕະວັດທີ 17 ເປັນຕົ້ນມາ, ມີຄອບຄົວໜຶ່ງຢູ່ໂຮ້ຍອານໄດ້ສະສົມປຶ້ມຫຼາຍຢ່າງຈົນເຖິງແມ່ນນັກວິຊາການຈີນແລະຍີ່ປຸ່ນທີ່ມີຊື່ສຽງ Chu Thuan Thuy ກໍ່ປະຫຼາດໃຈຫຼາຍຕໍ່ເລື່ອງນີ້.

ເກືອບທັງໝົດຂອງປຶ້ມ (ສະບັບພາສາຈີນ) ທີ່ Chu Thuan Thuy ກ່າວເຖິງແມ່ນມີຢູ່ໃນຄອບຄົວ. ນີ້ແມ່ນການພິສູດໃຫ້ເຫັນຄວາມສົນໃຈຂອງຊາວເຜົ່າຈຳໃນຂົງເຂດທຶນຮອນດ້ານວິຊາການ - ຊັບສິນທາງປັນຍາ.

ທຶນວິທະຍາສາດຍັງສະທ້ອນໃຫ້ເຫັນເຖິງການໄດ້ຮັບການສຶກສາແລະຄວາມຮູ້. ບັນດານັກຄົ້ນຄ້ວາກວາງນາມ ມີແຫຼ່ງທຶນຄວາມຮູ້ທີ່ອຸດົມສົມບູນ, ໃນນັ້ນມີບັນດານັກວິທະຍາສາດ ແລະ ນັກຄົ້ນຄ້ວາທີ່ມີຊື່ສຽງຄື: ສາດສະດາຈານ Hoang Tuy, ສາດສະດາຈານ Huynh Ly, ສາດສະດາຈານ Le Tri Vien, ສາດສະດາຈານ Le Dinh Ky, ສາດສະດາຈານ Nguyen Quang Hong, Dr.

ນອກນີ້, ກວາງນາມຍັງມີນັກຄົ້ນຄ້ວາບໍ່ມີລະດັບວິຊາການ ແຕ່ມີຄວາມຮູ້ເລິກເຊິ່ງກ່ຽວກັບການສຶກສາຢູ່ທ້ອງຖິ່ນ ຫລື ວິຊາການໃດໜຶ່ງ.

ຄຸນງາມຄວາມດີທາງວິທະຍາສາດຍັງເປັນຊັບສິນທາງວິທະຍາສາດ. ນັກຄົ້ນຄ້ວາ Huynh Cong Ba ໄດ້ຮັບການຍ້ອງຍໍຈາກສາດສະດາຈານຫລາຍຄົນຢູ່ແຂວງ Bac Ha ໃນຄຸນນະພາບດ້ານວິທະຍາສາດ.

ສາດສະດາຈານ ເຈືອງທ້ຽນເຍີນ ໄດ້ໃຫ້ຄໍາເຫັນກ່ຽວກັບເພິ່ນວ່າ: “ດ້ວຍລະບົບເອກະສານທີ່ອຸດົມສົມບູນຫຼາຍ (...), ມີເອກະສານໃໝ່ຫຼາຍສະບັບ, ກວດກາຢ່າງລະມັດລະວັງ…, ພໍເຫັນໄດ້ວ່າຜູ້ຂຽນໄດ້ປະຕິບັດຢ່າງລະມັດລະວັງ, ເຂັ້ມງວດ ແລະ ບັນລຸປະສິດທິຜົນສູງ”.

ຕ້ອງໂຕ້ຖຽງຕົວເອງ

Mencius ເຄີຍແນະນໍາວ່າ, "ບໍ່ມີຫນັງສືດີກວ່າບໍ່ມີຫນັງສື." ນັກວິທະຍາສາດຕ້ອງມີຈິດໃຈສະທ້ອນ, ໂຕ້ວາທີ, ແລະຄວາມບໍ່ຄ່ອຍເຊື່ອງ່າຍໆກ່ຽວກັບຄວາມຮູ້ທີ່ມີຢູ່ແລ້ວເພື່ອຊອກຫາຄວາມເຂົ້າໃຈໃຫມ່.

ນັກຄົ້ນຄ້ວາ ຮ່ວາງກົງບ່າ ໄດ້ແກ້ໄຂຄຳອະທິບາຍທີ່ຜິດພາດກ່ຽວກັບຕົ້ນກຳເນີດຂອງຊື່ “ ດ່ານັງ ”, ຫຼືການແປຊື່ໝູ່ບ້ານຫຼາຍສະບັບທີ່ຜິດພາດໃນການແປປື້ມ “ໂອຈ່າງລູ້”, “ພູບຽນທາບລູ”, ແລະ ແກ້ໄຂເນື້ອໃນຂອງປຶ້ມໂດຍນັກສຶກສາ ດ່າວຢຸຍແອງ. ເຖິງແມ່ນວ່າລາວໄດ້ແກ້ໄຂຄວາມເຂົ້າໃຈຜິດແລະການແປຜິດພາດຂອງເອກະສານ stele ໃນວຽກງານຈາລຶກ Han Nom ຂອງຫວຽດນາມ.

ເມື່ອສາດສະດາຈານ ເຈີ່ນກວກເວືອງ ໄດ້ຕັ້ງຄຳຖາມວ່າ: “ຂ້າພະເຈົ້າ (ອາຈານ ຫວູ) ໄດ້ໄປທັດສະນະສຶກສາຈາກ ກວາງບິ່ງ - ກວາງຈີ (ທິດໃຕ້ແມ່ນ້ຳ ເຈິ່ນ) ເຖິງ ກວາງນາມ - ແຄ໋ງຮ່ວາ, ຍົກເວັ້ນສະຖານທີ່ຕັ້ງຊື່ Ap Bac ຢູ່ເມືອງ My Tho, ເຂດທົ່ງພຽງແມ່ນ້ຳຂອງ, ບໍ່ເຫັນບ່ອນອື່ນຊື່ Bac.

ຍົກຕົວຢ່າງ (…): Tra Kieu Dong, Tra Kieu Tay, Tra Kieu Nam, Tra Kieu Trung… (Duy Xuyen); Cam Nam, Cam Tay, Cam Dong, Cam Thanh, Cam Chau… (ນອກເມືອງ Hoi An). ເປັນຫຍັງເຂົາເຈົ້າຈຶ່ງຫຼີກລ່ຽງຊື່ບັກ?”

ນັກຄົ້ນຄ້ວາ Huynh Cong Ba (ເມື່ອຍັງເປັນນັກສຶກສາ - ນັກສຶກສາຈົບຊັ້ນສູງ) ໄດ້ໂຕ້ຖຽງວ່າ: “ແຕ່ກວາງຈີຮອດກວາງນາມ, ບໍ່ມີຄວາມຢ້ານກົວ” ຊື່ງບັກ.

ຕົວຢ່າງ: ໃນ “ໂອເຈົາແຄ໋ງລູ” (ສັດຕະວັດທີ 16): ຢູ່ເມືອງ ມິນລິງ, ມີຕາແສງ ບັກບ້າ. ໃນ “ພູບຽນທາບລູ” (ສະຕະວັດທີ 18): ຢູ່ຕາແສງ ຟຸກລອງ (ຕາແສງ ເຕີນຟຸກ, ແຂວງ ດ້ຽນບານ), ມີຕາແສງ ບັກເລມ. ຢູ່ແຂວງ ແທງຮ໋ວາ (ແຂວງແທງຮ໋ວາ), ມີຕາແສງ Yeu Bac.

ນອກຈາກນັ້ນ, ນັກຄົ້ນຄ້ວາ ຮ່ວາງກົງບາ ຍັງໄດ້ນຳໃຊ້ແຜນທີ່ບູຮານເພື່ອກຳນົດຊື່ສະຖານທີ່ອື່ນໆຂອງດິນແດນກວາງບິ່ງ ດ້ວຍອົງປະກອບ “ບັກ” ເຊັ່ນ: ຕາແສງ ບັກທອນ (ສອງຄັ້ງ), ອາບແບກ, ຟອງເລບັກ, ແຄມເລບັກ, ບັກແອບ (3 ເທື່ອ), ລານບັກ, ຈິ້ງບັກ, ບັກລຳ, ບັກເມ່...

ທ່ານຍັງໄດ້ອະທິບາຍເຖິງການປະກົດຕົວທີ່ຫາຍາກຂອງອົງປະກອບ “ທິດເໜືອ” ໃນຊື່ສະຖານທີ່ຢູ່ດິນແດນກວາງນາມວ່າ: “ຊາວຫວຽດນາມ ສືບຕໍ່ເຄື່ອນຍ້າຍຖິ່ນຖານໄປທາງໃຕ້, ເມື່ອໄປຮອດບ່ອນໜຶ່ງ, ເຂົາເຈົ້າໄດ້ຕັ້ງບ້ານໃໝ່ ແລະ ຕັ້ງຊື່ໃຫ້ (ເຊັ່ນ: ຊື່ X). ຕໍ່ມາເມື່ອຊາວບ້ານໄດ້ຂະຫຍາຍດິນແດນໄປທາງໃຕ້, ເຂົາເຈົ້າໄດ້ຕັ້ງຊື່ໃຫ້ວ່າ “ເຊນ້ຳ”.

ຈິດໃຈວິຈານວິທະຍາສາດບໍ່ພຽງແຕ່ມີຢູ່ໃນໂລກນັກວິຊາການແຂວງກວາງນາມເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງໄຫລໄປສູ່ປະຊາຊົນນັກຄົ້ນຄ້ວາທ້ອງຖິ່ນທີ່ບໍ່ມີລະດັບວິຊາການ.

ກໍລະນີຂອງນັກຄົ້ນຄວ້າ Le Van Hao ເປັນຕົວຢ່າງ. ທ່ານໄດ້ຂຽນບົດຄວາມວິຈານ ແລະ ຄັດຄ້ານບັນດາຫົວເລື່ອງ ແລະ ວຽກງານຄົ້ນຄ້ວາກ່ຽວກັບດິນແດນກວາງນາມ ຂອງບັນດານັກປະພັນທີ່ມີຫົວເລື່ອງ ແລະ ລະດັບວິຊາການ.

ຕາມປົກກະຕິ, ໄດ້ຕີລາຄາວຽກງານ “ຄວາມເຊື່ອຖືຂອງຊາວແຄມຝັ່ງທະເລ ກວາງນາມ - ດ່າໜັງ”, ຕຳນິຕິຕຽນການອະທິບາຍຊື່ສະຖານທີ່ “ນາຮ່ຽນ” ຂອງບັນດານັກຄົ້ນຄ້ວາທີ່ມີຊື່ສຽງຢູ່ ກວາງນາມ, ໄດ້ລົງພິມໃນວາລະສານພັດທະນາເສດຖະກິດ - ສັງຄົມ ດ່າໜັງ.

ນັກຄົ້ນຄວ້າກາຍເປັນ "ທະນາຍຄວາມ". ເຂົາເຈົ້າມີຄວາມຮູ້ດ້ານວິຊາການຂອງໝູ່ບ້ານ ແລະ ມີຄວາມຮູ້ກ່ຽວກັບເອກະສານຂອງຊາວ Han Nom ເປັນຢ່າງດີ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວໄດ້ຊ່ວຍໃຫ້ອຳນາດການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນແກ້ໄຂຄວາມຂັດແຍ່ງກັນກ່ຽວກັບບັນພະບຸລຸດ ແລະ ລູກຫລານຢູ່ຫຼາຍໝູ່ບ້ານພາກກາງ.

ນີ້ແມ່ນຊື່ສຽງດ້ານວິຊາການຂອງນັກວິທະຍາສາດກວາງນາມ.

ທີ່ມາ: https://baoquangnam.vn/nguoi-quang-hay-cai-trong-hoc-thuat-3139044.html