Luật Báo chí (sửa đổi): Tránh lợi dụng hoặc thương mại hóa báo chí

Chiều 8/10, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã khai mạc Phiên họp thứ 50 - phiên họp cuối cùng chuẩn bị cho Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV.

Tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét, cho ý kiến và quyết định 37 nội dung.

Nhiều quy định được bổ sung vào Luật Báo chí (sửa đổi)

Mở đầu phiên họp thứ 50, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến dự án Luật Báo chí (sửa đổi).

Lần sửa đổi này tập trung vào 4 nhóm chính sách lớn: Tăng cường công tác quản lý đối với hoạt động báo chí; nâng cao chất lượng người làm báo, lãnh đạo cơ quan báo chí; thúc đẩy phát triển kinh tế báo chí và điều chỉnh hoạt động báo chí trên không gian mạng.

Trình bày Tờ trình dự án luật, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng cho biết, Dự thảo quy định các nguyên tắc về mô hình hoạt động, kinh tế báo chí, mở rộng không gian hoạt động của báo chí để phát triển báo chí trong bối cảnh sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, đáp úng yêu cầu thông tin, tuyên truyền trong kỷ nguyên mới.

Nhiều quy định được bổ sung, trong đó có cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện là cơ quan báo chí có nhiều loại hình báo chí, cơ quan báo chí trực thuộc; được có cơ chế đặc thù về tài chính theo quy định của Chính phủ.

Dự thảo cũng bổ sung quy định cơ quan báo chí được liên kết sản xuất nội dung, trừ nội dung về thời sự chính trị, an ninh, quốc phòng, đối ngoại để thúc đẩy cơ quan báo chí khai thác giá trị từ hoạt động liên kết phục vụ phát triển báo chí, đồng thời đảm bảo định hướng trong thông tin thời sự chính trị (thông tin về các hoạt động của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các sự kiện quan trọng của đất nước...), an ninh, quốc phòng, đối ngoại.

Giao Chính phủ quy định chi tiết về liên kết trong hoạt động báo chí, minh bạch trách nhiệm, quyền lợi của các bên khi tham gia liên kết, thúc đẩy liên kết đem lại giá trị cho phát triển báo chí.

Nội dung đáng chú ý khác là bổ sung quy định về nguồn thu mới của cơ quan báo chí, gồm: thu từ bán quyền xem tác phẩm báo chí; từ cho phép khai thác, sử dụng tác phẩm báo chí; từ liên kết trong hoạt động báo chí; từ cung cấp dịch vụ sự nghiệp công do cơ quan nhà nước có thâm quyền giao nhiệm vụ, đặt hàng, đấu thầu; từ người có nhu cầu đăng bài nghiên cứu khoa học để có kinh phí phản biện, hoàn thiện, nâng cao chất lượng bài viết.

Nhất trí với chủ trương sửa đổi toàn diện Luật Báo chí

Thẩm tra sơ bộ về các nội dung liên quan đến kinh tế báo chí, Ủy ban Văn hóa và xã hội của Quốc hội nêu rõ, Dự thảo Luật đã bổ sung, hoàn thiện một số quy định nhằm tạo điều kiện cho cơ quan báo chí có thêm nguồn thu, tháo gỡ khó khăn trong hoạt động. Như được Nhà nước hỗ trợ đầu tư, tài chính (Điều 10), mở rộng nguồn thu của cơ quan báo chí (Điều 21), quy định về liên kết, hợp tác (Điều 24, Điều 25), quy định về quảng cáo (Điều 38)…

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh phản ánh, Thường trực Ủy ban nhận thấy dự thảo Luật còn thiếu khái niệm “kinh tế báo chí” để có hệ thống chính sách đồng bộ, toàn diện về vấn đề này.

Một số quy định chưa cụ thể, chưa thực sự tạo thay đổi lớn về “kinh tế báo chí”, chưa giải quyết được những vướng mắc, khó khăn đặt ra với cơ quan báo chí, còn thiếu quy định cụ thể liên quan đến đầu tư công và cơ chế tự chủ.

Luật Báo chí (sửa đổi): Tránh lợi dụng hoặc thương mại hóa báo chí- Ảnh 5. — Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến dự án Luật Báo chí (sửa đổi)

Một số quy định cần có hướng dẫn cụ thể để tránh lợi dụng hoặc thương mại hóa báo chí như quy định nguồn thu từ hoạt động kinh doanh, dịch vụ, liên kết của cơ quan báo chí, các đơn vị trực thuộc cơ quan báo chí, quy định cơ quan báo chí sử dụng tài sản công để thực hiện liên kết thực hiện theo quy định pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công.

Bên cạnh đó, "cần bổ sung quy định liên quan đến việc liên kết với các nền tảng xuyên biên giới có khả năng mang lại nguồn thu lớn, đồng thời, bổ sung quy định về phạm vi được liên kết để bảo đảm bản quyền và tính độc lập của báo chí, trên cơ sở đó giao Chính phủ quy định chi tiết", ông Vinh cho hay.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lưu ý về nội dung này: Dự thảo cần quy định mô hình tổ chức tinh gọn, tăng hiệu quả định hướng dư luận, cân bằng việc tự do ngôn luận và trách nhiệm xã hội của báo chí. Về hoạt động báo chí trên không gian mạng cần kiểm soát thông tin giả mạo, bảo vệ an ninh quốc gia, hỗ trợ khuyến khích kinh tế báo chí, giảm phụ thuộc vào ngân sách.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị ngoài quy định về nguồn thu thì cần nghiên cứu, bổ sung thêm một số quy định khác về kinh tế báo chí như tài chính, tài sản...

Nếu chỉ quy định là đơn vị sự nghiệp công lập hoặc đơn vị công thì khó hoạt động vì nhiều cơ quan báo chí tổ chức như một đơn vị kinh tế, chấp nhận vay vốn ngân hàng, kinh doanh để sản phẩm có hiệu quả và có nguồn thu để bù đắp được chi phí và làm nghĩa vụ với nhà nước.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho biết, sẽ nghiên cứu thêm về nội dung kinh tế báo chí. “Khi trao đổi với các cơ quan báo chí, tất cả các cơ quan báo chí trong nước đều được tập trung làm rõ nội dung này, cũng có nhiều ý kiến thống nhất và cũng đồng tình về cách xây dựng như Dự thảo”, ông Hùng cho hay.

Kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí với chủ trương sửa đổi toàn diện Luật Báo chí nhằm tiếp tục thể chế hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng, đồng thời khắc phục những hạn chế, vướng mắc, xử lý các vấn đề phát sinh trong thực tiễn và nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về báo chí.

Bà Thanh lưu ý, cần tiếp tục hoàn thiện quy định cụ thể, khả thi hơn về các chính sách hỗ trợ phát triển báo chí, nhất là đối với báo chí phục vụ nhiệm vụ chính trị, báo chí ở các nơi vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo và báo chí số.

Đồng thời, làm rõ nguồn lực và cơ chế tài chính để thực hiện cơ chế đặt hàng, đấu thầu, giao nhiệm vụ, bảo đảm tính thống nhất với pháp luật về đầu tư công, về tài chính, ngân sách, lao động, công nghệ để tránh chồng chéo và tạo điều kiện cho cơ quan báo chí, phát huy tính tự chủ sáng tạo, đồng thời giữ vai trò định hướng của nhà nước.

Dự án Luật Báo chí (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10 tới.

Phương Liên

Nguồn: https://baochinhphu.vn/luat-bao-chi-sua-doi-tranh-loi-dung-hoac-thuong-mai-hoa-bao-chi-102251008180258503.htm