Nghệ An đề xuất cơ chế đặc thù về đất san lấp mặt bằng cho 10 dự án trọng điểm

Cụ thể, 10 dự án trọng điểm được đề xuất cho phép khai thác nguyên liệu đất san lấp mặt bằng theo cơ chế được quy định tại Nghị quyết 66.4/2025/NQ-CP ngày 21/9/2025 của Chính phủ về cơ chế đặc thù, tháo gỡ vướng mắc trong áp dụng Luật Địa chất khoáng sản năm 2024 gồm:

- Khu công nghiệp (KCN) VSIP Nghệ An 2 tại xã Tân Châu;

- KCN VSIP Nghệ An 3 tại xã Hưng Nguyên;

- KCN WHA Zone 1 - Nghệ An tại xã Trung Lộc.

- KCN WHA Zone 2-Nghệ An tại xã Phúc Lộc và Thần Lĩnh;

- KCN Hoàng Mai I tại phường Hoàng Mai.

- KCN Hoàng Mai II tại phường Hoàng Mai và xã Quỳnh Thắng.

- Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.

- Dự án cao tốc Vinh - Thanh Thuỷ.

- Dự án nâng cấp và mở rộng Cảng Hàng không quốc tế Vinh.

- Dự án Khu Di tích Quốc gia đặc biệt tại Kim Liên.

Một góc KCN WHA Industrial Zone 1- Nghệ An đã hoàn thành cơ bản hạ tầng. Ảnh: Nguyễn Hải

Theo khảo sát và đề xuất của các đơn vị, tổng khối lượng đất đá san lấp mặt bằng cho các dự án trên là hơn 10 triệu m³ đất đá. Trong đó cần khoảng 7 triệu m³ đất đá cho 6 KCN thuộc 3 nhà đầu tư hạ tầng là VSIP, WHA và Hoàng Thịnh Đạt; gần 2 triệu m³ đất san lấp thi công đường và khu tái định cư cho 2 dự án trọng điểm là cao tốc Vinh - Thanh Thuỷ và đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam; đất dự phòng thi công mở rộng Sân bay Vinh và Khu di tích Quốc gia đặc biệt ở Kim Liên...

San lấp mặt bằng KCN Hoang Mai 2 tại xã Quỳnh Thắng cho doanh nghiệp xây dựng. Ảnh N.Hải — San lấp mặt bằng KCN Hoàng Mai 2 tại xã Quỳnh Thắng cho doanh nghiệp xây dựng. Ảnh: N.Hải

Theo Luật Địa chất khoáng sản năm 2024, để mở các mỏ khai thác đất nguyên liệu san lấp nhóm III và IV, bên cạnh các thủ tục hành chính, thủ tục đấu giá và cấp quyền khai thác mỏ cho các doanh nghiệp sẽ cần thời gian trên 18 đến 24 tháng. Vì vậy, để có nguồn đất san lấp mặt bằng cho các dự án trọng điểm như trên kịp thời, thủ tục cần rút gọn hơn.

San lấp mặt bằng — Cùng với hoàn thiện thủ tục thì các đơn vị thi công khẩn trương lấp mặt bằng. Ảnh: Nguyễn Hải

Ông Nguyễn Công Lực - Trưởng phòng Khoáng sản, Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An chia sẻ: Áp dụng Nghị quyết 66.4/2025/NQ-CP về cơ chế đặc thù để lấy đất san lấp mặt bằng tạo điều kiện cho các nhà đầu tư, đảm bảo tiến độ dự án bằng quy trình rút gọn, giảm bớt một số thủ tục hành chính và thời gian chờ đợi.

Tuy nhiên, việc áp dụng cơ chế đặc thù cũng phải đảm bảo đầy đủ các quy trình thủ tục về khai thác và an toàn mỏ địa chất khoáng sản; quá trình vận chuyển đất đá phải được giám sát và đảm bảo tiêu chí về bảo vệ môi trường.

Phối cảnh cao tốc Vinh- Thanh Thuỷ — Với chiều dài 65 km, cao tốc Vinh - Thanh Thuỷ cần hàng triệu m3 đất đá san lấp. Trong ảnh: Phối cảnh cao tốc Vinh - Thanh Thuỷ. Ảnh: Cơ sở cung cấp

Nghị quyết 66.4/2025/NQ-CP ngày 21/9/2025 của Chính phủ về cơ chế đặc thù, tháo gỡ vướng mắc trong áp dụng Luật Địa chất khoáng sản năm 2024 cho phép:

- Các đơn vị liên quan không phải thực hiện thủ tục quyết định hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư, phê duyệt dự án đầu tư;

- Không phải căn cứ vào quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất hằng năm, không phải thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất, trừ đất sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh;

- Không phải thực hiện thủ tục thẩm định và phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường, cấp giấy phép môi trường, đăng ký môi trường;

- Không phải căn cứ vào phương án quản lý về địa chất, khoáng sản quy định tại khoản 2, Điều 12 của Luật Địa chất và khoáng sản;
Bên cạnh đó, cho phép gia hạn (nếu còn trữ lượng theo giấy phép), điều chỉnh giấy phép khai thác khoáng sản để nâng công suất khai thác khoáng sản nhóm III làm vật liệu xây dựng, khoáng sản nhóm IV đối với các mỏ khoáng sản đã có giấy phép khai thác khoáng sản còn hiệu lực để phục vụ cho các công trình, dự án, nhiệm vụ quy định tại khoản 1, Điều này và được thực hiện như sau:
+ Được điều chỉnh giấy phép để nâng công suất khai thác (không tăng trữ lượng đã cấp phép) theo nhu cầu của các công trình, dự án nhưng không quá 50% đối với cát, sỏi lòng sông, cửa biển và không hạn chế đối với khoáng sản nhóm III còn lại và khoáng sản nhóm IV...