Người trẻ đưa Không có vua của Nguyễn Huy Thiệp lên sân khấu

Không có vua được xem là một trong những truyện ngắn tiêu biểu của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp, tác phẩm này lại lần nữa được đạo diễn trẻ Nguyễn Đăng Quang đưa lên Sân khấu Thế Giới Trẻ.

Trong suốt câu chuyện, quỷ dật dờ đâu đó và có lúc người ta không nhận ra đâu là người, đâu là quỷ - Ảnh: LINH ĐOAN

Truyện Không có vua đã được chính tác giả Nguyễn Huy Thiệp chuyển thể thành kịch bản sân khấu mang tên Quỷ ở với người. Nguyễn Đăng Quang đã dàn dựng thành vở tốt nghiệp chuyên ngành đạo diễn Trường đại học Sân khấu - Điện ảnh TP.HCM.

Tình yêu với tác phẩm của Nguyễn Huy Thiệp

Chọn dựng một kịch bản của tác giả lớn với nhiều vấn đề, suy tưởng cách biệt thời đại là lựa chọn táo bạo và mạo hiểm của Đăng Quang. Quang cho biết thầy cô ở trường cũng bày tỏ sự lo lắng, sợ kịch bản là quá sức với anh.

Được tiếp xúc với tác phẩm từ truyện ngắn cho tới kịch bản sân khấu từ rất lâu, Quang đâm mê và cứ ấp ủ sẽ có một ngày được đưa lên sân khấu. Không chỉ có Quỷ ở với người, mà bạn còn mê cả Sang sông của Nguyễn Huy Thiệp.

Vở có thiết kế sân khấu, âm nhạc, xử lý âm thanh, ánh sáng... ấn tượng - Ảnh: LINH ĐOAN

Quỷ ở với người bản dựng mới có nguyên "đội ngũ quỷ" trên sân khấu - Ảnh: LINH ĐOAN

Trong những ngày căng thẳng chọn kịch bản tốt nghiệp, có đôi lúc Quang cũng chùn bước, định chọn sang kịch bản dễ dàng hơn, mang tính giải trí để dễ làm hơn. Nhưng rồi tình yêu với những trang viết của Nguyễn Huy Thiệp cứ níu anh lại.

Tác phẩm của Nguyễn Huy Thiệp thường là những cái kết mở, bởi vậy đến cận kề những ngày cuối cùng Quang vẫn băn khoăn mãi, may nhờ thầy Trần Ngọc Giàu gợi ý, chỉ bảo, Quỷ ở với người đã chọn được cái kết đẹp trên sân khấu quay.

Cứ bàng bạc đi qua từng con người, từng trò đời, xấu xa và đẹp đẽ, thiện lành vẫn lẫn lộn đâu đó trong cuộc đời. Cuộc sống thì vẫn tiếp diễn, là người hay là quỷ cuối cùng tùy thuộc lựa chọn của mỗi người.

3 con người là cha con, người một nhà nhưng ai cũng có toan tính, ích kỷ riêng - Ảnh: LINH ĐOAN

Tốn và Khiêm, hai nhân vật là điểm sáng thiện lành trong Quỷ ở với người - Ảnh: LINH ĐOAN

Nguyễn Đăng Quang (mặc áo vest) và diễn viên chào khán giả khi kết thúc vở - Ảnh: LINH ĐOAN

Tác phẩm Nguyễn Huy Thiệp qua cảm nhận của người trẻ

Ở góc nhìn của người trẻ, Đăng Quang hiện thực hóa những ý ngầm của tác giả bằng "đội ngũ quỷ" xuất hiện trực diện trên sân khấu. 

Xuyên suốt câu chuyện quỷ dật dờ đâu đó trong căn nhà ngột ngạt, chật hẹp, lúc là tác nhân xúi giục, thúc đẩy con quỷ trong mỗi người trỗi dậy, lúc bất lực, đứng nhìn như đang xem vở kịch của loài người.

Và thật kinh khủng, con người trong tăm tối đôi khi đáng sợ hơn cả quỷ. Không chỉ có đội ngũ quỷ, Quang còn xử lý âm nhạc, múa đương đại như là cách bổ trợ mạnh mẽ nội tâm cho nhân vật. Mỗi diễn viên trong vở đều được tạo đất để bộc lộ những giằng xé bên trong của vai diễn.

Với những ai đã từng yêu Không có vua của Nguyễn Huy Thiệp hoặc đã từng xem Quỷ ở với người trên sân khấu, có lẽ sẽ cảm thấy không khí ngột ngạt trong bản dựng mới có giảm đi ít nhiều, thế nhưng không thể phủ nhận nỗ lực của đạo diễn trẻ để thổi luồng gió mới vào kịch bản cũ, nối dài sức sống, giá trị của tác phẩm Nguyễn Huy Thiệp trong đời sống hôm nay.

Nguyễn Đăng Quang (áo vàng)... lạc bước qua cải lương với vai Tạ Thiên Lăng trong vở San Hậu - Ảnh: LINH ĐOAN

Quỷ ở với người từng được cố đạo diễn nổi tiếng Phạm Thị Thành dàn dựng cách đây mấy chục năm. Khoảng năm 2011, đạo diễn Nguyễn Anh Tú dựng cho Nhà hát Tuổi Trẻ vở Nhà có 5 anh em trai, kịch bản được tác giả Nguyễn Thu Phương cảm tác từ Không có vua.

Sau nhiều năm, Không có vua trở lại với tên kịch bản gốc Quỷ ở với người, khiến không ít người yêu mến tác giả Nguyễn Huy Thiệp chờ đợi.

Quỷ ở với người là câu chuyện của một gia đình trong thời bao cấp. 6 người đàn ông sống trong căn nhà chật chội chỉ 30m². Rồi một ngày Cấn, cậu con trai cả trong nhà, lấy vợ là Sinh. Gia đình ấy bỗng nhiên xáo trộn.

Và cứ như thế, từng con người trong gia đình ấy dần bộc lộ bản chất. Hơi ấm gia đình ở đâu trong những toan tính? Bệnh sĩ và những hẹp hòi nhỏ nhoi khiến người ta trở nên máu lạnh, độc ác. Chuyện ngỡ chỉ là cá nhân, trong ngôi nhà nhỏ, nhưng nhìn rộng ra là đau đớn của xã hội.

Bên cạnh việc học đạo diễn, chàng trai Đăng Quang đến từ mảnh đất miền Tây vẫn miệt mài, thầm lặng trên các sàn diễn.

Anh đóng những vai nho nhỏ và làm đài trưởng cho Nhà hát kịch 5B với những vở như Tía ơi con lấy chồng, Đại náo Long Cung… Hiện anh đang cộng tác với Sân khấu thiếu nhi Ban Mai.

Chưa hết, là dân kịch nói, Nguyễn Đăng Quang còn cả gan dấn thân vào làng cải lương với vở diễn gây tiếng vang vừa qua, vở San Hậu.

Mà anh đóng vai rất nặng, vai Tạ Thiên Lăng, "đại ca cầm đầu" lật đổ và chiếm lấy ngôi vua. Bên cạnh các nghệ sĩ có tiếng của làng cải lương như Kim Tử Long, Trinh Trinh, Tú Sương, Lê Thanh Thảo, Xuân Trúc…, Tạ Thiên Lăng của tân binh Nguyễn Đăng Quang cũng là vai diễn khiến khán giả phải nhớ đến.

LINH ĐOAN

Nguồn: https://tuoitre.vn/nguoi-tre-dua-khong-co-vua-cua-nguyen-huy-thiep-len-san-khau-20251205075645265.htm