Nhà bán lẻ tích cực chuyển đổi số

Việt Nam được đánh giá là một thị trường bán lẻ tiềm năng trên bản đồ đầu tư toàn cầu. Hiện nay, mặc dù kênh thương mại truyền thống (chợ và cửa hàng tạp hóa) vẫn chiếm tỷ lệ đáng kể, nhưng xu hướng bán lẻ hiện đại và đa kênh đang ngày càng chiếm ưu thế. Do vậy, chủ động ứng dụng chuyển đổi số (CĐS) vào hoạt động kinh doanh đang được các nhà bán lẻ thực hiện để đáp ứng đa dạng nhu cầu tiêu dùng với những giá trị - trải nghiệm mua sắm mới.

Báo Cần Thơ•30/11/2025

Khách hàng thanh toán không dùng tiền mặt tại MM Mega Market Hưng Lợi.

Phát triển tất yếu

Thông tin từ Viện Nghiên cứu Chiến lược chính sách Công Thương (Bộ Công Thương), thị trường bán lẻ toàn cầu trong giai đoạn 2022-2025 đã có những thay đổi mang tính căn bản trong cấu trúc. Các báo cáo và thống kê trong năm 2025 đã chỉ ra rằng, kể từ sau dịch COVID-19, thói quen tiêu dùng được hình thành trong thời kỳ khủng hoảng không còn là trạng thái thích ứng, mà đã trở thành một trạng thái căn bản và tiếp tục phát triển. Đại dịch đã hoạt động như một chất xúc tác cường độ cao, thúc đẩy doanh nghiệp phải chấp nhận CĐS, biến từ lựa chọn chiến lược thành một yêu cầu bắt buộc để tồn tại. Khả năng chuyển đổi nhanh sang bán hàng trực tuyến đã giúp nhiều doanh nghiệp duy trì doanh thu và nâng cao lợi thế cạnh tranh.

Các ứng dụng thương mại điện tử (TMĐT) và mạng xã hội như Shopee, Lazada, Tiki, TikTok, Facebook, hay Zalo đã giúp doanh nghiệp tiếp cận khách hàng nhanh chóng, tự động thông báo khuyến mãi và sản phẩm mới, tăng hiệu quả mua sắm và trải nghiệm người tiêu dùng. Bên cạnh đó, CĐS cũng mang lại hiệu quả trong quản lý nội bộ. Khoảng 60% doanh nghiệp sử dụng phần mềm kế toán hiện đại và đăng ký chữ ký số, giúp giám sát hiệu quả nhân viên, tối ưu chi phí và ứng phó linh hoạt với biến động thị trường.

Trong bối cảnh CĐS diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, hành vi tiêu dùng đang thay đổi từng ngày. Khách hàng hiện đại ngày càng có nhiều lựa chọn. Do vậy, việc ứng dụng công nghệ vào bán hàng giúp nâng cao trải nghiệm, thúc đẩy nhu cầu mua sắm và phát sinh những nhu cầu mới. Không chỉ các siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng tiện ích, mà nhiều chủ cơ sở bán lẻ truyền thống cũng từng bước ứng dụng TMĐT và nền tảng số để đa dạng hóa hoạt động bán hàng, tăng cường quảng bá và thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm. Ngoài thanh toán bằng tiền mặt, việc thanh toán qua các ứng dụng trực tuyến được sử dụng rộng rãi.

Nhằm phát triển thương hiệu cho sản phẩm Việt và đẩy mạnh tiêu dùng nội địa, Tập đoàn Central Retail Việt Nam (CRV) và Công ty Cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (Napas) vừa ký kết hợp tác để triển khai giải pháp thanh toán không tiền mặt (QR Pay) trong hệ thống bán lẻ hiện đại. Việc ứng dụng QR Pay không chỉ mang lại trải nghiệm thuận tiện cho người tiêu dùng, mà còn giúp doanh nghiệp số hóa dữ liệu giao dịch, phân tích hành vi mua sắm, tối ưu quản lý và minh bạch tài chính. Do đó, Napas được kỳ vọng sẽ cùng các ngân hàng thương mại phối hợp chặt chẽ với hệ thống bán lẻ để mang đến nhiều tiện ích hơn cho người dân, góp phần phát triển mạnh mẽ thị trường bán lẻ hiện đại và thúc đẩy tiêu dùng nội địa.

Hòa nhịp với xu thế đó, Liên hiệp hợp tác xã (HTX) Thương mại TP Hồ Chí Minh - Saigon Co.op đang đẩy mạnh CĐS bằng cách ứng dụng công nghệ vào mọi khâu vận hành, từ quản lý chuỗi cung ứng đến thanh toán không tiền mặt và thương mại điện tử, nhằm số hóa toàn diện hoạt động và nâng cao trải nghiệm mua sắm cho khách hàng, đó là thúc đẩy thanh toán không tiền mặt, phát triển TMĐT với mục tiêu chiến lược CĐS là một bước đi quan trọng trong chiến lược phát triển của Saigon Co.op, hướng tới việc hiện đại hóa mô hình HTX và tiến vào nhóm các HTX lớn nhất thế giới.

Chủ động trong việc ứng dụng CĐS vào hoạt động kinh doanh, hệ thống siêu thị Winmart áp dụng CĐS ở 3 lĩnh vực: Sử dụng smartphone để truy xuất nguồn gốc toàn bộ sản phẩm tại siêu thị; thanh toán trên ứng dụng của ngân hàng và chương trình đi chợ online. Tập đoàn Công nghệ Tài chính MoMo và MM Mega Market Việt Nam ký kết thỏa thuận hợp tác về “CĐS hệ thống cửa hàng tạp hóa truyền thống” thông qua 2 trụ cột chính: trụ cột vận hành và trụ cột tài chính. Đó là, tiểu thương được tiếp cận nguồn hàng ổn định, uy tín, có thương hiệu và nguồn gốc rõ ràng cung cấp bởi MM Mega Market, đồng thời sẽ được kết nối với công cụ tài chính số do MoMo cung cấp như thanh toán không tiền mặt, kết nối tài chính số.

Ứng dụng LOTTE Mart Online của siêu thị LOTTE Mart sở hữu nhiều tính năng nổi bật như thực hiện và giao hàng trong vòng 2 giờ sau khi hoàn thành đặt hàng hoặc theo khung giờ giao hàng được khách hàng lựa chọn trên ứng dụng. Không những vậy, khách hàng còn có thể áp dụng cùng lúc nhiều khuyến mãi cho một đơn hàng, bao gồm khuyến mãi trực tiếp trên sản phẩm, khuyến mãi cho từng mốc giá trị đơn hàng và cho một số nhóm hàng đặc biệt. LOTTE Mart không ngừng đầu tư và hoàn thiện hệ sinh thái chợ trực tuyến, đó là đảm bảo hàng hóa tươi ngon như mua trực tiếp tại siêu thị cho khách hàng.

Tháo điểm nghẽn

Theo khảo sát của Viện Nghiên cứu Chiến lược chính sách Công Thương cho thấy, mức độ sẵn sàng CĐS trong khía cạnh “chuỗi cung ứng”, “hệ thống công nghệ thông tin” và “quản trị rủi ro an ninh mạng” vẫn thấp, lần lượt đạt 2,6; 2,6 và 2,3 trên thang 5 điểm. Điều này phản ánh sự kết nối giữa các bên tham gia thị trường còn yếu và nguy cơ về an ninh mạng luôn hiện hữu, đặc biệt với các doanh nghiệp lớn lưu trữ nhiều thông tin tài chính và cá nhân khách hàng. Ngược lại, doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa được trang bị đầy đủ kiến thức và công cụ để đánh giá rủi ro, dẫn đến đầu tư CĐS chưa mang lại thành công như kỳ vọng. Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp vẫn triển khai công nghệ số một cách phân tán, thiếu mục tiêu cụ thể, kế hoạch và tư duy chiến lược ngay từ đầu. Việc này khiến đầu tư vào CĐS chưa phát huy tối đa hiệu quả.

Khảo sát của Tập đoàn Công nghệ Tài chính MoMo trên 203 doanh nghiệp nhỏ cũng chỉ ra rào cản lớn nhất trong quá trình CĐS của tiểu thương không nằm ở công nghệ, mà ở thói quen vận hành. Phần lớn vẫn quản lý đơn hàng, tồn kho, kế toán và tài chính theo phương thức thủ công, dẫn tới thiếu dữ liệu để phát triển. Để tháo gỡ điểm nghẽn này, cần một mô hình cân bằng, đó là vừa giúp tiểu thương duy trì kinh doanh ổn định tại cửa hàng thực tế, vừa đồng hành, hướng dẫn họ làm quen và khai thác hiệu quả các công cụ quản lý cùng gói hỗ trợ tài chính trên nền tảng số.

Theo các chuyên gia, để tháo gỡ khó khăn, doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược CĐS rõ ràng, đầu tư đồng bộ vào hạ tầng công nghệ thông tin, kết nối các kênh bán hàng và đào tạo nhân lực am hiểu công nghệ. Chính phủ và các tổ chức hỗ trợ có thể cung cấp tư vấn, định hướng lộ trình CĐS và hỗ trợ triển khai các giải pháp phù hợp với từng loại hình doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Việc này sẽ giúp ngành bán lẻ Việt Nam không chỉ bắt kịp xu hướng toàn cầu mà còn phát triển bền vững, nâng cao giá trị gia tăng cho nền kinh tế.

Thị trường bán lẻ Việt Nam cho dù vẫn tồn tại những điểm nghẽn, nhưng các chuyên gia vẫn nhìn nhận thị trường này còn nhiều tiềm năng, dư địa tăng trưởng lớn. Thị trường ngành bán lẻ Việt Nam dự kiến đạt quy mô 200 tỉ USD vào năm 2025, với chi tiêu cho CĐS tăng trung bình 30% mỗi năm từ năm 2024 đến 2027. Đặc biệt, Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS quốc gia nhấn mạnh vai trò của công nghệ trong việc nâng cao năng suất, kết nối chuỗi cung ứng và cải thiện chất lượng dịch vụ. Trong bối cảnh thương mại trong nước được xem là động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng bền vững, trong đó, CĐS không chỉ là bước tiến công nghệ mà còn là công cụ thúc đẩy tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững cho nền kinh tế Việt Nam.

Bài, ảnh: KHÁNH NAM

Nguồn: https://baocantho.com.vn/nha-ban-le-tich-cuc-chuyen-doi-so-a194775.html