Núi vẫn chực chờ đổ xuống

Phía núi, những ngọn đồi ngậm no nước sau đợt mưa kéo dài từ giữa tháng 10 đến nay, đang sạt lở ngày một nhiều hơn.

Chính quyền các địa phương miền núi đang khắc phục tạm thời các tuyến đường bị sạt lở để thông xe bước 1, tạo điều kiện thuận lợi tiếp cận các khu dân cư bị chia cắt. Ảnh: HỒ QUÂN

Hàng trăm hộ dân bị thiệt hại nhà cửa, loạt trụ sở, trường học nứt toác, xiêu vẹo, buộc phải di dời khẩn cấp. Công cuộc tái thiết dự lường sẽ còn lắm gian nan nếu không có giải pháp mang tính bền vững.

Không chần chừ với sạt lở

Dưới cơn mưa dầm, lãnh đạo xã Tây Giang vội vàng tiếp cận ngọn đồi sau lưng khu dân cư làng cổ Tây Giang (thuộc thôn Agrồng) khi người dân thông tin có vết nứt kéo dài hơn 300m vào trưa 30/10.

Ông Arất Blúi, Chủ tịch UBND xã Tây Giang chia sẻ, với khối lượng đất đá hơn 5.000m³, nếu ngọn đồi đổ sập xuống thì khoảng 60 hộ dân sẽ bị ảnh hưởng. Địa phương buộc phải sơ tán ngay 40 hộ nằm trong khu vực nguy cơ cao và vận động 20 hộ còn lại sẵn sàng rời đi khi có mưa lớn.

Lực lượng công an, dân quân cùng thanh niên xung kích lập tức có mặt ngay trong đêm, hỗ trợ di dời tài sản người dân đến các địa điểm sơ tán an toàn. Bởi trời vẫn đang mưa, một phút chần chừ thì hậu quả sẽ khôn lường.

Chị Bríu Thị Cơơn, người dân khu dân cư làng cổ Tây Giang kể rằng, ngọn đồi đã đổ sập xuống trong đêm. Sự quyết đoán của lãnh đạo xã đã giúp 40 hộ thoát nạn.

“Toàn xã ghi nhận hơn 105 điểm sạt lở. Qua thống kê, đã có 10 nhà bị sạt lở hoàn toàn và rất nhiều nhà bị sạt lở một phần hoặc bị đất đá tràn vào. Chúng tôi đã tổ chức di dời 165 hộ với hơn 1.100 người dân đến nơi an toàn. Diễn biến mưa bão, sạt lở vẫn được chúng tôi theo sát và tiếp tục phát huy phương châm ‘4 tại chỗ’, với mục tiêu đảm bảo an toàn tính mạng cho người dân”, ông Blúi chia sẻ.

Ở vùng cao, điểm sáng trong đợt mưa lũ vừa qua là kinh nghiệm ứng phó mưa lớn, sạt lở đã được cán bộ địa phương phát huy ở mức cao nhất. Đáng nói, địa bàn các xã bị chia cắt nghiêm trọng, thông tin liên lạc liên tục gián đoạn, song lực lượng tại chỗ được phân công bám địa bàn dân cư đã chủ động khảo sát tình hình sạt lở, khẩn trương di dời hàng trăm hộ dân ở vùng có nguy cơ sạt lở đến nơi an toàn. Nhờ đó, thiệt hại về người được hạn chế ở mức thấp nhất.

Ông Võ Như Sơn Trà, Phó Chủ tịch UBND xã Nam Trà My cho biết, tình trạng sạt lở taluy dương phía sau khu dân cư và loạt trụ sở thuộc khu vực trung tâm hành chính xã như Đảng ủy, Ủy ban MTTQ Việt Nam xã, trụ sở Công an xã, khu nội trú học sinh Trường THPT Nam Trà My... đang diễn biến phức tạp. Địa phương đã sẵn sàng phương án di dời khẩn cấp khu vực này, nhất là khi tình hình mưa bão trong thời gian tới còn diễn biến phức tạp, nguy cơ sạt lở có thể xảy ra bất cứ lúc nào.

Con số thiệt hại khổng lồ

Vùng cao thành phố Đà Nẵng trong nhiều năm qua luôn là điểm “nóng” sạt lở. Nhiều công trình đang đối diện nguy cơ mất an toàn khi những ngọn núi “no nước” vẫn chực chờ đổ xuống. Đáng nói, phần lớn công trình thiệt hại chỉ vừa được đầu tư cách đây không lâu, đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy sự phát triển của miền núi.

Những vị trí bị núi san phẳng, không còn dấu tích của đường bê tông, ruộng vườn của người dân. Ảnh: HỒ QUÂN

Ông Nguyễn Văn Kỳ, Phó Chủ tịch UBND xã Hùng Sơn thông tin, sạt lở đang ảnh hưởng đến 3 điểm trường, 10 mặt bằng dân cư và gây chia cắt hơn 15 thôn trên địa bàn xã. Tuyến ĐT606 - trục giao thông độc đạo nối từ trung tâm xã Tây Giang đến trung tâm xã Hùng Sơn đang xuất hiện 40 điểm sạt lở, đứt gãy mặt đường, chưa thể lưu thông. Các tuyến ĐH, liên thôn cũng xuất hiện hàng chục điểm sạt lở, mức độ thiệt hại chưa thể thống kê.

Đặc biệt, sạt lở khiến trụ sở UBND xã thiệt hại nghiêm trọng, tường nhà bị nứt gãy, kết cấu công trình xô lệch, có khả năng bị sụp đổ nếu trời tiếp tục mưa lớn. Địa phương đã kiến nghị UBND thành phố sớm xem xét công bố tình huống khẩn cấp do thiên tai gây ra trên địa bàn xã Hùng Sơn.

Ông Lê Trung Thực, Chủ tịch UBND xã Trà Tập cho biết, theo thống kê mới nhất, sạt lở đã ảnh hưởng đến 79 hộ dân, 4 điểm trường, Trạm Y tế Trà Cang, Ban Chỉ huy Quân sự xã, Trung tâm Phục vụ hành chính công xã và nhiều công trình kè, cầu treo, nước sinh hoạt, thủy lợi... Riêng về giao thông, tổng thiệt hại các tuyến ĐH và đường liên thôn trong toàn xã là hơn 77.350m. Ước tính tổng thiệt hại trên địa bàn xã trong đợt mưa lũ vừa qua lên đến gần 52 tỷ đồng.

Ghi nhận tại các địa phương, ngay sau lũ, công tác khắc phục được triển khai đồng bộ, từ tiếp tế, dự trữ lương thực; thông xe bước 1 kết nối đến các khu dân cư; kiểm tra các vết nứt, hiện trạng sạt lở để tiếp tục triển khai các giải pháp di dời... Công việc trở nên gấp rút hơn bao giờ hết khi dự báo thời tiết vẫn còn phức tạp, bão số 13 đe dọa.

Theo thống kê của Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự thành phố, tính riêng đợt mưa lũ từ 25 đến 31/10, toàn địa bàn thiệt hại hơn 837 tỷ đồng. Trong đó, thiệt hại về giao thông, chủ yếu là các tuyến huyết mạch lên vùng cao, với tổng số tiền hơn 156 tỷ đồng.

Hướng tới giải pháp bền vững, Chủ tịch UBND thành phố Phạm Đức Ấn giao Sở Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương khảo sát, đánh giá thực trạng, nghiên cứu và xây dựng Đề án thích ứng với thiên tai lâu dài, bền vững, trong đó tập trung vào các dự án trọng điểm như: di dời, bố trí dân cư tại khu vực miền núi có nguy cơ sạt lở cao.

Đồng thời giao Sở Xây dựng rà soát, đề xuất nhu cầu kinh phí nâng cấp, kiên cố hóa các tuyến đường vùng cao và các tuyến quốc lộ nhằm đảm bảo an toàn giao thông trong mùa mưa bão. Đây là cơ sở để UBND thành phố đề nghị Trung ương bố trí kinh phí hỗ trợ thực hiện trong giai đoạn 2026-2030.

Nguồn: https://baodanang.vn/nui-van-chuc-cho-do-xuong-3309573.html