Nuôi lớn sinh kế giảm nghèo bền vững ở Phúc Sơn

Thông qua cách làm bài bản, phát huy vai trò các tổ chức đoàn thể, địa phương đang từng bước nâng cao thu nhập, đời sống người dân.

Tín dụng chính sách - đòn bẩy cho các mô hình sinh kế

Chăn nuôi gà đẻ trứng đã tạo sinh kế ổn định cho gia đình bà Khuất Thị Là ở thôn Khảm Lâm (xã Phúc Sơn). *Ảnh: Kim Nhuệ*

Là xã thuần nông, đời sống của người dân Phúc Sơn trước đây chủ yếu dựa vào trồng trọt, chăn nuôi nhỏ lẻ, thu nhập phụ thuộc nhiều vào thời tiết, dịch bệnh và biến động thị trường. Trong bối cảnh đó, công tác giảm nghèo từng có thời điểm mang nặng tính hỗ trợ ngắn hạn, chưa tạo được nền tảng sinh kế bền vững. Những năm gần đây, cùng với định hướng chung của thành phố, Phúc Sơn đã từng bước chuyển cách tiếp cận giảm nghèo theo hướng lâu dài, lấy phát triển sinh kế, tạo việc làm và nâng cao thu nhập làm mục tiêu xuyên suốt.

Một trong những yếu tố quan trọng tạo nên sự chuyển biến này là việc sử dụng hiệu quả nguồn vốn tín dụng chính sách. Thay vì dàn trải, nguồn vốn được tập trung cho các mô hình phù hợp với điều kiện thực tế của từng thôn, từng hộ, gắn với sự hướng dẫn, giám sát của các tổ chức đoàn thể. Nhờ đó, người dân không chỉ tiếp cận được vốn mà còn biết cách sử dụng vốn đúng mục đích, hạn chế rủi ro trong sản xuất.

Những ngày mưa rét cuối tuần, tại các khu chăn nuôi, ao đầm hay những xưởng sản xuất nhỏ nằm xen trong khu dân cư, không khí lao động ở Phúc Sơn vẫn diễn ra đều đặn. Những hình ảnh đời thường ấy phản ánh rõ sự thay đổi trong tư duy làm ăn của người dân, từ chỗ trông chờ, dè dặt sang chủ động đầu tư, mở rộng sản xuất khi có “đòn bẩy” từ vốn chính sách.

Tại thôn Khảm Lâm, mô hình chăn nuôi gà đẻ trứng của bà Khuất Thị Là, 66 tuổi, là một trong những ví dụ tiêu biểu. Bắt đầu chăn nuôi từ năm 2015, gia đình bà từng trải qua nhiều giai đoạn thử nghiệm với các loại vật nuôi khác nhau như vịt, chim cút trước khi chuyển sang nuôi gà đẻ trứng theo hướng công nghiệp. Đây là mô hình đòi hỏi vốn đầu tư lớn, quy trình kỹ thuật nghiêm ngặt, chi phí đầu vào cao, đặc biệt là con giống, thức ăn và vắc-xin phòng bệnh.

Hiện gia đình bà Là duy trì khoảng 6.000 con gà đẻ, chia làm hai chuồng, mỗi chuồng rộng khoảng 200m². Lao động chính chỉ có hai vợ chồng, ngày nào cũng bắt đầu công việc từ 4h30 sáng để cho gà ăn, kiểm tra chuồng trại, thu trứng, vệ sinh khu nuôi. Có những thời điểm giá trứng xuống thấp trong khi chi phí thức ăn tăng cao, gia đình phải bù lỗ vài triệu đồng mỗi ngày, áp lực duy trì đàn rất lớn.

Chia sẻ về nguồn vốn vay ưu đãi, bà Là nói ngắn gọn nhưng rất thực tế: “Nếu không có vốn của Ngân hàng Chính sách thì rất khó trụ được. Có vốn, mình chủ động mua thức ăn, con giống đúng lúc, không phải mua chịu, đỡ tốn chi phí mà vẫn giữ được đàn”. Nhờ sử dụng vốn đúng mục đích, kết hợp kinh nghiệm chăn nuôi tích lũy nhiều năm, mô hình gà đẻ trứng của gia đình bà dần đi vào ổn định, mang lại thu nhập bình quân khoảng 12 triệu đồng mỗi tháng cho hai lao động. Không chỉ thoát nghèo, gia đình bà còn vươn lên khá giả, trở thành điểm tham khảo cho nhiều hộ chăn nuôi khác trong thôn.

Có vốn chính sách, gia đình ông Đinh Văn Toản đã mạnh dạn đầu tư, mở rộng quy mô sản xuất. *Ảnh: Kim Nhuệ*

Cũng từ nguồn vốn tín dụng chính sách, tại thôn Trê, mô hình nuôi cá kết hợp chăn vịt của ông Đinh Văn Toàn cho thấy hướng đi phù hợp với điều kiện tự nhiên của địa phương. Trên diện tích hơn 12 mẫu ao đầm, ông Toàn tận dụng mặt nước để nuôi cá, kết hợp chăn vịt trên bờ nhằm giảm chi phí thức ăn, tăng hiệu quả sản xuất. Theo ông Toàn, nuôi cá giống và cá thịt đòi hỏi vốn đầu tư lớn, nhất là ở giai đoạn đầu khi phải mua cá bột, cá giống chất lượng và thức ăn chuyên dụng.

“Khoản vay ưu đãi tuy không lớn so với tổng vốn đầu tư, nhưng có ý nghĩa rất quan trọng. Có vốn chính sách, mình dám đầu tư bài bản hơn, mua con giống, thức ăn trả tiền ngay thì giá rẻ hơn, hiệu quả cao hơn, rủi ro cũng giảm đi nhiều,” ông Toàn chia sẻ. Nhờ cách làm này, doanh thu từ cá giống đạt vài trăm triệu đồng mỗi năm, cá thịt trong những năm thuận lợi có thể đạt trên một tỷ đồng, góp phần nâng cao thu nhập cho gia đình và tạo việc làm thời vụ cho lao động địa phương.

Bên cạnh chăn nuôi, Phúc Sơn cũng từng bước đa dạng hóa sinh kế, phát triển các mô hình sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp. Tại thôn Thượng, xưởng may gia công tại gia của bà Bạch Thị Ngà hiện tạo việc làm thường xuyên cho 10 lao động nữ, với thu nhập từ 8-10 triệu đồng mỗi người mỗi tháng. Dù quy mô còn nhỏ, mô hình này đã góp phần giải quyết việc làm cho phụ nữ nông thôn, nhất là những người không có điều kiện đi làm xa.

Theo bà Ngà, “phụ nữ ở quê nếu có việc làm tại chỗ thì yên tâm hơn, vừa có thu nhập, vừa lo được cho gia đình”. Tuy nhiên, để mô hình phát triển bền vững, vẫn cần thêm sự hỗ trợ về mặt bằng, vốn và các điều kiện sản xuất phù hợp. Nếu được tháo gỡ những khó khăn này, cơ sở may hoàn toàn có thể mở rộng quy mô, tạo thêm việc làm, góp phần đa dạng hóa sinh kế tại địa phương.

Xưởng may của bà Bạch Thị Ngà thường xuyên tạo việc làm cho 10 lao động nữ có thu nhập ổn định. *Ảnh: Kim Nhuệ*

Một điểm đáng chú ý trong cách làm của Phúc Sơn là việc sử dụng linh hoạt các nguồn lực tại cơ sở. Tại thôn Khảm Lâm, Chi hội phụ nữ do bà Dư Thị Phương làm Chi hội trưởng đang quản lý song song hai nguồn vốn: nguồn vốn Ngân hàng Chính sách xã hội ủy thác và nguồn quỹ tự huy động của Chi hội. Quỹ được hình thành từ việc tiết kiệm nhỏ lẻ của hội viên, tuy không lớn nhưng rất thiết thực, hỗ trợ các hộ khó khăn vay vốn xoay vòng ngắn hạn, duy trì sản xuất trong những thời điểm khó khăn.

Tạo chuyển biến thực chất trong giảm nghèo bền vững

Cán bộ Hội Liên hiệp phụ nữ xã Phúc Sơn theo sát quá trình sử dụng vốn chính sách của hội viên. *Ảnh: Kim Nhuệ*

Từ những mô hình cụ thể tại cơ sở có thể thấy, công tác giảm nghèo ở Phúc Sơn đã có sự chuyển biến rõ rệt, từ hỗ trợ mang tính ngắn hạn sang phát triển sinh kế bền vững, gắn với nâng cao năng lực tự chủ của người dân. Đóng góp quan trọng vào kết quả này là vai trò đồng hành của Hội Liên hiệp Phụ nữ xã trong quản lý vốn, hướng dẫn sản xuất và hỗ trợ hội viên.

Bà Nguyễn Thị Thanh Hòa, Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ xã Phúc Sơn cho biết, Hội xác định rõ nhiệm vụ không chỉ là tín chấp vay vốn mà còn là “theo sát” quá trình sử dụng vốn của hội viên. “Giảm nghèo phải gắn với sinh kế. Nếu chỉ cho vay mà không hướng dẫn, không đồng hành thì hiệu quả sẽ không bền vững,” bà Hòa nhấn mạnh.

Theo Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ xã, đến nay Hội đang quản lý 34 tổ tiết kiệm và vay vốn Ngân hàng Chính sách xã hội với dư nợ trên 83 tỷ đồng, hơn 1.200 hộ vay, không có nợ quá hạn. Song song với đó, các chi hội duy trì hiệu quả các quỹ tiết kiệm tự quản, kịp thời hỗ trợ hội viên khó khăn, phụ nữ đơn thân, người già neo đơn, trẻ em mồ côi.

“Kết quả lớn nhất không chỉ là số hộ thoát nghèo, mà là nhiều hội viên đã vươn lên khá giả, có thu nhập ổn định, tự tin làm chủ kinh tế gia đình,” bà Nguyễn Thị Thanh Hòa chia sẻ. Theo bà, trong giai đoạn tới, Hội Liên hiệp Phụ nữ xã sẽ tiếp tục phối hợp với các ngành chức năng duy trì và mở rộng nguồn vốn tín dụng chính sách, nhân rộng các mô hình phụ nữ làm kinh tế giỏi, đồng thời tăng cường tập huấn, chuyển giao kỹ thuật, hỗ trợ hội viên tiếp cận kinh doanh trực tuyến.

Mục tiêu mà Phúc Sơn hướng tới không chỉ là giảm nghèo bền vững, mà còn là nâng cao chất lượng đời sống người dân, để mỗi mô hình sinh kế thực sự trở thành nền tảng phát triển lâu dài. “Khi sinh kế được nuôi lớn từ cơ sở, người dân sẽ tự tin hơn, chủ động hơn, và đó chính là nền tảng vững chắc nhất cho phát triển bền vững ở Phúc Sơn,” Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ xã Phúc Sơn khẳng định.

Nguồn: https://hanoimoi.vn/nuoi-lon-sinh-ke-giam-ngheo-ben-vung-o-phuc-son-726778.html