Phân biệt thưởng tháng 13 với các khoản tiền khác

Điều này cũng dễ hiểu cho NLĐ khi cuối năm họ nhận được nhiều khoản tiền và cần phải biết đó là tiền thưởng tháng 13, hay khoản tăng thu nhập do nhu cầu tăng ca để kịp đơn hàng theo yêu cầu từ phía người sử dụng lao động (NSDLĐ), thưởng năng suất….

Thắc mắc những khoản tiền được nhận cuối năm

NLĐ Hà Thị Trang (ngụ xã Đồng Phú làm việc tại một doanh nghiệp tại Khu công nghiệp Nam Đồng Phú), thắc mắc: Công ty nơi chị làm việc không có chế độ thưởng tháng 13 như nhiều công ty khác. Tuy nhiên, công ty vẫn áp dụng chế độ thưởng căn cứ vào kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của NLĐ hằng năm và khoản này được chi trả vào cuối năm. Như vậy, công ty có vi phạm pháp luật về thưởng Tết không?

Công nhân Công ty TNHH Saitex International Đồng Nai (Khu công nghiệp Amata, phường Long Bình, tỉnh Đồng Nai) tại dây chuyền bán thành phẩm. Ảnh: Đoàn Phú

Còn NLĐ Dương Văn Hải (ngụ phường Tân Triều, làm việc tại Cụm công nghiệp Thạnh Phú) cho biết: Pháp luật về lao động cho phép NLĐ được nghỉ hưởng nguyên lương trong những ngày nghỉ Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán. Tuy vậy, dịp cuối năm công ty vẫn gửi văn bản thông báo tới NLĐ đăng ký làm việc trong những ngày này. Nếu ai đăng ký làm việc vào ngày nghỉ lễ, Tết thì được công ty thưởng; không đăng ký, nghỉ ở nhà theo quy định chỉ được hưởng nguyên lương ngày nghỉ đó theo đúng quy định pháp luật về lao động, không được thưởng gì thêm. Công ty làm như vậy có đúng luật không?

Thực tế, ngoài tiền lương nhận được hằng tháng, những tháng cuối năm NLĐ còn được hưởng thêm nhiều khoản tiền khác như: tiền nghỉ lễ, Tết, nghỉ phép năm, thưởng năng suất lao động nhờ tăng ca… Chính vì cộng nhiều khoản lại được số tiền lớn tương đương hoặc cao hơn một tháng lương bình thường, NLĐ cho rằng đó là tiền thưởng tháng 13 nên phấn khởi.

Cần phân biệt thưởng tháng 13 và các khoản tiền khác

Luật sư Nguyễn Thị Hồng (Đoàn Luật sư tỉnh Đồng Nai) cho biết: Pháp luật về lao động hiện không có quy định nào bắt buộc NSDLĐ phải chi trả lương tháng 13, tức tiền thưởng tháng 13 cho NLĐ. Do pháp luật về lao động không bắt buộc NSDLĐ phải thưởng lương tháng 13 cho NLĐ, nên NSDLĐ không có nghĩa vụ chi trả khoản này đối với NLĐ.

Tuy nhiên, tại Điều 104 Bộ luật Lao động năm 2019 có quy định, thưởng là số tiền hoặc tài sản hoặc bằng các hình thức khác mà NSDLĐ thưởng cho NLĐ căn cứ vào kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của NLĐ. Quy chế thưởng do NSDLĐ quyết định và công bố công khai tại nơi làm việc sau khi tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện NLĐ tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện NLĐ tại cơ sở. Cho nên, căn cứ vào quy định này, NLĐ chỉ được thưởng Tết nếu đôi bên có thỏa thuận trong hợp đồng lao động; thể hiện trong thỏa ước lao động tập thể, hoặc quy chế tài chính, quy chế thưởng của công ty.

NLĐ được hưởng nguyên lương mà không phải đi làm vào Tết Dương lịch: 1 ngày (ngày 1-1 dương lịch); Tết âm lịch: 5 ngày. Lao động là người nước ngoài làm việc tại Việt Nam ngoài các ngày nghỉ theo khoản 1, Điều 112 Bộ luật Lao động năm 2019, còn được nghỉ thêm 1 ngày Tết cổ truyền dân tộc và 1 ngày Quốc khánh của nước họ. Nếu NLĐ đi làm trong những ngày này thì tiền lương phải được trả ít nhất bằng 300% chưa kể tiền lương ngày lễ, Tết, ngày nghỉ có hưởng lương đối với NLĐ hưởng lương ngày.

Điểm c, khoản 1, Điều 98 và Điều 112 Bộ luật Lao động năm 2019

Luật sư Nguyễn Thị Hồng lưu ý: Bản chất của việc thưởng theo Điều 104 là căn cứ vào kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của từng NLĐ. Khoản tiền thưởng này không phải là tiền thưởng tháng 13 đối với tất cả NLĐ trong doanh nghiệp. Tuy không có nghĩa vụ thưởng tháng 13 cho NLĐ, NSDLĐ vẫn có quyền tự quyết định thưởng tháng 13 cho tất cả NLĐ. Đồng thời NSDLĐ không được xem các khoản tiền như: chi trả tiền tăng ca (tức làm thêm giờ); trả từ 150-300% lương đối với giờ làm việc vào ban đêm, ngày nghỉ lễ, Tết; chi trả khoản tiền NLĐ phải làm việc trong những ngày đáng lẽ ra NLĐ phải được nghỉ như: hằng tuần, lễ, Tết, nghỉ phép năm nhưng vẫn làm việc là tiền thưởng.

Từ những phân tích trên, theo luật sư Nguyễn Thị Hồng: Vấn đề NLĐ Hà Thị Trang (ngụ xã Đồng Phú), Dương Văn Hải (ngụ phường Tân Triều) thắc mắc và muốn biết rõ nhằm thực hiện đúng quyền của mình và giám sát việc thực hiện nghĩa vụ của NSDLĐ trong việc chi trả thưởng cuối năm, các khoản tiền khác là phù hợp với những gì pháp luật cho phép.

Bởi vì, tại khoản 1, Điều 5 Bộ luật Lao động năm 2019 quy định, NLĐ được quyền hưởng lương phù hợp với trình độ, kỹ năng nghề trên cơ sở thỏa thuận với NSDLĐ; nghỉ theo chế độ, nghỉ hằng năm có hưởng lương và được hưởng phúc lợi tập thể; yêu cầu và tham gia đối thoại, thực hiện quy chế dân chủ, thương lượng tập thể với NSDLĐ và được tham vấn tại nơi làm việc để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của mình; tham gia quản lý theo nội quy của NSDLĐ...

Đoàn Phú

Nguồn: https://baodongnai.com.vn/xa-hoi/202512/phan-biet-thuong-thang-13-voi-cac-khoan-tien-khac-5ee05d4/