Phát huy giá trị đa dụng của rừng

BHG - Với diện tích rộng lớn và hệ sinh thái phong phú, rừng không chỉ giữ vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường sinh thái, giảm nhẹ thiên tai, điều hòa khí hậu mà còn là nguồn sinh kế bền vững, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống phụ thuộc vào rừng.

BHG - Với diện tích rộng lớn và hệ sinh thái phong phú, rừng không chỉ giữ vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường sinh thái, giảm nhẹ thiên tai, điều hòa khí hậu mà còn là nguồn sinh kế bền vững, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống phụ thuộc vào rừng.

Toàn tỉnh hiện có trên 571.244 ha đất lâm nghiệp, chiếm hơn 70% tổng diện tích tự nhiên của tỉnh. Trong đó, rừng tự nhiên chiếm trên 388.309 ha và rừng trồng trên 81.857 ha. Tỷ lệ che phủ rừng năm 2024 đạt 59,3%, nằm trong nhóm các địa phương có độ che phủ rừng cao trên cả nước. Những năm qua, tỉnh đã ban hành nhiều nghị quyết, kế hoạch chuyên đề về phát triển lâm nghiệp bền vững, nâng cao vai trò, vị trí của ngành Lâm nghiệp trong phát triển KT - XH.

Người dân xã Quang Minh (Bắc Quang) thu hoạch lá giang xuất khẩu.

Hiện, tỉnh có gần 200 cơ sở chế biến gỗ và các sản phẩm từ gỗ như ván ép, gỗ ghép thanh, viên nén, gỗ xẻ, gỗ bóc, dăm gỗ, giấy cùng nhiều cơ sở sản xuất đồ gỗ gia dụng và chế biến lá giang. Các cơ sở chế biến chủ yếu tập trung tại các huyện Bắc Quang, Vị Xuyên và Quang Bình. Nhiều doanh nghiệp đã đầu tư hệ thống máy móc hiện đại, đồng bộ, công suất lớn nhằm đáp ứng nhu cầu xuất khẩu lâm sản. Năm 2024, giá trị sản xuất lâm nghiệp (tính theo giá hiện hành) đạt trên 1.666 tỷ đồng, trong đó xuất khẩu chiếm 474,8 tỷ đồng, tăng 4,43% so với năm 2023. Trong quý I năm 2025, xuất khẩu lâm sản qua Cửa khẩu Quốc tế Thanh Thủy tiếp tục tăng mạnh. Các thị trường chủ yếu gồm Trung Quốc, Đài Loan, Ấn Độ, Mỹ và một số nước châu Âu. Nhiều hộ dân tham gia trồng rừng gỗ lớn đã có thu nhập lên tới hàng trăm triệu đồng mỗi năm.

Tuy nhiên, so với tiềm năng, giá trị kinh tế khai thác từ rừng vẫn chưa tương xứng. Việc phát huy giá trị đa dụng của rừng vẫn còn nhiều hạn chế, hiệu quả sử dụng đất lâm nghiệp chưa cao. Trước thực tế đó, ngành Kiểm lâm đang tích cực phối hợp với các địa phương đẩy mạnh thực hiện hiệu quả “Đề án phát triển giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050” theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Tiếp tục triển khai đồng bộ các chương trình, dự án trọng điểm về lâm nghiệp như: Chương trình phát triển lâm nghiệp bền vững; Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT - XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng nhằm tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho người dân.

Bên cạnh đó, tỉnh chú trọng đổi mới phương thức trồng và khai thác rừng, khuyến khích phát triển rừng gỗ lớn, nâng cao năng suất và chất lượng rừng trồng. Việc cấp chứng chỉ rừng bền vững được gắn liền với hoạt động sản xuất, nhằm phục vụ xuất khẩu lâm sản, mở rộng thị trường và kéo dài chu kỳ khai thác. Thúc đẩy mô hình nông, lâm kết hợp, hỗ trợ người dân trồng xen canh các loại cây ngắn ngày dưới tán rừng trong thời gian rừng chưa khép tán, đồng thời khai thác các loại lâm sản ngoài gỗ, dược liệu quý như lan Kim tuyến, Thất diệp nhất chi hoa, Đẳng sâm... Xây dựng kế hoạch phát triển du lịch sinh thái tại bốn khu rừng đặc dụng: Tây Côn Lĩnh, Phong Quang, Du Già và Bát Đại Sơn.

Đặc biệt, tỉnh đang chủ động tiếp cận thị trường tín chỉ các - bon rừng, đây là một lĩnh vực mới nhưng đầy triển vọng. Thông qua hợp tác với các tổ chức quốc tế, tỉnh đang xây dựng năng lực, thiết kế dự án và chuẩn bị các điều kiện cần thiết để sẵn sàng tham gia khi thị trường tín chỉ các bon chính thức vận hành.

Với cách tiếp cận tổng thể, đổi mới tư duy và sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, ngành, tỉnh đang từng bước đưa rừng trở thành nền tảng cho phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, tạo sinh kế bền vững cho người dân.

Bài, ảnh: BIỆN LUÂN

Nguồn: https://baohagiang.vn/kinh-te/202505/phat-huy-gia-tri-da-dung-cua-rung-0c12b02/