Du khách tham quan khu OCOP và lựa chọn các sản phẩm thủ công của đồng bào.

Đánh thức tiềm năng bản địa

Cứ mỗi tháng 2 lần, chợ phiên vùng cao A Lưới luôn đông đúc từ khi bắt đầu cho đến khi tan chợ. Du khách đến đây không chỉ để mua mà còn để cảm nhận nhịp sống vùng cao qua từng sản vật. Mùi cơm lam còn thơm hơi lửa, tiếng giã gạo làm bánh A quát, hay sắc áo truyền thống rực rỡ của phụ nữ Tà Ôi khiến phiên chợ như một lễ hội thu nhỏ. Với bà con, đây là dịp để cả thôn bản trao đổi hàng hóa và trò chuyện sau những ngày làm nương rẫy.

Chị Hồ Thị Lưu, một tiểu thương quen thuộc tại chợ phiên cho biết, nhờ có chợ phiên, chị có thêm khách quen ở nhiều nơi. Khi không họp chợ, chị vẫn đóng hàng gửi cho khách hàng các tỉnh, thành phố lân cận. Các mặt hàng như nếp than, mật ong rừng, rượu sâm hay gạo Ra Dư… được đặt nhiều nhất. Nhờ có đầu ra ổn định nên gia đình chị chăm sóc rẫy kỹ hơn, biết lựa chọn giống tốt và cách phơi sấy để giữ chất lượng.

Cùng kinh doanh tại chợ, anh Hồ Văn Hết nói rằng, các phiên chợ đã thay đổi đáng kể tư duy bán hàng của bà con: “Khách du lịch thích những sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng nên ai cũng chú ý hơn trong khâu đóng gói cũng như in ấn bao bì sản phẩm. Tại gian hàng của tôi, thịt gác bếp, mật ong, muối tiêu rừng hay rau rừng cứ đều đặn bán mỗi tháng. Nhờ vậy thu nhập gia đình ổn định hơn rất nhiều”. Không chỉ bán tại chợ, nhiều đoàn khách còn đặt hàng theo lô để làm quà, giúp tăng lượng tiêu thụ.

Không gian của chợ phiên còn góp phần quảng bá văn hóa bản địa. Du khách thích trải nghiệm giã gạo làm bánh, xem các chị em dệt zèng, chụp ảnh cùng những bộ trang phục truyền thống. Nhiều khách sau khi trải nghiệm đã đặt hàng qua mạng hoặc liên hệ trực tiếp với tiểu thương để mua thêm. Điều này giúp bà con làm quen với cách bán hàng mới, mở rộng thị trường ngoài chợ phiên.

Một hiệu quả dễ nhận thấy là nhiều hộ đã mạnh dạn đầu tư hơn vào sản xuất. Trước đây việc trồng rau, nuôi gà, lấy mật ong hay làm thổ cẩm chủ yếu phục vụ nhu cầu gia đình, nhưng nay đã chuyển dần sang hướng sản xuất thương mại nhỏ. Nhiều chị em trong thôn học nhau cách đóng gói đẹp, làm nhãn thông tin, giữ vệ sinh trong khâu chế biến và giới thiệu hàng hóa hấp dẫn hơn. Tất cả đã tạo nên sức sống mới cho phiên chợ và gia tăng thu nhập cho đồng bào.

Phát triển kinh tế gắn với du lịch cộng đồng

Theo ông Phan Duy Khanh, Chủ tịch UBND xã A Lưới 2, phiên chợ vùng cao mang giá trị đặc biệt với cả người dân và du khách. “Đến với phiên chợ, du khách sẽ có những trải nghiệm thú vị. Đây cũng là nơi để du khách hiểu hơn về văn hóa của người dân vùng cao A Lưới cũ. Đối với bà con, phiên chợ giúp họ có cơ hội bán hàng, tạo sinh kế cho gia đình”, ông Phan Duy Khanh chia sẻ.

Nhờ được tổ chức bài bản, các phiên chợ được phân chia rõ từng khu vực như khu ẩm thực, OCOP, thổ cẩm, nông sản… Việc này giúp người bán thuận lợi trong trưng bày hàng hóa và giúp du khách dễ tìm kiếm sản phẩm cần mua. Một số homestay tại A Lưới đã chủ động đưa phiên chợ vào tour tham quan để du khách có trải nghiệm trọn vẹn hơn.

Ngoài vai trò giao thương, chợ phiên còn giúp hình thành thói quen sản xuất hàng hóa của bà con. Nhiều hộ đã biết lựa chọn sản phẩm có giá trị cao, dễ vận chuyển, đóng gói gọn gàng để du khách mua làm quà tặng...

Ông Phan Duy Khanh cho biết, địa phương đang hướng tới xây dựng phiên chợ thành sản phẩm du lịch đặc trưng: “Nếu được duy trì bền vững và tổ chức chuyên nghiệp hơn, phiên chợ vùng cao sẽ trở thành đòn bẩy quan trọng trong phát triển kinh tế, góp phần giảm nghèo cho đồng bào vùng cao”.

Sự kết hợp giữa văn hóa, du lịch và thương mại đang mở ra hướng đi phù hợp cho người dân các xã A Lưới cũ. Với sự tham gia của người dân và sự hỗ trợ của chính quyền, phiên chợ vùng cao sẽ tiếp tục là điểm sáng sinh kế, giúp đồng bào cải thiện đời sống và gìn giữ bản sắc văn hóa của vùng núi phía tây TP. Huế.

​Bài, ảnh: Bạch Châu

Nguồn: https://huengaynay.vn/kinh-te/phien-cho-vung-cao-dong-luc-giam-ngheo-va-nang-chat-luong-nong-san-160623.html