Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả: Thành quả và mục tiêu trong kỷ nguyên vươn mình

5(1).jpg — Toàn cảnh Diễn đàn “Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả: Thành quả và mục tiêu trong kỷ nguyên vươn mình”

Tham dự Diễn đàn có đại diện Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, lãnh đạo các Cục, Vụ thuộc Bộ Công Thương cùng đại diện các Bộ, ngành Trung ương, địa phương, hiệp hội chuyên ngành, chuyên gia trong nước và quốc tế, cơ sở giáo dục và hơn 100 doanh nghiệp năng lượng.

Diễn đàn nhằm phổ biến các nội dung mới của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả vừa được Quốc hội khóa XIV thông qua tại kỳ họp thứ 9, đồng thời thể hiện tinh thần chủ động của Bộ Công Thương trong triển khai Luật, góp phần cùng Chính phủ xây dựng nền kinh tế năng lượng bền vững, phát thải thấp.

3(2).jpg — Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Quốc hội Nguyễn Phương Tuấn

Trong bối cảnh toàn cầu chuyển dịch mạnh mẽ sang mô hình tăng trưởng xanh, Việt Nam không nằm ngoài xu hướng đó. Với cam kết tại COP26 và định hướng chiến lược từ Nghị quyết 55-NQ/TW của Bộ Chính trị, việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả đã trở thành trụ cột quan trọng trong bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, đồng thời thúc đẩy tăng trưởng xanh.

Là cơ quan đầu mối trong lĩnh vực năng lượng, Bộ Công Thương đã tiên phong triển khai Luật từ năm 2010, hoàn thiện khung khổ pháp lý với nhiều nghị định, thông tư, quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật; đồng thời triển khai hàng loạt chương trình hành động nhằm hỗ trợ doanh nghiệp cải tiến công nghệ, tổ chức kiểm toán năng lượng và đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục cộng đồng.

Nhờ đó, hàng nghìn doanh nghiệp trong các ngành tiêu thụ năng lượng lớn như xi măng, thép, dệt may, chế biến thực phẩm đã cải thiện hiệu suất sử dụng năng lượng. Thị trường thiết bị hiệu suất cao phát triển mạnh; các chương trình như “Giờ Trái đất”, “Gia đình tiết kiệm điện”, “Dán nhãn năng lượng” tạo hiệu ứng lan tỏa sâu rộng, giúp hình thành thói quen tiết kiệm điện trong cộng đồng.

Đến nay, hơn 9.500 hộ dân đã lắp đặt điện mặt trời áp mái, 1.200 doanh nghiệp thực hiện kiểm toán năng lượng, hơn 5.000 người quản lý và kiểm toán viên được đào tạo, cấp chứng chỉ. Riêng chương trình dán nhãn năng lượng giúp tiết kiệm khoảng 100 triệu kWh điện mỗi năm, tương đương công suất của một nhà máy nhiệt điện 300 MW, đồng thời loại bỏ khỏi thị trường hàng chục triệu bóng đèn sợi đốt.

4(2).jpg — Lãnh đạo ngành điện tại Diễn đàn “Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả: Thành quả và mục tiêu trong kỷ nguyên vươn mình”

Theo thống kê của Bộ Công Thương, giai đoạn 2011-2015, cả nước tiết kiệm được 11.261 KTOE năng lượng, tương đương 5,65% tổng tiêu thụ năng lượng quốc gia; giai đoạn 2016-2020, kết quả này tiếp tục được duy trì, góp phần giảm phát thải hàng triệu tấn khí nhà kính. Từ năm 2020 đến nay, các chương trình tiết kiệm năng lượng được đẩy mạnh với mục tiêu đạt trên 2% tổng sản lượng điện thương phẩm mỗi năm, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển bền vững.

Phát biểu tại Diễn đàn, Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) Đỗ Thị Minh Trâm nhấn mạnh, năng lượng là huyết mạch của nền kinh tế quốc dân. Trong bối cảnh thế giới và Việt Nam đẩy mạnh chuyển dịch sang mô hình tăng trưởng xanh, việc phát triển năng lượng mới, sạch và sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả chính là trụ cột quan trọng để bảo đảm an ninh năng lượng và giảm phát thải.

1.1.jpg — Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) Đỗ Thị Minh Trâm

Theo bà Trâm, Nghị quyết 55-NQ/TW của Bộ Chính trị và Quy hoạch điện VIII điều chỉnh xác định rõ đến năm 2030, Việt Nam cần đạt khoảng 150.000MW công suất nguồn điện – gần gấp đôi hiện nay – để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội với tốc độ tăng trưởng GDP bình quân 8%/năm. Tuy nhiên, giai đoạn 2021–2024, việc cung ứng năng lượng gặp nhiều khó khăn do tác động của biến đổi khí hậu, đại dịch Covid-19, biến động giá năng lượng toàn cầu và tiến độ đầu tư hạ tầng còn chậm, trong khi nhu cầu điện tăng bình quân 8–10%/năm. Nhiều nhà máy công nghiệp vẫn sử dụng công nghệ cũ, hiệu suất thấp, nhận thức về tiết kiệm năng lượng chưa sâu rộng, gây áp lực lớn cho hệ thống điện quốc gia.

Trước thực tế đó, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là giải pháp cấp bách, đồng thời là chiến lược lâu dài nhằm bảo đảm an ninh năng lượng, giảm chi phí, giảm phát thải, bảo vệ môi trường và nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Việt Nam đã thể chế hóa chủ trương này bằng Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, cùng nhiều chương trình, quyết định, chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ.

Đặc biệt, Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019–2030 đang được triển khai mạnh mẽ, hướng tới mục tiêu tiết kiệm từ 8–10% tổng tiêu thụ năng lượng, giảm mức tiêu hao năng lượng trong công nghiệp, phổ biến nhãn năng lượng và thúc đẩy thị trường sản phẩm hiệu suất cao.

images-5dd15d7f44bdd77da4b87e7d4a688a7677dbb818358466978ddcd71865886a6062a20eb0275660b111e975d55b4e02de-_picture2.jpg — Đoàn công tác Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội khảo sát tình hình thực hiện Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả trong các nhà máy

Sau gần 15 năm thực thi, Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đã góp phần hình thành nền tảng pháp lý và nhận thức xã hội vững chắc về tiết kiệm năng lượng. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, nhiều quy định bộc lộ hạn chế, bất cập cần được sửa đổi. Trên cơ sở đó, Bộ Công Thương đã trình Quốc hội thông qua Luật sửa đổi vào ngày 18/6/2025, với nhiều điểm mới như nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, quản lý thị trường dịch vụ tư vấn – kiểm toán năng lượng, chính sách ưu đãi tín dụng xanh, cùng quy định dán nhãn năng lượng cho thiết bị và vật liệu xây dựng.

Theo bà Trâm, Diễn đàn lần này là dịp đúc kết kinh nghiệm, phổ biến thông tin về Luật sửa đổi và thảo luận các giải pháp triển khai hiệu quả trong thực tế. Việc lắng nghe ý kiến từ các cơ quan quản lý, tổ chức, hiệp hội và doanh nghiệp sẽ giúp Bộ Công Thương hoàn thiện chính sách, tạo điều kiện cho mọi thành phần xã hội tham gia vào công cuộc chuyển đổi năng lượng xanh, hiệu quả và bền vững.

f7b592c5737ef319aa36cd220e65f424eaccd9d113d585f059bcf0a027-_4-cbcvn-evnspc-kiem-tra-he-thong-dien-tai-huyen-dao-truong-sa.jpg — Tổng công ty Điện lực miền Nam kiểm tra hệ thống điện tại huyện đảo Trường Sa

“Chúng ta không chỉ nhìn lại hành trình gần 15 năm thực thi Luật, mà quan trọng hơn là xác định rõ mục tiêu, giải pháp và sự đồng lòng của các bên để thực hành sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả hơn nữa, góp phần đưa Việt Nam phát triển bền vững trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc,” bà Trâm nhấn mạnh.

Với định hướng đó, Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (sửa đổi) không chỉ là công cụ pháp lý mà còn là động lực quan trọng để Việt Nam bước vào kỷ nguyên phát triển xanh, sáng tạo và trách nhiệm, hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/su-dung-nang-luong-tiet-kiem-hieu-qua-thanh-qua-va-muc-tieu-trong-ky-nguyen-vuon-minh-10390709.html