Tăng tính cạnh tranh cho ngành dừa

Giá dừa giảm mạnh, nhiều nhà vườn gặp khó

Sau cơn sốt giá kéo dài suốt nhiều tháng, hiện nay giá dừa tại Đồng bằng sông Cửu Long đang lao dốc mạnh. Sự đảo chiều này khiến cho nhiều nhà vườn đang rơi vào cảnh lao đao.

Mới cách đây khoảng nửa tháng, một chục dừa khô nông dân có thể bán được hơn 200.000 đồng, tuy nhiên hiện nay đột ngột giảm sâu, chỉ còn chưa tới một nửa, một số nơi vẫn không thấy thương lái đến thu mua.

Tại Vĩnh Long, Đồng Tháp, giá dừa khô hiện chỉ còn 40.000 - 50.000 đồng một chục, dừa uống nước chưa tới 30.000 đồng, giảm đến khoảng 70% so với cách nay hơn một tháng. Vườn dừa đang vào kỳ thu hoạch, tuy nhiên, thương lái thu mua thưa dần, giá bán ngày càng sụt giảm.

Tại một số khu vực, nhiều nhà vườn phải neo trái trên cây thời gian dài khiến chất lượng sụt giảm nghiêm trọng. Điều này đang đẩy người trồng dừa rơi vào khó khăn, chi phí chăm sóc cao, giá bán thấp, trong khi họ phải gồng mình để giữ vườn, chờ tín hiệu tích cực từ thị trường.

Để đảm bảo giá cả cũng thị trường đầu ra, ngoài tuân thủ chặt chẽ các quy trình sản xuất, nâng cao chất lượng, các chuyên gia cũng khuyến cáo người dân khi trồng mới cần chọn các giống dừa chất lượng cao đáp ứng thị hiếu của người tiêu dùng cũng như thị trường xuất khẩu.

Chất lượng không đồng đều khiến thương hiệu dừa Việt Nam khó giữ uy tín trên thị trường quốc tế

Nhiều yếu tố nội tại khiến giá dừa giảm mạnh

Quy luật thị trường có lên cũng có lúc phải xuống. Tuy nhiên, cú rơi thẳng đứng của giá dừa trong thời gian ngắn lại đang cho thấy nhiều bất thường. Phải chăng chỉ vì bước vào vụ cao điểm hay còn những nguyên nhân sâu xa hơn khiến giá dừa lao dốc không phanh? Các chuyên gia cho rằng, đằng sau sự biến động ấy là hàng loạt yếu tố nội tại của ngành hàng dừa Việt Nam.

Với 300 gốc dừa uống nước, mỗi tháng gia đình ông Thạch Sa Phia thu hoạch khoảng 2.000 trái. Thời điểm giá cao nhất, gần 200.000 đồng một chục, mỗi đợt thu hoạch ông có thể thu về khoảng 40 triệu đồng. Nhưng nay, mọi thứ đã thay đổi.

Ông Thạch Sa Phia - Xã Phong Thạnh, tỉnh Vĩnh Long cho biết: "Dừa xiêm xanh mùa mưa giá quá rẻ, khoảng 20.000 – 30.000 đồng/chục. Số lượng ở đây ít quá đôi khi cung cấp cho người ta không đủ số lượng, giá còn bấp bênh".

Theo các chuyên gia, Đồng bằng sông Cửu Long đang bước vào cao điểm thu hoạch dừa, sản lượng tăng cao. Tuy nhiên, nguồn cung dồi dào chưa phải là nguyên nhân chính khiến thị trường dừa biến động mạnh. Những bất cập kéo dài nằm ở quy mô sản xuất manh mún, quy trình canh tác chưa đồng bộ, thiếu liên kết, chuẩn hóa về giống dừa.

Ông Nguyễn Ngọc Trai - Phó Viện trưởng Viện Dừa Đồng bằng sông Cửu Long chia sẻ: "Ở Đồng bằng sông Cửu Long, diện tích của mỗi người dân trồng dừa không nhiều, mỗi người có một quy trình canh tác khác nhau. Chính vì vậy, sản phẩm đầu ra của chúng ta không đồng nhất về chất lượng. Khi không đồng nhất về chất lượng, khi chúng ta xuất khẩu, đối tác sử dụng sản phẩm thấy sự khác biệt về chất lượng trong một lô hàng nên sức mua sẽ giảm".

Chất lượng không đồng đều khiến thương hiệu dừa Việt Nam khó giữ uy tín trên thị trường quốc tế. Trong khi đó, sản lượng nhỏ lại phụ thuộc một số thị trường chính như Trung Quốc, Mỹ, EU khiến ngành hàng dừa nước ta không thể nắm thế chủ động về giá.

Giá dừa lao dốc không chỉ bởi tính mùa vụ mà còn bộc lộ những bất cập kéo dài nhiều năm qua. Khi chuỗi giá trị ngành hàng còn mong manh, chỉ một tác động nhỏ về cung cầu cũng đủ khiến thị trường biến động mạnh.

Tăng tính cạnh tranh cho ngành dừa

Để chuỗi giá trị dừa Việt Nam phát triển bền vững, chúng ta không thể trông chờ vào từng giải pháp đơn lẻ. Chuỗi giá trị chỉ mạnh khi từng mắt xích giống, quy trình sản xuất, tổ chức liên kết đến thị trường được vận hành một cách đồng bộ. Theo các chuyên gia, ba nhóm giải pháp then chốt quyết định sức cạnh tranh của trái dừa Việt Nam trên thị trường thế giới chính là tổ chức lại sản xuất, nâng chất lượng giống và đa dạng hóa sản phẩm để mở rộng thị trường.

Tại Hợp tác xã Nông nghiệp Vạn Hưng, hơn 300 ha dừa hữu cơ được sản xuất theo quy trình khép kín, có bao tiêu đầu ra. Tập hợp những hộ sản xuất nhỏ thành một khối liên kết lớn giúp chuẩn hóa chất lượng, truy xuất nguồn gốc, góp phần nâng cao tính cạnh tranh cho các sản phẩm dừa Việt Nam trên thị trường.

Ông Ngô Minh Sự - Giám đốc HTX Nông nghiệp Vạn Hưng, tỉnh Vĩnh Long cho biết: "Ba tháng tập huấn cho bà con một lần để bà con biết được quy trình sản xuất dừa hữu cơ theo tiêu chuẩn châu Âu".

Ông Nguyễn Quỳnh Thiện - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long nêu ý kiến: "Xây dựng chuỗi giá trị hữu cơ để đảm bảo đầu vào, để sản phẩm đạt yêu cầu chất lượng theo yêu cầu của nhà máy sản xuất, của thị trường tiêu thụ".

Bên cạnh câu chuyện cải tạo giống và chuẩn hóa quy trình sản xuất, điều then chốt hiện nay là phải khai phá, mở rộng kênh phân phối. Chế biến sâu, đa dạng sản phẩm để tăng tính cạnh tranh. Đó là yếu tố cốt lõi để ngành hàng dừa trụ vững trước sự biến động của thị trường.

PGS.TS. Nguyễn Phú Son - Trường Kinh tế, Đại học Cần Thơ nhận định: "Mình nên đa dạng hóa thị trường xuất khẩu của mình. Bởi vì chúng ta lệ thuộc một số thị trường nhiều quá, khi có những biến động lớn thì rất khó. Cần phải phát triển thị trường nội địa, thông qua phát triển những sản phẩm giá trị gia tăng. Những sản phẩm này có thể tiêu thụ thị trường nội địa hoặc để xuất khẩu bên ngoài".

Ngành hàng dừa Việt Nam đang phải cạnh tranh khốc liệt với các quốc gia trong khu vực. Để nắm lợi thế trên sân chơi toàn cầu buộc các địa phương phải thay đổi, quy hoạch, cơ cấu lại sản xuất, nâng cao chất lượng giống, mở rộng thị trường theo hướng bền vững, trái dừa Việt Nam mới có thể định vị được thương hiệu và có chỗ đứng vững chắc trên bản đồ nông sản thế giới.

Nguồn: https://vtv.vn/tang-tinh-canh-tranh-cho-nganh-dua-10025111609410347.htm