Tạo dư địa mới để thu hút đầu tư công nghiệp ở miền núi

Trong bối cảnh nhiều xã miền núi đang nỗ lực ổn định dân cư và tạo việc làm lâu dài, phát triển công nghiệp với quy mô phù hợp được xem là một trong những hướng đi cần thiết. Thực trạng các cụm công nghiệp trên địa bàn đang bộc lộ không ít điểm nghẽn, cần sớm tháo gỡ để hình thành những vùng sản xuất bền vững cho địa phương.

Quy mô của các CCN ở miền núi vẫn nhỏ lẻ, chưa có đột phá về thu hút đầu tư đa lĩnh vực. Ảnh minh họa: PHAN VINH

Chưa xứng với tiềm năng

Cụm công nghiệp (CCN) Thôn Bốn của xã Sông Vàng là một trong những khu vực hiếm hoi đạt tỷ lệ khai thác đất khá cao ngay từ giai đoạn đầu. CCN này có tổng diện tích 7,2ha, trong đó 4,4ha đất công nghiệp đã được doanh nghiệp sử dụng (tỷ lệ lấp đầy gần 95%).

Trong đó, Nhà máy chế biến gỗ của Công ty TNHH Nga Doanh Miền Trung đang vận hành với quy mô 15.000m3 gỗ mỗi năm và Công ty CP Đầu tư công nghiệp Đông Giang triển khai dự án gạch Tuynel với công suất 40 triệu viên/năm. Sự hiện diện của hai dự án này giúp tạo việc làm cho hơn 100 lao động của xã, đồng thời thúc đẩy hoạt động trồng rừng nguyên liệu trong vùng.

Tuy nhiên, theo báo cáo của UBND xã Sông Vàng, CCN Thôn Bốn vẫn còn nhiều điều phải xử lý để trở thành một mô hình hoàn chỉnh. Bản quy hoạch 1/500 qua nhiều năm đã bộc lộ bất cập như dải cây xanh bố trí xen ngay giữa các lô đất khiến mặt bằng bị chia rời, đường nội bộ thiếu liên thông, một số lô đất như CN5, CN6 nằm sát sườn đồi, tiềm ẩn nguy cơ sạt lở khi doanh nghiệp triển khai hạ tầng. Đây chính là yếu tố khiến nhiều nhà đầu tư còn dè dặt khi đến khảo sát.

Trong khi đó, tại CCN thương mại - dịch vụ Nông Sơn, với quy mô gần 15ha nhưng đến nay chỉ có một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực may mặc, còn lại phần lớn diện tích vẫn bỏ trống. Kỳ vọng về một chuỗi công nghiệp gắn với thương mại - dịch vụ chưa thể hình thành bởi thiếu mặt bằng sạch, thiếu hạ tầng cơ bản, thiếu doanh nghiệp hạt nhân tạo lực lan tỏa.

Ông Trần Văn Đoàn, Phó Chủ tịch UBND xã Nông Sơn cho biết, các doanh nghiệp từng đến khảo sát đều phản ánh những rào cản khá giống nhau như mặt bằng nhỏ, rời rạc, hạ tầng điện - nước chưa đảm bảo cho sản xuất công nghiệp, đường giao thông kết nối còn hạn chế. Địa hình dốc, nhiều khu vực nền đất yếu khiến chi phí xử lý mặt bằng cao, làm giảm sức hấp dẫn của dự án.

“Chúng tôi biết muốn thu hút được đầu tư thì CCN phải có hạ tầng tương xứng. Nhưng nguồn lực địa phương còn hạn chế, việc tạo quỹ đất sạch chưa thể làm nhanh như mong muốn”, ông Đoàn nói.

Ghi nhận thêm các CCN miền núi khác đều có điểm chung là nhiều dự án từng có doanh nghiệp quan tâm, nhưng khi đối chiếu lại toàn bộ hệ thống quy hoạch, từ quy hoạch đất đai đến quy hoạch xây dựng, thì phải tạm dừng chờ điều chỉnh. Điều này làm mất đi thời điểm thuận lợi ban đầu, khiến doanh nghiệp cân nhắc chuyển hướng sang địa phương khác có mặt bằng sẵn hơn.

Tạo động lực mới

Từ những hạn chế hiện hữu, các địa phương đang chủ động đề xuất nhiều giải pháp nhằm tạo đột phá trong thu hút đầu tư công nghiệp ở miền núi.

Hoàn thiện hạ tầng các CCN một cách đồng bộ là bước tiến quan trọng để thu hút đầu tư công nghiệp ở miền núi. Ảnh: PHAN VINH

Với xã Sông Vàng, việc mở rộng CCN Thôn Bốn sang giai đoạn 2 với diện tích 37,8ha (nâng tổng quy mô lên 45ha) được xem là bước đi quan trọng. Một doanh nghiệp đã bày tỏ mong muốn tham gia đầu tư hạ tầng khu mở rộng, bao gồm các hạng mục xử lý nền, đường giao thông nội bộ, hệ thống điện - nước và đánh giá tác động môi trường. Nếu được phê duyệt đúng tiến độ, giai đoạn 2 sẽ mở ra quỹ đất sạch phù hợp cho các ngành công nghiệp nhẹ, ít tác động đến môi trường nhưng có nhu cầu mặt bằng lớn.

Ông Lê Văn Tư, Chủ tịch UBND xã Sông Vàng cho biết, trong hơn hai năm qua, địa phương đã đón tiếp 5 doanh nghiệp đến tìm hiểu đầu tư trong các lĩnh vực lâm nghiệp, chăn nuôi và du lịch sinh thái. Tuy nhiên, tất cả đều dừng lại ở mức khảo sát vì quy hoạch đất đai đang được rà soát lại toàn diện.

“Điều chúng tôi cần nhất lúc này là quy hoạch ổn định, mặt bằng sạch và chính sách ưu đãi rõ ràng. Khi quy hoạch hoàn chỉnh, doanh nghiệp mới yên tâm bước vào giai đoạn tính toán dự án. Bên cạnh đó, xã cũng kiến nghị thành phố sớm đầu tư tuyến liên xã kết nối Sông Vàng - Hải Vân để rút ngắn chuỗi vận chuyển hàng hóa, giảm chi phí logistics, yếu tố sống còn đối với các dự án công nghiệp ở vùng cao”, ông Tư nói.

Ở Nông Sơn, định hướng thu hút đầu tư được đặt trong tổng thể lợi thế của địa phương. Ông Trần Văn Đoàn cho biết, Nông Sơn đặt mục tiêu hình thành các ngành công nghiệp gắn với thế mạnh sẵn có như chế biến lâm sản, trầm hương, dược liệu, sản phẩm OCOP và công nghiệp hỗ trợ quy mô vừa. Muốn làm được thì phải có hạ tầng tốt, quy hoạch đất rõ ràng và chính sách ưu đãi thực chất.

Từ thực tế vận hành CCN thương mại - dịch vụ Nông Sơn, UBND xã Nông Sơn cũng đề xuất cần bố trí nguồn vốn để hoàn thiện đường trục, xử lý nền móng tại khu vực dễ sạt lở, có chính sách ưu đãi thuế trong giai đoạn đầu dự án; đồng thời phải rút ngắn thời gian thẩm định hồ sơ liên quan đến đất đai và đầu tư.

“CCN chỉ thực sự phát huy được động lực khi doanh nghiệp đặt chân vào được mặt bằng, còn vướng quy hoạch, thủ tục hay thiếu đất sạch thì rất khó hình thành bước đột phá. Quan trọng hơn, thu hút đầu tư ở miền núi phải song hành với bảo vệ môi trường và tạo sinh kế bền vững cho người dân, bởi chỉ khi hạ tầng đủ tin cậy để doanh nghiệp an tâm và việc làm đủ ổn định để người dân hưởng lợi thì hướng phát triển mà địa phương theo đuổi mới thật sự có ý nghĩa”, ông Đoàn chia sẻ.

Nguồn: https://baodanang.vn/tao-du-dia-moi-de-thu-hut-dau-tu-cong-nghiep-o-mien-nui-3311151.html