จัดให้มีทักษะการตอบสนองต่อภัยพิบัติในรูปแบบที่เข้าถึงได้ เช่น แผ่นพับตามตลาดและการฝึกซ้อมรับมือภัยพิบัติในหมู่บ้าน

ในช่วงหลายปีที่ผมทำงานเป็นนักแปล ผมได้แปลแผ่นพับหลายร้อยฉบับให้กับชุมชนชาวเวียดนามในออสเตรเลียและสหรัฐอเมริกา เพื่อช่วยให้พวกเขาเตรียมพร้อมรับมือกับภัยพิบัติทางธรรมชาติที่ไม่คาดคิด

นาย Truong Cong Nam ลุยน้ำท่วมเพื่อนำข้าวและอาหารไปให้ครอบครัวลูกสาวของเขาที่ถูกตัดขาดจากน้ำท่วมในเมือง เว้ เมื่อวันที่ 28 ตุลาคม - ภาพ: NHAT LINH

คำแนะนำเล็กๆ น้อยๆ เช่น การเตรียมอาหารแห้ง แบตเตอรี่ เงินสดเล็กน้อย การเขียนเบอร์โทรศัพท์ของญาติ หรือการตกลงสถานที่พบปะกันในกรณีที่ต้องแยกทางกัน ได้ช่วยให้ครอบครัวชาวเวียดนามจำนวนมากเอาชนะพายุและน้ำท่วมในภาคใต้ของสหรัฐอเมริกา หรือไฟป่าในแคลิฟอร์เนียได้อย่างปลอดภัย

แนวทางการตอบสนองต่อภัยพิบัติจะต้องเข้าถึงได้และมุ่งเน้นไปที่ชุมชน

เวียดนาม หนึ่งในประเทศที่มักประสบภัยธรรมชาติในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เราควรทำอย่างไรเพื่อให้ทักษะเหล่านี้กลายมาเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตผู้คน?

ในปี 2568 เวียดนามจะประสบภัยธรรมชาติถึง 20 ประเภท ตั้งแต่พายุ 11 ลูกในทะเลตะวันออก ไปจนถึงน้ำท่วมฉับพลันทางตอนเหนือ ที่มีผู้เสียชีวิตหรือสูญหายกว่า 200 คน และสร้างความเสียหายเป็นมูลค่าหลายหมื่นล้านดอง

เบื้องหลังตัวเลขเหล่านั้นคือคำถามว่า ควรจะสื่อสารทักษะการรับมือให้กับประชาชนแต่ละคนอย่างไร?

การตอบสนองต่อภัยพิบัติไม่ได้หมายถึงแค่การฟังประกาศจากรัฐบาลเท่านั้น แต่เป็นความสามารถในการรับและนำข้อมูลไปใช้ในรูปแบบที่คุ้นเคยและเข้าใจง่าย

ตามคำแนะนำบนเว็บไซต์บางแห่ง ทักษะนี้ประกอบด้วย 3 ขั้นตอน ได้แก่ การเตรียมตัวล่วงหน้า การรับมือกับเหตุฉุกเฉิน และการฟื้นฟูหลังภัยพิบัติ

อย่างไรก็ตาม ข้อมูลส่วนใหญ่ดูเหมือนจะยังคงอยู่ในรูปแบบการบริหารจัดการ เช่น บนเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน "ป้องกันภัยพิบัติ" ซึ่งทำให้ชาวชนบท ผู้สูงอายุ หรือผู้ที่ไม่ได้ใช้สมาร์ทโฟนเข้าถึงข้อมูลได้ยาก

ตามข้อมูลขององค์กรต่างๆ เช่น สหพันธ์กาชาดสากล (IFRC) การสื่อสารในชุมชนผ่านแผ่นพับ วิทยุ และโซเชียลมีเดีย ช่วยลดความเสียหายในแคมเปญป้องกันภัยพิบัติบางประเภทได้ 20-30 เปอร์เซ็นต์

เอกสารที่ผมแปลในสหรัฐอเมริกา ออสเตรเลีย หรือนิวซีแลนด์ มักใช้ภาษาที่เรียบง่ายมาก เช่น "อย่าเข้าไปในน้ำท่วมลึกเกิน 10 ซม.", "หากจำเป็นต้องเข้าไปในน้ำท่วม โปรดระมัดระวังอย่างยิ่ง", "ปิดไฟฟ้าและแก๊สหากสามารถทำได้อย่างปลอดภัย" สำนวนที่กระชับและเจาะจงนี้ทำให้ผู้อ่านจดจำและเข้าใจได้ง่าย

ในเวียดนาม ข้อความเหล่านี้จะมีประสิทธิภาพมากขึ้นหากสื่อสารผ่านช่องทางที่คุ้นเคย อินโฟกราฟิกบน Zalo แผ่นพับตามตลาด และป้ายประกาศตามบ้านเรือนทางวัฒนธรรม หน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้พยายามอย่างเต็มที่เพื่อเผยแพร่ข้อมูล เช่น แอปพลิเคชันแจ้งเตือนแบบเรียลไทม์ หรือคู่มือเกี่ยวกับแบตเตอรี่และการเก็บน้ำสะอาด เป็นต้น

สืบสานเจตนารมณ์ “ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน”

ระหว่างเหตุการณ์น้ำท่วมในเดือนกันยายน พ.ศ. 2568 ประชาชนหลายพันครัวเรือนต้องอพยพออกจากพื้นที่ได้ทันเวลาด้วยระบบแจ้งเตือนจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อย่างไรก็ตาม ความพยายามเหล่านี้อาจแพร่หลายมากขึ้นหากผสมผสานกับการสื่อสารที่ใกล้ชิดและมุ่งเน้นชุมชน

สถานที่บางแห่งมีวิธีสร้างสรรค์ในการอ้างถึงเวียดนาม

ยกตัวอย่างเช่น ในไต้หวัน ผู้คนสามารถสแกนคิวอาร์โค้ดบนรถบัสเพื่อรับคำแนะนำในการอพยพ ส่วนในออสเตรเลีย ซูเปอร์มาร์เก็ตต่างๆ กำลังแจกคู่มือฟรีในหลายภาษา รวมถึงภาษาเวียดนาม พร้อมรายการสิ่งของที่ต้องใส่ไว้ใน "ถุงยังชีพ" ข้อมูลจะมีความหมายก็ต่อเมื่อเข้าถึงผู้คน

จากแผ่นพับของชุมชนชาวเวียดนามโพ้นทะเล ฉันตระหนักว่าภัยพิบัติทางธรรมชาติเป็นสิ่งที่ไม่มีใครคาดคิด แต่สามารถเตรียมการได้อย่างอ่อนโยนและเป็นธรรมชาติ

ชาวเวียดนามมีจิตวิญญาณแห่งการ “ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน” ดังนั้นการเรียนรู้ที่จะเตรียมพร้อมจึงไม่เพียงแต่เป็นทักษะการเอาตัวรอดเท่านั้น แต่ยังเป็นวิธีแสดงจิตวิญญาณของชุมชนอีกด้วย การแบ่งปันข้อมูลอย่างลึกซึ้ง เช่น ใบปลิวที่ตลาด การฝึกซ้อมในหมู่บ้าน หรือ วิดีโอ สั้นๆ จากนักเรียนในท้องถิ่น ไม่เพียงแต่จะช่วยลดความเสี่ยง แต่ยังช่วยเพิ่มความเชื่อมโยงระหว่างกันอีกด้วย

รัฐบาลสามารถเป็นผู้นำโดยการสนับสนุนนโยบายสื่อชุมชน ธุรกิจต่างๆ สามารถมีส่วนร่วมโดยการสนับสนุนการพิมพ์ และพวกเราแต่ละคนสามารถเริ่มต้นจากการกระทำเล็กๆ น้อยๆ เช่น ดาวน์โหลดแอปเตือนภัย พูดคุยกับเพื่อนบ้านเกี่ยวกับที่พักพิงที่ปลอดภัย หรือบันทึกหมายเลขโทรศัพท์ฉุกเฉินของญาติๆ...

ภัยพิบัติทางธรรมชาติอาจเกิดขึ้นอย่างกะทันหัน แต่สามารถเตรียมพร้อมเพื่อสันติภาพได้ตั้งแต่วันนี้ ด้วยนิสัยง่ายๆ เช่น ชาวเวียดนามที่ช่วยเหลือกันเสมอมาในช่วงฤดูน้ำท่วมและพายุ

ข้อมูลง่ายๆ สามารถช่วยชีวิตคนจากภัยพิบัติทางธรรมชาติได้

ฉันจำได้ว่าคืนที่สามหลังจากที่ครอบครัวของฉันมาถึงนิวซีแลนด์ เราเจอแผ่นดินไหวครั้งแรก เราทุกคนวิ่งออกไปนอกบ้านด้วยความตื่นตระหนก วันรุ่งขึ้น ฉันอ่านใบปลิวในห้องสมุดและตระหนักได้ว่าปฏิกิริยาของฉันผิดไปอย่างสิ้นเชิง

ในสถานการณ์แบบนั้น ฉันน่าจะเอาหมอนมาคลุมหัว หรือไม่ก็คลานไปใต้โต๊ะไม้ที่แข็งแรง ประสบการณ์เล็กๆ น้อยๆ ทำให้ฉันตระหนักถึงพลังของข้อมูลที่เรียบง่ายแต่ทันท่วงที ซึ่งสามารถช่วยชีวิตผู้คนได้ภายในไม่กี่วินาที

ดร. ฟาม ฮวา เฮียป

ที่มา: https://tuoitre.vn/huong-dan-ky-nang-ung-pho-thien-tai-bang-hinh-thuc-gan-gui-nhu-to-roi-o-cho-dien-tap-trong-lang-20251028183928146.htm