ขนมสมัยเด็ก

บ่ายแก่ๆ ระหว่างทางกลับบ้านเล็กๆ ผมเห็นชายชราคนหนึ่งจอดมอเตอร์ไซค์อยู่ข้างทาง ค่อยๆ หยิบแท่งทอฟฟี่เหนียวๆ ห่อด้วยกระดาษสีขาวออกมาจากกล่องไม้เก่าๆ ลูกอมแบบนี้สมัยผมเด็กๆ ผมกับเพื่อนๆ ในละแวกบ้านมักจะรอเสียงเรียก "ทอฟฟี่เหนียว" ดังอยู่ไกลๆ เพื่อจะได้รีบวิ่งออกไป แต่ละคนถือเหรียญไว้ในมือข้างหนึ่งด้วยสายตาที่กระตือรือร้น

ชายคนนั้นอายุราวเจ็ดสิบปี ใบหน้าของเขามีรอยแผลตามกาลเวลา ผิวสีแทนจากแสงแดดและลม ดวงตาของเขาเป็นประกายด้วยรอยยิ้มอ่อนโยนเมื่อฉันจอดรถ เขาพูดว่า "เดี๋ยวนี้คนซื้อกันน้อยลงแล้วลุง เด็กๆ ไม่ชอบของแบบนี้แล้ว" ฉันซื้อลูกอมมาสามเม็ด ฉันกัดเม็ดหนึ่ง แล้วให้อีกเม็ดกับเด็กที่ขี่จักรยานอยู่ใกล้ๆ เขารับไป มองดูอย่างงุนงง แล้วถามว่า "ลุง ขนมเหนียวๆ นั่นมันอะไร" ฉันหัวเราะ คำถามไร้เดียงสานั้นเหมือนมีดที่เฉือนเบาๆ เข้าไปในหัวใจที่คิดถึงของฉัน

ตอนเด็กๆ ของฉัน ทอฟฟี่ไม่ใช่แค่ของว่าง แต่เป็น “ขุมทรัพย์แห่งอารมณ์” ของเด็กชนบท ทุกครั้งที่ได้ยินเสียงเรียกทอฟฟี่ เราจะรีบกลับบ้านไปขอเงินพ่อแม่ บางคนไม่ได้รับเงิน จึงต้องไปหาเศษเหล็กมาแลก แม้แต่รองเท้าแตะเก่าๆ กระป๋อง กระดาษแข็ง... เพื่อแลกกับทอฟฟี่แท่งยาวเท่านิ้ว บางครั้ง แค่ได้ทอฟฟี่แท่งเดียว เราก็จะนั่งที่ระเบียงบ้าน แบ่งกันกินชิ้นเล็กๆ แล้วร้องอุทานว่า “อร่อยจังเลย!”

สมัยนั้น ทอฟฟี่เป็น "สินค้าหายาก" ไม่มีร้านค้า ไม่มีซูเปอร์มาร์เก็ต และไม่มีฉลากฉูดฉาดใดๆ มันเป็นเพียงน้ำตาลก้อนหนึ่ง คนจนข้น ถั่วลิสงคั่ว และรสขิงอุ่นๆ มันเคี้ยวหนึบ มันเยิ้ม และเผ็ดเล็กน้อย พวกเราเด็กๆ เรียกมันเล่นๆ ว่า "ขนมข่าว" เพราะบางครั้งมันกรุบกรอบเหมือนข่าวดี บางครั้งมันก็เคี้ยวหนึบเหมือนโดนดุ แต่แต่ละแท่งก็น่าจดจำ

ไม้เท้าลูกกวาดก็เป็นสัญลักษณ์ของความปรารถนา ความสุขเล็กๆ น้อยๆ เช่นกัน ในยามยากลำบาก ไม้เท้าลูกกวาดเปรียบเสมือนรางวัล ความสำเร็จหลังจากช่วยแม่ต้อนวัวมาทั้งวัน หรือเก็บเศษโลหะมาทั้งบ่าย ครั้งหนึ่งฉันงดอาหารเช้าสองวันเพื่อแลกกับไม้เท้าลูกกวาดสามอัน คืนนั้นฉันมัดไม้เท้าลูกกวาดไว้แน่นด้วยหนังยาง ซ่อนไว้ในกล่องคุกกี้เก่าๆ ไม่กล้ากินอย่างรีบร้อน จนกระทั่งฝนตกและทุกคนในครอบครัวมารวมตัวกัน ฉันจึงหยิบไม้เท้าลูกกวาดออกมาอย่างเคร่งขรึมและมอบไม้เท้าลูกกวาดให้น้องสาวและน้องชายคนละอัน ดวงตาเต็มไปด้วยความประหลาดใจและความสุข นั่นคือความทรงจำอันแสนหวานที่สุดที่ฉันยังคงจำได้อย่างชัดเจน

แต่บัดนี้ ในสังคมที่คึกคักไปด้วยสินค้าและตัวเลือกมากมาย ขนมก็ค่อยๆ เลือนหายไป เด็กๆ ไม่รอเสียงเรียกอีกต่อไป พ่อค้าแม่ค้าก็หายากเช่นกัน ขนมเหล่านั้น พร้อมกับเสียงมอเตอร์ไซค์เก่าๆ กลายเป็นเหมือนของขวัญที่หลงเหลือจากช่วงเวลาที่ยากลำบากแต่มีความหมาย

ฉันถามชายชราว่า “ทำไมยังขายอยู่อีกล่ะ? เดี๋ยวนี้ไม่มีใครกินแล้วเหรอ?” เขาหัวเราะช้าๆ เสียงแหบพร่า “ใช่ ฉันรู้ แต่ฉันไม่ได้ขาย ฉันคิดถึงงานที่บ้าน คิดถึงเสียงเด็กๆ หัวเราะเสียงดังเวลากินขนม ตอนนี้ไม่มีใครจำได้แล้ว ไม่เป็นไรหรอกถ้าฉันจะจำมันได้...”

คำพูดของเขาทำให้ฉันพูดไม่ออก ปรากฏว่าไม่ใช่แค่ฉันเท่านั้น แต่รวมถึงคนที่ทำทอฟฟี่ด้วย พวกเขาต่างก็เก็บความทรงจำบางส่วนไว้กับตัวเอง ทอฟฟี่แต่ละแท่งที่เขาขายคือช่วงเวลาที่เขาส่งต่อ "ความอบอุ่น" เล็กๆ น้อยๆ จากอดีตให้กับคนที่ยังรู้จักซาบซึ้งกับมัน ให้กับเด็กๆ ที่บังเอิญได้สัมผัสและลิ้มรสมัน เพื่อที่พวกเขาจะได้สัมผัสถึงความหวานชื่น ไม่ใช่ความหวานของน้ำตาล แต่เป็นความหวานของช่วงเวลาแห่งความบริสุทธิ์ไร้เดียงสา

ลูกอมไม้เท้าเปรียบเสมือน “มรดกทางอารมณ์” อย่างหนึ่ง มันยังคงรักษาบรรยากาศของยุคก่อนโซเชียลมีเดีย ก่อนสมาร์ทโฟน ยุคที่เด็กๆ เติบโตมาพร้อมกับหัวเข่าถลอก คิดค้นเกม และยุคที่กินลูกอมจนเลอะมือและแม้กระทั่งผม

ทุกวันนี้ เวลาผมเดินตลาด ผมไม่เห็นเงาของพ่อค้าแม่ค้าขนมเหมือนแต่ก่อนอีกแล้ว นานๆ ทีจะมีชายชราแบบที่ผมเจอเดินเตร่อยู่บนมอเตอร์ไซค์เก่าๆ ราวกับมองหาคนที่เข้าใจพวกเขาอย่างเงียบๆ ความทรงจำเหล่านั้นคงอยู่ในใจของคนที่เคยเป็น "เด็ก" ในยุค 80-90 เท่านั้น

ฉันนำทอฟฟี่ที่เหลือกลับบ้านมาวางบนโต๊ะ ลูกชายฉันแปลกใจและถามว่า "พ่อคะ นี่คืออะไรคะ" ฉันตอบว่า "ทาร์ต้า - ขนมสมัยเด็ก ๆ ของคุณ" พ่อหักชิ้นเล็ก ๆ ออกมาชิมแล้วทำหน้าบูดบึ้ง "ทำไมมันเหนียวจังคะ" ฉันไม่ได้พูดอะไร แค่ยิ้ม เพราะเข้าใจว่าวัยเด็กของแต่ละรุ่นไม่เหมือนกัน แต่ถ้าเป็นไปได้ ฉันหวังว่าลูกของฉันจะมี "รสชาติที่เป็นเอกลักษณ์" เหมือนที่ฉันเคยมีตอนกินทอฟฟี่

วัยเด็กไม่จำเป็นต้องเหมือนเดิม แค่ต้องสมจริงมากพอที่เมื่อเราโตขึ้น เราจะมองย้อนกลับไปแล้วยังคงรู้สึกได้ถึงความอ่อนโยนในใจ สำหรับฉัน ทุกครั้งที่เห็นทอฟฟี่ หัวใจของฉันจะหวนคิดถึงฤดูร้อนที่ร้อนอบอ้าว ยามบ่ายที่อากาศเย็นสบาย เสียงจั๊กจั่นร้องเจื้อยแจ้ว และเสียงร้องของ "ทอฟฟี่ทอฟฟี่" ที่ก้องกังวานไปทั่วทุกซอกทุกมุมของกาลเวลา...

ลูกอมไม้เท้าดูเหมือนจะเป็นขนมธรรมดาๆ แต่มันคือสายใยที่เชื่อมโยงฉันกับตัวตนในวัยเด็ก เช่นเดียวกับชายชราคนนั้น เขาไม่เพียงแต่ขายลูกอมเท่านั้น แต่ยังเก็บรักษาส่วนหนึ่งของจิตวิญญาณของหลายรุ่นเอาไว้ด้วย และฉัน ผู้ใหญ่คนหนึ่งท่ามกลางชีวิตที่วุ่นวาย โชคดีที่ได้หยุดมองตัวเองในดวงตาคู่นั้นในเวลาที่เหมาะสม เพราะบางครั้ง แค่ลูกอมไม้เท้าแท่งเดียวก็เพียงพอที่จะทำให้ฉันหวนนึกถึงวัยเด็กทั้งหมดของฉันอีกครั้ง

ตรัน เตวียน

ที่มา: https://baoquangtri.vn/keo-keo-tuoi-tho-195546.htm