Thành phố Hồ Chí Minh trên đường đua “kép”: Kế thừa Bình Dương để kiến tạo tương lai Số và Xanh

Thành phố Hồ Chí Minh đang nỗ lực hiện thực hóa mục tiêu trở thành siêu đô thị thông minh, hành trình “chuyển đổi kép” – đồng thời thúc đẩy chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Bài toán tưởng chừng đầy thách thức này lại có một “lời giải mẫu” ngay trong không gian mở rộng của thành phố: Mô hình phát triển từng giúp Bình Dương trở thành Cộng đồng Thông minh Toàn cầu của năm 2023.

Trong bối cảnh Thành phố Hồ Chí Minh đang nỗ lực hiện thực hóa mục tiêu trở thành siêu đô thị thông minh, hành trình “chuyển đổi kép” – đồng thời thúc đẩy chuyển đổi số và chuyển đổi xanh – được xác định là con đường bắt buộc. Điều thú vị là, bài toán tưởng chừng đầy thách thức này lại có một “lời giải mẫu” ngay trong không gian mở rộng của thành phố: Mô hình phát triển từng giúp Bình Dương trở thành Cộng đồng Thông minh Toàn cầu của năm 2023.

Trong cuộc trao đổi tại Hội nghị Thượng đỉnh ICF 2025, ông John G. Jung, nhà sáng lập Diễn đàn Cộng đồng Thông minh Thế giới (ICF), đã nhấn mạnh: “Khi nhìn vào Thành phố Hồ Chí Minh hôm nay, chúng ta thấy một đô thị đang đứng trước ngưỡng cửa của những cơ hội thật sự lớn lao.” Ông chỉ rõ, một trong những minh chứng rõ nhất cho tiềm năng ấy chính là mô hình thành phố thông minh Bình Dương – “điểm sáng tiên phong” mà nay đã là một phần của Thành phố Hồ Chí Minh.

Kế thừa “chất xúc tác”

Theo ông John G. Jung, thành công của Bình Dương không chỉ là một giải thưởng, mà là minh chứng cho sự chuyển mình dựa trên tri thức, khoa học công nghệ và sự liên kết hiệu quả giữa chính quyền, viện trường và doanh nghiệp – mô hình “Bộ ba Xoắn Ốc” (Triple Helix). “Việc kế thừa và phát huy những kinh nghiệm từ Bình Dương... sẽ giúp Thành phố Hồ Chí Minh rút ngắn thời gian, tối ưu nguồn lực,” ông Jung nhận định.

Điều này hoàn toàn phù hợp với định hướng “chuyển đổi kép”. Kinh nghiệm của Bình Dương cho thấy, chuyển đổi số (với trọng tâm là công nghiệp 4.0 và quản trị thông minh) và chuyển đổi xanh (hướng tới nhà máy Net Zero và kinh tế tuần hoàn) không tách rời, mà có thể song hành và hỗ trợ lẫn nhau. Bài học về việc xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, nơi doanh nghiệp là trung tâm ứng dụng công nghệ để vừa nâng cao năng suất, vừa giảm phát thải, chính là tài sản quý giá cho Thành phố Hồ Chí Minh.

Giới thiệu bài phát biểu của Ông John G. Jung - Nhà sáng lập ICF tại Hội nghị ICF 2025. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Tích hợp công nghệ số để tối ưu hóa phát triển xanh

Ở một góc nhìn chuyên môn sâu hơn, ông Robert Bell, Đồng sáng lập ICF, trong một trao đổi khác đã chỉ ra rằng dữ liệu chính là “nguồn dầu mỏ” mới cho phát triển xanh. Để “chuyển đổi kép” thành công, Thành phố Hồ Chí Minh cần xây dựng các nền tảng số tích hợp, chẳng hạn như “bản sao số” (Digital Twin) của thành phố. Công cụ này không chỉ giúp quản lý hạ tầng giao thông, năng lượng một cách thông minh, mà còn có khả năng mô phỏng và dự báo tác động môi trường của các dự án phát triển, từ đó đưa ra quyết định tối ưu cho cả hai mục tiêu kinh tế và sinh thái.

Điều này trùng khớp với tầm nhìn chiến lược mà Thành phố Hồ Chí Minh đang theo đuổi: Phát triển hệ thống dữ liệu dùng chung và nền tảng điều hành đô thị thông minh làm nền tảng, từ đó thúc đẩy các giải pháp giao thông thông minh giảm ùn tắc và khí thải, hay các hệ thống quản lý năng lượng, chất thải thông minh.

Phân vùng chức năng rõ rệt

Sự kế thừa từ Bình Dương không có nghĩa là sao chép nguyên bản. Ông John G. Jung nhấn mạnh: “Không phải để 'lặp lại' mô hình cũ, mà là chia sẻ những giá trị đã được kiểm chứng, điều chỉnh phù hợp với quy mô, bản sắc và khát vọng của một siêu đô thị như Thành phố Hồ Chí Minh.”

Trên thực tế, Thành phố Hồ Chí Minh đang định hình chiến lược phát triển dựa trên phân vùng chức năng thông minh:

· Khu vực phía Bắc (kế thừa không gian Bình Dương): Sẽ trở thành cứ điểm của hệ sinh thái sản xuất gắn với khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, nơi hiện thực hóa mạnh mẽ mô hình “Bộ ba xoắn ốc” và các dự án “Nhà máy Net Zero thông minh”.

· Khu vực Trung tâm: Tập trung phát triển thành trung tâm chính trị, tài chính quốc tế với các dịch vụ số tiên tiến.

· Khu vực Đông Nam: Phát triển kinh tế biển, nền tảng logistics thông minh và năng lượng xanh.

Các tòa nhà khu vực trung tâm Bình Dương đang vận hành các giải pháp thông minh. (PV/Vietnam+)

Sự phân vùng này cho phép Thành phố Hồ Chí Minh áp dụng các giải pháp “kép” một cách linh hoạt, phù hợp với đặc thù từng vùng, tạo nên một tổng thể hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế số và bảo vệ môi trường.

Ông John G. Jung kết luận với sự lạc quan: “Nếu Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục chủ động trong hợp tác quốc tế, thu hút nhân tài và đầu tư, và biết cách vận dụng linh hoạt các bài học từ Bình Dương... tôi tin rằng thành phố hoàn toàn có thể trở thành một trong những đô thị thông minh dẫn đầu châu Á.” Hành trình “chuyển đổi kép” của Thành phố Hồ Chí Minh, với sự kế thừa thông minh từ những giá trị cốt lõi đã được kiểm chứng, đang mở ra một lộ trình khả thi để biến khát vọng siêu đô thị thông minh, xanh và bền vững thành hiện thực./.

(Vietnam+)

Nguồn: https://www.vietnamplus.vn/thanh-pho-ho-chi-minh-tren-duong-dua-kep-ke-thua-binh-duong-de-kien-tao-tuong-lai-so-va-xanh-post1081054.vnp