Tích hợp ba chương trình mục tiêu quốc gia để người dân ấm no, hạnh phúc

Chính phủ đề xuất tích hợp ba chương trình Mục tiêu quốc gia nhằm tập trung nguồn lực, khắc phục chồng chéo và nâng cao đời sống, nhất là vùng dân tộc và miền núi.

Tiếp tục chương trình làm việc của Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và điều hành của Phó chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh, Quốc hội đã nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn đến năm 2035. Chương trình bao gồm nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành Phiên họp. Ảnh: Quochoi.vn.

Cần thiết tích hợp 3 chương trình mục tiêu quốc gia

Trình bày trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết, đến hết tháng 10-2025, ba chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025 đã cơ bản đạt và vượt một số chỉ tiêu, còn 4/21 chỉ tiêu chưa hoàn thành.

Về phân bổ và giải ngân vốn ngân sách Trung ương, gần 176.000 tỉ đồng đã được giao cho các bộ, ngành, địa phương, đạt 90,4% dự toán. Đến tháng 10-2025, tỉ lệ giải ngân đạt 67,9%; ước đến hết tháng 1-2026 đạt cao nhất 75%, còn khoảng 45.000 tỉ đồng chuyển sang năm 2026.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Trần Đức Thắng thẳng thắn chỉ ra một số tồn tại: hệ thống cơ chế chính sách hướng dẫn chậm ban hành, chưa rõ ràng; nội dung, đối tượng đầu tư chưa sát thực tiễn; một số địa phương chưa quyết liệt; các chương trình vẫn chồng chéo, trùng lặp, làm phân tán nguồn lực và giảm hiệu quả.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng trình bày Tờ trình. Ảnh: Quochoi.vn.

Theo Bộ trưởng, Chính phủ trình Quốc hội chủ trương tích hợp ba chương trình thành một chương trình duy nhất, với mục tiêu cao nhất là giúp người dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc. “Việc tích hợp không làm giảm chính sách mà khắc phục chồng chéo, tập trung ưu tiên hơn cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi”, ông nhấn mạnh.

Đối tượng thụ hưởng bao gồm các xã, thôn, người dân, cộng đồng và các tổ chức trên phạm vi cả nước, trong đó ưu tiên địa bàn nghèo và vùng dân tộc thiểu số.

Chương trình sẽ được triển khai trên toàn quốc trong 10 năm, chia thành hai giai đoạn: 2026-2030 và 2031-2035. “Mục tiêu trọng tâm là thu nhập, giảm nghèo, tỉ lệ xã và tỉnh đạt chuẩn nông thôn mới, cùng các vấn đề cấp thiết của đồng bào miền núi”, Bộ trưởng cho biết.

Theo tờ trình, Chương trình dự kiến gồm hai hợp phần:

Hợp phần 1: 10 nhóm nội dung chung, thực hiện trên phạm vi cả nước.

Hợp phần 2: 5 nhóm nội dung đặc thù nhằm phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, là các chính sách đặc thù được đầu tư bổ sung riêng cho khu vực này.

“Thực hiện phân cấp, phân quyền triệt để, đi đôi với phân bổ nguồn lực cho địa phương theo tinh thần địa phương quyết - địa phương làm - địa phương chịu trách nhiệm. Trung ương quản lý tổng thể, ban hành cơ chế, giám sát và kiểm tra”, Bộ trưởng Trần Đức Thắng phát biểu. Ảnh: Quochoi.vn.

Về nguồn lực thực hiện chương trình, trong giai đoạn 2026-2030: Sử dụng vốn ngân sách Trung ương bố trí trực tiếp: 100.000 tỉ đồng; Vốn lồng ghép từ các chương trình mục tiêu quốc gia và các dự án khác cho nông thôn và vùng dân tộc thiểu số: khoảng 360.000 tỉ đồng; Còn lại là vốn ngân sách địa phương và các nguồn hợp pháp khác.

Giai đoạn 2031-2035: Nguồn lực sẽ được trình Quốc hội quyết định dựa trên kết quả thực hiện giai đoạn trước.

Đẩy mạnh phân cấp và chịu trách nhiệm tại địa phương

Về cơ chế quản lý và tổ chức thực hiện, Bộ Nông nghiệp và Môi trường là cơ quan chủ chương trình; Bộ Dân tộc và Tôn giáo hướng dẫn, giám sát các nội dung liên quan đến vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Các bộ, ngành liên quan hướng dẫn theo phân công.

“Thực hiện phân cấp, phân quyền triệt để, đi đôi với phân bổ nguồn lực cho địa phương theo tinh thần địa phương quyết - địa phương làm - địa phương chịu trách nhiệm. Trung ương quản lý tổng thể, ban hành cơ chế, giám sát và kiểm tra”, Bộ trưởng Trần Đức Thắng nói.

Các đại biểu tham dự. Ảnh: Quochoi.vn.

Bộ trưởng kiến nghị Quốc hội xem xét thông qua hồ sơ, ban hành Nghị quyết về chủ trương đầu tư chương trình giai đoạn 2026-2035; cho phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân vốn ngân sách Nhà nước của ba chương trình mục tiêu quốc gia đến hết ngày 31/12/2026 để hoàn thành các mục tiêu giai đoạn 2021-2025.

Đồng thời, đề nghị Chính phủ rà soát, cân đối và bố trí thêm nguồn lực cho các nội dung giải ngân tốt, có nhu cầu bổ sung; ban hành cơ chế đặc thù và đơn giản thủ tục để đẩy nhanh tiến độ triển khai.

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/tich-hop-ba-chuong-trinh-muc-tieu-quoc-gia-de-nguoi-dan-am-no-hanh-phuc-d787881.html