Rà soát mục tiêu, ưu tiên vùng khó khăn trong Chương trình Mục tiêu quốc gia mới

Hội đồng Dân tộc đề nghị rà soát mục tiêu, tránh trùng lặp và ưu tiên nguồn lực cho vùng khó khăn trong Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2026 - 2035.

Tiếp tục chương trình làm việc của Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và điều hành của Phó chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh, Quốc hội đã nghe Báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn đến năm 2035.

Chương trình bao gồm nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Đoàn chủ toạ tại Phiên họp. Ảnh: Quochoi.vn

Trình bày Báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2035, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Lâm Văn Mẫn khẳng định mục tiêu tổng quát và cụ thể của chương trình đã bao quát, kế thừa giai đoạn trước và có điều chỉnh phù hợp với bối cảnh mới.

Tuy vậy, ông đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát kỹ các mục tiêu cụ thể để tránh trùng lặp; các chỉ tiêu phải có cơ sở, logic, khả thi và thể hiện rõ trọng tâm ưu tiên cho vùng khó khăn, vùng lõi nghèo, khu vực đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, nhằm thu hẹp dần khoảng cách phát triển giữa các vùng.

Hai hợp phần, tránh trùng lặp chính sách

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Lâm Văn Mẫn. Ảnh: Quochoi.vn

Về hợp phần và chính sách, Hội đồng Dân tộc cơ bản thống nhất với cấu trúc chương trình gồm 2 hợp phần. Chủ tịch Lâm Văn Mẫn đề nghị Chính phủ chỉ đạo tiếp thu đầy đủ ý kiến của các cơ quan liên quan, rà soát để bảo đảm không trùng lặp nội dung giữa các hợp phần cũng như với các chương trình, dự án đã hoặc đang được phê duyệt.

Ông nhấn mạnh Trung ương chỉ nên ban hành khung và giao chỉ tiêu; các hoạt động cụ thể, chi tiết cần giao cho địa phương lựa chọn để phù hợp tình hình thực tiễn.

“Cần lựa chọn các nội dung, chính sách thật sự mang tính mục tiêu để tập trung nguồn lực đầu tư trọng tâm, trọng điểm như hạ tầng dân sinh; phát triển sản xuất gắn với nông - lâm nghiệp; khoa học, công nghệ, chuyển đổi số; bảo vệ rừng, môi trường sinh thái; ưu tiên đầu tư cao hơn cho các dân tộc rất ít người, vùng cao, biên giới; khu vực có nguy cơ thiên tai, sạt lở; giải quyết những vấn đề bức xúc, đặc thù của vùng DTTS&MN”, ông Mẫn đề xuất.

Về vốn thực hiện Chương trình, Hội đồng Dân tộc thống nhất với đề xuất của Chính phủ về tổng vốn và phương án bổ sung vốn, đồng thời đề nghị Chính phủ sớm bố trí bổ sung ngay từ đầu kỳ.

Chủ tịch Lâm Văn Mẫn cũng đề nghị tính toán lại cơ cấu, tỷ lệ vốn đối ứng để phù hợp hơn với khả năng của các địa phương khó khăn; nguyên tắc phân bổ vốn cần thể hiện rõ ưu tiên cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, đồng thời nghiên cứu phân định rõ nguồn lực cho từng hợp phần.

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Lâm Văn Mẫn khẳng định mục tiêu tổng quát và cụ thể của chương trình đã bao quát, kế thừa giai đoạn trước và có điều chỉnh phù hợp với bối cảnh mới. Ảnh: Quochoi.vn

Rà soát cơ chế quản lý, làm rõ trách nhiệm từng cấp

Về cơ chế quản lý, Hội đồng Dân tộc thống nhất với đề xuất của Chính phủ nhưng đề nghị trong quá trình hoàn thiện chương trình, các cơ quan chủ trì cần tiếp tục tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đại biểu Quốc hội để bảo đảm rõ trách nhiệm của cơ quan chủ trì chương trình; phân định rõ cơ quan chủ trì từng hợp phần, nội dung và cơ quan phối hợp.

Theo ông Mẫn, cần làm rõ hơn cơ chế: Trung ương quản lý tổng thể, ban hành chính sách, hướng dẫn; địa phương chủ động quyết định nội dung, lựa chọn mô hình và lồng ghép nguồn lực, chịu trách nhiệm kết quả.

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc đề nghị Quốc hội xem xét phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình với tên gọi: “Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026 - 2035”.

Đồng thời, đề nghị Quốc hội xem xét kiến nghị của Chính phủ về việc kéo dài thời gian thực hiện, giải ngân vốn ngân sách nhà nước cho các chương trình MTQG hiện hành (bao gồm cả vốn chuyển nguồn từ các năm trước) đến hết ngày 31/12/2026 và đưa nội dung này vào Nghị quyết Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV.

Các Đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Quochoi.vn

Hội đồng Dân tộc đề nghị Chính phủ, Thủ tướng chỉ đạo các cơ quan nghiên cứu để bảo đảm các mục tiêu, nguyên tắc phù hợp Luật Đầu tư công; ban hành hoặc trình cơ chế đặc thù nhằm triển khai hiệu quả Chương trình.

Đồng thời, cần sớm trình ban hành các tiêu chí về xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững; phân định xã, thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi một cách khách quan, khoa học để làm cơ sở xây dựng mục tiêu và nội dung chương trình.

Bên cạnh đó, cần hướng dẫn, quy định rõ cơ chế chuyển tiếp giữa hai giai đoạn đối với dự án đang thực hiện hoặc đã hoàn thành mục tiêu, nhằm bảo đảm tính liên tục và hiệu quả trong quản lý, sử dụng vốn.

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/ra-soat-muc-tieu-uu-tien-vung-kho-khan-trong-chuong-trinh-muc-tieu-quoc-gia-moi-d787882.html