Chuẩn bị nền tảng vững chắc cho mục tiêu lớn

Cuối tháng trước, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án “Đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến năm 2045”. Đây là đề án quy mô quốc gia, hướng tới mục tiêu hình thành hệ sinh thái sử dụng tiếng Anh trong trường học Việt Nam: Từ dạy học, giao tiếp, quản lý đến các hoạt động giáo dục. Theo đó, tiếng Anh không chỉ là môn học, mà còn là công cụ giúp học sinh tiếp cận tri thức, mở rộng tư duy và hội nhập quốc tế.

Trong giai đoạn 2025-2030, đề án yêu cầu tất cả cơ sở mầm non tại các thành phố và vùng thuận lợi phải tạo điều kiện để trẻ làm quen với tiếng Anh; toàn bộ cơ sở giáo dục phổ thông bắt buộc dạy tiếng Anh từ lớp 1. Ở bậc đại học, tối thiểu 20% cơ sở phải đạt mức độ 1, 5% mức độ 2 và 3% mức độ 3 về năng lực triển khai chương trình tiếng Anh và dạy học bằng tiếng Anh. Đây là những mục tiêu tham vọng, nhưng cần thiết trong bối cảnh toàn cầu hóa và đổi mới giáo dục.

TPHCM có nền tảng tốt nhất để hiện thực hóa mục tiêu này. Trong vòng một thập kỷ qua, thành phố liên tục tiên phong trong dạy học môn tiếng Anh bài bản và hướng theo chuẩn quốc tế. Đặc biệt, Chương trình Tiếng Anh Tích hợp (TATH) theo Đề án 5695, do Sở GD-ĐT TPHCM phối hợp EMG Education triển khai từ năm 2014, được xem là bước đi mang tính đột phá. Từ 18 trường với khoảng 600 học sinh ban đầu, chương trình đã mở rộng lên 160 trường thuộc 20 quận/huyện (cũ), thu hút hơn 30.000 học sinh theo học.

Tiếng Anh.jpeg
Hội nghị chuyên môn về học tiếng Anh ở TPHCM.

Điểm nổi bật của chương trình nằm ở triết lý tiếng Anh phải trở thành công cụ học tập thực sự, chứ không chỉ là môn học. Học sinh được “nhúng” vào môi trường học thuật, học Tiếng Anh, Toán, Khoa học hoàn toàn bằng tiếng Anh với 100% giáo viên nước ngoài. TATH kết hợp chương trình quốc gia Việt Nam và khung chương trình Anh Quốc. Phương pháp CLIL (Tích hợp nội dung và ngôn ngữ) được áp dụng xuyên suốt, giúp học sinh vừa nắm chắc kiến thức chuyên môn vừa phát triển tư duy đa ngôn ngữ. Đội ngũ giáo viên nước ngoài có trình độ chuyên môn cao, nắm vững phương pháp CLIL, phối hợp nhịp nhàng với giáo viên Việt Nam tại trường để triển khai chương trình hiệu quả. Bên cạnh đó, việc áp dụng phương pháp STEM tạo môi trường học tập mở, khuyến khích tư duy khoa học, giải quyết vấn đề và trình bày ý tưởng bằng tiếng Anh.

Để đảm bảo chất lượng và tính nhất quán, chương trình được quản lý chặt chẽ thông qua hệ thống giám sát chuyên môn, hướng dẫn kiểm tra đánh giá, tập huấn cán bộ quản lý, hội thảo chuyên đề giữa các phòng ban của Sở và đội ngũ chuyên gia học thuật của EMG Education. Hai bên thường xuyên rà soát, điều chỉnh nội dung chương trình để đảm bảo liên thông, cập nhật và phù hợp với thực tiễn, đặc biệt khi Chương trình giáo dục phổ thông 2018 được triển khai. Sự điều chỉnh này giúp giảm tải cho học sinh và tối ưu hóa ưu điểm của hai chương trình.

Thành quả của quá trình tiên phong

Sau 10 năm, TATH đã chứng minh hiệu quả rõ nét: Ở bậc tiểu học, hơn 93% học sinh đạt mức khá – giỏi; bậc THCS và THPT cũng ghi nhận trên 80% học sinh đạt mức tương tự. Học sinh chương trình nhiều năm liền ghi danh tại các kỳ thi quốc tế, đặc biệt là hệ thống chứng chỉ Pearson Edexcel – đầu ra chuẩn của chương trình. Toàn chương trình đã có 5 học sinh đạt điểm cao nhất thế giới, 41 học sinh đạt giải Outstanding Learners và 119 học sinh đạt Excellence Awards – những con số phản ánh năng lực thực sự của thế hệ học sinh được học trong môi trường song ngữ chuẩn quốc tế.

Năm 2025, ngành GD-ĐT TPHCM đánh dấu 50 năm xây dựng và phát triển. Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Ngọc Thưởng đánh giá một trong năm “điểm sáng rực rỡ” nhất của giáo dục TPHCM là sự chuẩn bị bài bản và đi trước thời đại trong mục tiêu đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai. Ông nhận định TPHCM đã “đi trước 10 năm” khi mạnh dạn triển khai dạy Toán và Khoa học bằng tiếng Anh từ rất sớm, và thực tế đã chứng minh tính đúng đắn của quyết định này.

Học tiếng Anh
Học sinh tiểu học ở TPHCM được học Toán và các môn khoa học bằng tiếng Anh sớm nhất cả nước.

Theo Thứ trưởng, Đề án 5695 không chỉ mang ý nghĩa giáo dục mà còn minh chứng hiệu quả xã hội hóa: “Nếu không có sự ủng hộ của phụ huynh, trên 30.000 học sinh sẽ không thể tiếp cận chương trình này”. Chính sự đồng thuận của xã hội đã giúp TPHCM tạo nên mô hình có hiệu quả thực tế, được nhiều địa phương trên cả nước học hỏi.

Hiện nay, khi Bộ Chính trị ban hành Kết luận 91 về việc đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học, mô hình của TPHCM càng có giá trị tham khảo. Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng đề nghị các Sở GD-ĐT trong cả nước học hỏi kinh nghiệm, tìm đối tác phù hợp để từng bước triển khai theo điều kiện địa phương, hướng đến mục tiêu chung của ngành giáo dục.

Nhìn tổng thể, TPHCM đã tạo được bước đệm vững chắc cho hành trình đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học. Những kết quả đạt được không chỉ thể hiện ở thành tích học sinh, mà còn ở sự thay đổi tư duy dạy học, chất lượng đội ngũ và khả năng hội nhập của thế hệ trẻ. Đây chính là nền tảng để thành phố tiếp tục dẫn dắt quá trình đổi mới giáo dục trên phạm vi cả nước trong những năm tới.

Nguồn: https://vietnamnet.vn/tphcm-di-truoc-10-nam-trong-muc-tieu-dua-tieng-anh-tro-thanh-ngon-ngu-thu-hai-2467113.html