Kral Hung'u Tet bayramını kutlamak için eve getirme geleneğinin eşsiz festivali.

Vi köyü - Treo köyü tanrıçasının alayı

İnsanlar, Tet bayramını kutlamak için kralı eve getirmek için birbirleriyle yarıştı.

Việt Trì şehrine bağlı Hy Cương beldesindeki Trẹo ve Chu Hóa beldesindeki Vi köyleri, Nghĩa Lĩnh merkez dağının eteklerinde, başlangıçta küçük bir türbe olarak Hùng Tapınağı'nı birlikte inşa etmişlerdir. He köyü festivali (Vi ve Trẹo köylerinin eski adı), Ay Yeni Yılı'nı kutlamak için Hùng Kralı'nın eşsiz bir geçit törenine ev sahipliği yapar.

Efsaneye göre, yılın son günlerinden birinde, 18. Kral Hung, Nghia Linh dağına çıkarak şu fermanı yayınladı: “Hung hanedanlığının kaderi sona erdi. Yerime geçecek bir oğlum yok, sadece iki kızım var, ikisi de evli ve çok uzakta yaşıyorlar. Çok üzgünüm ve dahası, başıma ulusal bir felaket geldi. Lord Thuc, gece gündüz kibirli bir şekilde krallığımı ele geçirmek için planlar yapıyor. Zaten Co Loa bölgesine saldırdı. Son zamanlarda, başkente yakın Bo Sao ve Huong Cham bölgelerine de saldırdı. Çok endişeliyim ve damadım Tan Vien Son'u (Nguyen Tuan) başkenti korumakla görevlendirdim.”

Atalarımızın tarihî izler bıraktığı bir yer olan Nghia Linh'e gittik; buranın stratejik açıdan önemli ama güvenli bir konum olduğunu ve orada bir üs kurabileceğimizi biliyorduk."

İmparatorluk fermanı yıl sonuna doğru yayımlandı.

Haberi duyan her iki köyden insanlar aynı anda saygılarını sunmak ve Kralı köylerine davet ederek Yeni Yılı kutlamak için geldiler. Kral onlara nereden geldiklerini sordu ve bir grup şöyle cevap verdi:

- Song Thao'da yaşıyoruz.

"Karşı taraf burada, biz Lo Nehri kıyısında yaşıyoruz," dedi kral.

- Herkese teşekkür ederim, ama yalnızım ve iki tarafa da gidemem. Bir tarafa gitmek diğer tarafı rahatsız eder. Bu nedenle, bu gece yarısı, horozların ötüşünü ve köpeklerin havlamasını hangi tarafa daha yakın duyarsam, o tarafa gidip Yeni Yılı orada kutlayacağımı ilan ediyorum.

İki köyün halkı vedalaşıp ayrıldı. O gece, Thao Nehri üzerindeki He köyünün sakinleri, dağın eteğinde kamp kurmak için hızla bambu ve yaprak topladılar; yanlarında kendilerini savunmak için ilkel silahlar taşıyan birkaç genç adam, birkaç güçlü horoz ve birkaç köpek de getirdiler. Gece yarısı, köpekleri ısırmaları için kışkırttılar ve horozların boyunlarını gıdıklayarak hep birlikte öttürdüler.

Sabahleyin kral, bu yerin nerede olduğunu sormak için birini gönderdi. Halk şöyle cevap verdi:

- Biz He Song Thao köyünden insanlarız.

Kabile reisleri krala rapor verdiler. Kral şöyle dedi:

- O halde, Tet bayramını halkla birlikte kutlamak ve verdiğimiz sözü yerine getirmek için Thao Nehri kıyısındaki He köyüne geri dönelim.

Askeri yetkililer önde kırmızı atlara binmiş, sivil yetkililer ise beyaz atlara binmiş olarak alay başladı. Kral ortada siyah bir filin üzerinde ilerliyordu. Kraliyet alayına ulaştıklarında, her yerde bayraklar ve sancaklar dalgalanan bir kalabalık gördüler. Aniden güçlü bir rüzgar çıktı ve bayrakların ve sancakların yönünü değiştirdi. Bunu gören köylüler etrafına toplandılar, ellerini kenetlediler ve kralı filden inmeye ve bir tahtırevana binmeye davet ettiler, böylece halk onu köye geri taşıyabilsin. O günden sonra bu yere Kraliyet Alayı Tepesi adı verildi. Kral eve girdiğinde, köylüler onun oturması için yüksek bir yatak (''kabak yatak'' denilen) astılar, yetkililer ise iki yanına oturdular. O gün, on ikinci ayın 25'iydi.

Öğle vakti gelmişti, güneş batmak üzereydi ve kasaplar köylülerin kralı karşılamasını izlemekle o kadar heyecanlanmışlardı ki yemek hazırlamayı unutmuşlardı, bu yüzden yaşlılar ve yetkililer konuyu görüştüler:

- Öğleden sonra oldu bile, inek ve domuz kesmek çok uzun sürer. Kral için yemek yapmak üzere birkaç tavuk keselim. Yapışkan pirinç zaten ıslatıldı, buharda pişirelim.

O yemekte kral ve köylülerin temsilcileri şarap içtiler ve tavuklu yapışkan pirinç yediler. Yemek yerken köylüler krala sebeplerini açıkladılar. Kral, "Buraya dönüp halkla Tet bayramını kutlamam uzun zaman alacak. Bu yemek yeterli; böyle büyük bir ziyafet hazırlamaya gerek yok. Bu Tet bayramında halk Xoan ve Dum halk şarkılarını, komik oyunları ve çeşitli eğlence sanatlarını öğrenmeye çalışsın; kızımın da yalnız kalmaması için buraya gelip benimle Tet bayramını kutlamasını söyleyeceğim." dedi.

Ay takvimine göre yeni yılın 26. gününde işler sakinleşmişti ve köylüler bir ziyafet için domuz kesmeyi, tatlı çorba pişirmeyi, muz, portakal ve kavrulmuş şeker kamışı yemeyi konuşuyorlardı; yemekten sonra beş çeşit çay içtiler. Ay takvimine göre yeni yılın 30. gününe kadar böyle yemeye devam ettiler. 30. gecenin akşamında prensesin geldiği haberi geldi, ancak Prenses Ngoc Hoa bir nedenden dolayı önceki gece ormanda kaybolmuştu ve askerler onu bulmadan önce uzun süre aramak zorunda kalmışlardı. Prenses geceleyin derin ormanda dehşete kapılmış ve korkmuştu ve aniden konuşamaz hale gelmişti.

Kral haberi duyunca hemen, "Herkes çabuk kırık bir alet bulsun, kırık bir pulluk, kör bir çapa, kırık bir bıçak veya bir orak gibi, prensesin dinlendiği yere getirsin ve çılgınca şarkı söyleyip dans ederek neşeli bir ortam yaratsın" diye emretti. Köylüler emre itaat etti. Sonuç olarak, prenses yavaş yavaş iyileşti. Köylülerin coşkuyla şarkı söyleyip dans ettiğini gören prenses, her zamanki gibi güldü ve neşeyle sohbet etti. Köylüler, prensesi babası Kral ile Yeni Yılı kutlamak üzere köye geri döndüğü için sevinçle karşıladı.

Kralı memnun edecek gösteriler sergileyin.

Tet'in (Ay Yeni Yılı Arifesi) 30. gecesinde, gece yarısı civarında, köylüler krala sunmak üzere tavuk, yapışkan pirinç, tatlı çorba ve muzdan oluşan bir ziyafet hazırladılar (Baharın gelişini müjdeleyen Yeni Yıl Arifesi olarak adlandırılır). Tet'in 2. gününde bir domuz kestiler. Kral, etin bir kısmının maş fasulyesiyle karıştırılarak keklerin iç harcı yapılmasını emretti ve halk da onun talimatlarını yerine getirdi; bu nedenle "fermente domuz eti" adı verildi. Tet'in 4. gününde, sabahın erken saatlerinde, köylüler dut ağacı tarlasında toplanmak üzere bir grup genç adam seçtiler ve bayrağı kapmak için gömleklerini çıkarıp yarıştılar. Gömleklerini çıkardıklarında herkes soğuktan titredi. Kral, "Hepiniz etrafınıza toplanıp ısınmak için güreşin" dedi. Kral konuşmasını bitirir bitirmez, köylüler güçlü genç adamlardan oluşan takımlar kurdular, yatay olarak sıralandılar ve işaret verildiğinde bayrağın dikildiği yere koştular. Yarışın bitiş çizgisine ilk ulaşan ve takımından birinin bayrağı kaptığı kişi yarışı (şampiyonluğu) kazanırdı; bu nedenle yarışa "düşmana karşı koşmak" adı verilmiştir.

Ardından bütün köy halkı ev sahibinin evine akın etti. (Köylüler tarafından ritüelde görev yapması için seçilen kişi) simsiyah iki domuz getirir ve onları köyün yakınındaki pirinç tarlalarının yanındaki açık bir alana bırakır. Köylüler, domuzları eğlendirmek ve kaçmalarını engellemek için gong ve davul çalarak onları çevreler (bu, domuzları çevreleme geleneği olarak adlandırılır), ardından domuzları Kral'a sunmak ve kesim için izin istemek üzere geri getirirler (bu, kesim ritüeli olarak adlandırılır ) ...

Ay takvimine göre Yeni Yılın 5. gününün gecesinde, köylüler krala o yıl bol hasat yaptıklarını göstermek için pirinç, şeker kamışı ve yapışkan pirinç getirdiler. Daha sonra yapışkan pirinci yapraklara sarıp sıkıca bağladılar ("cua" denir). Pirinci demetler halinde bağlayarak Ay takvimine göre Yeni Yılın 6. gününün akşamında krala sevinç gösterisi olarak sundular ("trinh tro" olarak da adlandırılır). Ay takvimine göre Yeni Yılın 6. gününün akşamında, köylüler krala sunmak üzere birkaç büyük, şişman horoz seçtiler, onları ne kadar iyi yetiştirdiklerini övündüler ve ardından onları kesmek için izin istediler ("su ga" olarak adlandırılır). Ayrıca yapışkan pirinç ve tatlı çorba pişirdiler ve krala sunmak üzere bir tepsiye muz yerleştirdiler. Yiyip içtikten sonra, köyün genç erkek ve kadınları pirinç ve şeker kamışı demetlerini omuzlarında taşıyarak sıralar halinde dizdiler, gong ve davulların eşliğinde neşeli bir atmosfer yaratarak bağırıp çağırarak ileri geri koştular ve ardından bunları kralın fillerine ve atlarına yedirdiler.

Ay takvimine göre yeni yılın yedinci gününde köylüler yeni yılı tekrar kutladılar. Öğlen vakti, bayrakları, sancakları ve tütsüleri ortak eve getirdiler ve tütsü ve mumlarla nöbet tuttular. Baş rahip gizlice dua etti, doğu rüzgarının bayrakları köye doğru çevirmesini bekledi ve ardından Kralı Nghia Linh'e götürmek için hazırlık yaptı. Köylüler bir yandan kurban ziyafetini hazırlamak için insanları görevlendirirken, diğer yandan da akşama kadar beklediler ve köyün genç erkek ve kadınları tarım aletlerini çıkarıp bir önceki gün olduğu gibi bağırıp çağırarak koşuşturdular. Fark şuydu ki, o günkü kutlamalar sırasında genç erkek ve kadınlar müstehcen hareketler yaptılar, birbirlerine çarptılar ve kahkaha attılar. Daha sonra herkes aletleri kapıp eve götürmek için koştu (bu yüzden "tung ri oyunu" adı verildi).

Ertesi gün, Ay Takvimi Yeni Yılı'nın sekizinci gününde, Kral başkente döndü. Köylüler ona veda etmek için tavuk kestiler, yapışkan pirinç hazırlayıp Kral'a sundular ve ayrıca kağıttan filler ve atlar yaktılar (bu olaya "veda ziyafeti " deniyordu).

Eski metinlere ve köy büyüklerinin anlatımlarına göre, kralı Tet (Ay Yeni Yılı) kutlamaları için eve getirme ritüelleri, köylüler tarafından yıllık festivaller sırasında hâlâ gerçekleştiriliyordu. Tarihsel olaylar nedeniyle, kralı Tet için eve getirme festivali uzun bir süre kayboldu.

2011 yılında yerel yetkililer ve halk, festivalin yeniden canlandırılması için çalışarak, Hung Krallarının soyundan gelenlerin eşsiz geleneksel ritüeli ve festivali hakkında çevre halkı üzerinde olumlu bir izlenim bıraktı. Bugün bile, Hung Krallarını köye geri getirerek Tet Bayramı'nı kutlama festivali, Vietnam'daki Hung Kralı ibadet geleneğinde eşsiz bir kültürel etkinlik olarak kalmaktadır.

VAN THANH

Kaynak: https://baohaiduong.vn/doc-dao-le-hoi-ruoc-vua-hung-ve-an-tet-408525.html