Cao Lan kültürünün sıcak ateşi

Bay Sam Van Dun, delegeler ve halkla Sanh davulunun sesi hakkında konuştu.

Ana dili korumak

Bugün Tan Phu 1 köyü festival havasında, insanlar köyün kültür evine akın ediyor. İnsanlar birbirleriyle Cao Lan dilinde konuşuyor: "Ngên nay anh lo, may pay su tich hang pay!", yani "Bugün çok eğlenceli, gitmezsek bütün yıl pişman oluruz!".

Phu Luong'daki Cao Lan halkı, "Cao Lan halkının geleneksel halk danslarını korumak ve tanıtmak için bir model oluşturma" programının açılış törenine katılmak üzere burada toplandı. Bu renkli alanda, Cao Lan halkının sesleri sabah güneşi gibi yayılıyor, yaşlıların ve gençlerin dudaklarında kuş cıvıltıları gibi mırıldanıyordu. Onlar için sesleri, nesiller boyunca akıp giden, dağların ve ormanların ruhunu asla sönmeyen, saf, yumuşak ve kalıcı köklerinin kaynağıdır.

Güçlü bir kimliğe sahip bu kültürel alanın önünde, birçok delege Cao Lan halkının geleneksel kültürünü koruma çabalarına duydukları saygıyı dile getirdi. Vietnam Etnik Gruplar Kültür Müzesi Müdür Yardımcısı Bay Nguyen Canh Phuong, duygu dolu bir şekilde şunları söyledi: "Birçok ülkeye seyahat ettim, birçok toplulukla tanıştım ve insanların hâlâ kendi dillerini koruduğu yerlerde, kültürün hâlâ kimliğiyle parladığını fark ettim."

Phu Luong dağlarında ve ormanlarında, beyaz saçlı yaşlı adamlardan yeni konuşmaya başlayan çocuklara kadar Cao Lan halkı, her günlük hikâyede hâlâ Cao Lan dilini konuşuyor. Sanki atalarının bir hazinesini saklıyor, sanki ulusun ruhunun kalp atışlarını nesiller boyunca canlı tutuyormuş gibi, dili koruyorlar.

Cao Lan etnik grubunun geleneksel halk danslarını korumak ve tanıtmak için bir model oluşturma programının açılış töreninde dans performansı.

Çünkü Cao Lan halkı, ancak anadilini konuşurken Sinh ca'daki her söz ve melodinin derin anlamını gerçekten anlayabilir, tüm ruhuyla şarkı söyleyebilir, böylece her hareket ve dans, kültürün kaynağı gibi kutsal ve gururlu hale gelir. Bu danslardan, kadim kültürel alan yeniden canlanıyor ve günümüz gençlerinin bedeninde, gözlerinde ve ayak izlerinde beliriyor gibi görünüyor.

Modern hayatın koşuşturmacası içinde kimliği korumak, rüzgârda mum yakmak gibidir. Ancak Cao Lan halkı, atalarının ateşini ve dilini "altın ve yeşimi korumanın" bir yolu olarak ısrarla korur; böylece şarkıları ve konuşmaları büyük ormanda sonsuza dek yankılanır, asla kaybolmaz.

Phu Luong komünü, Dong Xay köyünden Bayan Hoang Ngoc Huong, küçüklüğünden beri Cao Lan dilini konuşuyor. Sesi, tıpkı büyüdüğü topraklar gibi sıcak ve sade. Gülümseyerek şunları paylaştı: Cao Lan kulüpleriyle kültürel değişim etkinliklerine katılmayı çok seviyorum. Her katıldığımda insanlarla tanışıp sohbet ediyor ve birçok ilginç şey öğreniyorum.

Ana dili onun için sadece bir iletişim aracı değil, aynı zamanda milletin ruhunu besleyen can ve kan kaynağıdır. Bu dil, annesinin ninnilerinde, festivallerde yankılanan Sinh ca melodilerinde, her gece kızıl ateşin etrafında anlatılan hikâyelerde akar.

Bayan Huong şöyle itiraf etti: "Bir keresinde bir festivale gittim ve yanımdaki kişinin Cao Lan konuştuğunu duydum, bu yüzden hemen dönüp etnik dilimde selamladım: "Nung chào báo", yani "merhaba kardeşim". O kişi de o tanıdık sesle karşılık verdi. Böylece, yabancı olmaktan çıkıp birdenbire kan kardeşleri kadar yakın hissettim. Herhangi bir yerde, Cao Lan'ın sesini duymak bile içimi ısıtıyor, sanki bir akrabamla karşılaşmışım gibi."

Bayan Huong ve Phu Luong'daki birçok Cao Lanlı için anadillerini korumak, sadece bir dili korumak değil, aynı zamanda halklarının ruhunu da korumak anlamına gelir. Çünkü ancak dil yankı bulduğunda kültür de yaşamaya devam eder. Ancak dil aktarıldığında, köken zamanın acımasız adımları arasında kaybolmaz.

Phu Luong halkı Cao Lan etnik grubunun geleneksel kıyafetlerini giyerek bir araya geliyor.

Kültürü "kaybetmeyin"

Halklarının kültürünü, dağlarda ve ormanlarda sonsuza dek akan saf bir dere gibi korumak için, Phu Luong'da tüm hayatlarını geleneksel dilin, şarkıların ve dansların ateşini canlı tutmaya adamış zanaatkârlar vardır. Tükenmez bir kültür kaynağının bekçileri gibi sessiz ama ısrarcıdırlar. Bunların arasında, Halk Zanaatkârı Sam Van Dun, Cao Lan kültürünün "yaşayan hazinelerinden" biridir. Bu yıl seksen yaşını geçmiş olmasına rağmen, etnik kültürden, tanıdık Sinh ca melodisinden her bahsettiğinde gözleri parlıyor, sesi sanki gençlik geri geliyormuş gibi canlı ve coşkulu. Son birkaç on yıldır, geçmişle bugün, Cao Lan kültürünün ruhuyla nesiller boyu genç insanlar arasında kalıcı bir "köprü" olmuştur. Festival davulları her çaldığında, Bay Dun anılarla uyanıyormuş gibi gelir. Elleri titrese de davulun her vuruşunda hala sabittir, her hareketi tüm bir kültür bölgesini uyandırıyormuş gibi gelir. Bu ses, köy festivalinin ritmi, ataların nesiller boyunca yankılanan çağrısıdır. Duygusal bir şekilde şöyle dedi: "Geçmişte Cao Lan halkının festival zamanının geldiğini anlamak için sadece davul sesini duyması yeterliydi. Şimdi, bunu genç nesillere öğreterek, umarım bu davul sesini hatırlarlar. Kim olduklarını bilmeyi unutmayın ki, vatanlarının çağrısını kaybetmesinler."

Zanaatkâr Sam Dun'un en küçük oğlu Bay Sam Van Dao, Cao Lan kültürünü koruma ve yayma yolculuğunda artık tipik genç simalardan biri haline geldi. Babasından gelen geleneği sürdürerek, halkının davul ve danslarını eyalet içinde ve dışında Cao Lan halkının yaşadığı tüm köylere taşıyor. İster Chim Gau, ister Khai Den veya Tam Thanh dansları olsun... genç nesle her hareketi ve her davul vuruşunu öğretme konusunda tutkulu ve onlara köklerine duydukları gururu ve sevgiyi aşılama arzusuyla dolu.

Dao, sadece öğretmenlik yapmakla kalmayıp, aynı zamanda bölge genelindeki Cao Lan zanaatkârları için babasıyla birlikte eğitim oturumları düzenleyerek herkesin atalarının özgün kültürünü takdir etmesini ve onunla gurur duymasını sağladı. Şimdi, Phu Luong komününde, ulusal kültürü koruma hareketini besleyen Sam Manh Hao, Sam Van Hy, Ly Van Can gibi daha çalışkan zanaatkârlar var.

Birbirlerine her davul vuruşunu, her el hareketini, her adımını öğrettiler; böylece sahnedeki her dönüş, her eğim artık sadece sanatsal bir performans değil, Cao Lan halkının nefesi ve ruhu haline geldi. Bu sesler ve hareketler, günümüz yaşamında uyandırıldı, yankılandı ve sonsuza dek yaşatıldı.

Yorum (0)