Tartışmalı ulusal dil reformu projesinin 'babası' Doçent Dr. Bui Hien hayatını kaybetti.

2017 yılı sonunda ulusal dili iyileştirme çalışmalarıyla adından söz ettiren Doçent Dr. Bui Hien, Phu Tho'nun Viet Tri şehrinde vefat etti.

Yakınları ve bazı dostlarından alınan bilgiye göre, Doçent Dr. Bui Hien, 11 Mayıs öğleden sonra Phu Tho Eyaleti, Viet Tri Şehri'ndeki evinde 90 yaşında vefat etti.

Ziyaret 12 Mayıs günü saat 13:00'te, anma töreni ve cenaze töreni 13 Mayıs günü saat 06:30'da memleketi Vinh Chan, Ha Hoa, Phu Tho'da yapılacaktır.

Ulusal dili geliştirme projesi büyük tartışmalara yol açtı.

Kasım 2017'de Thanh Nien Gazetesi, Doçent Dr. Bui Hien'in ('Vietnamca' 'Tieq Viet' olarak yazıldığında) ulusal dil reformu hakkındaki bir makalesini yayınladı ve bu makale yüz binlerce okuyucunun dikkatini çekti. Bu reform hakkında birçok çelişkili görüş vardı ve o dönemde sosyal medyada sert tartışmalar bile yaşandı. Birçok kişi, Doçent Dr. Bui Hien'e hakaret ederek aşırı ifadeler kullandı.

Doçent Dr. Bui Hien bu fotoğrafı 2023 yılının sonunda çekti.

Buna göre, yazar Bui Hien'in geliştirilmiş ulusal dili, hem temel fonemler hem de 6 standart ton açısından başkent Hanoi'nin kültürel diline, her harfin yalnızca bir fonemi temsil ettiği ve her fonemin onu temsil eden yalnızca bir harfi olduğu ilkesine dayanmaktadır. Đ harfi mevcut Vietnam alfabesinden çıkarılacak ve F, J, W, Z gibi bazı Latin harfleri eklenecektir. Ayrıca, yukarıdaki tabloda mevcut 11 harfin fonetik değerleri değiştirilecektir, özellikle: C = Ch, Tr; D = Đ; G = G, Gh; F = Ph; K = C, Q, K; Q = Ng, Ngh; R = R; S = S; X = Kh; W = Th; Z = d, gi, r. "Nhờ" (nh) sesinin yerine geçecek yeni bir karakter olmadığından, yukarıdaki metin onu temsil etmek için geçici olarak bileşik karakter n'yi kullanacaktır.

Birçok dilbilimci, Doçent Dr. Bui Hien'in önerisini makul buluyor çünkü bu yazının birleşik bir ilkesi var. Ancak, böyle bir iyileştirme yapılırsa karmaşıklaşacağını ve birçok sonucu olacağını düşündükleri için karşıt görüşler de mevcut.

Ancak Doçent Hien'e göre bu iyileştirme, tüm ülke için yazı sistemini birleştirecek, daha önce kullanıcılar için zorluk yaratan eksikliklerin ve tutarsızlıkların (yazım hataları) çoğunu ortadan kaldıracak, alfabeyi 38 harften sadece 31 harfe indirecek, kuralları kavramayı ve hatırlamayı kolaylaştıracak. Ayrıca, kağıt üzerinde ve bilgisayarlarda belge oluşturma sürecinde zamandan, emekten ve malzemeden de tasarruf sağlayacak.

Ulusal dilin iyileştirilmesine yönelik araştırma çalışmaları telif hakkına tabidir.

Doçent Bui Hien, ulusal dili geliştirme çalışmalarını mükemmelleştirmek için araştırmalarına devam etti. Aralık 2017'de, Ulusal Dili Geliştirme çalışması için Telif Hakkı Ofisi'nden (Kültür, Spor ve Turizm Bakanlığı) Telif Hakkı Tescil Belgesi aldı.

2018'in başlarında, 3.254 altı sekiz beyitten oluşan Truyen Kieu adlı eserini kendi geliştirdiği yazıya dönüştürdü ve kitap olarak yayınladı. 2018'in sonunda, Doçent Dr. Bui Hien'in torunu Bui Tien (Hanoi Mimarlık Üniversitesi mezunu) ve yakın bir arkadaşı, büyükbabasına hediye olarak 'tiew Viet' adlı bir dönüştürme yazılımı geliştirdi. Bu yazılım, edebi veya gazetecilik eserlerini yalnızca birkaç adımda geliştirilmiş yazıya dönüştürmeye yardımcı oldu.

Doçent Dr. Bui Hien hayatını Rusça'ya adamış ve yazma yeteneğini geliştirmiştir.

Doçent Dr. Bui Hien, Rusça öğrenmek üzere devlet tarafından Çin'e gönderildi. Mezun olduktan sonra 1955'te Vietnam'a döndü ve Hanoi'deki Yabancı Diller Okulu'nun Rusça Bölümü'nün başına getirildi. Hanoi Yabancı Diller ve Eğitim Üniversitesi (şimdiki adıyla Vietnam Ulusal Üniversitesi, Hanoi) 1967'de kurulduğunda, Doçent Dr. Bui Hien Rusça Bölümü'nün başına getirildi.

1973 yılında MV Lomonosov Moskova Devlet Üniversitesi'nde doçent doktora tezini (şimdiki adıyla PhD) mükemmel bir başarıyla savundu.

Tezini başarıyla savunduktan sonra yurda döndü ve Hanoi Yabancı Diller Üniversitesi'nde çalışmaya devam etti.

1974 yılında Hanoi Yabancı Diller Üniversitesi'nde Müdür Yardımcılığı görevini üstlendi. 1978 yılında eğitim reformunda yabancı dillerden sorumlu olmak üzere Eğitim ve Öğretim Bakanlığı'na geri döndü.

Daha sonra Doçent Dr. Bui Hien, 1993 yılında emekli olana kadar Vietnam Eğitim Bilimleri Enstitüsü'ne bağlı Genel Eğitim İçerik ve Öğretim Yöntemleri Enstitüsü'nün Müdür Yardımcısı olarak çalıştı.

Emeklilik yıllarından son yıllarına kadar, Doçent Dr. Bui Hien, kitap okumaya, araştırmaya ve ulusal dili geliştirmeye her zaman büyük bir tutkuyla devam etti. "4.0 Sanayi Devrimi'nde Ulusal Dilin Rolü" ve "Geliştirilmiş Ulusal Dil El Kitabı" gibi birçok makale yazdı.

Kaynak: https://thanhnien.vn/pgs-ts-bui-hien-cha-de-cong-trinh-cai-tien-chu-quoc-ngu-day-song-vua-qua-doi-1852505121000336.htm