Tranh dân gian Đông Hồ được UNESCO vinh danh: Dấu mốc mới của di sản Việt Nam

Thứ trưởng Ngoại giao Ngô Lê Văn, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam đề nghị ông Jonathan Wallace Baker, Trưởng Đại diện Văn phòng UNESCO tại Việt Nam cùng đồng hành, hỗ trợ Việt Nam bảo vệ và phát huy giá trị các di sản văn hoá của Việt Nam.

Ngày 9/12, tại Kỳ họp lần thứ 20 của Ủy ban Liên chính phủ Công ước 2003 về Bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể tổ chức tại New Delhi (Ấn Độ), di sản “Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ” của tỉnh Bắc Ninh, Việt Nam đã chính thức được UNESCO ghi danh vào Danh sách di sản văn hoá phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp. Đây là di sản văn hóa phi vật thể thứ 17 của Việt Nam được UNESCO vinh danh, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong nỗ lực gìn giữ và phát huy các giá trị di sản văn hóa của dân tộc.

Thứ trưởng Ngoại giao Ngô Lê Văn khẳng định, Bộ Ngoại giao, Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam, tỉnh Bắc Ninh và các ban, bộ, ngành đã nỗ lực cùng cộng đồng và bạn bè quốc tế để đưa thành công nghệ thuật tranh dân gian Đông Hồ trở thành Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp của nhân loại. Thứ trưởng Ngô Lê Văn cho rằng, bằng sự hợp tác chân thành, bằng tình yêu dành cho những giá trị truyền thống, những chương mới của câu chuyện di sản sẽ được viết tiếp, để không chỉ bảo tồn, mà còn phát triển và lan tỏa di sản ấy đến các thế hệ mai sau.

Năm 2025, Bộ Ngoại giao, Uỷ ban Quốc gia UNESCO Việt Nam đã phối hợp tích cực, hiệu quả với các bộ, ngành và địa phương và vận động thành công 7 danh hiệu UNESCO, nâng tổng số danh hiệu UNESCO Việt Nam lên con số 77. Các danh hiệu UNESCO danh giá này mang đặc trưng quốc gia nhưng cũng được xem là tài sản của nhân loại. Danh hiệu này đều được các nước coi là nguồn lực, tiềm lực thu hút du lịch, phục vụ mô hình phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Đoàn Việt Nam làm việc với Đại sứ Vishal V.Sharma, Chủ tịch của Kỳ họp lần thứ 20 của Uỷ ban Liên Chính phủ Công ước bảo vệ di sản văn hoá phi vật thể. (Ảnh: Nguyễn Khanh)

Phát biểu ngay sau khi di sản được ghi danh, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương, Trưởng đoàn Việt Nam tham dự Kỳ họp, cho rằng việc ghi danh Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ vào Danh sách Di sản cần bảo vệ khẩn cấp thể hiện sự đánh giá cao của cộng đồng quốc tế đối với những giá trị độc đáo, lịch sử và ý nghĩa nhân văn sâu sắc của dòng tranh dân gian đã gắn bó với đời sống văn hoá người Việt hàng trăm năm qua, đồng thời là một sự ghi nhận kịp thời đối với một di sản đang đứng trước nguy cơ cao bị mai một. Thứ trưởng cũng khẳng định các cơ quan chính phủ Việt Nam sẽ tiếp tục quan tâm và hỗ trợ các địa phương và cộng đồng chủ thể di sản trong việc bảo vệ các di sản phi vật thể để các di sản không chỉ được bảo vệ mà còn được trao truyền và phát huy sức sống bền vững.

Ông Mai Sơn, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Ninh xúc động thông báo, vào thời khắc Kỳ họp xem xét ghi danh Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ, toàn thể cộng đồng chủ thể di sản và nhiều người dân tỉnh Bắc Ninh chăm chú theo dõi và vô cùng phấn khởi khi Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ được chính thức ghi danh vào Danh sách di sản văn hoá phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp của UNESCO.

Ông Mai Sơn nhấn mạnh tranh dân gian Đông Hồ thể hiện tri thức, kỹ thuật in mộc bản tinh xảo, màu sắc tự nhiên, phản ánh sinh động đời sống, phong tục và ước vọng của người Việt. Việc ghi danh này có ý nghĩa to lớn đối với cộng đồng chủ thể di sản nói riêng và với người dân Bắc Ninh nói chung. Ông cảm ơn các nước đã ủng hộ và khẳng định tỉnh Bắc Ninh cam kết thực hiện nghiêm túc kế hoạch bảo vệ di sản quan trọng này.

Ông Mai Sơn, Phó Chủ tịch thường trực tỉnh Bắc Ninh phát biểu. (Ảnh: Nguyễn Khanh)

Vinh dự và vui mừng có mặt vào thời điểm đáng nhớ này, Đại sứ Nguyễn Thị Vân Anh, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam bên cạnh UNESCO cho rằng sự kiện này không chỉ góp phần tôn vinh những giá trị văn hoá truyền thống Việt Nam trong kho tàng di sản văn minh nhân loại, mà còn là minh chứng sinh động cho sự trân trọng của UNESCO và cộng đồng quốc tế đối với đóng góp của Việt Nam vào việc bảo vệ sự đa dạng văn hoá và thúc đẩy phát triển bền vững. Sự kiện càng có ý nghĩa quan trọng trong trong bối cảnh Việt Nam và UNESCO đang hướng tới năm 2026 với các hoạt động phong phú và đặc sắc kỷ niệm 50 năm Việt Nam tham gia UNESCO (1976–2026).

Thành công của hồ sơ đề cử “Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ” là kết quả của quá trình nỗ lực bền bỉ, chuẩn bị công phu và phối hợp chặt chẽ giữa cộng đồng chủ thể tranh dân gian Đông Hồ, chính quyền tỉnh Bắc Ninh, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các chuyên gia về di sản, cùng với vai trò điều phối và phối hợp tích cực của Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam trong suốt quá trình xây dựng, hoàn thiện và vận động hồ sơ. Hồ sơ đã được đánh giá cao về chất lượng và tính thuyết phục, thể hiện rõ cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc bảo tồn di sản, bảo đảm tính liên tục, tính xác thực, đồng thời đề cao sự tham gia và vai trò trung tâm của cộng đồng – những người sáng tạo, lưu giữ và truyền dạy nghề.

Trong thời gian tới, việc di sản Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ được UNESCO ghi danh sẽ tạo tiền đề quan trọng để Việt Nam nói chung và tỉnh Bắc Ninh nói riêng tiếp tục triển khai đồng bộ các biện pháp bảo vệ khẩn cấp và lâu dài di sản này phù hợp với khuyến nghị của UNESCO; huy động đa dạng nguồn lực; tăng cường giáo dục, truyền dạy nghề cho thế hệ trẻ; gắn bảo tồn với phát huy giá trị di sản trong đời sống đương đại và phát triển kinh tế – xã hội bền vững. Cùng với đó, Việt Nam sẽ đẩy mạnh quảng bá hình ảnh di sản “Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ” nói riêng và các di sản văn hóa Việt Nam nói chung tới bạn bè quốc tế, qua đó đóng góp tích cực vào nỗ lực chung của thế giới trong bảo vệ di sản văn hoá phi vật thể của nhân loại.

Nguồn: https://baoquocte.vn/tranh-dan-gian-dong-ho-duoc-unesco-vinh-danh-dau-moc-moi-cua-di-san-viet-nam-337309.html