Ứng dụng công nghệ cao - chìa khóa phát triển xanh

Nông nghiệp công nghệ cao là hướng đi chiến lược giúp ĐBSCL chủ động thích ứng biến đổi khí hậu, mở ra cơ hội phát triển xanh và bền vững cho toàn vùng.

Ngày 21/11 tại TP Cần Thơ, Ban Quản lý Khu Nông nghiệp công nghệ cao TP.HCM phối hợp với Ban Quản lý Khu Nông nghiệp Ứng dụng công nghệ cao Hậu Giang tổ chức hội thảo “Phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao thích ứng với biến đổi khí hậu”. Sự kiện có sự tham dự, chỉ đạo của lãnh đạo UBND TP.HCM, UBND TP Cần Thơ cùng đại diện các bộ ngành, chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp và nông dân trong khu vực.

Hội thảo “Phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao thích ứng với biến đổi khí hậu”. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.

Hội thảo nhằm tạo diễn đàn kết nối đa chiều giữa nhà quản lý, nhà khoa học, doanh nghiệp và nông dân cùng chia sẻ kinh nghiệm, giới thiệu công nghệ mới và đề xuất chiến lược phát triển nông nghiệp bền vững cho ĐBSCL và Nam Trung Bộ trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng tác động mạnh mẽ.

Ông Trần Chí Hùng, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ khẳng định đây là sự kiện quan trọng trong thúc đẩy liên kết vùng, góp phần định hình hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp. Hiện TP Cần Thơ có hơn 511.000ha đất nông nghiệp, xác định nông nghiệp công nghệ cao là hướng đi chiến lược. Nhiều mô hình như sản xuất lúa thông minh giảm phát thải, hệ thống tưới tiết kiệm, nhà màng, nhà lưới, thủy canh, nuôi cấy mô, chăn nuôi thích ứng hạn mặn, nuôi thủy sản theo chuẩn ASC… đã mang lại hiệu quả rõ rệt.       

Tuy nhiên theo ông Hùng, ngành nông nghiệp địa phương vẫn đối mặt nhiều hạn chế: chi phí đầu tư công nghệ cao lớn, khả năng tiếp cận công nghệ giữa các nhóm nông dân chưa đồng đều, thị trường chưa ổn định, chuyển đổi số chưa đồng bộ. Do đó cần tăng cường hợp tác giữa Nhà nước, doanh nghiệp, viện, trường, HTX và nông dân để cùng tháo gỡ.

Cán bộ kỹ thuật ghi nhận dữ liệu quan trắc đồng ruộng trong mô hình canh tác lúa giảm phát thải tại ĐBSCL. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.

Hội thảo tập trung 5 nội dung chính: đánh giá tác động biến đổi khí hậu đối với sản xuất nông nghiệp; giới thiệu công nghệ mới như tự động hóa, IoT, trí tuệ nhân tạo; chia sẻ mô hình đã chứng minh hiệu quả; đề xuất cơ chế hỗ trợ tín dụng, đất đai, bảo hiểm nông nghiệp và tăng cường liên kết vùng nhằm mở rộng thị trường cho nông sản công nghệ cao theo tiêu chuẩn quốc tế.

TS Hoàng Anh Tuấn, Phó Trưởng phòng Khoa học và Đào tạo (Ban Quản lý Khu Nông nghiệp công nghệ cao TP.HCM cho biết: Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ IoT, cảm biến, robot, trí tuệ nhân tạo đã giúp nông nghiệp Việt Nam chuyển từ phương thức canh tác truyền thống sang chủ động hơn dựa trên quan trắc và dự báo. Nếu trước đây nhà màng, thiết bị tưới thông minh phải nhập khẩu với giá cao thì nay phần lớn đã được sản xuất trong nước, chất lượng tăng, giá thành giảm, mở ra cơ hội ứng dụng rộng rãi cho nông dân.

Ông cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của canh tác chính xác, tự động hóa và công nghệ sinh học trong chọn tạo giống chịu mặn, chịu hạn. Đó là những yếu tố then chốt để ĐBSCL đối phó với xâm nhập mặn và thiên tai. Bên cạnh đó, khái niệm nông nghiệp tái sinh, tập trung vào phục hồi sức khỏe đất, giảm sử dụng hóa chất, canh tác đa dạng sinh thái đang trở thành xu hướng toàn cầu và hoàn toàn phù hợp với chiến lược phát triển nông nghiệp bền vững của Việt Nam.

Mô hình trồng dưa lưới trong nhà màng là minh chứng cho hiệu quả của nông nghiệp công nghệ cao. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.

Ở góc độ thực tiễn, bà Nguyễn Thị Giang, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ đã trình bày kết quả ấn tượng từ các mô hình kinh tế tuần hoàn, một hướng tiếp cận bền vững kết hợp giảm phát thải khí nhà kính. Với hơn 700.000ha lúa mỗi năm, Cần Thơ tạo ra khoảng 3 - 3,5 triệu tấn rơm rạ. Thay vì đốt bỏ gây ô nhiễm, nhiều địa phương đã thu gom rơm rạ để bán hoặc phục vụ sản xuất nấm rơm, làm phân hữu cơ, mang lại thu nhập đáng kể cho nông dân.

Điển hình như HTX Minh Đức (xã Châu Thành, TP Cần Thơ) đang vận hành quy trình tuần hoàn khép kín, thu rơm sau thu hoạch trồng nấm rơm, dùng bã nấm sản xuất phân hữu cơ rồi quay lại bón cho lúa, cây ăn trái, mía. HTX cũng tận dụng phế phụ phẩm như vỏ sầu riêng, xoài, bí đao và phân vịt kết hợp vi sinh để tạo nguồn phân hữu cơ chất lượng cao, giúp cải tạo đất, giảm chi phí phân hóa học và góp phần giảm phát thải.

Tương tự, HTX New Green Farm (phường Thốt Nốt, TP Cần Thơ) hình thành cánh đồng lớn Tân Phước, sau khi tham gia dự án VnSAT đã chuyển mạnh sang sản xuất lúa áp dụng kỹ thuật “3 giảm 3 tăng” và “1 phải 5 giảm” gắn với liên kết tiêu thụ 100% sản lượng, lợi nhuận tăng từ 25 - 30%. Dựa trên hỗ trợ của IRRI, HTX phát triển mô hình tận dụng rơm rạ để trồng nấm, sản xuất phân hữu cơ rồi bón lại cho ruộng lúa. Kết quả mô hình thử nghiệm cho thấy năng suất cao hơn 300kg/ha, giảm số lần phun thuốc BVTV, cải thiện pH đất và nâng cao chất lượng lúa thương phẩm.

Nông nghiệp công nghệ cao là bước đi quan trọng nhằm định vị chiến lược trong phát triển kinh tế vùng ĐBSCL. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.

Đáng chú ý, mô hình trồng nấm rơm trong nhà mang lại lợi nhuận cao hơn so với ngoài trời nhờ hạn chế ảnh hưởng thời tiết, tăng vụ và nâng cao năng suất. Từ hiệu quả thực tế, Cần Thơ đã nhân rộng 3 mô hình kinh tế tuần hoàn với quy mô 300 - 500ha, tạo thêm việc làm và tăng thu nhập cho nông dân 9 - 11 triệu đồng/ha.

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, nông nghiệp công nghệ cao là bước đi quan trọng nhằm định vị chiến lược phát triển kinh tế vùng ĐBSCL. Kết quả thảo luận, các kiến nghị tại hội thảo sẽ là cơ sở để các địa phương hoàn thiện cơ chế, mở rộng hỗ trợ, thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư và đẩy mạnh chuyển giao khoa học, công nghệ.

Với sự đồng hành của nhà khoa học, doanh nghiệp và nông dân, các giải pháp đề xuất tại hội thảo được kỳ vọng sẽ tạo đột phá, giúp nông nghiệp ĐBSCL và Nam Trung Bộ chủ động thích ứng trước biến đổi khí hậu, hướng tới sản xuất xanh, thông minh và bền vững.

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/ung-dung-cong-nghe-cao--chia-khoa-phat-trien-xanh-d785698.html