Sức sống mới tại Trung Giã: [Bài 3] Nâng tầm nông sản qua thông tin

HÀ NỘI Chứng kiến cảnh nông sản bị ép giá, ông Khổng Minh Sáng đã kiên trì vận động bà con liên kết, xây dựng mô hình rau hữu cơ, tạo sức sống mới cho nông nghiệp.

Nỗi niềm người trưởng thôn trước cảnh nông sản bị ép giá

Gần 30 năm gắn bó với cương vị trưởng thôn, ông Khổng Minh Sáng (thôn Đo, xã Trung Giã, thành phố Hà Nội) đã chứng kiến biết bao cảnh bà con lam lũ trên đồng ruộng nhưng lại bị thương lái ép giá đến xót lòng. Những năm trước, rau, dưa đến vụ đều chất đầy sân mà không biết bán cho ai; có hôm bà con đem hàng lên chợ, thương lái cân xong… sáng hôm sau mới báo giá, thấp đến mức không còn lời. “Có ngày cả thôn phải cân hơn chục tấn dưa, mà giá họ trả thế nào mình cũng phải chấp nhận”, ông nhớ lại.

Chính những lần như vậy khiến ông Sáng trăn trở: phải làm gì để người nông dân không còn cảnh “được mùa rớt giá”. Từ sự day dứt đó, ông bắt đầu vận động người dân thay đổi cách làm nông: không mạnh ai nấy làm, không bán manh mún, mà phải cùng nhau sản xuất theo quy trình sạch, cùng đứng dưới một thương hiệu để giữ giá trị nông sản.

“Muốn sản xuất sạch thì phải có vùng tập trung, phải có hàng rào sinh học, có quy trình đồng nhất. Từng hộ làm lẻ tẻ thì khó lắm”, ông kể. Nhưng thời điểm ban đầu, bà con chưa vào hợp tác xã nên mô hình rau hữu cơ chưa thể triển khai. Mãi đến năm 2020, khi Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp và Kinh doanh tổng hợp Trung Giã được thành lập, giấc mơ ấp ủ của ông mới trở thành hiện thực. Qua hợp tác xã, bà con được tiếp cận thông tin kỹ thuật về sản xuất hữu cơ, hướng dẫn ghi nhật ký, áp dụng quy trình chuẩn, và cập nhật thông tin thị trường định kỳ, giúp họ chủ động sản xuất và nâng cao hiệu quả kinh tế.

Theo ông Khổng Minh Sáng, muốn sản xuất sạch thì phải có vùng tập trung, phải có hàng rào sinh học, có quy trình đồng nhất. Ảnh: Hoàng Hiền.

Từ những lớp tập huấn về sản xuất an toàn, các tổ nhóm liên kết đến sự đồng hành của hợp tác xã trong kết nối thị trường, người dân không chỉ thay đổi cách làm mà còn thay đổi cả nhận thức: muốn thoát nghèo, muốn nâng cao thu nhập thì phải đi cùng nhau, sản xuất theo chuẩn mực chung. Chính bối cảnh ấy đã tiếp thêm động lực để ông Sáng kiên trì theo đuổi giấc mơ nâng tầm nông sản quê hương suốt nhiều năm trời.

Sáng kiến rau sạch, thoát khỏi ám ảnh "được mùa rớt giá"

Ngày đầu vận động, có lúc hơn 20 hộ tham gia, nhiều hơn hiện nay. Nhưng rồi người bận công việc gia đình, người thiếu nhân lực, người sợ quy trình hữu cơ quá vất vả… nên nhiều hộ dần xin rút. Mô hình chất lượng cao đòi hỏi công sức chăm sóc tỉ mỉ, trong khi lợi nhuận chưa thấy ngay. Tuy nhiên, ông Sáng vẫn kiên trì, bởi ông tin rằng chỉ có rau sạch, sản xuất bài bản mới giúp nông dân thoát khỏi vòng luẩn quẩn “mùa nào thức nấy”.

Nhờ những lớp tập huấn kỹ thuật, thông tin về thị trường và hỗ trợ từ hợp tác xã, hai vùng sản xuất rau hữu cơ - thôn Đo và thôn Thống Nhất - được hình thành, mỗi nơi hơn 3,5 ha. Các khu đều áp dụng hàng rào cây xanh, trồng luân canh và tuân thủ chặt chẽ quy trình hữu cơ. Từ rau cải, mồng tơi, su hào đến bí xanh, cà chua… tất cả đều được sản xuất theo tiêu chuẩn sạch để cung ứng cho doanh nghiệp chế biến và các chuỗi cửa hàng thực phẩm an toàn.

“Ngày xưa bà con trồng rau chủ yếu bán cho thương lái. Còn bây giờ làm hữu cơ thì sản phẩm đã có đơn vị bao tiêu, giá ổn định hơn nhiều”, ông cho biết.

"Điều tôi mong nhất là mở thêm việc làm và tăng thu nhập cho bà con, để ai cũng có thể yên tâm gắn bó với nghề trồng rau hữu cơ", ông Sáng chia sẻ. Ảnh: Mai Đan.

Không dừng lại ở đó, ông Sáng đề xuất mở thêm vùng trồng mới rộng gần 4,8 ha, ngay cạnh khu hiện tại. “Mong muốn lớn nhất là tạo thêm việc làm và thu nhập cho bà con. Làm lúa thì chỉ đủ ăn, muốn khá lên phải làm rau màu”, ông tâm sự. Việc mở rộng dự kiến được triển khai ngay khi thời tiết thuận lợi, với sự đồng hành của chính quyền xã và hợp tác xã - nhờ hệ thống thông tin kỹ thuật và thị trường minh bạch, bà con hoàn toàn yên tâm tham gia.

Hợp tác xã nâng tầm nông sản sạch

Với ông Sáng, hợp tác xã chính là “lá chắn” bảo vệ người nông dân khỏi cảnh bị ép giá. “Cá nhân làm việc với công ty thì rất khó. Có hợp tác xã đứng ra, bà con yên tâm vì thông tin về giá và thị trường được cung cấp đầy đủ, quyền lợi của mình được bảo vệ”, ông phân tích.

Chính tư duy liên kết và tiếp cận thông tin kỹ thuật - thị trường đã giúp mô hình rau hữu cơ Trung Giã đi vào khuôn nếp. Nhiều hộ trước kia vốn quen làm theo kinh nghiệm, nay dần thay đổi cách nghĩ, cách làm: sản xuất theo quy trình, ghi chép nhật ký, tuân thủ kỹ thuật, làm việc tập thể… Khi mỗi người nông dân trở thành một mắt xích trong chuỗi sản xuất an toàn, giá trị sản phẩm cũng được nâng lên.

Không chỉ là người vận động, ông Sáng còn là cầu nối giữa doanh nghiệp và nông dân, giữa chính quyền và cơ sở sản xuất. Ảnh: Hoàng Hiền.

Hiện tại, lượng rau sản xuất đã ổn định nhưng chưa đủ cung ứng cho nhu cầu thị trường. Hợp tác xã đang tìm kiếm thêm đầu ra có giá trị cao hơn để mang lại thu nhập tốt hơn cho người làm nông. Việc mở rộng vùng trồng cũng nhằm đáp ứng xu hướng tiêu dùng đang tăng mạnh đối với nông sản sạch.

“Thị trường rau an toàn giờ rất lớn. Mình mở thêm để tìm đầu ra tốt hơn cho bà con”, ông Sáng chia sẻ.

Không chỉ là người vận động, ông Sáng còn là cầu nối giữa doanh nghiệp và nông dân, giữa chính quyền và cơ sở sản xuất. Từ tấm lòng của một người nặng tình với quê hương, ông giúp bà con thay đổi tư duy sản xuất - từ manh mún sang liên kết, từ tự phát sang bền vững.

Mô hình rau hữu cơ ở Trung Giã hôm nay không chỉ là câu chuyện làm ăn, mà còn là minh chứng cho tinh thần dám nghĩ, dám làm của người nông dân. Cùng với Hợp tác xã và chính quyền địa phương, những người như ông Sáng đã góp phần làm nên “sức sống mới” cho vùng đất ngoại thành Hà Nội đang chuyển mình mạnh mẽ.

Giữa những luống rau xanh mướt, giữa những bàn tay đang chăm chút từng luống cải, su hào, có thể thấy rõ niềm tin vào một tương lai nông nghiệp sạch, nông nghiệp bền vững, nơi người dân Trung Giã không chỉ làm chủ sản phẩm mà còn chủ động tiếp cận thông tin để nâng cao thu nhập và phát triển bền vững.

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/suc-song-moi-tai-trung-gia-bai-3-nang-tam-nong-san-qua-thong-tin-d785138.html