Vùng đất khó khăn vươn lên mạnh mẽ khi tìm được hướng đi phù hợp

TPO - Nông dân Đồng Yên (tỉnh Tuyên Quang) vươn lên làm giàu từ các mô hình trồng cam, trồng thanh long, hình thành những điển hình kinh tế tiêu biểu ngay trên đất đồi. Đây là điều giúp kinh tế địa phương đang chuyển biến mạnh, thu nhập người dân tăng rõ rệt nhờ hướng đi đúng trong phát triển nông - lâm nghiệp hàng hóa.

Cây cam mở hướng đi mới

Những năm gần đây, xã Đồng Yên nổi lên như vùng sản xuất cây ăn quả quy mô lớn, tạo chuyển biến rõ rệt trong thu nhập và đời sống của người dân. Từ một địa phương phụ thuộc ngô, sắn với giá trị thấp, Đồng Yên đã chuyển mạnh sang trồng cam và thanh long ruột đỏ, hình thành vùng sản xuất hàng hóa mang lại thu nhập gấp nhiều lần so với trước.

Xã Đồng Yên nổi lên như vùng sản xuất cây ăn quả quy mô lớn.

Cam là loại cây mở đầu cho quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế của Đồng Yên. Nhận thấy chất đất phù hợp, nhiều hộ dân đã mạnh dạn chuyển từ trồng ngô, sắn sang trồng cây ăn quả. Trong số này, anh La Anh Tuấn, thôn Kè Nhạn, là một trong những người tiên phong. Gắn bó với cây cam từ năm 2011, anh Tuấn từng phải đối mặt với nỗi lo “được mùa mất giá”, song quyết tâm theo hướng sản xuất bài bản đã giúp anh tạo dựng được vườn cam hơn 10 ha.

Anh Tuấn cho biết, trồng ngô, sắn trước đây mỗi năm chỉ đủ trang trải chi phí sinh hoạt. Khi thử chuyển sang cam, anh học kỹ thuật, đầu tư phân bón đúng cách. Đến nay, năng suất vườn luôn ổn định, thu nhập lãi ròng mỗi năm trên 300 triệu đồng. Nhờ cây cam, gia đình anh Tuấn đã xây được nhà kiên cố, mở rộng sản xuất và từng bước tích lũy để tái đầu tư cho vườn.

Cam là loại cây mở đầu cho quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế của Đồng Yên. Trong ảnh: Vườn cam nhà anh La Anh Tuấn.

Không chỉ những người đi trước, lực lượng lao động trẻ tại Đồng Yên cũng đang lựa chọn nông nghiệp chất lượng cao để lập nghiệp. Trương Văn Linh, thanh niên thôn Vĩnh Chùng là ví dụ cho tư duy sản xuất mới. Thay vì đi làm công nhân xa nhà, Linh quyết định gắn bó với mảnh vườn 2 ha cam của gia đình. Anh áp dụng phương pháp chăm sóc theo hướng hữu cơ, hạn chế thuốc bảo vệ thực vật và tăng bón phân hữu cơ để cải thiện đất.

Anh Linh chia sẻ, năm ngoái, vườn cam của gia đình cho thu hoạch khoảng 12 tấn quả. Năm nay cây trưởng thành hơn, dự kiến đạt khoảng 18 tấn. Với giá bán từ 15.000 đồng/kg tại vườn, thu nhập ước đạt gần 300 triệu đồng. Hiệu quả kinh tế gấp nhiều lần so với canh tác truyền thống.

Những mô hình như của anh Tuấn và Linh cho thấy cây cam đã trở thành cây trồng chủ lực, đóng góp quan trọng vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế của xã. Năng suất ổn định, thị trường tiêu thụ rộng mở, hàng năm Đồng Yên cung ứng ra thị trường trên 8.000 tấn cam các loại.

Thanh long ruột đỏ - hướng đi đột phá

Song song với cây cam, cây thanh long ruột đỏ đang trở thành hướng phát triển đột phá, tạo thêm lựa chọn sinh kế cho người dân ở Đồng Yên. Từ mô hình nhỏ lẻ ban đầu, đến nay cây thanh long đã mở rộng thành vùng sản xuất tập trung với hơn 130 ha.

Cây thanh long ruột đỏ đang trở thành hướng phát triển đột phá, tạo thêm lựa chọn sinh kế cho người dân ở Đồng Yên

Chị Hoàng Thị Hải Hiền, thôn Đồng Hương chia sẻ, từ năm 2016, khi nhiều người còn nghi ngại về việc đưa loại cây miền Nam lên vùng núi phía Bắc, chị Hiền quyết định trồng thử 100 trụ thanh long ruột đỏ. Thấy cây thích nghi tốt, chị mở rộng lên 1.000 trụ và đầu tư hệ thống chiếu sáng để điều chỉnh thời vụ, tạo sản lượng ổn định.

Theo chị Hiền, việc thắp đèn kích thích cây ra hoa trái vụ giúp sản lượng tăng đáng kể. Vụ năm nay gia đình chị thu hoạch được khoảng 30 tấn thanh long, thu nhập chừng 600 triệu đồng. Cây thanh long cho hiệu quả rõ rệt, giá trị kinh tế cao hơn nhiều loại cây trồng cũ.

Cây thanh long và cam giúp giải quyết đầu ra, tạo nguồn thu ổn định cho người dân xã Đồng Yên

Hiệu quả này tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng. Nhiều hộ trong thôn đã học theo mô hình của chị Hiền. Anh Hoàng Ngọc Chấn, cũng ở thôn Đồng Hương, sau thời gian khảo sát thực tế đã chuyển đổi toàn bộ diện tích sang trồng 1.000 trụ thanh long. Anh Chấn cho biết, một khóm thanh long cho khoảng 20kg quả, với giá dao động 10.000 - 25.000 đồng/kg tùy thời điểm. Vụ vừa rồi gia đình anh thu về trên 100 triệu đồng.

Sự thay đổi nhanh chóng trong cơ cấu cây trồng cho thấy người dân Đồng Yên đã mạnh dạn tiếp cận kỹ thuật, linh hoạt theo thị trường. Cây thanh long và cam giúp giải quyết đầu ra, tạo nguồn thu ổn định và giảm phụ thuộc vào các loại cây truyền thống có giá trị thấp.

Không chỉ thành công ở cấp hộ gia đình, Đồng Yên đang hình thành các tổ hợp tác, hợp tác xã gắn với sản xuất cam, thanh long theo hướng VietGAP, hữu cơ. Các hoạt động hỗ trợ kỹ thuật, hướng dẫn chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh được triển khai thường xuyên, giúp nông dân chủ động hơn trong sản xuất.

Số liệu thống kê, toàn xã Đồng Yên có hơn 517 ha cam và khoảng 132,8 ha thanh long ruột đỏ. Tổng sản lượng cây ăn quả hàng năm đạt hơn 10.000 tấn. Thu nhập bình quân đầu người tăng đều qua các năm, hiện khoảng 55 triệu đồng/người/năm. Tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh, từ 7,3% năm 2020 xuống còn 4,2% năm 2025.

Phó Chủ tịch UBND xã Đồng Yên Phạm Văn Minh cho biết cam và thanh long nhiều năm qua là hai cây trồng chủ lực, góp phần giúp bà con thoát nghèo và tạo nền tảng phát triển kinh tế hộ gia đình. Tuy nhiên, quá trình mở rộng diện tích cũng bộc lộ không ít rủi ro: Cam gặp bệnh vàng lá, còn thanh long chịu nấm bệnh do sử dụng phân chuồng chưa xử lý. Trước tình hình đó, chính quyền xã không để người dân tự xoay sở mà chủ động phối hợp với các cơ quan chuyên môn của tỉnh tổ chức tập huấn, chuyển giao kỹ thuật, hướng dẫn tỉa cành, tạo tán, canh tác theo hướng hữu cơ và hạn chế hóa chất. Nhờ thay đổi tư duy từ số lượng sang chất lượng, dịch bệnh dần được kiểm soát, chất lượng nông sản tốt hơn và sản phẩm bán được giá hơn.

Đồng Yên thúc đẩy liên kết “4 nhà”, khuyến khích thành lập hợp tác xã, mở rộng vùng nguyên liệu và hướng bà con tiếp cận thương mại điện tử, quảng bá sản phẩm OCOP

Bên cạnh việc giữ vững hai cây trồng chủ lực, Đồng Yên đang đa dạng hóa cây trồng để tránh phụ thuộc. Cây chuối được đưa vào trồng thử với 30ha và cho thấy hiệu quả kinh tế rõ rệt, được xác định sẽ trở thành cây trọng điểm trong nhiệm kỳ tới. Xã đã và đang kết nối với doanh nghiệp để bao tiêu sản phẩm, giúp người dân yên tâm đầu tư.

Song song với sản xuất, Đồng Yên thúc đẩy liên kết “4 nhà”, khuyến khích thành lập hợp tác xã, mở rộng vùng nguyên liệu và hướng bà con tiếp cận thương mại điện tử, quảng bá sản phẩm OCOP. Theo ông Minh, đây là hướng đi then chốt giúp Đồng Yên đạt mục tiêu nâng thu nhập lên hơn 85 triệu đồng/người/năm và giảm nghèo bền vững trong giai đoạn 2025 – 2030..

Từ những mô hình thành công của nông dân, Đồng Yên đã bước sang giai đoạn phát triển mới - giai đoạn mà người nông dân chủ động đầu tư, chủ động sản xuất, tạo nguồn thu bền vững và cải thiện đời sống. Sự chuyển dịch mạnh mẽ trong cơ cấu kinh tế không chỉ giúp nâng cao thu nhập mà còn mở ra cơ hội làm giàu ngay trên mảnh đất quê hương.

Với sự ổn định của thị trường cam, thanh long và sự quyết tâm của người dân, Đồng Yên đang chứng minh rằng những vùng đất từng khó khăn hoàn toàn có thể vươn lên mạnh mẽ khi tìm được hướng đi phù hợp.

Nguồn: https://tienphong.vn/vung-dat-kho-khan-vuon-len-manh-me-khi-tim-duoc-huong-di-phu-hop-post1800669.tpo