Bình Mỹ tập trung xây dựng vùng chuyên canh giống lúa đặc sản nếp cái hoa vàng

Lúa đặc sản nếp cái hoa vàng đang được duy trì sản xuất tại các Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp (HTX DVNN) của xã Bình Mỹ, với tổng diện tích gần 100ha; được phát triển theo hướng tập trung, tạo ra sản phẩm hàng hóa. Hướng sản xuất này giúp phát huy thế mạnh, nâng cao giá trị trên diện tích gieo cấy tại địa phương.

Cánh đồng lúa nếp cái hoa vàng của người dân HTX DVNN An Thái, xã Bình Mỹ.

Tại HTX DVNN An Mỹ, diện tích sản xuất lúa nếp cái hoa vàng khoảng 20ha, chiếm 10% diện tích gieo cấy, được bố trí sản xuất theo vùng có diện tích từ 1-3ha. Tuy diện tích của mỗi hộ không nhiều, bình quân từ 1-3 sào, nhưng vùng sản xuất được quy hoạch gọn trên diện tích đất dược mạ, một phần đất lúa chân trũng. Lúa nếp cái hoa vàng tại HTX được thu hoạch đồng loạt, thường muộn hơn các loại lúa đại trà khác 1 tháng.
Ông Hoàng Thanh Sơn, Giám đốc HTX DVNN An Mỹ cho biết: Lúa đặc sản nếp cái hoa vàng được người dân địa phương ưa chuộng, lựa chọn sản xuất do có ưu thế cả về năng suất, chất lượng và giá trị (cao hơn 25% lúa thương phẩm khác). Hàng vụ, HTX đều bố trí vùng cấy lúa nếp cái hoa vàng tập trung để người dân sản xuất bảo đảm thuận tiện cho quá trình chăm sóc, phòng trừ dịch hại. Từ hiệu quả của cây lúa đặc sản nếp cái hoa vàng, HTX DVNN An Mỹ đang tính toán áp dụng theo hướng sản xuất an toàn đối với giống lúa này để tiếp cận thị trường tốt hơn, giúp mở rộng thêm diện tích sản xuất, nâng cao giá trị canh tác.

Cũng như HTX DVNN An Mỹ, lúa đặc sản nếp cái hoa vàng được sản xuất tập trung ở các HTX DVNN khác trên địa bàn xã như: Đồn Xá, An Thái, An Mỹ, La Sơn và Cao Cát. Trên cánh đồng thôn An Thái, HTX DVNN An Thái có khoảng 10ha được cấy toàn bộ giống lúa nếp cái hoa vàng. Nhiều hộ mượn thêm ruộng để sản xuất loại lúa đặc sản này.
Chị Phạm Thị Hoa, người dân trong thôn có 7 sào ruộng nhiều năm nay đều cấy lúa nếp cái hoa vàng trong vụ mùa. Chị Hoa chia sẻ: Gieo cấy giống lúa đặc sản nếp cái hoa vàng là tập quán của người dân địa phương nhiều năm nay. Sau mỗi vụ thu hoạch, tôi đều tự chọn lượng thóc tốt (bông đều, tỷ lệ hạt mẩy cao) giữ lại làm giống cho vụ sau. Trên diện tích sản xuất, mỗi vụ gia đình thu được hơn 1 tấn thóc nếp cái hoa vàng bán ra thị trường.

Để nâng cao giá trị sản phẩm lúa đặc sản nếp cái hoa vàng, các HTX DVNN trên địa bàn xã Bình Mỹ chú trọng xây dựng thương hiệu giúp tiếp cận tốt hơn với thị trường. Trong đó, HTX DVNN Đồn Xá có diện tích sản xuất lúa nếp cái hoa vàng gần 10ha, đã xây dựng vùng sản xuất được chứng nhận VietGAP; sản phẩm gạo nếp cái hoa vàng của HTX có đầy đủ bao bì, tem nhãn ghi rõ nguồn gốc, xuất xứ.
Theo ông Nguyễn Thế Trường, Giám đốc HTX DVNN Đồn Xá, việc xây dựng vùng sản xuất lúa nếp cái hoa vàng theo tiêu chuẩn VietGAP đã nâng tầm cho sản phẩm đặc sản này. Gạo nếp cái hoa vàng của HTX đã tham gia một số chương trình xúc tiến thương mại, giới thiệu sản phẩm được đánh giá cao.

Lúa nếp cái hoa vàng là giống bản địa, thuộc nhóm cảm quang, có thời gian sinh trưởng dài hơn so với các giống lúa ngắn ngày hiện nay. Gạo của lúa nếp cái hoa vàng cho chất lượng ngon hơn những giống lúa nếp mới (cơm có độ dẻo, thơm, đậm…). Năng suất lúa khá ổn định hàng vụ đạt từ 1,8-2 tạ/sào, cao hơn khoảng 15% so với các giống lúa nếp khác.
Thóc nếp cái hoa vàng đang có giá hơn 20 nghìn đồng/ kg, cao gấp 2 lần so với lúa nếp đại trà. Về chi phí sản xuất của giống lúa nếp cái hoa vàng tương đương so với các loại lúa khác, người dân tự chủ động nguồn giống (lựa chọn để giống qua mỗi vụ). Lợi nhuận sản xuất lúa nếp cái hoa vàng đạt hơn 1 triệu đồng/sào. Sản phẩm thóc, gạo của lúa nếp cái hoa vàng hiện cung không đủ cầu.
Ông Nguyễn Thái Nam, Phó Chủ tịch UBND xã Bình Mỹ cho biết: Sản xuất lúa vẫn đóng vai trò quan trọng đối với kinh tế của người dân địa phương. Xã đang tiếp tục chỉ đạo để các HTXDVNN duy trì và phát triển diện tích sản xuất lúa nếp cái hoa vàng; đồng thời, hướng đến sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn, VietGAP, đẩy mạnh xúc tiến thương mại cho giống cây đặc sản này của địa phương.

Tuy nhiên, quá trình sản xuất lúa nếp cái hoa vàng vẫn còn những hạn chế nhất định. Nguồn giống lúa hiện nay chưa có đơn vị chuyên ngành sản xuất, cung ứng, người dân phải tự chọn lựa qua hàng vụ. Do vậy, dẫn đến chất lượng, độ thuần của giống không đồng đều. Thời vụ gieo cấy muộn, kéo dài hơn so với lúa đại trà, mặc dù các HTXDVNN của địa phương đã quy hoạch vùng sản xuất, nhưng vẫn còn manh mún, nhỏ lẻ, khó khăn cho việc phục vụ tưới, tiêu, phòng trừ dịch hại…

Để lúa đặc sản nếp cái hoa vàng thực sự phát huy hiệu quả, rất cần có chương trình sản xuất giống đảm bảo chất lượng và quy hoạch tổng thể vùng sản xuất của cả xã; đẩy mạnh xúc tiến thương mại, tiêu thụ sản phẩm, giúp người dân yên tâm mở rộng sản xuất. Việc phát triển lúa đặc sản nếp cái hoa vàng trở thành hàng hóa góp phần nâng cao giá trị trên diện tích gieo cấy và thu nhập cho người dân địa phương.

Bài, ảnh: Mạnh Hùng

Nguồn: https://baoninhbinh.org.vn/binh-my-tap-trung-xay-dung-vung-chuyen-canh-giong-lua-dac-san-nep-cai-hoa-vang-251124081557794.html