Chàng trai mù đoạt giải nhất hội thi tin học quốc gia

Nguyễn Xuân Quảng, 21 tuổi, sinh viên năm 3 ngành công tác xã hội, Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn, ĐH Quốc gia Hà Nội, vừa đoạt giải nhất tại Hội thi tin học quốc gia dành cho người mù lần thứ 3.

Hành trình tìm lại ánh sáng từ công nghệ thông tin của chàng trai mù

Mắc bệnh tăng nhãn áp (glocom) bẩm sinh, thị lực của Quảng giảm dần theo thời gian, anh mất thị lực một mắt năm 5 tuổi do va chạm và hoàn toàn không còn nhìn thấy ánh sáng vào năm 13 tuổi. Quãng thời gian ấy, Xuân Quảng bế tắc, tự nhốt mình trong phòng và né tránh giao tiếp. Tuy nhiên, chiếc điện thoại và internet đã trở thành cầu nối giúp chàng trai mù quay trở lại với thế giới.

Anh hiểu rằng người khiếm thị vẫn có thể hòa nhập và sinh hoạt bình thường.

Lớp học tin học dành cho trẻ khiếm thị do anh Xuân Quảng phụ trách. ẢNH: NVCC

Cơ duyên đưa Quảng đến với công nghệ thông tin xuất phát từ nhu cầu thực tế trong học tập. Khi học cùng các bạn sáng mắt, việc ghi chép bằng chữ nổi Braille quá chậm, buộc Quảng phải làm quen với máy tính và các trình duyệt đọc màn hình từ năm 13 tuổi để theo kịp chương trình.

Hành trình này không hề bằng phẳng, với các môn tự nhiên như toán hay lý, các trình duyệt đọc màn hình thông thường bỏ qua các biểu tượng phức tạp. Quảng phải mày mò sử dụng phần mềm bản quyền chuyên biệt của Nhật Bản để soạn thảo, chấp nhận tốc độ viết chậm hơn do phải thao tác qua nhiều tầng menu.

Niềm đam mê thực sự bùng cháy khi Quảng bắt gặp câu chuyện của một người anh, là người khiếm thị làm việc cho hãng Apple. Suy nghĩ "người ta làm được thì mình cũng làm được" đã thôi thúc Quảng tự tìm tòi học lập trình qua internet.

Quá trình tự học lập trình, viết code của một người khiếm thị gặp nhiều rào cản. Các video hướng dẫn trên YouTube thường quay màn hình code mà không có mô tả, khiến Quảng không thể theo dõi. Anh phải tìm đến các diễn đàn nước ngoài, nơi có các bài viết đạt chuẩn hỗ trợ tiếp cận với văn bản mô tả code chi tiết để học. Sử dụng các công cụ như Visual Studio Code, Quảng đã kiên trì rèn luyện kỹ năng lập trình giống như người bình thường.

Hiện tại, bên cạnh việc học đại học ngành công tác xã hội, anh đang thực tập về công nghệ thông tin tại Viện Thành viên hội đồng quản trị Việt Nam - VIOD. Ngoài ra, anh còn là Phó chủ nhiệm câu lạc bộ sinh viên khuyết tật Hà Nội, đồng thời vừa giành giải nhất Hội thi Tin học dành cho người mù toàn quốc ở hạng mục hội viên trẻ.

Xuân Quảng mong muốn trao ánh sáng cho cộng đồng người khiếm thị. ẢNH: NVCC

Trao lại ánh sáng cho cộng đồng người khiếm thị

Từ khi bắt đầu tìm hiểu sâu về công nghệ vào năm lớp 9, Quảng nhận thấy có rất nhiều người khiếm thị vẫn chưa biết cách sử dụng các phần mềm hoặc các tính năng hỗ trợ trên máy tính. Xuất phát từ thực tế đó, anh thành lập một trang tên là "Chia sẻ phần mềm và thủ thuật cho người khiếm thị".

Xuân Quảng được xem là "chuyên gia" gỡ rối kỹ thuật đáng tin cậy. Chị Ma Thị Phương, một người khiếm thị, chia sẻ: "Quảng siêu giỏi công nghệ luôn. Có vấn đề gì khó về trình đọc màn hình NVDA hay Jaws, nói chung có gì khó khăn về công nghệ thì đều hỏi Quảng".

Không chỉ nhiệt tình, phương pháp truyền đạt của chàng trai trẻ còn được đánh giá cao nhờ sự tối giản và hiệu quả. 

Lương Tuấn Cường, một người khiếm thị học hỏi từ cách hỗ trợ của Quảng, nhận xét: "Quảng thường là người đưa ra cách giải quyết cho những vấn đề khó tháo gỡ. Bạn ấy chia sẻ, hướng dẫn rất dễ hiểu, rất ngắn gọn. Kể cả là người mới học lần đầu hay những người đã tìm hiểu được vài năm đều có thể hiểu được hết".

Ngoài ra, Xuân Quảng còn dành nhiều tâm huyết để dạy tin học cho các em nhỏ khiếm thị tại đây Câu lạc bộ Khiếm thị RB. Lớp học của Quảng thường dành cho các em từ 8 đến 16 tuổi, chủ yếu là học sinh Trường Nguyễn Đình Chiểu hoặc được gia đình giới thiệu. Đầu tiên, Quảng dạy các em kỹ năng sử dụng máy tính căn bản, các phần mềm văn phòng như Word, Excel, cách gửi email và đọc tin tức.

Việc dạy học cho trẻ khiếm thị đòi hỏi sự kiên nhẫn cao độ. Khó khăn lớn nhất là hướng dẫn tư thế đặt tay trên bàn phím, vì bản thân cũng không nhìn thấy, Quảng cũng gặp khó khăn trong việc theo dõi thao tác của các em. Anh chàng luôn cố gắng đơn giản hóa mọi thứ, tìm ra những cách thực hiện chức năng với ít thao tác nhất để học sinh dễ nhớ và dễ hiểu.

Lớp học tin học dành cho trẻ khiếm thị do anh Xuân Quảng phụ trách

ẢNH: NVCC

Phương pháp dạy tận tâm của Quảng đã nhận được sự yêu mến từ học trò. Em Nguyễn An Chi (13 tuổi) từng chia sẻ rằng phải đến khi học thầy Quảng mới thực sự hiểu bài, nhờ cách giảng giải dễ hiểu khác biệt so với những người khác. Quảng cũng từng bất ngờ và hạnh phúc trước một học sinh đi từ Hưng Yên lên Hà Nội để học lớp tin học.

"Người khác làm được những gì thì mình cũng có thể làm được. Cho nên không được sợ sai, hãy thử bằng chính năng lực của bản thân mình", đó là điều mà Xuân Quảng vẫn luôn tự nhủ với bản thân và cũng mong muốn nhắn nhủ với các bạn khiếm thị khác.

Mong được học chuyên ngành công nghệ thông tin

Chia sẻ về một điều tiếc nuối, Xuân Quảng cho hay anh mong muốn thực sự được đào tạo công nghệ thông tin chuyên nghiệp, nhưng các trường công nghệ ở Việt Nam đã từ chối hồ sơ của anh do chưa có chương trình đào tạo phù hợp. Vì thế, Xuân Quảng đang nỗ lực chuẩn bị hồ sơ xin học bổng để học tập tại môi trường quốc tế cũng như phát triển các giải pháp hỗ trợ tiếp cận công nghệ tốt hơn cho người khiếm thị như bản thân anh.

Nguồn:https://thanhnien.vn/chang-trai-mu-doat-giai-nhat-hoi-thi-tin-hoc-quoc-gia-185251203182304726.htm