Đại biểu Quốc hội đề nghị bổ sung quy định về bản quyền tác phẩm báo chí sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI), bảo vệ quyền tác giả

Góp ý vào dự án Luật Báo chí (sửa đổi), đại biểu Quốc hội Trần Thị Thu Đông cho rằng, cần bổ sung quy định về bản quyền tác phẩm báo chí sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI), bảo vệ quyền tác giả, khuyến khích đổi mới sáng tạo…

Tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, góp ý vào dự án Luật Báo chí (sửa đổi), đại biểu Lê Nhật Thành - Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội cho rằng, cần quy định cụ thể hơn về trường hợp thu hồi giấy phép hoạt động báo chí. Cụ thể, khoản 1 Điều 20 của dự thảo nêu "Cơ quan báo chí có giấy phép hoạt động báo chí nhưng không hoạt động thì giấy phép hết hiệu lực", về nội dung này, đại biểu đề nghị cần nêu rõ "không hoạt động trong thời gian bao lâu" thì giấy phép hết hiệu lực để bảo đảm tính minh bạch.

Đồng thời, nên bổ sung quy định mang tính nguyên tắc về những trường hợp cơ quan báo chí phải tạm dừng hoạt động do nguyên nhân khách quan (sắp xếp bộ máy, cơ cấu tổ chức) hoặc bất khả kháng (dịch bệnh...). Trong các trường hợp này, thời gian tạm dừng không nên được tính là căn cứ để xác định giấy phép hết hiệu lực, nhằm tránh phát sinh thủ tục hành chính không cần thiết.

Đại biểu Lê Nhật Thành - Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội

Cũng theo dự thảo Luật, những người làm việc tại cơ quan tạp chí khoa học không thuộc đối tượng được cấp thẻ nhà báo (điểm e khoản 1 Điều 29). Đại biểu cho rằng quy định này thay đổi so với Luật Báo chí 2016 và có thể dẫn đến sự bất bình đẳng giữa người làm việc tại tạp chí khoa học với các loại tạp chí khác. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, đánh giá và cân nhắc việc giữ nguyên quy định cấp thẻ nhà báo cho người làm việc tại tạp chí khoa học như quy định hiện hành của Luật Báo chí 2016.

Về quyền tác giả trong lĩnh vực báo chí (Điều 39), dự thảo Luật cơ bản kế thừa quy định hiện hành, yêu cầu cơ quan báo chí thực hiện theo pháp luật về quyền tác giả, quyền liên quan khi đăng, phát tác phẩm báo chí. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng quy định này mới chỉ dừng ở việc viện dẫn mà chưa làm rõ trách nhiệm pháp lý của cơ quan báo chí, đặc biệt trong bối cảnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng phổ biến.

Do vậy, đại biểu Lê Nhật Thành đề nghị, Ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung các quy định cụ thể về trách nhiệm của cơ quan báo chí trong việc kiểm soát nguồn gốc, tính hợp pháp của tác phẩm báo chí, kể cả khi sử dụng AI để hỗ trợ sáng tạo nội dung.

Đại biểu Trần Thị Thu Đông - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau

Góp ý dự thảo Luật, đại biểu Trần Thị Thu Đông - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau cho rằng, việc bổ sung quy định về "cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện" là hướng đi đúng, nhưng còn thiếu nội hàm cụ thể và nguồn lực tài chính bảo đảm thực thi. Nếu không làm rõ tiêu chí xác định cơ quan chủ lực, việc áp dụng cơ chế tài chính đặc thù có thể thiếu công bằng…

Đại biểu đề nghị Chính phủ xác lập tiêu chí cụ thể (như phạm vi phủ sóng, năng lực nhân sự, khả năng dẫn dắt dư luận...) và trình bày kế hoạch huy động nguồn vốn, bảo đảm chính sách khả thi. Đồng thời, cần rà soát tính thống nhất giữa Luật Báo chí với các luật liên quan như Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, Luật Quản lý tài sản công... để tránh chồng chéo.

Về phát triển báo chí số, đại biểu Trần Thị Thu Đông cho rằng đối với khái niệm "nền tảng số báo chí quốc gia" cần được làm rõ: nếu là hạ tầng dùng chung thì phù hợp; nhưng nếu là nền tảng phân phối nội dung độc quyền, sẽ hạn chế tính cạnh tranh và sáng tạo. Nên coi đây là công cụ hỗ trợ dữ liệu, phòng chống tin giả, thay vì cơ chế phân phối nội dung. Đồng thời, cần bổ sung quy định về bản quyền tác phẩm báo chí sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI), bảo vệ quyền tác giả, khuyến khích đổi mới sáng tạo…

Đại biểu Nguyễn Huy Thái - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau kiến nghị bổ sung điều khoản riêng về cơ quan báo chí địa phương, thực hiện chức năng ngôn luận của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân địa phương, đảm bảo tiếng nói đồng hành với công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ, chính quyền. Quy định này cần bám sát Quy định số 373-QĐ/TW của Bộ Chính trị vừa ban hành.

Đặc biệt, đại biểu kiến nghị làm rõ chế tài xử lý hành vi lợi dụng mạng xã hội mạo danh cơ quan báo chí, quy định rõ thẩm quyền thu hồi tên miền, xử phạt và công khai kết quả xử lý, nhằm ngăn chặn tình trạng "báo chí giả" tràn lan trên không gian mạng.

Đại biểu Trần Thị Hoa Ry - Đoàn đại biểu Quối hội tỉnh Cà Mau

Đại biểu Trần Thị Hoa Ry - Đoàn đại biểu Quối hội tỉnh Cà Mau đề xuất bổ sung chính sách bảo vệ an toàn cho nhà báo, đặc biệt là những người tác nghiệp trong lĩnh vực chống tiêu cực, tham nhũng; cần có bảo vệ pháp lý, sức khỏe và an toàn nghề nghiệp...

Nguồn: https://bvhttdl.gov.vn/dai-bieu-quoc-hoi-de-nghi-bo-sung-quy-dinh-ve-ban-quyen-tac-pham-bao-chi-su-dung-tri-tue-nhan-tao-ai-bao-ve-quyen-tac-gia-20251028221047459.htm