Đại học Bách khoa mở chuyên ngành đường sắt đô thị đào tạo nhân sự cho metro

TS Nguyễn Minh Khoa - Khoa Kỹ thuật Giao thông - Trường Đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia TP.HCM), cho biết Đại học Bách khoa dự kiến mở mới chuyên ngành Đường sắt đô thị thuộc khoa Kỹ thuật giao thông, để đào tạo nhân lực cho lĩnh vực này trước nhu cầu cấp thiết hiện nay.

Khóa đầu tiên đào tạo nhân sự cho riêng metro dự kiến tuyển sinh tháng 9/2026. Trước mắt tập trung tuyển sinh các lĩnh vực cấp thiết như cơ khí điện, sửa chữa máy móc, lái tàu, tín hiệu, giám sát, vật liệu...

Hiện nhà trường cũng đã liên kết với các đối tác đào tạo tại các nước có công nghệ đường sắt đô thị phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Pháp... để mời các chuyên gia hỗ trợ đào tạo.

Nhu cầu nhân lực cho ngành đường sắt nói chung và đường sắt đô thị giai đoạn 2025-2030 cần ít nhất 35.000 người. (Ảnh minh họa)

Theo ông Khoa, dự kiến nhu cầu nhân lực ngành đường sắt giai đoạn 2025 - 2030, cả nước cần đào tạo ít nhất 35.000 nhân lực, đặc biệt nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu triển khai các dự án đường sắt tốc độ cao, đường sắt điện khí hóa, đường sắt đô thị và bổ sung nguồn nhân lực giảng dạy cho các cơ sở đào tạo.

Cụ thể, nhóm trình độ sau đại học cần khoảng 1.000 người; trình độ đại học cần khoảng 14.000 người; cao đẳng khoảng 11.000 người và trung cấp khoảng 9.000 người.

Tính theo nhóm ngành, nhóm kỹ thuật xây dựng khát nhân lực nhất, với nhu cầu khoảng 16.300 người; khai thác vận tải đường sắt khoảng 6.000 người; kỹ thuật xây dựng công trình đường sắt cần khoảng 4.700 người; thông tin - tín hiệu đường sắt khoảng 3.700 người.

Các nhóm khác như hệ thống điện và năng lượng đường sắt khoảng 1.100 người; đầu máy - toa xe khoảng 1.700 người; kinh tế xây dựng và kinh tế vận tải đường sắt khoảng 1.500 người...

Cùng đó, ít nhất 12.000 cần đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ để đáp ứng yêu cầu vận hành, khai thác, bảo trì các tuyến đường sắt đang vận hành, bao gồm khoảng 4.500 người cho các tuyến đường sắt quốc gia và khoảng 7.500 người cho các tuyến đường sắt đô thị.

Các ngành bức thiết cần nhân sự là lái tàu, sửa chữa, quản lý vận hành, xây dựng công trình...

Căn cứ theo nhu cầu này, Đại học Bách khoa TP.HCM sẽ tuyển sinh và đào tạo các ngành cấp thiết như kỹ thuật hạ tầng và công trình đường sắt đô thị; tín hiệu - điều khiển và tự động hóa; cung cấp điện và điện khí hóa; quản lý vận hành; dịch vụ phương tiện và cơ khí đường sắt; quản lý dự án và kinh tế vận tải đường sắt; quản lý bảo trì, sửa chữa; vật liệu xây dựng và kỹ thuật đường sắt; công nghệ thông tin và dữ liệu vận hành; tự động hóa hoạt động đường sắt, cung cấp trang thiết bị... với khoảng 1.000 sinh viên giai đoạn đầu tiên.

Nguồn nhân lực này sẽ cung ứng cho các cơ quan quản lý nhà nước, đơn vị quản lý dự án, đơn vị vận hành, thi công, khai thác, tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát, kiểm định thi công... các cơ sở nghiên cứu, đào tạo.

Cũng theo Đại học Bách khoa TP.HCM, hiện số lượng cơ sở đào tạo kỹ thuật đường sắt trong nước còn ít. Đội ngũ giảng viên và cơ sở vật chất phục vụ đào tạo chuyên sâu ngành đường sắt cũng mới ở bước đầu, rất cần thời gian phát triển và đầu tư lớn.

Chia sẻ tại Hội thảo “Công nghiệp hỗ trợ cơ khí-điện cho ngành đường sắt đô thị”, các chuyên gia khẳng định để phát triển đường sắt Việt Nam và đường sắt đô thị phải phát triển được công nghiệp đường sắt. Cụ thể là làm chủ sản xuất toa xe, đầu máy và hệ sinh thái liên quan công nghiệp đường sắt…

Mùa tuyển sinh đầu tiên đào tạo nhân sự cho metro của Đại học Bách khoa TP.HCM dự kiến bắt đầu vào tháng 9/2026. (Ảnh minh họa)

Trong bối cảnh Việt Nam đặt mục tiêu quy hoạch 25 tuyến đường sắt vào năm 2050 và chuyển dịch sang khổ 1.435 mm, thách thức về nhân lực rất lớn.

TS Tô Thanh Tuần - Phó Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công nghệ Quốc tế LILAMA2, cũng cho biết trường đang đào tạo chuyên sâu vào các lĩnh vực như lắp đặt kết cấu thép, đường ray, toa tàu; công nghệ hàn; điện công nghiệp... với hình thức đào tạo phối hợp và hình thức đào tạo kép.

Theo ông Nguyễn Vĩnh Toàn, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM, theo quy hoạch mới, TP.HCM mới có khoảng 1012 km đường sắt đô thị. Ngoài ra, tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành (dài gần 42km) đang được Thủ tướng xem xét giao UBND TP.HCM là cơ quan chủ quản, bổ sung vào quy hoạch đường sắt đô thị của TP.HCM và tỉnh Đồng Nai.

TP.HCM phấn đấu đến năm 2035 sẽ hoàn thành 355km đường sắt đô thị, góp phần đảm nhận từ 30 - 40% nhu cầu đi lại của người dân bằng giao thông công cộng.

Hà Linh

Nguồn: https://vtcnews.vn/dai-hoc-bach-khoa-mo-chuyen-nganh-duong-sat-do-thi-dao-tao-nhan-su-cho-metro-ar972834.html