Thông tin trên được đại diện Vụ Đông Nam Á – Nam Á – Thái Bình Dương (Bộ Ngoại giao) cho biết tại cuộc họp với các ngành chức năng và Giáo hội Phật giáo Việt Nam về việc rước và trưng bày “xá lợi tóc Đức Phật” tại chùa Ba Vàng, thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.
Theo đó, Bộ Ngoại giao đã gửi văn bản tới Đại sứ quán Việt Nam tại Myanmar về việc xác định nguồn gốc “xá lợi tóc Đức Phật” do Thượng tọa Sayadaw U Wepulla, trụ trì chùa Parami và Bảo tàng Xá lợi Phật quốc tế Parami mang tới trưng bày tại chùa Ba Vàng.
Bộ Ngoại giao cũng đề nghị làm rõ công tác quản lý của Nhà nước và Phật giáo Myanmar đối với hiện vật này.
Tại cuộc họp, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Thị Hạnh cho biết hoạt động diễn ra tại chùa Ba Vàng ngày 23-27/12/2023 đã thu hút khoảng 50.000 người tham dự, trong khi nhà chùa trước đó thông báo với UBND TP Uông Bí dự kiến 20.000-25.000 người.
Hoạt động trưng bày vật thể được gọi là “xá lợi tóc Đức Phật” của chùa Ba Vàng là hoạt động triển lãm, vi phạm Nghị định 23/2019 về hoạt động triển lãm.
Lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh khẳng định hoạt động này cũng chưa đáp ứng quy định về chủ thể cũng như thời gian đăng ký theo Luật Tín ngưỡng, tôn giáo và Nghị định số 162/2017 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Tín ngưỡng, tôn giáo.
“Tỉnh Quảng Ninh sẽ sớm đưa ra xử lý nghiêm khắc theo đúng quy định”, bà Hạnh khẳng định.
Đại diện Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh chia sẻ, giáo hội “rất buồn” vì 3 lần lên họp để giải quyết chùa Ba Vàng.
Việc chùa Ba Vàng rước, tổ chức cho chiêm bái “xá lợi tóc của Đức Phật”, chùa Ba Vàng không báo cáo và xin phép nên Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam TP Uông Bí và tỉnh Quảng Ninh không biết.
“Chùa Ba Vàng tổ chức nhiều việc chưa đúng quy định của pháp luật và Hiến chương của Giáo hội. Đề nghị Trung ương Giáo hội, các cấp, các ngành, có cách thức điều chỉnh đối với chùa Ba Vàng để đi vào quỹ đạo, tốt đạo đẹp đời. Cần xử lý kiên quyết, đúng, bảo đảm sự ổn định”, đại diện Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh Quảng Ninh nói.
Trước đó, các kênh thông tin của chùa Ba Vàng đã đăng tải thông tin chùa này đón nhận và trưng bày “xá lợi tóc Đức Phật” có từ 2.600 năm trước, được cho là mang về từ Myanmar.
Trụ trì chùa Ba Vàng giới thiệu hiện vật này có thể tự chuyển động, thu hút nhiều người dân đến xem nhưng cũng gây ra nhiều tranh luận.
Sau sự việc này, Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã có văn bản yêu cầu Đại đức Thích Trúc Thái Minh, trụ trì chùa Ba Vàng, gửi báo cáo giải trình về nguồn gốc “xá lợi tóc Đức Phật” và việc tổ chức sự kiện trưng bày.
Giáo hội cũng yêu cầu trụ trì chùa Ba Vàng gỡ bỏ tất cả thông tin giới thiệu về hiện vật này.
Chiều 4/1, Hội đồng trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam họp tại chùa Quán Sứ (Hà Nội) để xem xét kỷ luật đối với Đại đức Thích Trúc Thái Minh liên quan đến sự việc trên.
Căn cứ báo cáo của chùa Ba Vàng, dư luận xã hội và tác hại của vụ việc, Hội đồng Trị sự GHPGVN đã thống nhất biện pháp kỷ luật đối với Đại đức Thích Trúc Thái Minh.