Hà Nội thử nghiệm loạt sáng kiến dữ liệu AI, đô thị thông minh

Trong bức tranh chuyển đổi số quốc gia, Hà Nội luôn giữ vai trò đầu tàu với quy mô dữ liệu lớn nhất, hệ sinh thái dịch vụ công nghiệp, đô thị phức tạp và nhiều mô hình thí điểm tiên phong. Cuối năm 2025, Thành phố bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ khi đồng loạt nghiên cứu và chuẩn bị triển khai các sáng kiến chiến lược nhằm định hình mô hình “dữ liệu sống AI First, đô thị thông minh” theo tiêu chuẩn quốc tế. Đây không chỉ là nỗ lực số hóa quy trình, mà hướng tới việc tái cấu trúc toàn bộ cách vận hành ngành, chuyển từ cơ chế báo cáo thủ công sang điều hành dựa trên dữ liệu thời gian thực, đồng thời đặt trí tuệ nhân tạo vào trung tâm tư duy thiết kế của hệ thống.

Hình minh họa mô hình “Hà Nội đô thị thông minh” với kết nối dữ liệu, AI và giao thông số hóa, hướng tới quản lý đô thị thời gian thực.

Một trong những điểm nhấn quan trọng là đề xuất triển khai “Chiến dịch 90 ngày thu thập dữ liệu sống trong lĩnh vực y tế”. Sở Y tế Hà Nội sẽ kết nối dữ liệu tự động từ 01 đến 03 bệnh viện thí điểm, qua đó hình thành dòng chảy dữ liệu liên tục lên hệ thống trung tâm.

Trong thời gian ngắn, ngành y tế Thủ đô phải có được Dashboard thời gian thực đầu tiên, hiển thị các chỉ số trọng yếu như lượt khám, công suất giường bệnh, tình trạng cấp cứu, cận lâm sàng, thời gian chờ… Đây sẽ là bước đột phá về phương thức quản trị, mở đường hình thành Kho dữ liệu Y tế Hà Nội (Health Data Lake). 

Khác với kho dữ liệu truyền thống, Data Lake cho phép tích hợp dữ liệu đa cấu trúc từ EMR, PACS, LIS đến HIS, tạo nên “tài sản dữ liệu” dùng chung phục vụ điều hành, y tế dự phòng và dự báo dịch tễ. Một hệ thống điều phối dữ liệu ngành y tế cũng sẽ được hình thành để đảm bảo dữ liệu thông suốt, chính xác và an toàn.

Song song với việc tạo nền tảng dữ liệu, Hà Nội đặt mục tiêu đưa AI vào trung tâm các quy trình chuyên môn, trước tiên trong lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh. Thành phố dự kiến triển khai một “chặng nước rút 3 tháng” thí điểm AI tại nhóm bệnh viện công đầu ngành. 

Mô hình phải hoạt động ổn định, có hệ thống chỉ số đo lường hiệu quả, hỗ trợ bác sĩ trong đọc phim X-quang, CT, MRI, góp phần giảm tải quy trình, tăng chất lượng khám chữa bệnh. Trong bối cảnh nhiều quốc gia chọn y tế làm lĩnh vực khởi đầu cho AI ứng dụng, mô hình này nếu thành công sẽ tạo lực đẩy quan trọng, giúp Hà Nội tiến nhanh trong chiến lược AI-First và nhân rộng sang các lĩnh vực khác. 

Thành phố cũng đang nghiên cứu đưa Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn trở thành bệnh viện thông minh, nơi mọi quy trình khám chữa bệnh, tài chính, hành chính và điều phối nhân lực đều được số hóa và tự động hóa ở mức cao.

Một định hướng mang tính đột phá khác là Hà Nội giao Sở KH&CN nghiên cứu phát triển các công nghệ chiến lược thuộc danh mục ưu tiên tại Quyết định 1131/QĐ-TTg. Các công nghệ như nền tảng AI Việt, Digital Twins và các hệ thống cảm biến, phân tích thời gian thực sẽ được nghiên cứu theo mô hình “3 nhà”: Nhà nước – Nhà khoa học – Nhà doanh nghiệp. Khi công nghệ đạt độ chín, Thành phố sẽ thúc đẩy hình thành startup hoặc spinoff để thương mại hóa sản phẩm, phục vụ nhu cầu trong nước và từng bước hướng tới xuất khẩu. Đây là bước chuyển mang tính chiến lược: không chỉ ứng dụng công nghệ mà còn tự chủ sản xuất và làm chủ công nghệ.

Ở tầm công nghiệp, Hà Nội đang xem xét thí điểm mô hình hỗ trợ ươm tạo doanh nghiệp sản xuất máy tính thương hiệu Việt, dựa trên cơ chế sandbox đổi mới sáng tạo theo Nghị quyết 29/2025/NQ-HĐND. 

Trong bối cảnh ngành máy tính và thiết bị số Việt Nam phụ thuộc lớn vào doanh nghiệp nước ngoài, việc Hà Nội đi đầu xây dựng chuỗi doanh nghiệp tự chủ là tín hiệu quan trọng cho chiến lược công nghiệp điện tử quốc gia. Nếu kết hợp hiệu quả giữa hỗ trợ R&D, sandbox thử nghiệm, kết nối thị trường và chuỗi cung ứng, Hà Nội có thể trở thành một trung tâm sản xuất thiết bị số Make in Vietnam trong tương lai gần.

Song song với dữ liệu và công nghệ, Thành phố cũng đang chuẩn bị xây dựng Đề án “Phát triển Hà Nội thông minh đến năm 2030”. Tư duy của đề án được định hình theo hướng công nghệ chỉ là phương tiện, còn mục tiêu tối hậu là nâng cao chất lượng sống của người dân. Đề án do Công an Thành phố chủ trì, phối hợp cùng Sở Xây dựng và Sở KH&CN, hướng tới xây dựng mô hình đô thị thông minh toàn diện với hạ tầng số đồng bộ, an ninh – an toàn dữ liệu, quản lý đô thị thời gian thực, giao thông thông minh và không gian đô thị xanh – sạch – bền vững.

Nhìn tổng thể, các sáng kiến mới của Hà Nội đang hội tụ thành ba trụ cột chiến lược, gồm: Dữ liệu sống và Data Lake tạo nền tảng tài nguyên dữ liệu thống nhất; tư duy AI-First đưa trí tuệ nhân tạo trở thành hạt nhân của mọi quy trình vận hành; và đô thị thông minh, Digital Twins cho phép mô phỏng, dự báo và điều hành thành phố theo thời gian thực. 

Nếu được triển khai đồng bộ và quyết liệt, Hà Nội hoàn toàn có thể trở thành “quốc gia số thu nhỏ”, mô hình mẫu của đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số Việt Nam, nơi dữ liệu, công nghệ và con người được kết nối liền mạch để tạo ra giá trị thực sự cho xã hội và kinh tế Thủ đô.

Trung tâm Truyền thông KH&CN

Nguồn: https://mst.gov.vn/ha-noi-thu-nghiem-loat-sang-kien-du-lieu-ai-do-thi-thong-minh-197251201221524654.htm