Kéo giảm tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh cần từ bỏ tâm lý "trọng nam khinh nữ"

Tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh ở nước ta ngày càng nghiêm trọng khi có địa phương mức chênh lệch lên tới 119,6 bé trai trên 100 bé gái. Tuyên truyền chính sách dân số đến bản làng, thôn xóm để người dân từ bỏ tâm lý trọng nam khinh nữ, giảm thiểu tình trạng can thiệp lựa chọn giới tính khi sinh ngày càng trở nên cấp thiết.

Báo Công an Nhân dân•04/12/2025

Phát biểu khai mạc cuộc thi “Tôi là tuyên truyền viên dân số giỏi” do Bộ Y tế tổ chức trong 2 ngày 4-5/12, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết, để triển khai hiệu quả các giải pháp quan trọng, có ý nghĩa chiến lược trong công tác dân số, cần xây dựng đội ngũ tuyên truyền viên thật sự tâm huyết, sáng tạo, nắm vững chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, đồng thời có khả năng truyền tải, lan tỏa thông điệp dân số đến từng khu dân cư, từng gia đình và từng người dân"

Theo Bộ Y tế, trong những năm qua, Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu quan trọng, góp phần vào phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Tuy nhiên, theo Kết luận số 149-KL/TW ngày 10/4/2025 của Bộ Chính trị, công tác dân số vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế: Tổng tỉ suất sinh có xu hướng giảm dưới mức sinh thay thế; mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn ở mức cao; giải pháp khai thác lợi thế “dân số vàng” và thích ứng với già hóa dân số chưa đồng bộ và hiệu quả; tuổi thọ trung bình tăng nhưng số năm sống khỏe mạnh còn thấp.

Đưa chính sách dân số tới từng bản làng, thôn xóm -0 — Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên phát biểu khai mạc cuộc thi.

Trước yêu cầu thực tiễn đó, công tác tuyên truyền, vận động tiếp tục được xác định là một trong 4 giải pháp quan trọng. Điều này đòi hỏi đội ngũ truyền thông cơ sở phải ngày càng chuyên nghiệp, sáng tạo và chủ động hơn để đưa chủ trương của Đảng về công tác dân số và phát triển đến với người dân.

Vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh ở Việt Nam đã được phát hiện qua các cuộc điều tra biến động dân số hằng năm. Chính phủ đã triển khai nhiều chính sách và giải pháp để kiểm soát nhưng tình trạng chưa được khắc phục. Từ năm 2021 đến 2024, tỷ số này lần lượt là 109,5; 109,7 và 110,7 bé trai trên 100 bé gái, liên tục vượt xa mức tự nhiên.

Nếu mất cân bằng giới tính khi sinh tiếp tục ở mức cao, đến năm 2034, Việt Nam sẽ thừa 1,5 triệu nam giới trong độ tuổi 15-49, con số này sẽ tăng lên 1,8 triệu vào năm 2059.

Để giải quyết vấn đề này, Việt Nam đặt mục tiêu đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên, dưới 109 bé trai/100 bé gái vào năm 2030. Muốn thực hiện được, cần tăng cường tuyên truyền bằng nhiều hình thức để làm thay đổi nhận thức và hành vi của người dân, khuyến khích sinh con theo quy luật tự nhiên. Đồng thời, cần xây dựng chính sách hỗ trợ nâng cao vai trò, vị thế của phụ nữ và trẻ em gái trong gia đình, cộng đồng, xã hội.

Cuộc thi “Tôi là tuyên truyền viên dân số giỏi” là dịp ghi nhận, tôn vinh và động viên các tập thể, đặc biệt là đội ngũ tuyên truyền viên dân số đang trực tiếp thực hiện công tác truyền thông tại cơ sở.

Theo Cục trưởng Cục Dân số Lê Thanh Dũng, Trưởng Ban Tổ chức, Trưởng Ban Giám khảo cuộc, những tuyên truyền viên dân số ở cơ sở - những người trực tiếp đưa chính sách dân số đến từng thôn bản, từng gia đình, từng cộng đồng – là lực lượng quan trọng đóng góp vào việc thực hiện các mục tiêu dân số và phát triển trong thời gian qua cũng như các giai đoạn tiếp theo.

Năm 2025, cuộc thi có sự tham gia của gần 200 tuyên truyền viên thuộc 11 tỉnh, thành phố, đại diện cho các vùng miền trên cả nước. Các đội đã khắc phục khó khăn về khoảng cách địa lý và khối lượng công việc cuối năm để tham dự cuộc thi với tinh thần trách nhiệm và quyết tâm cao.

Ban tổ chức sẽ đánh giá toàn diện về năng lực của tuyên truyền viên thông qua kiến thức và các tình huống thực tiễn. Từ đó, lựa chọn các cá nhân và tập thể có thành tích nổi bật để Bộ Y tế khen thưởng và bồi dưỡng, hướng tới xây dựng đội ngũ truyền thông dân số vững vàng, tuyên truyền chính sách dân số tới từng bản làng, thôn xóm trong thời gian tới.

Nguồn: https://cand.com.vn/y-te/keo-giam-ty-le-mat-can-bang-gioi-tinh-khi-sinh-can-tu-bo-tam-ly-trong-nam-khinh-nu-i790106/