អក្សរសិល្ប៍គឺជាស្ពាននៃមិត្តភាព។

នៅក្នុងសិក្ខាសាលាអនឡាញថ្មីៗនេះ ដែលមានចំណងជើងថា "Written Memories" ដែលរៀបចំឡើងដោយការប្រកួតប្រជែង Ink Heritage ឆ្នាំ២០២៥ អ្នកនិពន្ធ Wayne Karlin បានធ្វើអន្តរកម្ម និងផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធន៍ និងទស្សនៈដ៏មានតម្លៃលើការសរសេរជាមួយអ្នកនិពន្ធវ័យក្មេងវៀតណាម។

Nhà văn Wayne Karlin, sinh năm 1945 tại New York, là tác giả của nhiều tiểu thuyết như Những đội quân biến mất, Đường cắt, Cho chúng ta, Vai phụ, Genizah... (Ảnh: Hà Anh)

អ្នកនិពន្ធ Wayne Karlin កើតនៅឆ្នាំ 1945 នៅទីក្រុងញូវយ៉ក គឺជាអ្នកនិពន្ធប្រលោមលោកជាច្រើនដូចជា *The Vanishing Armies*, *The Cutting Line*, *For Us*, *The Supporting Role*, *Genizah*... (រូបថត៖ ហា អាញ់)

សម្រាប់ប្រជាជនវៀតណាមជាច្រើន Wayne Karlin គឺជាអ្នកនិពន្ធពិសេសម្នាក់ ពីព្រោះក្នុងនាមជាអតីតទាហានអាមេរិកម្នាក់ដែលបានប្រយុទ្ធក្នុងសង្គ្រាមវៀតណាម លោកបានរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការណែនាំអក្សរសិល្ប៍វៀតណាមសហសម័យដល់ ពិភពលោក ។

ចាប់តាំងពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1990 មក លោកបានចូលរួមក្នុងការងារកែសម្រួល និងផ្សព្វផ្សាយការបោះពុម្ពផ្សាយស្នាដៃបកប្រែជាច្រើននៃប្រលោមលោក រឿងខ្លីៗ និងអនុស្សាវរីយ៍ដោយអ្នកនិពន្ធវៀតណាមជាច្រើនរូបដូចជា ង្វៀន ខៃ, លេ មិញ ខឿ, ហូ អាញ ថៃ, ដា ង៉ាន, ង្វៀន ហ៊ុយ ធៀប, ម៉ា វ៉ាន់ ខាង, ដួន ឡេ, ត្រឹន វ៉ាន់ ធុយ ជាដើម។ សៀវភៅទាំងនេះត្រូវបានបោះពុម្ពផ្សាយដោយអ្នកបោះពុម្ពផ្សាយអាមេរិកដ៏មានកិត្យានុភាព និងបានបន្សល់ទុកនូវចំណាប់អារម្មណ៍យូរអង្វែងលើអ្នកអាន។

ជាពិសេស លោកបានចូលរួមចំណែក និងសហការកែសម្រួលសៀវភៅប្រមូលរឿងខ្លីដំបូងដោយអតីតយុទ្ធជនអាមេរិកដែលបានប្រយុទ្ធនៅវៀតណាម ដែលមានចំណងជើងថា "Free Fire Zone "។ ស្នាដៃនេះដែលបានបោះពុម្ពផ្សាយក្នុងឆ្នាំ 1973 បង្ហាញយ៉ាងច្បាស់អំពីទុក្ខវេទនា និងការខាតបង់ដែលសង្គ្រាមបានបង្កឡើងទាំងជនជាតិវៀតណាម និងអាមេរិក។ អ្វីដែលមានតម្លៃជាងនេះទៅទៀតនោះគឺថា ប្រាក់កម្រៃទាំងអស់ពីសៀវភៅនេះត្រូវបានបរិច្ចាគទៅឱ្យគម្រោង សន្តិភាព រួមទាំងមូលនិធិដើម្បីជួយកសាងមន្ទីរពេទ្យ Bach Mai នៅទីក្រុងហាណូយឡើងវិញ - ទីតាំងដែលត្រូវបានទម្លាក់គ្រាប់បែកដោយសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ 1972។

ក្នុងពេលចូលរួមសន្និសីទនេះ លោកបានរំលឹកឡើងវិញនូវព្រឹត្តិការណ៍មួយដែលបានផ្លាស់ប្តូរជីវិត៖ កិច្ចប្រជុំជាមួយអ្នកនិពន្ធវៀតណាមនៅក្នុងកម្មវិធីសរសេររដូវក្តៅនៅមជ្ឈមណ្ឌល William Joiner នៃសាកលវិទ្យាល័យ Massachusetts ក្នុងឆ្នាំ 1993។ នៅពេលដែលលោកបានឮអ្នកនិពន្ធ Le Minh Khue រៀបរាប់ពីឆ្នាំដែលលោកស្រីធ្លាប់ធ្វើជាយុវជនស្ម័គ្រចិត្តនៅ Quang Tri ជិត Khe Sanh លោកបាននឹកឃើញភ្លាមៗអំពីគ្រាដែលលោកបានហោះហើរពីលើតំបន់នោះជាមួយនឹងបញ្ជាដ៏តឹងរ៉ឹងឱ្យបាញ់។

ក្នុងនាមជាអតីតយុទ្ធជន ក្នុងឆ្នាំក្រោយៗមក គាត់បានធ្វើការជាមួយអ្នកនិពន្ធ Le Minh Khue និង Truong Vu ដើម្បីចងក្រងសាត្រាស្លឹករឹតនៃរឿងខ្លីមួយដែលមានចំណងជើងថា "ផ្នែកម្ខាងទៀតនៃឋានសួគ៌" ដែលបានប្រមូលផ្តុំសំឡេងពីភាគីជាច្រើននៃសង្គ្រាម៖ អតីតយុទ្ធជននៃកងទ័ពវៀតណាមខាងជើង អតីតយុទ្ធជននៃកងទ័ពសាធារណរដ្ឋវៀតណាម និងអតីតយុទ្ធជនអាមេរិក។

សៀវភៅចងក្រងនេះ ដែលបោះពុម្ពដោយ Curbstone Press ក្នុងឆ្នាំ 1995 ត្រូវបានសមាគមអ្នករិះគន់អក្សរសាស្ត្រអាមេរិកជ្រើសរើសជាសៀវភៅចងក្រងល្អបំផុតមួយក្នុងឆ្នាំនេះ។ ប្រាក់កម្រៃទាំងអស់ពីការបោះពុម្ពសៀវភៅក្នុងរយៈពេលពីរឆ្នាំដំបូងត្រូវបានបរិច្ចាគទៅឲ្យនាយកដ្ឋានសម្ភពនៃមន្ទីរពេទ្យ Hue ហើយក្រោយមកបានចូលរួមវិភាគទានដល់ Project Renew ដែល ជាអង្គការមួយដែលសម្អាតគ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះនៅក្នុងខេត្ត Quang Tri។

ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៥ ដល់ឆ្នាំ២០១០ ក្នុងនាមជានិពន្ធនាយកនៃស៊េរី "សំឡេងពីវៀតណាម" ដែលបោះពុម្ពផ្សាយដោយ Curbstone លោក Wayne Karlin បានកែសម្រួល និងលើកកម្ពស់ការបោះពុម្ពផ្សាយស្នាដៃអក្សរសិល្ប៍វៀតណាមសហសម័យដ៏មានតម្លៃជាច្រើន។ ជាពិសេស លោក និងអ្នកនិពន្ធ Ho Anh Thai បានសហការកែសម្រួលសៀវភៅ "Love After War: Contemporary Fiction from Viet Nam" ដែលជាការប្រមូលរឿងខ្លីៗដោយអ្នកនិពន្ធវៀតណាមចំនួន ៤៥នាក់ ដែលបានបោះពុម្ពផ្សាយក្នុងឆ្នាំ២០០៣ ដែលបានជំរុញការផ្សព្វផ្សាយអក្សរសិល្ប៍វៀតណាមយ៉ាងខ្លាំង។

ឥឡូវនេះ ក្នុងវ័យ ៨០ ឆ្នាំ សុខភាពរបស់គាត់មិនអនុញ្ញាតឱ្យគាត់ត្រឡប់ទៅប្រទេសវៀតណាមវិញញឹកញាប់ទេ ប៉ុន្តែគាត់នៅតែអានស្នាដៃអក្សរសាស្ត្រវៀតណាម និងណែនាំវាដល់អ្នកអាន និងមិត្តភក្តិរបស់គាត់។

លោកជឿជាក់ថា គុណសម្បត្តិសំខាន់បំផុតរបស់អ្នកនិពន្ធគឺអារម្មណ៍ជ្រាលជ្រៅ ការតស៊ូ និងចរិតលក្ខណៈដ៏ស្រស់ស្អាត។ ដោយរំលឹកពីពេលវេលារបស់លោកក្នុងការប្រយុទ្ធនៅវៀតណាម លោកបានចែករំលែកថា៖ «ក្នុងសង្គ្រាម មនុស្សត្រូវកប់ភាពជាមនុស្សជាតិរបស់ពួកគេ ពីព្រោះនៅពេលដែលពួកគេឃើញវា ពួកគេមិនអាចបន្តទៅមុខទៀតបានទេ។ គ្រាន់តែមួយភ្លែតនៃការទទួលស្គាល់គ្នាទៅវិញទៅមកថាជាមនុស្ស ហើយការយល់ចិត្តនឹងលេចចេញមក ដោយបំបែកភាពព្រងើយកន្តើយដែលសង្គ្រាមបង្កើត។ នៅពេលនោះ តើយើងអាចនាំខ្លួនយើងឱ្យសម្លាប់ដោយរបៀបណា?»

លោកបានផ្តល់ដំបូន្មានដល់អ្នកនិពន្ធវ័យក្មេងវៀតណាមថា៖ «ចូរសរសេរកំណត់ហេតុប្រចាំថ្ងៃដើម្បីថែរក្សាបំណែកជីវិត ទោះបីជាវាគ្រាន់តែជាកាំរស្មីនៃពន្លឺថ្ងៃក៏ដោយ។ ចូរចងចាំពាក្យសម្ដី និងរបៀបនិយាយរបស់អ្នកនៅជុំវិញអ្នក ហើយសរសេរវាចុះ ពីព្រោះវានឹងក្លាយជាសម្ភារៈដ៏មានតម្លៃសម្រាប់ការសរសេររបស់អ្នកនៅពេលក្រោយ»។

[ការផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម_២]
ប្រភព៖ https://baoquocte.vn/van-chuong-la-cau-noi-tinh-huu-nghi-309045.html