Làng nghề Đất Tổ “hồi sinh” nhờ cách mạng số và tư duy đổi mới

Những làng nghề truyền thống lâu đời tại Đất Tổ đang chứng kiến một cuộc “hồi sinh” mạnh mẽ và toàn diện. Đây không chỉ là nỗ lực “giữ lửa nghề” mà còn là một cuộc “cách mạng” về tư duy sản xuất và kinh doanh. Bằng cách mạnh dạn đổi mới công nghệ, đa dạng hóa mẫu mã và đặc biệt là đưa sản phẩm lên không gian số, các làng nghề như rèn Lý Nhân, mộc Thanh Lãng đã vượt qua khó khăn, khẳng định vị thế và vươn xa trên thị trường trong và ngoài nước.

Các cơ sở sản xuất của làng rèn Lý Nhân đã chủ động đưa sản phẩm lên các nền tảng số

Từ lò rèn truyền thống đến sàn thương mại điện tử

Làng rèn Lý Nhân, xã Vĩnh Phú, tỉnh Phú Thọ từ lâu đã nổi tiếng với các sản phẩm gang thép sắc bén. Trong bối cảnh nhiều lò rèn phải đóng cửa, Lý Nhân vẫn bền bỉ và phát triển, không chỉ giữ lửa nghề mà còn tạo ra một mô hình kinh tế nông thôn ấn tượng.

Sự chuyển mình bắt đầu từ việc thay đổi phương thức tiếp cận thị trường. Thay vì chỉ trông chờ vào kênh tiêu thụ truyền thống, các cơ sở sản xuất tại đây đã chủ động đưa sản phẩm lên các nền tảng số.

Anh Trần Văn Trọng, chủ một cơ sở sản xuất, là điển hình cho xu hướng này. Anh chia sẻ: “Việc tham gia vào các sàn thương mại điện tử (TMĐT) như Shopee, Lazada, TikTok, Facebook đã mang lại hướng phát triển rất mới. Tôi rất muốn nghề này được gìn giữ qua nhiều thế hệ”.

Anh Trần Văn Trọng, chủ một cơ sở sản xuất rèn Lý Nhân là điển hình tham gia vào các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, TikTok, Facebook

Bên cạnh việc mở rộng thị trường, người dân Lý Nhân còn tập trung xây dựng thương hiệu và khẳng định chất lượng. Nhiều cơ sở như Đa Ka của bà Nguyễn Thị Hoàn đã được cấp chứng nhận OCOP 3 sao, tạo niềm tin vững chắc cho khách hàng. Đáng chú ý, dịch vụ cá nhân hóa đã tạo nên sự độc đáo cho sản phẩm.

Chị Đỗ Thị Thu Thủy cho biết: “Chúng tôi có giấy chứng nhận OCOP 3 sao và có dịch vụ đặc biệt là khắc tên riêng của từng khách hàng lên từng con dao. Khách hàng cảm nhận được sự cá nhân hóa nên rất thích thú”.

Sự thay đổi này đã giúp làng nghề rèn thoát khỏi hình ảnh lạc hậu, thô sơ. Ông Vũ Văn Tân, người đã có hơn 50 năm gắn bó với nghề, chia sẻ về quá trình đổi mới: “Sản phẩm của chúng tôi ngày xưa rất thô sơ. Đến bây giờ, chúng tôi tìm mọi cách để cho ra những con dao đáp ứng được về số lượng, chất lượng và giá thành hạ hơn rất nhiều so với ngày xưa”.

Xã Vĩnh Phú hiện có hơn 670 hộ làm nghề rèn, cung cấp ra thị trường 20.000 - 30.000 sản phẩm mỗi ngày

Nhờ có máy móc hỗ trợ và đặc biệt là phương thức bán hàng hiện đại, Lý Nhân đã đạt được quy mô sản xuất lớn. Toàn xã Vĩnh Phú hiện có hơn 670 hộ làm nghề rèn, cung cấp ra thị trường 20.000 - 30.000 sản phẩm mỗi ngày. Thu nhập bình quân mỗi hộ đạt từ 500 nghìn đến 1 triệu đồng/ngày, một con số đáng mơ ước ở khu vực nông thôn. Từ đôi bàn tay chai sạn đến không gian số, nghề rèn Vĩnh Phú đã trở thành cầu nối hiệu quả giữa truyền thống và hiện đại.

Sức sống mới của nghề mộc nhờ công nghệ cao và thế hệ trẻ

Cùng với làng rèn Lý Nhân, làng nghề mộc Thanh Lãng, xã Xuân Lãng, tỉnh Phú Thọ cũng đang chứng kiến sự “lột xác” tương tự. Yêu cầu thích ứng với thị trường hiện đại buộc người thợ mộc phải chuyển đổi công nghệ sản xuất.

Người thợ ở làng nghề mộc Thanh Lãng, xã Xuân Lãng chuyển đổi công nghệ sản xuất để thích ứng với thị trường hiện đại

Ông Dương Văn Hiệp, Chủ tịch Hội Làng nghề mộc Thanh Lãng, xã Xuân Lãng nhấn mạnh: “Đưa máy móc hiện đại vào đã góp phần đáng kể vì ngày xưa máy móc thô sơ, năng suất thấp. Giờ đây, sản phẩm làm ra nhiều hơn và thu nhập của anh em thợ cũng khá hơn”.

Sự tham gia của thế hệ trẻ đã đóng vai trò quan trọng trong cuộc cách mạng này. Anh Đỗ Văn Đại, sau nhiều năm làm việc tại Hàn Quốc, đã trở về quê hương mở xưởng, đưa toàn bộ thiết bị và công nghệ tiên tiến vào sản xuất nhằm “thay thế cho vấn đề an toàn con người cũng như là chất lượng” sản phẩm. Tư duy hội nhập và chủ động ứng dụng công nghệ của người trẻ đã giúp làng nghề mộc Thanh Lãng không chỉ giữ được truyền thống mà còn đáp ứng được yêu cầu của thị trường quốc tế.

Anh Đỗ Văn Đại đầu tư thiết bị và công nghệ tiên tiến vào sản xuất, qua đó không chỉ giữ được truyền thống mà còn đáp ứng được yêu cầu của thị trường quốc tế

Hiện nay, sản phẩm mộc Thanh Lãng không chỉ phục vụ nhu cầu trong nước mà còn vươn sang Lào, Campuchia. Hiện xã Xuân Lãng có 16 doanh nghiệp và khoảng 250 hộ chủ xưởng, tạo việc làm cho hơn 2.000 lao động. Mỗi năm, làng nghề mộc mang lại khoảng 160 tỷ đồng, đóng góp đáng kể vào kinh tế địa phương.

Bài toán phát triển bền vững

Sự “trở lại” mạnh mẽ của các làng nghề truyền thống ở Phú Thọ là kết quả của nỗ lực tự thân đáng ngưỡng mộ của người dân, kết hợp với sự quan tâm của chính quyền địa phương. Nghề rèn Lý Nhân, mộc Thanh Lãng minh chứng cho sự bền bỉ và sáng tạo của người thợ thủ công Đất Tổ.

Nghề rèn Lý Nhân minh chứng cho sự bền bỉ và sáng tạo của người thợ thủ công

Tuy nhiên, bài toán phát triển bền vững vẫn còn nhiều thách thức cần giải quyết. Các vấn đề như quản lý ô nhiễm môi trường, xây dựng hạ tầng giao thông và định hướng quy hoạch không gian làng nghề phù hợp với xu hướng đô thị hóa đang là những trở ngại lớn.

Để các làng nghề vươn xa hơn nữa, tỉnh Phú Thọ cần tiếp tục có những cơ chế, chính sách hỗ trợ kịp thời để tiếp sức, đặc biệt là trong việc kiểm soát chất lượng và thương hiệu hóa. Mục tiêu là vừa bảo tồn bản sắc làng nghề, vừa tạo điều kiện để công nghiệp nông thôn phát triển theo hướng hiện đại, xanh và bền vững, khẳng định vững chắc vị thế của sản phẩm làng nghề truyền thống trên thị trường trong nước và quốc tế.

Ngọc Thắng

Nguồn: https://baophutho.vn/lang-nghe-dat-to-hoi-sinh-nho-cach-mang-so-va-tu-duy-doi-moi-241829.htm