ນັກ​ກະວີ​ຍິງ​ຫວຽດນາມ​ຄົນ​ໃດ​ໄດ້​ຮັບ​ກຽດ​ຈາກ UNESCO ​ເປັນ​ນັກ​ວັດທະນະທຳ​ໂລກ?

​ເຖິງ​ວ່າ​ເກີດ​ຢູ່​ແຂວງ Nghe An, ​ແຕ່​ນາງ Ho Xuan Huong ​ເຕີບ​ໃຫຍ່​ຢູ່​ເມືອງ Thang Long. ຢູ່​ທີ່​ນີ້, ນາງ​ໄດ້​ດູດ​ດື່ມ ​ແລະ ​ເຊື່ອມ​ໂຍງ​ເຂົ້າກັບ​ວັດທະນະທຳ​ຂອງ​ສອງ​ຜືນ​ແຜ່ນດິນ​ອັນ​ຍິ່ງ​ໃຫຍ່. ກົງໄປກົງມາ, ກົງໄປກົງມາ, ກົງໄປກົງມາຂອງ Nghe An ສົມທົບກັບຄວາມອ່ອນໂຍນ, ຊັບຊ້ອນຂອງ Kinh Bac ໄດ້ສ້າງນັກກະວີ Ho Xuan Huong ທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍບຸກຄະລິກກະພາບ, ຄວາມເລິກຊຶ້ງແລະມະນຸດ.

ນັກຂຽນຍິງຄົນດຽວທີ່ໄດ້ຮັບກຽດຕິຍົດຈາກອົງການ UNESCO.

ນັກກະວີ ໂຮ່ຊວນເຮືອງ, ເກີດໃນປີ 1772 ແລະ ເສຍຊີວິດໃນປີ 1822, ເປັນລູກສາວຂອງນັກວິຊາການ ໂຮ່ຟີດຽນ (1704-1786), ເຊິ່ງເປັນຄົນພື້ນເມືອງຂອງບ້ານ ກວິ່ງດອຍ, ປະຈຸບັນແມ່ນຕາແສງ ກວິ່ງດອຍ, ເມືອງ ກວິ່ງລວວ, ແຂວງ ເງະອານ . ມີຫຼາຍບັນທຶກ ແລະ ການສຶກສາທີ່ແຕກຕ່າງກັນກ່ຽວກັບອາຊີບວັນນະຄະດີຂອງນາງ. ກ່ອນໜ້ານີ້, ນັກປະຫວັດສາດວັນນະຄະດີເຊື່ອວ່າ ໂຮ່ຊວນເຮືອງ ມີຊີວິດຢູ່ ແລະ ຂຽນໃນຊ່ວງເຄິ່ງຫຼັງຂອງສະຕະວັດທີ 18, ສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນໃນຊ່ວງລາຊະວົງໄຕເຊີນ. ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ເອກະສານທີ່ຄົ້ນພົບໃໝ່ບາງສະບັບຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າ ນາງໄດ້ຂຽນໃນຊ່ວງລາຊະວົງຫງວຽນ, ປະມານເຄິ່ງທຳອິດຂອງສະຕະວັດທີ 19.

ນາງເປັນທີ່ຮູ້ຈັກກັນໃນນາມ "ລາຊິນີແຫ່ງບົດກະວີ Nom". (ຮູບພາບປະກອບ)

ກ່ອນໜ້ານີ້, ຫໍຊວນເຮືອງ ເປັນທີ່ຮູ້ຈັກໃນຖານະນັກຂຽນບົດກະວີທີ່ເປັນເອກະລັກ ແລະ ໂດດເດັ່ນທີ່ຂຽນດ້ວຍຕົວອັກສອນໂນມ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ອີງຕາມການຄົ້ນພົບທີ່ຈັດພິມໃນປີ 1964 ໂດຍນັກຄົ້ນຄວ້າ ເຈິ່ນແທ່ງມາຍ, ນາງບໍ່ພຽງແຕ່ຂຽນບົດກະວີດ້ວຍຕົວອັກສອນໂນມເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງຂຽນດ້ວຍຕົວອັກສອນຈີນອີກດ້ວຍ. ຊຸດບົດກະວີຂອງນາງ “ລືວເຮືອງກີ” ແມ່ນຜົນງານການລວມເອົາທັງສອງພາສາເຂົ້າກັນ, ສ້າງເປັນຜົນງານກະວີທີ່ປະສົມປະສານທັງພາສາຈີນ ແລະ ຕົວອັກສອນໂນມ.

ນາງ ໂຮ່ ຊວນ ເຮືອງ ມີຊື່ສຽງຍ້ອນສະຕິປັນຍາທີ່ໂດດເດັ່ນ ແຕ່ຂາດການສຶກສາຢ່າງເປັນທາງການ, ແລະຊີວິດຄວາມຮັກຂອງນາງກໍ່ເຕັມໄປດ້ວຍຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ. ອີງຕາມນິທານ, ນາງໄດ້ຜ່ານການແຕ່ງງານສອງຄັ້ງ. ອີງຕາມນັກວິຊາການ ຮວ່າງ ຊວນ ຮັ່ນ (1908-1996), ໃນບົດຄວາມທີ່ຕີພິມໃນວາລະສານ ວິທະຍາສາດ ສັງຄົມ, ປາຣີ, ສະບັບທີ 12/1983, ນາງເຄີຍແຕ່ງງານກັບ ເຈິ່ນ ຟຸກ ຫຽນ, ລູກຊາຍຂອງເຈົ້າໜ້າທີ່ຊັ້ນສູງຂອງລາຊະວົງຫງວຽນ, ເມື່ອລາວດຳລົງຕຳແໜ່ງ ທາມ ຮຽບ (ຜູ້ຊ່ວຍຜູ້ວ່າການ) ຂອງ ອຽນກວາງ ຕັ້ງແຕ່ປະມານປີ 1815 ຫາ 1818; ກ່ອນໜ້ານັ້ນ, ລາວໄດ້ດຳລົງຕຳແໜ່ງ ຈີ່ ຟູ (ເຈົ້າແຂວງ) ຂອງ ວິງ ເຕືອງ.

ໂຮ່ຊວນເຮືອງ ຍັງເປັນນັກກະວີຍິງຄົນດຽວໃນບັນດາບຸກຄົນສຳຄັນທາງວັດທະນະທຳຫວຽດນາມ 7 ຄົນທີ່ໄດ້ຮັບກຽດຕິຍົດຈາກອົງການ UNESCO. ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຂອງອົງການ UNESCO ໄດ້ຕົກລົງເປັນເອກະສັນກັນໃນການລະນຶກເຖິງວັນຄົບຮອບ 250 ປີຂອງການເກີດ ແລະ ວັນຄົບຮອບ 200 ປີຂອງການເຖິງແກ່ມໍລະນະກຳ, ໂດຍຢືນຢັນຄຸນຄ່າຂອງຜົນງານວັນນະຄະດີ ແລະ ສິລະປະຂອງນາງ, ພ້ອມທັງແນວຄວາມຄິດຂອງນາງກ່ຽວກັບຄວາມສະເໝີພາບລະຫວ່າງຍິງຊາຍ ແລະ ການປົດປ່ອຍແມ່ຍິງ. ໂຮ່ຊວນເຮືອງ ສົມຄວນທີ່ຈະໄດ້ຮັບການຮັບຮູ້ວ່າເປັນບຸກຄົນສຳຄັນທາງວັດທະນະທຳໂລກ, ເປັນນັກກະວີທີ່ມີຄວາມຍິ່ງໃຫຍ່. ການປະກອບສ່ວນຂອງນາງຕໍ່ການປົດປ່ອຍມະນຸດ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນແມ່ຍິງ, ໃນຍຸກສັກດີນາຖືກຖືວ່າເປັນຜູ້ບຸກເບີກ ແລະ ມີຄຸນຄ່າທີ່ບໍ່ມີວັນສິ້ນສຸດ.

"ດາວແປກປະຫຼາດ" ຂອງວັນນະຄະດີຫວຽດນາມໃນຍຸກກາງ

ນັກກະວີ ໂຮ່ຊວນເຮືອງ ຖືກຖືວ່າເປັນ "ດາວດວງໜຶ່ງທີ່ເປັນເອກະລັກ", ເປັນອັດສະລິຍະທີ່ຫາຍາກໃນວັນນະຄະດີຍຸກກາງຂອງຫວຽດນາມ. ຄວາມງາມໃນບົດກະວີຂອງນາງເບິ່ງຄືວ່າເປັນສິດທິພິເສດຂອງແມ່ຍິງ, ເພາະວ່າເມື່ອເວົ້າເຖິງແມ່ຍິງ, ຄົນເຮົາເວົ້າເຖິງຄວາມງາມ. ໂຮ່ຊວນເຮືອງ ຢືນຢັນຄວາມງາມທີ່ສົມບູນແບບຂອງແມ່ຍິງ, ທັງທາງດ້ານຮ່າງກາຍ ແລະ ຈິດວິນຍານ.

ໃນບົດກະວີຂອງນາງ, ຄວາມປາຖະໜາທີ່ຈະດຳລົງຊີວິດຢ່າງແທ້ຈິງ, ເພື່ອໃຫ້ຄວາມງາມ ແລະ ພອນສະຫວັນຂອງນາງໄດ້ຮັບການຍອມຮັບ, ແມ່ນເຫັນໄດ້ຊັດເຈນໃນບົດກະວີທີ່ກ້າຫານ ແລະ ເປັນຄວາມຈິງ: "ຮ່າງກາຍຂອງຂ້ອຍທັງຂາວ ແລະ ກົມ" (ເຂົ້າໜົມແປ້ງລອຍ), "ເຈົ້າອາຍຸເທົ່າໃດ, ຍິງທີ່ຮັກຂອງຂ້ອຍ? ເຈົ້າງາມ, ແລະ ຂ້ອຍກໍ່ງາມຄືກັນ... ລະດູໃບໄມ້ປົ່ງທີ່ໜຸ່ມສາວຈະຢູ່ໄດ້ໜຶ່ງພັນປີ" (ຜູ້ຍິງທີ່ສວຍງາມ). ໂຮຊວນເຮືອງ ບໍ່ພຽງແຕ່ສະເຫຼີມສະຫຼອງຄວາມງາມຂອງແມ່ຍິງໃນຖານະເປັນຜະລິດຕະພັນຂອງທຳມະຊາດເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ຍັງສະແດງຈິດໃຈຂອງການຕໍ່ຕ້ານທັດສະນະຂອງລະບອບສັກດີນາ. ດ້ວຍເຫດຜົນດັ່ງກ່າວ, ນາງຈຶ່ງຖືກຖືວ່າເປັນນັກຂຽນວັນນະຄະດີຫວຽດນາມໃນຍຸກຟື້ນຟູສິລະປະໃນຍຸກກາງ.

ໃນປີ 2021, ບົດກະວີຂອງ ໂຮ່ຊວນເຮືອງ ໄດ້ຖືກແປເປັນ 13 ພາສາທີ່ແຕກຕ່າງກັນທົ່ວ ໂລກ . ຮູບພາບ: ອິນເຕີເນັດ

ຜົນງານຂອງ ໂຮ່ຊວນເຮືອງ ໄດ້ຮັບການອະນຸລັກຮັກສາໄວ້ຈົນເຖິງທຸກມື້ນີ້ ຜ່ານສອງແຫຼ່ງຂໍ້ມູນຫຼັກ. ຫນຶ່ງ, ບົດກະວີຫຼາຍກວ່າ 50 ບົດຂອງນາງທີ່ຂຽນດ້ວຍຕົວອັກສອນໂນມ ໄດ້ຖືກສືບທອດມາທາງປາກເປົ່າຕັ້ງແຕ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່, ໂດຍມີຫຼາຍສະບັບທີ່ແຕກຕ່າງກັນ, ບໍ່ວ່າຈະຖືກຖອດຂໍ້ຄວາມ ຫຼື ພິມດ້ວຍຕົວອັກສອນໂນມ. ສອງ, ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນທີ່ຍັງເຫຼືອແມ່ນພົບເຫັນຢູ່ໃນຫນັງສືໃບລານເກົ່າແກ່ທີ່ຄົ້ນພົບໂດຍນັກຂຽນ ເຈິ່ນແທ່ງມາຍ, ສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນຊຸດກະວີ ລວືເຮືອງກີ - ຖອດຂໍ້ຄວາມຮ່ວມກັບບົດເລື່ອງອື່ນໆຈໍານວນຫຼາຍໃນຊຸດກະວີ ຢືເຮືອງຕິກດົ່ງກີ. ຊຸດນີ້ປະກອບມີບົດກະວີ 24 ບົດທີ່ເປັນຕົວອັກສອນຈີນ ແລະ ບົດກະວີ 26 ບົດທີ່ເປັນຕົວອັກສອນໂນມ.

ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ເນື່ອງຈາກການຖ່າຍທອດທາງປາກຜ່ານຫຼາຍລຸ້ນຄົນ, ບົດກະວີຂອງ ໂຮ່ ຊວນ ເຮືອງ ໄດ້ມີການປ່ຽນແປງຫຼາຍຢ່າງ, ແຕກຕ່າງຈາກບົດກະວີຕົ້ນສະບັບຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ. ໃນລະຫວ່າງການຖ່າຍທອດນີ້, ການເພີ່ມ ແລະ ການລຶບຄຳສັບແມ່ນສິ່ງທີ່ຫຼີກລ່ຽງບໍ່ໄດ້, ເຮັດໃຫ້ການຟື້ນຟູຕົ້ນສະບັບມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຍ້ອນການປ່ຽນແປງຫຼາຍຢ່າງ. ນອກຈາກນັ້ນ, ຕົ້ນສະບັບບາງສະບັບໄດ້ສູນຫາຍໄປ ຫຼື ປະສົມກັບຜົນງານຂອງບົດກະວີອື່ນໆ.

ນັກກະວີ ໂຮ່ຊວນເຮືອງ ບໍ່ພຽງແຕ່ໄດ້ຮັບການຍົກຍ້ອງຢ່າງສູງໃນປະເທດຫວຽດນາມເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ຍັງໄດ້ຮັບການຍ້ອງຍໍຊົມເຊີຍຈາກສາກົນອີກດ້ວຍ. ທ່ານ ຣາບິນດຣານາດ ທາໂກຣ ເຄີຍຍ້ອງຍໍນາງ, ແລະຕໍ່ມາ ນັກກະວີຊາວຝຣັ່ງທີ່ມີຊື່ສຽງ ເຈນ ຣິກສະຕາລ ຍັງໄດ້ໃຫ້ກຽດນາງໃນຄຳນຳຂອງບົດກະວີ ໂຮ່ຊວນເຮືອງ ແປເປັນພາສາຝຣັ່ງຂອງລາວ, ໂດຍຖືວ່ານາງເປັນ "ໜຶ່ງໃນນັກກະວີທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ຂອງວັນນະຄະດີຫວຽດນາມ ແລະ ບໍ່ຕ້ອງສົງໃສເລີຍວ່ານາງເປັນໜຶ່ງໃນນັກກະວີຍິງຊັ້ນນຳຂອງອາຊີ."

ມາຮອດປີ 2021, ບົດກະວີຂອງ ໂຮ່ຊວນເຮືອງ ໄດ້ຖືກແປເປັນ 13 ພາສາທີ່ແຕກຕ່າງກັນໃນທົ່ວໂລກ. ໃນບົດກະວີຂອງນາງ, ພາສາຫວຽດນາມໄດ້ກາຍເປັນພາສາສິລະປະທີ່ຫຼາກຫຼາຍ, ມີຄວາມໝາຍ, ມີຄວາມເຂົ້າໃຈ, ເປັນເອກະລັກ ແລະ ຊຳນານ, ເຊິ່ງເປັນສິ່ງທ້າທາຍທີ່ສຳຄັນຕໍ່ນັກຂຽນ ແລະ ນັກສິລະປິນສະໄໝໃໝ່ເມື່ອແປຜົນງານຂອງນາງເປັນພາສາຕ່າງປະເທດ.

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: https://danviet.vn/nu-si-viet-nam-duy-nhat-nao-duoc-unesco-vinh-danh-la-danh-nhan-van-hoa-the-gioi-20240907193024142-d1182874.html