ໝາກມັງກອນ ຫວຽດນາມ ປະສົບກັບສິ່ງທ້າທາຍຫຼາຍຢ່າງຈາກຕະຫຼາດ

ການສົ່ງອອກໝາກມັງກອນໄປຕະຫຼາດອັງກິດຍັງປະຕິບັດຕາມລະບຽບການໃນປະຈຸບັນ. ເຫດຜົນອັນໃດທີ່ໝາກມັງກອນຫວຽດນາມ “ຖອຍຫຼັງ”?

ບິ່ງທ້ວນ ມີເນື້ອທີ່ປູກໝາກມັງກອນ 27.000 ເຮັກຕາ, ດ້ວຍປະລິມານຜະລິດຕະພັນກວ່າ 600.000 ໂຕນ/ປີ, ຢືນອັນດັບໜຶ່ງໃນທົ່ວປະເທດ. ພະແນກກະສິກຳ ແລະ ພັດທະນາຊົນນະບົດແຂວງ ບິ່ງທ້ວນ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ໝາກມັງກອນທ້ອງຖິ່ນໄດ້ສົ່ງອອກໄປຕະຫຼາດກວ່າ 20 ຕະຫຼາດໃນໂລກ, ໃນນັ້ນ ອາຊີ ເປັນຕະຫຼາດຕົ້ນຕໍ ດ້ວຍປະລິມານຜົນຜະລິດເກືອບ 75% ແລະ ເກືອບ 60% ມູນຄ່າ.

Thị trường Trung Quốc tiêu thụ khoảng 80% sản lượng thanh long xuất khẩu của Việt Nam. (Ảnh: Thanh Bình/TTXVN)

ຕະຫຼາດຈີນໄດ້ຊົມໃຊ້ປະມານ 80% ຂອງການສົ່ງອອກໝາກມັງກອນຂອງຫວຽດນາມ. (ພາບ: ແທງບິ່ງ/VNA)

ພິເສດ, ໝາກມັງກອນບິ່ງທ້ວນໄດ້ຮັບການອະນຸຍາດໃຫ້ກົມຊັບສິນທາງປັນຍາ ( ກະຊວງວິທະຍາສາດ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີ ). ຍີ່ຫໍ້ “ໝາກມັງກອນ ບິ່ງທ້ວນ” ໄດ້ຮັບການປົກປ້ອງຈາກສະຫະພາບເອີຣົບ (ອີຢູ). ຮູບພາບ ແລະ ຍີ່ຫໍ້ “ໝາກມັງກອນ ບິ່ງທ້ວນ” ໄດ້ຮັບການຈົດທະບຽນ ແລະ ໄດ້ຮັບການເຫັນດີເປັນເອກະສັນກັນປົກປັກຮັກສາໂດຍ 13 ປະເທດ ແລະ ເຂດແຄ້ວນ.

ໝາກມັງກອນຖືກກຳນົດເປັນໜຶ່ງໃນ 14 ໝາກໄມ້ຫຼັກໃນ “ໂຄງການພັດທະນາຕົ້ນໝາກໄມ້ຫຼັກປີຮອດປີ 2025 ແລະ 2030”. ໃນຫຼາຍປີມານີ້, ຜະລິດຕະພັນນີ້ແມ່ນສະເໝີຕົ້ນສະເໝີປາຍໃນດ້ານມູນຄ່າສົ່ງອອກກະສິກຳ.

ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ຕາມທ່ານ ຫງວຽນດິ່ງຕ໋ວນ, ຫົວໜ້າກົມຮ່ວມມືສາກົນ ( ກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ພັດທະນາຊົນນະບົດແລ້ວ ) ແລ້ວ, ຕ່ອງໂສ້ມູນຄ່າອຸດສາຫະກຳໝາກມັງກອນໄດ້ປະສົບກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຫຼາຍຢ່າງໃນຂະນະທີ່ ຈີນ, ອິນເດຍ, ເມັກຊິໂກ ໄດ້ຮັບຜົນສຳເລັດໃນການປູກໝາກໄມ້ນີ້. ປີ 2021, ຈີນປະກາດຜະລິດໝາກມັງກອນໃຫ້ໄດ້ 1,6 ລ້ານໂຕນ/ປີ, ສູງກວ່າຫວຽດນາມ.

ເພື່ອໃຫ້ຕ່ອງໂສ້ມູນຄ່າໝາກມັງກອນ ຫວຽດນາມ ພັດທະນາແບບຍືນຍົງ, ກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ພັດທະນາຊົນນະບົດ ມຸ່ງໄປເຖິງການພັດທະນາອຸດສາຫະກຳໝາກມັງກອນຕາມທ່າແຮງ ແລະ ຄວາມໄດ້ປຽບຂອງເຂດນິເວດວິທະຍາ, ພິເສດແມ່ນຢູ່ 3 ແຂວງປູກໝາກມັງກອນຫຼັກຄື ບິ່ງທ້ວນ, ລອງອານ ແລະ ຕ່ຽນຢາງ. ພ້ອມກັນນັ້ນ, ຕ້ອງຍົກສູງຄຸນນະພາບ, ມູນຄ່າເພີ່ມ ແລະ ຄວາມສາມາດແກ່ງແຍ້ງຂອງຜະລິດຕະພັນ; ປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມນິເວດແລະປັບຕົວເຂົ້າກັບການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ.

ສະນັ້ນ, ອຸດສາຫະກຳໝາກມັງກອນຕ້ອງຈັດຕັ້ງການຜະລິດຄືນໃໝ່ຕາມທິດຮ່ວມມື ແລະ ເຊື່ອມໂຍງຕາມລະບົບຕ່ອງໂສ້ມູນຄ່າ ແລະ ແກ້ໄຂການຂາດການເຊື່ອມຈອດລະຫວ່າງບັນດາຫົວໜ່ວຍໃນຕ່ອງໂສ້, ບຸກທະລຸໃນການເຂົ້າເຖິງຕະຫຼາດສົ່ງອອກ, ມີຄວາມສ່ຽງຕໍ່ຕະຫຼາດ, ຜະລິດ ແລະ ຈັດວາງລະບົບການຂົນສົ່ງທີ່ສອດຄ່ອງ ແລະ ມີປະສິດທິຜົນ.

ໄລຍະ 2021 – 2023, ບິ່ງທ້ວນ ໄດ້ຮັບການໜູນຊ່ວຍຈາກກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ພັດທະນາຊົນນະບົດ ແລະ ໂຄງການພັດທະນາຂອງສະຫະປະຊາຊາດປະຈຳຫວຽດນາມ (UNDP) ເຂົ້າຮ່ວມໂຄງການ “ສົ່ງເສີມການເຂົ້າຮ່ວມຂອງພາກເອກະຊົນໃນການລົງທຶນທີ່ມີກາກບອນຕໍ່າ ແລະ ຮັບມືກັບການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດໃນຂະແໜງກະສິກຳ ໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ NDC ຂອງຫວຽດນາມ”.

ໂຄງການໄດ້ສຸມໃສ່ 4 ກິດຈະກໍາຕົ້ນຕໍຄື: ສົ່ງເສີມການພັດທະນາ ແລະ ການປັບປຸງຄຸນນະພາບຂອງການເຊື່ອມໂຍງຕ່ອງໂສ້ໝາກມັງກອນໄປສູ່ການປ່ອຍອາຍຄາບອນຕໍ່າ, ຄວາມຍືນຍົງ ແລະ ຄວາມທົນທານຕໍ່ກັບຄວາມສ່ຽງດ້ານດິນຟ້າອາກາດ; ຊຸກຍູ້ ແລະ ພັດທະນາບັນດາເຄື່ອງໝາຍຜະລິດຕະພັນໝາກມັງກອນຢູ່ແຂວງ ບິ່ງທ້ວນ; ຮ່ວມມືຊຸກຍູ້ການຫັນເປັນດີຈີຕອນໃນການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ຜະລິດໝາກມັງກອນ; ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ບັນດາກົນໄກໜູນຊ່ວຍດ້ານການເງິນສີຂຽວ ແລະ ເງິນລົງທຶນເຂົ້າໃນບັນດາເຕັກໂນໂລຢີການຜະລິດ ແລະ ການປ່ອຍອາຍພິດກາກບອນຕ່ຳ.

ພິເສດ, ໂຄງການໄດ້ນຳໃຊ້ລະບົບຕິດຕາມກວດກາເອເລັກໂຕຣນິກຢູ່ບັນດາສະຫະກອນ ແລະ ວິສາຫະກິດໝາກມັງກອນ. ຈາກເນື້ອທີ່ໃນເບື້ອງຕົ້ນ 50 ເຮັກຕາ, ທົ່ວແຂວງໄດ້ຂະຫຍາຍການກວດກາການປ່ອຍກາກບອນເປັນ 269 ເຮັກຕາ. ມາຮອດທ້າຍເດືອນທັນວາປີ 2023, ໝາກມັງກອນປະມານ 23.000 ໂຕນໄດ້ຖືກຕິດຕາມກວດກາການປ່ອຍອາຍພິດ.

ທ່ານ Doan Anh Dung - ປະທານຄະນະກຳມະການປະຊາຊົນແຂວງ ບິ່ງທ້ວນ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ບິ່ງທ້ວນ ປາດຖະໜາຢາກຜະລິດໝາກມັງກອນແບບຍືນຍົງ ແລະ ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບ, ໂດຍນັ້ນໄດ້ຊ່ວຍໃຫ້ບັນດາສະຫະກອນ, ວິສາຫະກິດຢູ່ເຂດດັ່ງກ່າວມີເງື່ອນໄຂພຽງພໍເພື່ອລົງນາມໃນສັນຍາບໍລິໂພກແບບຍືນຍົງ.

ເພື່ອຮັບປະກັນຄວາມໂປ່ງໃສຈາກການຜະລິດໝາກມັງກອນເຖິງການປຸງແຕ່ງ, ທ່ານ ຟານວັນຕານ, ຮອງຫົວໜ້າພະແນກກະສິກຳ ແລະ ພັດທະນາຊົນນະບົດແຂວງ ບິ່ງທ້ວນ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ທ້ອງຖິ່ນໄດ້ຜັນຂະຫຍາຍລະບົບຍ່ອຍຜະລິດຕະພັນເພື່ອຕິດຕາມຮອຍກາກບອນຂອງຜະລິດຕະພັນ. ໂດຍສະເພາະ, ຜູ້ບໍລິໂພກສາມາດສະແກນລະຫັດ QR ເພື່ອພິສູດຄຸນນະພາບແລະຄວາມຮັບຜິດຊອບຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມຂອງຜະລິດຕະພັນສຸດທ້າຍ. ນີ້ແມ່ນຈຸດພົ້ນເດັ່ນທີ່ມີຫົວຄິດປະດິດສ້າງ ແລະ ກ້າວເຂົ້າສູ່ຂະບວນການປະຕິບັດຄຳໝັ້ນສັນຍາຂອງແຂວງ ບິ່ງທ້ວນ ກ່ຽວກັບການເຕີບໂຕສີຂຽວ ແລະ ຫຼຸດຜ່ອນການລະບາຍອາຍພິດ.

ເຖິງວ່າເນື້ອທີ່ຜະລິດ ແລະ ໝາກມັງກອນແມ່ນສູງທີ່ສຸດໃນທົ່ວປະເທດກໍ່ຕາມ, ແຕ່ແຂວງ ບິ່ງທ້ວນ ຍອມຮັບວ່າ ຂະໜາດການຜະລິດຂອງບັນດາທ້ອງຖິ່ນຍັງນ້ອຍ, ປະລິມານຜະລິດຕະພັນບັນລຸມາດຖານທີ່ຕະຫຼາດຕ້ອງການກໍ່ຍັງບໍ່ຫຼາຍ. ນອກນີ້, ການຮັກສາຫຼັງການເກັບກ່ຽວແລະການເຊື່ອມຕໍ່ລະຫວ່າງຄົນກັບວິສາຫະກິດຍັງບໍ່ຍືນຍົງແທ້ໆ.

ບົນພື້ນຖານບັນດາໝາກຜົນຂອງໂຄງການສົມທົບກັບ UNDP, ທ່ານ ຫງວຽນດ່າວແອງຕ໋ວນ ສະເໜີໃຫ້ບັນດາທ້ອງຖິ່ນປູກໝາກມັງກອນຂະໜາດໃຫຍ່ ສືບຕໍ່ລະດົມແຫຼ່ງກຳລັງຈາກພາກເອກະຊົນ (ຊາວກະສິກອນ, ສະຫະກອນ, ວິສາຫະກິດ), ລັດ ແລະ ສາກົນໜູນຊ່ວຍ, ໃນນັ້ນ ງົບປະມານແຫ່ງລັດສຸມໃສ່ໜູນຊ່ວຍພື້ນຖານໂຄງລ່າງ, ວິທະຍາສາດ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີ, ສົ່ງເສີມກະສິກຳ ແລະ ປະຕິບັດນະໂຍບາຍ.

“ຕ້ອງຫັນລະບົບຕ່ອງໂສ້ມູນຄ່າໝາກມັງກອນໄປສູ່ການປັບປຸງປະສິດທິພາບ, ມູນຄ່າເພີ່ມ, ກາກບອນຕ່ຳ ແລະ ຍືນຍົງ, ເພື່ອເຮັດໄດ້, ພວກເຮົາຕ້ອງສົມທົບ ແລະ ໝູນໃຊ້ບັນດາແຫຼ່ງກຳລັງ, ຊຸກຍູ້ກຳລັງພາຍໃນ ແລະ ສ້າງແຮງຈູງໃຈໃຫ້ແກ່ການເຂົ້າຮ່ວມຂອງວິສາຫະກິດແຖວໜ້າໃນວິວັດການນຳພາ ແລະ ຫັນປ່ຽນອຸດສາຫະກຳໝາກມັງກອນ” .

ແຫຼ່ງທີ່ມາ