ໄປ Huu ແລະເສັ້ນທາງຜ່ານຖະຫນົນ Quy Nhon

(GLO)- ປະຈຸບັນ ຢູ່ແຂວງ Quy Nhon ມີຖະໜົນ To Huu ຕາມສາຂາແມ່ນ້ຳ Ha Thanh, ດັ່ງທີ່ Che Lan Vien ເວົ້າວ່າ, “ບັນດາເມືອງພາກກາງມັກມີນັກກະວີຢູ່ພາຍໃນ ແລະ ນອກທະເລ”.

Báo Gia Lai•05/09/2025

ປີ 1994, ຮູ້ວ່າຂ້າພະເຈົ້າຢູ່ ຮ່າໂນ້ຍ , ສາດສະດາຈານ Hoang Chuong ໄດ້ຕິດຕໍ່ຫາຂ້າພະເຈົ້າ ແລະ ໄດ້ຈັດໃຫ້ມີລົດມາຮັບຂ້າພະເຈົ້າ ແລະ ຜູ້ແທນ 2 ຄົນຈາກແຂວງ ບິ່ງດິ້ງ ເພື່ອໄປ Gia Lam ເພື່ອເຕົ້າໂຮມບັນດາເພື່ອນບ້ານບິ່ງດິ່ງ. ເມື່ອມາຮອດ, ພວກຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ພົບເຫັນພົນເອກ ຫງວຽນນາມແຄ໋ງ, ທ່ານດຣ ໂຕຮວາ, ຮອງຫົວໜ້າຄະນະຈັດຕັ້ງລັດຖະບານ, ແລະ ທ່ານ ຫງວຽນຮົ່ງນິງ ຫົວໜ້າອົງການການບິນພົນລະເຮືອນ ຫວຽດນາມ ພວມສົນທະນາຢ່າງມີຄວາມສຸກ. ໃນເວລານັ້ນ, ຂ້າພະເຈົ້າມີຄວາມສຸກເມື່ອໄດ້ນັ່ງຄຽງຂ້າງແຂກຜູ້ໜຶ່ງ, ເຖິງວ່າບໍ່ແມ່ນມາຈາກແຂວງ ບິ່ງດິ້ງ, ແຕ່ມີສາຍພົວພັນອັນແໜ້ນແຟ້ນກັບແຂວງຄື: ນັກກະວີ To Huu.

ນັກປະພັນ, ນັກກະວີ ຫງວຽນແທ່ງແມ້ງ (ຊ້າຍ) ແລະ ນັກກະວີ ໂຕຮຸຍ (ຮູບຖ່າຍເມື່ອປີ 1994). ແຟ້ມເອກະສານຂອງ NTM.

ສາດສະດາຈານ ຮວ່າງຈູງ ໄດ້ແນະນຳໃຫ້ຂ້າພະເຈົ້າຮູ້ຈັກກັບ ໂຕຮົວ. ນອກເໜືອໄປຈາກການແນະນຳຕົວຢ່າງລະອຽດເຖິງໂຕຮຸຍໃນໄລຍະຕ່າງໆແລ້ວ, ລາວຍັງເນັ້ນໜັກວ່າຄົນນີ້ແມ່ນ Quy Nhon ຫຼາຍກວ່າ Quy Nhon ເອງ! ນີ້ບັງຄັບໃຫ້ຂ້ອຍຍຶດເອົາທຸກໆນາທີທີ່ຂ້ອຍມີກັບລາວ. ແທ້ຈິງແລ້ວ, ຈາກການສົນທະນາ, ຜ່ານບົດເລື່ອງຂອງ To Huu, ມຸມໜຶ່ງຂອງ Quy Nhon—ແມ່ນສະຖານທີ່ທຳມະດາ, ລຽບງ່າຍ, ແລະ ມີການປະຕິວັດ.

***

ມື້ນັ້ນ, ນັກກະວີໄດ້ເລົ່າຫຼາຍເລື່ອງໃຫ້ຂ້ອຍຟັງກ່ຽວກັບ Quy Nhon ກ່ອນການປະຕິວັດເດືອນສິງຫາ. ເພື່ອນຮ່ວມເມືອງຜູ້ເຖົ້າຫຼາຍຄົນໄດ້ເຕົ້າໂຮມກັນຢູ່ອ້ອມຮອບ, ຮ້ອງເພງຂັບໄລ່ຂອງທ່ານ Huu ຢ່າງສະເໝີຕົ້ນສະເໝີປາຍທີ່ວ່າ: “ຖະໜົນຫົນທາງໃນເມືອງ Quy Nhon/ ເຮືອນຊານເບິ່ງຄືວ່າໜ້າຮັກກວ່າທີ່ເຄີຍມີມາ/ ຄົນຍ່າງນຸ່ງເສື້ອຫຸ້ມຫໍ່ເຂົ້າກັນ/ ໂອ້ຍ, ເບິ່ງຄືວ່າເຂົາເຈົ້າຄຸ້ນເຄີຍມາແຕ່ດົນນານ…”.

ທ່ານ Tố Hữu ເລົ່າຄືນວ່າ ກ່ອນການປະຕິວັດເດືອນສິງຫາ, ລາວເຄີຍຖືກກັກຂັງຫຼາຍເທື່ອຢູ່ໃນຫ້ອງຄຸກ Quy Nhơn. ເດືອນເມສາປີ 1941, ຫຼັງຈາກໄດ້ຖືກຕັດສິນລົງໂທດສອງປີແລ້ວ, ລາວໄດ້ຖືກຍົກຍ້າຍຈາກລາວບາວໄປຢູ່ບຶງມາທ້ວນຊົ່ວຄາວ, ຫຼັງຈາກນັ້ນໄດ້ພາໄປຢູ່ແຂວງຫູເປີ. ຕໍ່ມາ, ພາຍໃຕ້ຂໍ້ອ້າງວ່າລາວຕ້ອງ “ຊໍາລະ” ຕື່ມອີກ 6 ເດືອນຂອງ “ການຕໍ່ລອງໂທດ” ສໍາລັບການຕໍ່ສູ້ຂອງລາວຢູ່ລາວບາວ, ສັດຕູໄດ້ພາລາວໄປເມືອງ Quy Nhơn ໂດຍລົດໄຟ ແລະກັກຂັງລາວໄວ້ຢູ່ໃນຄຸກ Quy Nhơn ສອງສາມມື້ ກ່ອນທີ່ຈະໂອນລາວໄປຄຸກ Đăk Glei ໃນພາກເໜືອ Kon Tum . ຫຼັງຈາກຄຸກ Đăk Glei ເປັນເວລາກວ່າໜຶ່ງເດືອນ, ສັດຕູໄດ້ນຳໂຕຮຸຍກັບຄືນສູ່ເມືອງ Quy Nhơn ຍ້ອນມີຄຳສັ່ງ “ຊຳລະ” ໂທດຈຳຄຸກ 6 ເດືອນຕໍ່ການຕໍ່ສູ້ຂອງຕົນຢູ່ Huế.

ກ່ຽວກັບການຕິດຄຸກຂອງ To Huu, ຍ້ອນຄວາມຮູ້ຂອງຂ້າພະເຈົ້າກ່ຽວກັບການເກັບກໍາ "ຈາກນັ້ນມາ," ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ໂຕ້ຕອບບາງຄັ້ງຄາວຄໍາຖາມກ່ຽວກັບລາຍລະອຽດທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ. ລາວໄດ້ເລົ່າຄືນວ່າ Comrade Lung, ຊ່າງໄຟຟ້າ, ໄດ້ຖືກຈັບກຸມສອງສາມອາທິດກ່ອນຫນ້ານີ້ແລະນອນຢູ່ຂ້າງຫ້ອງຂອງລາວ. ທຸກໆຄືນ, ນອນບໍ່ຫລັບ, ລາວຈະໄດ້ຍິນສຽງເດັກນ້ອຍຂອງສາວນ້ອຍຂາຍເຂົ້າໜົມມັນຕົ້ນ, ສຽງນ້ອຍໆ, ອ່ອນເພຍຂອງນາງຮ້ອງອອກມາຈາກຖະໜົນຂ້າງນອກ. ໃນຕອນເຊົ້າ, ເພື່ອນຮ່ວມນັກໂທດຂອງລາວ, ລຸງຈະຖາມລາວວ່າ:

ເຮີ້ຍ, ເຈົ້າໄດ້ຍິນສາວຄົນນັ້ນຂາຍເຄັກຄືນບໍ?

ຕູ່ ຮຸຍ ຕອບວ່າ: "ແມ່ນແລ້ວ, ທຸກໆຄືນຂ້ອຍໄດ້ຍິນລາວຍ່າງນອກກຳແພງຄຸກ, ຄືກັບຖາມວ່າຂ້ອຍຢາກຊື້ຫຍັງ, ມັນໜ້າສົງສານຫຼາຍ!"

ລຸງ, ເພື່ອນຮ່ວມນັກໂທດ, ໄດ້ຫົວຂວັນໃຈວ່າ: "ນັ້ນແມ່ນລູກສາວຫລ້າຂອງຂ້ອຍ, ອາຍຸພຽງ 8 ປີ, ແລະນາງຕ້ອງຂາຍເຂົ້າໜົມເຄັກໃຫ້ແມ່ທຸກຄືນ, ນາງຮູ້ວ່າຂ້ອຍຢູ່ນີ້, ສະນັ້ນ ນາງເຈດຕະນາຮ້ອງສຽງດັງເພື່ອໃຫ້ຂ້ອຍໄດ້ຍິນ, ບໍ່ແມ່ນບໍ!

ບົດກະວີ "A Nighttime Cry" ຂອງ Tố Hữu ເກີດຈາກຄວາມຮູ້ສຶກນັ້ນ.

ໃນການພົບປະຄັ້ງນັ້ນ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຖືໂອກາດຖາມເພິ່ນວ່າ ບົດກະວີ 9 ບົດໃນລາຍການ “ຈາກນັ້ນມາ” ແມ່ນໄດ້ຂຽນດ້ວຍຕົວໜັງສື Quy Nhon ແທ້ບໍ, ດັ່ງທີ່ເພິ່ນໄດ້ບັນທຶກໄວ້. ລາວຢືນຢັນທັນທີ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວໄດ້ສ້າງພື້ນຖານໃຫ້ບັນດານັກກະວີ Truc Thong, Be Kien Quoc, Le Van Ngan, ແລະ Ngo The Oanh ຂອງບົດກະວີຄື: “ຕື່ນແລ້ວໄປ”, “ທະຫານກາງຄືນ”, “ສາມສຽງ”, “ຄວາມເຫັນອົກເຫັນໃຈ”, “The Returnee”, “The Returnee”, “The Returnee”, “The Returne”, “The Worker's Life”, “A Nighttime Cry of the binh” ແລະ “ບົດເພງ 20”. ບົດກະວີ Dinh."

ໃນບັນຍາກາດທີ່ເບີກບານມ່ວນຊື່ນແລະເປັນມິດ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ເລົ່າເລື່ອງຫນຶ່ງກ່ຽວກັບຕົນເອງ To Huu. ປະຕິບັດຕາມຄຳສັ່ງເຄື່ອນໄຫວທົ່ວໄປ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຮັບການມອບໝາຍໃຫ້ກອງພົນ 842 ທີ່ປະຈຳຢູ່ ດົງໂຮ່ ແຕ່ປີ 1979-1980. ໃນໂອກາດນັ້ນ, ໃນຂະນະທີ່ສົນທະນາກັບຜູ້ບັນຊາການກອງບັນຊາການ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ກ່າວເຖິງບົດກະວີ "ເວລາໜຶ່ງ" ຂອງທ່ານ ເຕື້ອງເຫ້ວ ເຊິ່ງແມ່ນບົດກະວີ, ທ່າທີກ້າຫານຕໍ່ກຳລັງຂະຫຍາຍຕົວຂອງປັກກິ່ງໃນເວລານັ້ນ. ຫຼັງຈາກນັ້ນ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຮັບການຊຸກຍູ້ຈາກຜູ້ບັນຊາການ Lu Tan Xa ໃຫ້ເວົ້າເຖິງບົດກະວີຂອງ To Huu ໃນກອງປະຊຸມໃນທ້າຍອາທິດ.

ໃນຫົວຂໍ້ - “ຍັງແມ່ນຂ້ອຍເມື່ອຫົວຊ້າງໄປສູ້ຮົບເພື່ອກູ້ຊາດ/ ຍັງເປັນຂ້ອຍໃນຊີວິດ/ ສ່ອງແສງຄືກັບກະຈົກສະທ້ອນເຖິງຄວາມຮູ້ສຶກຂອງມະນຸດ/ ສີ່ພັນປີການເດີນທາງທີ່ຍາວນານ/ ຍັງສະຫງົບງຽບໃນການເດີນທາງໃນທຸກມື້ນີ້/ ບໍ່ວ່າຈະປ່ຽນໃຈໃຜ/ ຫົວໃຈຫວຽດນາມ ກໍຍັງບໍລິສຸດ…”, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຜັນຂະຫຍາຍບົດກະວີຂອງທ່ານ Huu ໃນແຕ່ລະໄລຍະ. ໃນພາກກາງ, ເພື່ອເພີ່ມຄວາມສົດໃສກວ່າ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ເລົ່າເຖິງຕົ້ນກຳເນີດຂອງຕົນຢູ່ Quy Nhon, ບ່ອນທີ່ To Huu ຖືກຈຳຄຸກໃນໄລຍະກ່ອນການປະຕິວັດ, ໄດ້ສະແດງຄວາມຄິດເຫັນຂອງຕົນ ແລະ ຈະສະແດງອອກຜ່ານບົດກະວີຢູ່ຄຸກ. ໃນພາກສຸດທ້າຍ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ວາດພາບພາບປະທັບໃຈຂອງບົດກະວີຂອງຕົນຢູ່ເຂດດິນແດນ ກວາງບິ່ງ , ແລະ ໂດຍທົ່ວໄປ ບິ່ງທ້ຽນເຍີນ, ເຊິ່ງແມ່ນໜ່ວຍງານຂອງກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດຫວຽດນາມ ປະຈຳການ.

ຟັງເລື່ອງຂອງຂ້ອຍ, ນັກກະວີ Tố Hữu ຮ້ອງອອກມາຢ່າງມີຄວາມສຸກວ່າ, "ໂອ້! ແລະເປັນບາງໂອກາດໄດ້ເພີ່ມລາຍລະອຽດກ່ຽວກັບສະພາບການຂອງການຂຽນຂອງລາວ ແລະ ຄວາມຮູ້ສຶກຂອງທະຫານ ແລະ ພົນລະເຮືອນໃນສົງຄາມຕໍ່ຕ້ານ. ການໂອ້ລົມສົນທະນາໄດ້ດຳເນີນໄປຈົນຮອດຕອນທ່ຽງແລ້ວ, ເມື່ອພົນເອກ ຫງວຽນນາມແຄ໋ງ ໄດ້ມາຈັບມືຂ້າພະເຈົ້າ, ທ່ານສາສະດາຈານ Hoàng Chương ໄດ້ເຊີນທ່ານ ແລະ ຂ້າພະເຈົ້າເຂົ້າຮ່ວມງານລ້ຽງ. ລາວບໍ່ລືມທີ່ຈະເຊີນຂ້ອຍໄປເຮືອນຂອງລາວທຸກຄັ້ງທີ່ຂ້ອຍມີໂອກາດ, ລາວຈະເວົ້າຫຼາຍເລື່ອງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບການປະຕິວັດ, ວັນນະຄະດີ, ແລະຊີວິດ, ເພາະວ່າເວລານີ້ລາວກໍາລັງຫວນຄືນວັນເກົ່າເພື່ອຂຽນບົດບັນທຶກຂອງລາວ. "ເຖິງແມ່ນວ່າຄວາມຊົງຈໍາຂອງຂ້ອຍໄດ້ຈາງຫາຍໄປກ່ຽວກັບເຫດການແລະຜູ້ຄົນ, ຂອບໃຈຂ້ອຍຍັງມີຫມູ່ເພື່ອນເກົ່າບາງຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່ເພື່ອຂໍຄວາມກະຈ່າງແຈ້ງ. ແລະບົດກະວີຂອງຂ້ອຍຈາກ 60 ປີທີ່ຜ່ານມາຍັງເປັນ "ເພື່ອນຮ່ວມເດີນທາງ" ທີ່ຈິງໃຈ, ເຊິ່ງຖືວ່າເປັນຊິ້ນສ່ວນທີ່ຊື່ສັດຂອງຈິດວິນຍານຂອງຂ້ອຍ, ຊ່ວຍໃຫ້ຂ້ອຍຈື່ຈໍາການເດີນທາງ, "ລາວຂຽນໃນບົດແນະນໍາກ່ຽວກັບບັນທຶກຂອງອາຍຸ 8 ປີຂອງລາວ.

***

ປະຈຸບັນ ຢູ່ແຂວງ Quy Nhon, ມີຖະໜົນ To Huu ຕາມສາຂາແມ່ນ້ຳ ຮ່າແທ່ງ, ດັ່ງທີ່ Che Lan Vien ເວົ້າວ່າ, “ບັນດາເມືອງຢູ່ພາກກາງຫວຽດນາມ ມັກມີນັກກະວີຢູ່ພາຍໃນ ແລະ ທະເລຢູ່ທາງນອກ”. ບາງຄັ້ງ, ຂ້າພະເຈົ້າ ແລະ ໝູ່ເພື່ອນຍັງນັ່ງຢູ່ນຳກັນພາຍໃຕ້ຮົ່ມຕົ້ນໄມ້, ຢູ່ຖະໜົນຊື່ນັກກະວີຄື Han Mac Tu, Che Lan Vien, Yen Lan, Xuan Dieu, To Huu… ຟັງສຽງລົມພັດຜ່ານຈອກກາເຟ ແລະ ເບຍ… ເພື່ອຜ່ອນຄາຍ, ພວກເຮົາເວົ້າເລື່ອງທີ່ບໍ່ສິ້ນສຸດໃນຊີວິດ, ກ່ຽວກັບຄວາມສຳພັນຂອງມະນຸດ, ຊອກຫາຄວາມສຸກໃນສິ່ງທີ່ເຮົາມີຢູ່ແລ້ວ ແລະ ເລິກເຊິ່ງກວ່າ.

ທີ່ມາ: https://baogialai.com.vn/to-huu-duong-qua-may-pho-quy-nhon-post565581.html