ໄປ Huu ແລະເສັ້ນທາງຜ່ານຖະຫນົນ Quy Nhon

(GLO)- ປະຈຸບັນ ຢູ່ແຂວງ Quy Nhon ມີຖະໜົນ To Huu ຕາມສາຂາແມ່ນ້ຳ Ha Thanh, ດັ່ງທີ່ Che Lan Vien ເວົ້າວ່າ, “ບັນດາເມືອງພາກກາງມັກມີນັກກະວີຢູ່ພາຍໃນ ແລະ ນອກທະເລ”.

Báo Gia Lai•05/09/2025

ປີ 1994, ຮູ້ວ່າຂ້າພະເຈົ້າຢູ່ ຮ່າໂນ້ຍ , ສາດສະດາຈານ Hoang Chuong ໄດ້ຕິດຕໍ່ສົ່ງລົດໄປຮັບຂ້າພະເຈົ້າພ້ອມກັບຜູ້ແທນແຂວງ ບິ່ງດິ້ງ 2 ຄົນໄປ Gia Lam ເພື່ອເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຂອງບັນດາປະເທດບິ່ງດິ່ງ. ເມື່ອມາຮອດ, ພວກຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ເຫັນທ່ານພົນເອກ ຫງວຽນນາມແຄ໋ງ, ທ່ານດຣ ໂຕຮວາ, ຮອງຫົວໜ້າຄະນະຈັດຕັ້ງລັດຖະບານ ແລະ ຫົວໜ້າອົງການການບິນພົນລະເຮືອນ ຫວຽດນາມ ຫງວຽນຮົ່ງນິງ ໄດ້ໂອ້ລົມສົນທະນາກັນຢູ່ທີ່ນັ້ນ. ໃນເວລານັ້ນ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ນັ່ງຢູ່ຄຽງຂ້າງແຂກຜູ້ໜຶ່ງ, ເຖິງວ່າບໍ່ແມ່ນມາຈາກແຂວງ ບິ່ງດິ້ງ, ແຕ່ກໍ່ມີຄວາມສະໜິດຕິດພັນກັບບິ່ງດິ່ງ - ນັກກະວີ ໂຕ ຮຸຍ.

ນັກປະພັນ, ນັກກະວີ ຫງວຽນແທ່ງແມ້ງ (ຊ້າຍ) ແລະ ນັກກະວີ To Huu (ຮູບຖ່າຍເມື່ອປີ 1994). ຮູບພາບຈາກ NTM

ສາດສະດາຈານ ຮວ່າງຈູງ ໄດ້ແນະນຳຂ້າພະເຈົ້າອີກເທື່ອໜຶ່ງ. ນອກຈາກໄດ້ແນະນຳຕົວຢ່າງລະອຽດກ່ຽວກັບ To Huu ຜ່ານໄລຍະເວລາແລ້ວ, ທ່ານຍັງເນັ້ນໜັກວ່າ ຄົນນີ້ແມ່ນ Quy Nhon ຫຼາຍກວ່າ Quy Nhon! ນີ້ບັງຄັບໃຫ້ຂ້ອຍໃຊ້ປະໂຫຍດຈາກທຸກໆນາທີທີ່ຈະຢູ່ກັບລາວ. ແທ້ຈິງແລ້ວ, ຈາກການໂອ້ລົມສົນທະນາ, ຜ່ານບົດເລື່ອງຂອງທ່ານ To Huu, ແມ່ນມຸມໜຶ່ງຂອງ Quy Nhon, ດຸເດືອດຮ້ອນ, ລຽບງ່າຍ ແລະ ມີການປະຕິວັດ.

***

ມື້ນັ້ນ, ນັກກະວີໄດ້ເລົ່າຫຼາຍເລື່ອງໃຫ້ຂ້ອຍຟັງກ່ຽວກັບ Quy Nhon ກ່ອນການປະຕິວັດເດືອນສິງຫາ. ເພື່ອນຮ່ວມຊາດທີ່ເຖົ້າແກ່ຫຼາຍຄົນໄດ້ເຕົ້າໂຮມກັນ, ອ່ານເພງຂັບໄລ່ຂອງທ່ານ Huu ຢ່າງເປັນຈັງຫວະ: “ຖະໜົນຫົນທາງຜ່ານຖະໜົນ Quy Nhon/ ເປັນຫຍັງເຮືອນຊານຈຶ່ງໜ້າຮັກກວ່າທຸກຄົນ/ ຄົນຍ່າງອ້ອມຫໍ່ເສື້ອຜ້າຕີກັນ/ ໂອ້, ຮູ້ສຶກວ່າພວກເຮົາຮູ້ຈັກກັນມາແຕ່ດົນນານແລ້ວ…”.

ທ່ານ To Huu ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ກ່ອນການປະຕິວັດເດືອນສິງຫາ, ລາວຖືກຈຳຄຸກຢູ່ຄຸກ Quy Nhon ຫຼາຍຄັ້ງ. ເດືອນເມສາ ປີ 1941, ພະອົງໄດ້ສໍາເລັດການຈໍາຄຸກ 2 ປີ, ຫລັງຈາກໄດ້ຖືກຍົກຍ້າຍຈາກລາວບາວໄປ Buon Ma Thuot ໄດ້ໄລຍະຫນຶ່ງ, ລາວໄດ້ຖືກນໍາໄປເມືອງເຫວ້. ຈາກນັ້ນ, ໂດຍໃຊ້ຂໍ້ແກ້ຕົວວ່າຕ້ອງ “ຊໍາລະໜີ້” ຕື່ມອີກ 6 ເດືອນ “ໂທດທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນ” ສໍາລັບການຕໍ່ສູ້ຢູ່ລາວບາວ, ສັດຕູໄດ້ພາລາວໄປເມືອງ Quy Nhon ໂດຍລົດໄຟ ແລະກັກຂັງລາວໄວ້ໃນຄຸກ Quy Nhon ສອງສາມມື້ກ່ອນທີ່ຈະຖືກຍົກຍ້າຍໄປຄຸກ Dak Glei ໃນພາກເຫນືອຂອງ Kon Tum . ພາຍຫຼັງຖືກກັກຂັງຢູ່ຄຸກ Dak Glei ເປັນເວລາກວ່າ 1 ເດືອນ, ສັດຕູໄດ້ນຳໂຕ ເຫ້ວ ກັບຄືນສູ່ເມືອງ Quy Nhon ດ້ວຍຄຳສັ່ງ “ຊຳລະໜີ້ສິນ” ໃນເວລາ 6 ເດືອນຂອງການເພີ່ມໂທດໃຫ້ແກ່ການຕໍ່ສູ້ຢູ່ເມືອງ Hue.

ຍ້ອນຮູ້ປຶ້ມຈາກນັ້ນ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ໂຕ້ຕອບບາງຄັ້ງຄາວກ່ຽວກັບຊີວິດໃນຄຸກຂອງ To Huu. ລາວບອກຂ້າພະເຈົ້າວ່າສະຫາຍລຸງແມ່ນຊ່າງໄຟຟ້າທີ່ຖືກຈັບກຸມສອງສາມອາທິດກ່ອນແລະນອນຢູ່ຂ້າງຫ້ອງຂອງລາວ. ທຸກໆຄືນ, ນອນບໍ່ຫລັບ, ລາວມັກຈະໄດ້ຍິນສຽງເດັກນ້ອຍຂອງສາວຂາຍເຂົ້າຫນົມມັນຕົ້ນ, ຂະຫນາດນ້ອຍແລະອ່ອນແອ, ມາຈາກຖະຫນົນ. ເມື່ອລາວຕື່ນຂຶ້ນໃນຕອນເຊົ້າ, ເພື່ອນຮ່ວມຄຸກຂອງລາວໄດ້ຖາມລາວວ່າ:

- Hey, ຄືນທີ່ຜ່ານມາ, ເຈົ້າໄດ້ຍິນສາວຄົນນັ້ນຂາຍເຄັກບໍ?

ຕູ່ ຮື ຕອບວ່າ: ແມ່ນແລ້ວ, ທຸກໆຄືນຂ້ອຍໄດ້ຍິນມັນຮ້ອງຢູ່ຂ້າງນອກກຳແພງຄຸກ, ຄືກັບວ່າຖາມວ່າຂ້ອຍຈະຊື້ມັນ, ຈັ່ງໃດກໍ່ໜ້າສົງສານ!

ນັກໂທດລຸງຫົວຫົວຂວັນວ່າ: ນັ້ນແມ່ນລູກສາວຫລ້າຂອງຂ້ອຍ, ອາຍຸພຽງແຕ່ 8 ປີ, ແຕ່ທຸກໆຄືນນາງຕ້ອງຂາຍເຄັກໃຫ້ແມ່. ລາວຮູ້ວ່າຂ້ອຍຢູ່ນີ້, ລາວຕັ້ງໃຈຮ້ອງດັງໆເພື່ອໃຫ້ຂ້ອຍໄດ້ຍິນ. ມັນບໍ່ແມ່ນການເຈັບປວດໃຈ?

ບົດກະວີ “ໂທຫາຄືນ” ຂອງ ໂຕ ຮຸຍ ໄດ້ເກີດໃນຄວາມຮູ້ສຶກທີ່ບວມນັ້ນ.

ໃນກອງປະຊຸມຄັ້ງນັ້ນ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຖືໂອກາດຖາມລາວວ່າ ບົດກະວີ 9 ບົດໃນຊຸດສະສົມຈາກນັ້ນຖືກຂຽນດ້ວຍຕົວໜັງສື Quy Nhon ຕາມໃບປະກາດທີ່ລາວໄດ້ຂຽນຫຼືບໍ່, ລາວຢືນຢັນທັນທີ. ນີ້ແມ່ນພື້ນຖານເພື່ອໃຫ້ຂ້າພະເຈົ້າ ແລະ ບັນດານັກກະວີ Truc Thong, Be Kien Quoc, Le Van Ngan, Ngo The Oanh ໄດ້ເລືອກເຟັ້ນບັນດາບົດກະວີຄື: ລຸກຂຶ້ນໄປ, ທະຫານຍາມກາງຄືນ, 3 ສຽງ, ຄວາມເຫັນອົກເຫັນໃຈ, ຜູ້ກັບຄືນມາ, ສຽງລະຄັງ, ຊີວິດຜູ້ອອກແຮງງານ, ຮ້ອງເພງຄືນໜຶ່ງ, ຂັບຮ້ອງຂັບໄລ່ ບິ່ງດິງ ສະຕະວັດທີ 20.

ໃນບັນຍາກາດທີ່ເບີກບານມ່ວນຊື່ນແລະເປັນມິດ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ເລົ່າເລື່ອງຫນຶ່ງຂອງຂ້າພະເຈົ້າ To Huu. ປະຕິບັດຕາມຄໍາສັ່ງລະດົມພົນ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ມອບໝາຍໃຫ້ກອງພົນ 842 ທີ່ປະຈຳການຢູ່ ດົງໂຮ່ ແຕ່ປີ 1979 – 1980. ໃນເວລານັ້ນ, ໄດ້ມີໂອກາດໂອ້ລົມກັບບັນດາຫົວໜ້າກົມ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ເລົ່າເຖິງບົດກະວີ “Phụt Giọt” ຂອງ To Huu - ບົດກະວີ, ທັດສະນະອັນກ້າຫານຕໍ່ກອງທັບຂະຫຍາຍປັກກິ່ງໃນເວລານັ້ນ. ຫຼັງຈາກນັ້ນ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຮັບການຊຸກຍູ້ຈາກກອງບັນຊາການ Lu Tan Xa ເວົ້າເຖິງບົດກະວີຂອງ To Huu ໃນກິດຈະກຳທ້າຍອາທິດຢູ່ບັນດາບໍລິສັດ.

ຄຽງຂ້າງ - "ຍັງເປັນຂ້ອຍເມື່ອ/ຫົວຊ້າງໄປສູ້ຮົບເພື່ອກູ້ຊາດ/ ຍັງເປັນຂ້ອຍໃນກາງຊີວິດ/ ແວ່ນແຍງທີ່ສ່ອງແສງສະທ້ອນເຖິງຄວາມຮັກຂອງມະນຸດ/ ສີ່ພັນປີແຫ່ງການເດີນຂະບວນ/ ຍັງຄົງສະບາຍໃນການເດີນທາງຂອງທຸກວັນນີ້/ ບໍ່ວ່າຫົວໃຈຂອງຜູ້ຄົນຈະປ່ຽນແປງແນວໃດ/ ຫວຽດນາມ ຍັງມີຫົວໃຈບໍລິສຸດນີ້. ໃນພາກກາງ, ເພື່ອໃຫ້ມີຊີວິດຊີວາກວ່າ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ເລົ່າກ່ຽວກັບຕົ້ນກຳເນີດຂອງ Quy Nhon ທີ່ To Huu ຖືກກັກຂັງໃນໄລຍະກ່ອນການລຸກຮື້ຂຶ້ນ, ໄດ້ສະແດງຄວາມຄິດ ແລະ ຄວາມມຸ່ງມາດປາຖະໜາຂອງຕົນຜ່ານບົດກະວີໃນຄຸກ, ແລະ ໃນຕອນສຸດທ້າຍ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ວາດພາບບັນດາເຄື່ອງໝາຍບົດກະວີຢູ່ເຂດດິນແດນ ກວາງບິ່ງ ໂດຍສະເພາະແມ່ນແຂວງ Binh Tri Thien ໂດຍທົ່ວໄປບັນດາໜ່ວຍງານຂອງກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດ.

ເມື່ອໄດ້ຟັງຂ້າພະເຈົ້າແລ້ວ, ນັກກະວີ ໂຕ ຮຸຍ ແມ່ນດີໃຈຫລາຍ ແລະ ເປັນບາງໂອກາດຕື່ມອີກກ່ຽວກັບສະພາບການໃນການຂຽນຂອງເພິ່ນ, ແລະ ນ້ຳໃຈຂອງກອງທັບ ແລະ ປະຊາຊົນໃນສົງຄາມຕໍ່ຕ້ານ. ເລື່ອງສືບຕໍ່ໄປຮອດຕອນທ່ຽງ, ທ່ານພົນເອກ ຫງວຽນນາມແຄ໋ງ ໄດ້ມາຈັບມື ແລະ ສາດສະດາຈານ ຮ່ວາງຈູງ ໄດ້ເຊີນທ່ານ ແລະ ຂ້າພະເຈົ້າເຂົ້າຮ່ວມ. ລາວບໍ່ລືມທີ່ຈະເຊີນຂ້ອຍໄປເຮືອນຂອງລາວທຸກຄັ້ງທີ່ລາວມີໂອກາດ, ລາວຈະເວົ້າຫຼາຍເລື່ອງກ່ຽວກັບການປະຕິວັດ, ວັນນະຄະດີ ແລະ ຊີວິດ, ເພາະວ່າໃນເວລານີ້ລາວກໍາລັງລະນຶກເຖິງປີເກົ່າໆເພື່ອຂຽນບົດບັນທຶກຂອງລາວ. "ເຖິງແມ່ນວ່າຄວາມຊົງຈໍາຂອງຂ້ອຍຈະລືມຫຼາຍຫຼືຫນ້ອຍກ່ຽວກັບເຫດການແລະຄົນ, ໂຊກດີທີ່ຍັງມີຫມູ່ເພື່ອນເກົ່າບາງຄົນຢູ່ຮ່ວມກັນເພື່ອຖາມຢ່າງຈະແຈ້ງ. ແລະການລວບລວມບົດກະວີຂອງຂ້ອຍໃນໄລຍະ 60 ປີທີ່ຜ່ານມາຍັງເປັນ "ເພື່ອນຮ່ວມເດີນທາງ", ຖືວ່າເປັນສິ່ງທີ່ຊື່ສັດຂອງຈິດວິນຍານຂອງຊີວິດ, ຊ່ວຍໃຫ້ຂ້ອຍຈື່ຈໍາການເດີນທາງທີ່ຜ່ານມາ", ໃນອາຍຸ 80 ປີ, ລາວຂຽນບົດແນະນໍາກັບຂ້ອຍ.

***

ປະຈຸບັນຢູ່ແຂວງ Quy Nhon, ມີຖະໜົນ To Huu ຢູ່ລຽບຕາມແມ່ນ້ຳ Ha Thanh. ດັ່ງທີ່ ເຈີ່ນລານວຽນ ກ່າວວ່າ, “ບັນດາຕົວເມືອງຢູ່ພາກກາງມັກມີນັກກະວີຢູ່ພາຍໃນ ແລະ ນອກທະເລ”. ບາງຄັ້ງ, ຂ້າພະເຈົ້າ ແລະ ໝູ່ເພື່ອນຍັງນັ່ງຢູ່ນຳກັນພາຍໃຕ້ຮົ່ມຕົ້ນໄມ້, ຢູ່ຖະໜົນຊື່ນັກກະວີ Han Mac Tu, Che Lan Vien, Yen Lan, Xuan Dieu, To Huu… ຟັງສຽງລົມພັດລົມໃສ່ຈອກກາເຟແຕ່ລະຈອກ, ເບຍແຕ່ລະຈອກ… ເພື່ອບັນເທົາຄວາມເບື່ອ, ພວກເຮົາເລົ່າເລື່ອງເລົ່າສູ່ກັນຟັງກ່ຽວກັບຊີວິດ, ຄວາມຮັກຂອງມະນຸດ, ມ່ວນຊື່ນກັບສິ່ງທີ່ເຄີຍຄິດມາຢ່າງເລິກເຊິ່ງກວ່າ.

ທີ່ມາ: https://baogialai.com.vn/to-huu-duong-qua-may-pho-quy-nhon-post565581.html