Một số vấn đề lý luận chung về mối quan hệ giữa phòng, chống tham nhũng, tiêu cực với xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị
Chủ tịch Hồ Chí Minh là người trực tiếp tổ chức, giáo dục và rèn luyện Đảng ta để đưa sự nghiệp đấu tranh cách mạng giải phóng dân tộc, giành độc lập, tự do cho nhân dân đến thắng lợi cuối cùng. Để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc của dân tộc, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm, chú trọng đến việc chỉnh đốn Đảng, nâng cao đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên. Tại Lễ Kỷ niệm 30 năm ngày thành lập Đảng (3-2-1930 - 3-2-1960), Người khẳng định: “Đảng ta là đạo đức, là văn minh. Là thống nhất, độc lập, là hòa bình ấm no. Công ơn Đảng thật là to. Ba mươi năm lịch sử Đảng là cả một pho lịch sử bằng vàng”(1). Ghi nhớ lời căn dặn của Người, trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta luôn quan tâm, chú trọng đến công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, coi đây là nhiệm vụ then chốt, hệ trọng liên quan đến sự tồn vong của chế độ.
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh: “việc cần phải làm trước tiên là phải chỉnh đốn lại Đảng, làm cho mỗi đảng viên, mỗi đoàn viên, mỗi chi bộ đều ra sức làm tròn nhiệm vụ Đảng giao phó cho mình, toàn tâm, toàn ý phục vụ nhân dân. Làm được như vậy, thì dù công việc to lớn mấy, khó khăn mấy chúng ta cũng nhất định thắng lợi”(3). Trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”, phần Tư cách và đạo đức cách mạng, Người đã chỉ ra những khuyết điểm, sai lầm trong Đảng, đó là còn có những người chưa học được, chưa làm được bốn chữ “chí công vô tư”, cho nên mắc phải chứng chủ nghĩa cá nhân. Chủ nghĩa cá nhân là một thứ vi trùng rất độc, do đó mà sinh ra các thứ bệnh rất nguy hiểm, thí dụ như những bệnh sau đây: bệnh tham lam, bệnh lười biếng, bệnh kiêu ngạo, bệnh hiếu danh, thiếu kỷ luật, óc hẹp hòi, óc địa phương, óc lãnh tụ(4)… Những cảnh báo của Chủ tịch Hồ Chí Minh đến nay vẫn còn nguyên giá trị lý luận và thực tiễn, là yêu cầu cấp thiết đối với công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực để xây dựng Đảng, Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh.
Tiếp thu quan điểm, tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, khi được tín nhiệm bầu làm Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XI (năm 2011), đồng chí Nguyễn Phú Trọng cùng tập thể Ban Chấp hành Trung ương đề ra quan điểm, đường lối xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; một trong nội dung, biện pháp được đồng chí cố Tổng Bí thư đặc biệt quan tâm là công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong cán bộ, đảng viên, nhất là người có chức vụ, quyền hạn trong hệ thống chính trị. Đồng chí chỉ rõ: “Chúng ta cần thống nhất quan điểm: Mục tiêu của công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực là nhằm làm trong sạch Đảng và bộ máy nhà nước để phát triển đất nước”(2). Đây là quan điểm, tư tưởng nhất quán, xuyên suốt của cố Tổng Bí thư và được thể hiện sâu sắc, thống nhất giữa lời nói và hành động, trở thành phương châm hành động của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta trong cuộc chiến với giặc “nội xâm”.
Phòng, chống tham nhũng, tiêu cực được cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề cập qua một số bài viết, như: “Bệnh sợ trách nhiệm”, “Của công của riêng”, “Móc ngoặc”, “Chức vụ và uy tín”, “Làm xiếc”, “Sự thật và sự nhức nhối”… Thông qua các bài viết, cố Tổng Bí thư đã chỉ ra những hạn chế, khuyết điểm trong cán bộ, đảng viên là nguyên nhân làm giảm sút niềm tin của nhân dân vào chế độ xã hội chủ nghĩa. Đồng chí cố Tổng Bí thư chỉ rõ: “Lợi dụng cương vị, quyền hạn của mình, họ tìm mọi cách “mưu ma chước quỷ” để sử dụng nhập nhằng, bừa bãi của công, xoay xở, bòn vét của công, chiếm của công làm của riêng. Họ bày đặt ra nghi nghi lễ này, thủ tục nọ để phô trương hình thức… tạo cớ để “chấm mút” tiền của nhân dân, của tập thể”(5)… Theo cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, “trong điều kiện Đảng lãnh đạo chính quyền, cán bộ, đảng viên rất dễ mắc vào quan liêu, mệnh lệnh, xa rời thực tế, xa rời quần chúng (là những thứ làm xói mòn bản chất cách mạng của cán bộ, đảng viên thoái hóa, hư hòng)”(6). Từ thực tiễn đó, đồng chí cố Tổng Bí thư đặt ra những yêu cầu, nhiệm vụ cấp bách đối với việc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và công tác phòng, chống sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong nội bộ.
Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái của một bộ phận cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp; từ đó nêu cao tinh thần, trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và nhân dân thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, chăm lo đời sống của nhân dân, góp phần được tốt nhất, giữ vững, củng cố quốc phòng - an ninh và mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế trên các lĩnh vực.
Xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh để ngăn chặn, đẩy lùi những biểu hiện tham nhũng, tiêu cực, chuyên quyền, độc đoán, mất dân chủ trong nội bộ. Điều đó đặt ra yêu cầu đối với cán bộ, đảng viên, đặc biệt là người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, địa phương phải nêu cao đạo đức cách mạng, cần - kiệm - liêm - chính - chí công vô tư trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao. Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chỉ rõ: “Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực… là cuộc đấu tranh phòng, chống”giặc nội xâm”, không phải là cuộc đấu giữa các “phe cánh” hay “đấu đá nội bộ”(6).
Mối quan hệ giữa phòng, chống tham nhũng, tiêu cực với xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh được thể hiện thống nhất từ tư tưởng, phương châm chỉ đạo xuyên suốt của cố Tổng Bí thư , đó là kiên quyết, kiên trì, liên tục, bền bỉ, không nghỉ, không ngừng; chủ động, tích cực phòng ngừa, đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực, trong đó phòng là chính, là cơ bản, lâu dài, chống là quan trọng, cấp bách. Phương thức lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực không ngừng đổi mới phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra và sự quyết tâm chính trị của Đảng, Nhà nước ta trong cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực “không có vùng cấm”, “không có ngoại lệ”, “bất kể người đó là ai”. Trong cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng có ý nghĩa quyết định, không chỉ là chỗ dựa, niềm tin vững chắc cho cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân mà còn tạo khí thế, động lực, sức sống mới cho cuộc chiến chống “giặc nội xâm” vì sự trường tồn, phát triển của Đảng, Nhà nước ta.
Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta đã thường xuyên “tự đổi mới”, “tự chỉnh đốn” khắc phục những hạn chế, khuyết điểm trong lãnh đạo, chỉ đạo, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có đủ phẩm chất, năng lực, uy tín ngang tầm nhiệm vụ, đáp ứng ngày càng tốt hơn những đòi hỏi của tình hình nhiệm vụ ở mỗi giai đoạn, thời điểm lịch sử. Uy tín, niềm tin của Đảng với cán bộ, đảng viên và nhân dân ngày càng được củng cố, tăng cường. Theo đồng chí cố Tổng Bí thư: “Từ ngày có Đảng đến nay đã chứng minh rằng, sự lãnh đạo đúng đắn và sáng suốt của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng nước ta, làm nên nhiều kỳ tích trên đất nước Việt Nam; đồng thời, chính trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta được tôi luyện, thử thách và không ngừng trưởng thành, dày dạn kinh nghiệm để ngày càng xứng đáng với vai trò sứ mệnh lãnh đạo cách mạng, xứng đáng với sự tin cậy của nhân dân”(7). “Đi theo định hướng xã hội chủ nghĩa là một quá trình không ngừng củng cố, tăng cường, phát huy các nhân tố xã hội chủ nghĩa để các nhân tố ngày càng chi phối, áp đảo và chiến thắng. Thành công hay thất bại là phụ thuộc trước hết vào sự đúng đắn của đường lối, bản lĩnh chính trị, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng”(8). Đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực chính là hướng đến triệt tiêu những tiêu cực, những lực cản trên con đường dựng xây, kiến thiết đất nước; đồng thời, động viên, khuyến khích, phát hiện, bảo vệ những nhân tố tích cực trong mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ về phát triển kinh tế - xã hội đề ra, giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội, nâng cao vị thế, uy tín của đất nước trên trường quốc tế.
Đại hội XIII của Đảng xác định lộ trình, mục tiêu, bước đi cho từng giai đoạn, từng chặng đường cụ thể hướng đến 100 năm thành lập Đảng và 100 năm thành lập nước, trở thành nước công nghiệp phát triển, có thu nhập cao theo định hướng xã hội chủ nghĩa vào giữa thế kỷ XXI. Đồng chí cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chỉ rõ: “Xây dựng Đảng, Nhà nước ta thật sự trong sạch, vững mạnh; phải ngăn chặn, đẩy lùi bằng được tệ tham nhũng, tiêu cực. Mặc dù, đạt được những kết quả rất quan trọng, nhưng công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực vẫn còn nhiều vấn đề đặt ra cần phải giải quyết”(9). Một trong bốn nguy cơ được Đại hội giữa nhiệm kỳ khóa VII (tháng 1-1994) của Đảng chỉ ra là “nạn tham nhũng và các tệ nạn xã hội” đến nay vẫn còn hiện hữu, có mặt còn gay gắt, quyết liệt, phức tạp hơn. V.I. Lê-nin từng cảnh báo: “Không có kẻ thù nào, dù là hung bạo nhất, có thể chiến thắng được những người cộng sản, ngoại trừ chính họ tự tan rã, chính những lỗi lầm của họ và họ không kịp sửa chữa”(10). Do đó, cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cho rằng: “mọi cán bộ phải thường xuyên rèn luyện, trau dồi phẩm chất cách mạng, gương mẫu trong đạo đức và lối sống, kết hợp hài hòa giữa lợi ích riêng và lợi ích chung; khi lợi ích riêng mâu thuẫn với lợi ích chung, đặt lợi ích chung lên trên hết, trước hết. Chính đây là cái tạo nên uy tín của cán bộ, tạo nên uy tín của Đảng”(11).
Nhận thức rõ trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và nhân dân, với vai trò là người đứng đầu Đảng, cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã cùng với tập thể Ban Chấp hành Trung ương giương cao ngọn cờ chính nghĩa trong cuộc chiến đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Quan điểm, tư tưởng xuyên suốt của cố Tổng Bí thư trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực là để “trị bệnh cứu người”, kỷ luật một vài người để cứu muôn người, truy tố một vụ để cảnh tỉnh cả một vùng, một lĩnh vực; từ đó để cảnh báo, răn đe, giáo dục, phòng ngừa là chính… để cán bộ, đảng viên biết giữ mình, nhớ điều cấm, giữ giới hạn”(12). Chiến dịch “đốt lò” do cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khởi xướng và lãnh đạo đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ của đông đảo cán bộ, đảng viên, nhân dân; tạo bầu không khí tin tưởng trong toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta về quyết tâm chính trị trong đấu tranh chống lại “giặc nội xâm”, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, bồi dưỡng niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.
Cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, trọng tâm là phòng, chống sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống theo quan điểm của cố Tổng Bí thư diễn ra trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội với tính chất, mức độ ngày càng nghiêm trọng, thủ đoạn rất tinh vi, nham hiểm, xảo quyệt. Cố Tổng Bí thư nhấn mạnh: “Trước đây, chúng ta chủ yếu quan tâm đến tác hại trước mắt, về vật chất (kinh tế, tiền bạc), nay chúng ta quan tâm nhiều hơn, nhìn rõ hơn tác hại tiềm ẩn, khôn lường của tham nhũng, tiêu cực, làm hư hỏng mất cán bộ, mất niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, chế độ và cuối cùng là mất chế độ như đã từng xảy ra trong từng tiễn lịch sử trên thế giới”(13). Do đó, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong cán bộ, đảng viên về thực chất là xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, làm cho từng con người, từng tổ chức đảng nêu cao tính tiền phong, gương mẫu, đặt ra những yêu cao cho bản thân; tự giác tu dưỡng, rèn luyện về phẩm chất đạo đức, lối sống; phải thấy xấu hổ khi bản thân và người nhà dính vào tham nhũng, tiêu cực gây thiệt hại lớn tài sản của Nhà nước. “Đảng ta nhận thức đẩy mạnh cuộc đấu tranh chống tham nhũng, quan liêu, làm trong sạch đội ng ũ đảng viên là một nội dung quan trọng của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng”(14). Đảng ta cũng chỉ rõ đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực là “một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng, củng cố hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc”(15).
Dưới sự chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong cán bộ, đảng viên diễn ra mạnh mẽ, quyết liệt, góp phần quan trọng vào công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phát triển đất nước trong giai đoạn mới. Trong 10 năm (2012 - 2022), cuộc chiến chống “giặc nội xâm” do đồng chí cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát động đã xử lý kỷ luật 2.740 tổ chức đảng và hơn 167.700 cán bộ, đảng viên, trong đó có hơn 190 cán bộ diện Trung ương quản lý (có 4 ủy viên Bộ Chính trị, nguyên uỷ viên Bộ Chính trị; 36 ủy viên Trung ương, nguyên ủy viên Trung ương; hơn 50 sĩ quan cấp tướng trong lực lượng vũ trang); qua thanh tra, kiểm toán kiến nghị xử lý trách nhiệm gần 44.700 tập thể, cá nhân, chuyển cơ quan điều tra, xử lý gần 1.200 vụ việc có dấu hiệu tội phạm”(16).
Điều đó chứng minh quyết tâm chính trị của Đảng, Nhà nước ta trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực là rất lớn, không khoan nhượng, không nhụt chí “tuyên chiến” với “giặc nội xâm”. Đồng chí cố Tổng Bí thư chỉ rõ: “Chưa bao giờ chúng ta xử lý nghiêm khắc nhiều cán bộ, kể cả cán bộ cấp cao sai phạm như vừa qua. Đây là điều không ai mong muốn, thậm chí rất đau xót, rất đau lòng; nhưng vì sự nghiệp chung, vì sự nghiêm minh của kỷ luật Đảng, thượng tôn pháp luật của Nhà nước, sự trong sạch, vững mạnh và uy tín của Đảng, Nhà nước và ý nguyện của nhân dân, chúng ta phải làm và kiên quyết làm, làm quyết liệt, mạnh mẽ hơn nữa trong thời gian tới”(17).
Tuy nhiên, bên cạnh kết đạt được, công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực vẫn còn những hạn chế nhất định: Công tác tuyên truyền, giáo dục nâng ao nhận thức, trách nhiệm của một số cấp uỷ, tổ chức đảng, người đứng đầu trong hệ thống chính trị các cấp chưa sâu sắc toàn diện; chưa gắn chặt công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Có thời điểm, giai đoạn, chúng ta chỉ chú trọng đến phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong lĩnh vực công, ít quan tâm đến lĩnh vực tư; chưa thấy hết được thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt của nhóm đội tượng “giặc nội xâm”; một số cơ chế, chính sách về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực chưa hoàn thiện, chưa kịp thời điều chỉnh, bổ sung phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng trong tình hình mới. “Công tác hoàn thiện thể chế về phòng, chống tham nhũng còn chậm… Nhiều biện pháp phòng ngừa thực hiện tham nhũng còn hình thức… Tham nhũng vẫn đang là thách thức và là một trong những vấn đề bức xúc nhất của xã hội hiện nay”(18). Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực chưa gắn chặt với công tác phòng, chống lãng phí.
Đảng ta chỉ rõ: “Tham nhũng vẫn là một trong nguy cơ đe doạ sự tồn vong của Đảng và chế độ”(19) như nhắc nhở của đồng chí cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: “Chúng ta chưa bao giờ chủ quan, luôn luôn đặt cảnh báo về nguy cơ và sự tác hại của tệ tham nhũng ở mức độ cao nhất”(20).
Để giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong tình hình mới, một trong những nội dung, biện pháp được cố Tổng Bí thư đặc biệt quan tâm trong cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trước hết là sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng - nhân tố quan trọng hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: “sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản là nhân tố quyết định thắng lợi của công cuộc đổi mới và bảo đảm cho đất nước ta phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa, chúng ta đặc biệt coi trọng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, coi đây là nhiệm vụ then chốt, có ý nghĩa sống còn đối với Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa”(21). Thứ hai, cần phát huy vai trò của quần chúng nhân dân trong cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực để củng cố, giữ vững niềm tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước ta hiện nay. Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chỉ rõ: “Sức mạnh và động lực to lớn của cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực là sự đồng tình, ủng hộ, hưởng ứng, tham gia tích cực của nhân dân và cả hệ thống chính trị”(22). Thứ ba, tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách về công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực để xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Đây là nội dung, biện pháp rất quan trọng, bảo đảm cho công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực hiệu quả, góp phần “bịt kín” lỗ hổng pháp lý, ngăn chặn tình trạng tham nhũng, tiêu cực. Tổng Bí thư khẳng định: “Từng bước hoàn thiện thể chế để bảo đảm “không thể”, “không dám”, “không muốn”, “không cần” tham nhũng, tiêu cực”(23). Thứ tư, phát huy vai trò, trách nhiệm của cơ quan thường trực Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng. Đội ngũ cán bộ, đảng viên làm công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực phải thật sự trong sạch, liêm khiết, công tâm, vô tư, khách quan. “Đội ngũ cán bộ làm công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực hơn ai hết, phải có bản lĩnh vững vàng, có dũng khí đấu tranh; phải trung thực, liêm chính, “chí công vô tư”, thực sự “là thanh bảo kiếm” sắc bén của Đảng và Nhà nước trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực”(24). Thứ năm, mỗi cán bộ, đảng viên, đặc biệt là cán bộ lãnh đạo quản lý các cấp phải thật sự gương mẫu, trong sáng về đạo đức, lối sống. “Cán bộ, đảng viên, trước hết là người lãnh đạo phải biết trọng liêm sỉ, giữ danh dự, biết xấu hổ khi bản thân và người thân tham nhũng, lãng phí”(25). “Đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng và xây dựng, chỉnh đốn Đảng chỉ làm “chùn bước” những ai có động cơ không trong sáng, đã trót “nhúng chàm” và những người không nắm vững chủ trương, chính sách của Đảng, thiếu kiến thức, kinh nghiệm và bản lĩnh”(26).
Đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực là một nội dung, biện pháp quan trọng của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, có mối quan hệ thống nhất biện chứng, không tách rời nhau. Đó là sự bổ sung, hỗ trợ, tạo cơ sở, tiền đề cho sự phát triển ổn định, bền vững của đất nước.
Tiếp tục đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực nhằm xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới
Đất nước đang đứng trước ngưỡng của kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, phát triển giàu mạnh, thịnh vượng, sánh vai cường quốc năm châu. Đại hội XIII của Đảng xác định lộ trình, bước đi cho từng giai đoạn, chặng đường với hai dấu mốc trọng đại, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng và 100 năm thành lập nước; bên cạnh việc phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, khơi dậy ý chí, khát vọng, tinh thần tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường và tự hào dân tộc, cần tiếp tục giải quyết tốt mối quan hệ giữa phòng, chống tham nhũng, tiêu cực với xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh.
Sau khi được Hội nghị Trung ương tín nhiệm tuyệt đối bầu làm Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XIII, phát biểu tại buổi họp báo ngày 3-8-2024, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm khẳng định: “Tập trung xây dựng Đảng thật sự trong sạch, vững mạnh; kiên quyết, kiên trì đầu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân”(27). Dưới sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, đứng đầu là Tổng Bí thư Tô Lâm, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị với đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực tiếp tục được đẩy mạnh và đạt được nhiều kết quả quan trọng. Bộ Chính trị đã thi hành kỷ luật nhiều cán bộ chủ chốt của Đảng; nhiều dự án tồn đọng, gây lãng phí được giải quyết, xử lý dứt điểm; các vụ án được dư luận quan tâm đã được đưa ra xét xử công khai, minh bạch. Nhiều cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý bị thi hành kỷ luật. Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: “Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tiếp tục được triển khai mạnh mẽ, kiên quyết, kiên trì, không ngừng, không nghỉ, không có vùng cấm, không có ngoại lệ, đặt lợi ích của quốc gia, dân tộc, của Đảng lên trên hết; phục vụ tốt nhất cho nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội”(28).
Để tiếp tục đẩy mạnh cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, cần chú trọng một số biện pháp sau:
Một là, quán triệt và thực hiện nghiêm túc những quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.
Cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương quán triệt và nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và phòng, chống lãng phí liên quan chặt chẽ đến việc xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Trên cơ sở quan điểm, đường lối của Đảng, các cơ quan, đơn vị, địa phương cần cụ thể hóa thành chương trình, kế hoạch hành động cụ thể, sát hợp với đặc điểm tình hình, yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra. Cấp ủy, tổ chức đảng và người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương cần tăng cường hành động, quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực của cơ quan, đơn vị, địa phương mình. Đổi mới phương thức hoạt động của ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực các cấp theo hướng tinh, gọn, mạnh; đồng thời, phát huy vai trò, trách nhiệm của từng cán bộ, đảng viên trong tự mình phòng, chống đấu tranh với tham nhũng, lãng phí, tiêu cực để xây dựng Đảng ta, Nhà nước ta trong sạch, vững mạnh.
Hai là, cấp ủy, tổ chức đảng và ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực các cấp cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tháo gỡ nút thắt về mặt thể chế để phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực hiệu quả.
Thể chế pháp luật về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực có vai trò quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi để thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển, phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Từ yêu cầu của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm: “Khẩn trương hoàn thiện thể chế về phòng, chống lãng phí”(29), cấp ủy, tổ chức đảng và ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực các cấp cần rà soát, đánh giá lại hệ thống các văn bản liên quan đến công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực ở từng lĩnh vực cụ thể nhằm sửa đổi, điều chỉnh, bổ sung những vấn đề cần thiết. Khẩn trương, quyết đoán tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về pháp luật phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong thực hiện các dự án, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng hạ tầng giao thông, công trình phúc lợi xã hội. Xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân lợi dụng chức vụ, quyền hạn để cài cắm, lợi ích nhóm trong xây dựng pháp luật về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Ba là, ứng dụng khoa học, công nghệ, thực hiện chuyển đổi số trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22-12-2024, của Bộ Chính trị, về “Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia” xác định: “Có kế hoạch và lộ trình đưa toàn bộ hoạt động của các cơ quan trong hệ thống chính trị lên môi trường số, bảo đảm liên thông, đồng bộ, bí mật nhà nước. Xây dựng nền tảng số dùng chung quốc gia, phát triển hệ thống giám sát, điều hành thông minh nhằm tăng cường quản lý công”(30). Với tinh thần này, cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, thực hiện chuyển đổi số trong quản lý, đánh giá cán bộ, đảng viên; kiểm soát kê khai tài sản, thu nhập cá nhân của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo quản lý có chức vụ, quyền hạn; thiết lập phần mềm ứng dụng để người dân, doanh nghiệp có thể truy cập, đánh giá, phản ánh năng lực, trình độ, đạo đức, lối sống, mối quan hệ của cán bộ, đảng viên; có dữ liệu bảo mật thông tin đối với người khiếu nại, tố cáo cán bộ, đảng viên. Cấp ủy, tổ chức đảng và người đứng đầu hành động mạnh mẽ, quyết liệt, lãnh đạo, chỉ đạo các bộ phận, lực lượng thực hành chuyển đổi số ngay trong từng hoạt động của cơ quan, đơn vị, địa phương, giảm thời gian hội họp tập trung; thông qua hệ thống phần mềm ứng dụng khoa học, công nghệ để triển khai, nắm bắt tình hình hoạt động của cán bộ, đảng viên, công chức. Xây dựng hệ thống giám sát từ xa của mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương do người đứng đầu quản lý và chịu trách nhiệm trước tổ chức nếu để xảy ra tình trạng cán bộ, đảng viên tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực nhằm hướng đến xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phát triển đất nước trong giai đoạn mới chính là động lực để tăng đoàn kết nội bộ, làm cho Đảng ta, Nhà nước ta ngày càng vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ, đủ năng lực, uy tín lãnh đạo đất nước vượt qua khó khăn, thách thức, chủ động nắm bắt thời cơ, vận hội đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc./.
-----------------------
(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, t. 12, tr. 403 - 404
(2), (5), (6), (11), (12), (13), (14), (16), (17), (20), (22), (23), (24), (25), (26) GS, TS Nguyễn Phú Trọng: Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2023, tr. 14, 474, 489, 14, 259, 24, 18, 18, 26-27, 28, 17, 21, 30, 40, 108, 100
(3) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 15, tr. 616
(4) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 5, tr. 295 - 296
(7), (8), (21) GS, TS Nguyễn Phú Trọng: Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2022, tr. 208, 35 - 36, 29
(10) V.I. Lênin: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005, t. 42, tr. 311
(15) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t. I, tr. 193
(19) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t. II, tr. 213
(27) Tô Lâm: Không ngừng nỗ lực phấn đấu, cùng các đồng chí Trung ương tăng cường đoàn kết, thống nhất trong Đảng, đại đoàn kết toàn dân tộc, gắn kết “ý Đảng và lòng dân”,vì Đảng vững mạnh; vì nước Việt Nam giàu mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, Tạp chí Cộng sản điện tử, ngày 3-8-2024, https://tapchicongsan.org.vn/web/guest/media-story/-/asset_publisher/V8hhp4dK31Gf/content/khong-ngung-no-luc-phan-dau-cung-cac-dong-chi-trung-uong-tan-tam-tan-luc-tan-hien-phan-dau-hy-sinh-vi-dang-cong-san-viet-nam-vung-manh-vi-nuoc-viet-na
(28) Theo TTXVN: Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì họp Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, Báo điện tử Chính phủ, ngày 30-10-2024, https://baochinhphu.vn/tong-bi-thu-to-lam-chu-tri-hop-thuong-truc-ban-chi-dao-trung-uong-ve-phong-chong-tham-nhung-lang-phi-tieu-cuc-102241030171518045.htm
(29) Theo TTXVN: Phiên họp thứ 27 Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, Báo điện tử Chính phủ, ngày 31-12-2024, https://baochinhphu.vn/phien-hop-thu-27-ban-chi-dao-trung-uong-ve-phong-chong-tham-nhung-lang-phi-tieu-cuc-102241231164823806.htm
(30) Xem: Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22-12-2024, của Bộ Chính trị, về “Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”, https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/he-thong-van-ban/van-ban-cua-dang/nghi-quyet-so-57-nqtw-ngay-22122024-cua-bo-chinh-tri-ve-dot-pha-phat-trien-khoa-hoc-cong-nghe-doi-moi-sang-tao-va-chuyen-11162
Nguồn: https://tapchicongsan.org.vn/web/guest/nghien-cu/-/2018/1126202/moi-quan-he-giua-phong%2C-chong-tham-nhung%2C-tieu-cuc-voi-xay-dung%2C-chinh-don-dang-va-he-thong-chinh-tri-trong-sach%2C-vung-manh.aspx
![[VIDEO] Petrovietnam – 50 Năm Giữ Lửa Di Sản, Kiến Tạo Năng Lượng Quốc Gia](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/402x226/vietnam/resource/IMAGE/2025/9/3/3f5df73a4d394f2484f016fda7725e10)
![[Ảnh] Chủ tịch nước Lương Cường hội kiến Tổng thống Nga Vladimir Putin](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/402x226/vietnam/resource/IMAGE/2025/9/3/87982dff3a724aa880eeca77d17eff7f)
Bình luận (0)