Nhiều điểm mới về thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt với hàng xuất nhập khẩu

Ngày 4/12, Cục Hải quan tổ chức họp báo chuyên đề để thông tin các điểm mới của Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và Thông tư 51/2025/TT-BTC về giao dịch điện tử. Nhiều quy định mới liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất, xuất nhập khẩu của doanh nghiệp.

Tại buổi họp báo Phó Trưởng Ban Nghiệp vụ thuế hải quan Mai Thị Vân Anh cho biết, trong bối cảnh kinh tế còn nhiều biến động, chính sách thuế được Chính phủ và Bộ Tài chính điều chỉnh theo hướng hỗ trợ doanh nghiệp, cải thiện môi trường kinh doanh.

Theo Cục Hải quan, Luật GTGT 48/2024/QH15 và các nghị định hướng dẫn có hiệu lực từ 1.7.2025 bổ sung nhiều quy định giúp doanh nghiệp thuận lợi hơn trong thực hiện nghĩa vụ thuế. Nhóm hàng hóa không chịu thuế được mở rộng gồm: Hàng thuê tài chính đưa thẳng vào khu phi thuế quan; sản phẩm tài nguyên, khoáng sản theo danh mục của Chính phủ; tài sản di chuyển trong định mức miễn thuế; hàng hóa phục vụ cư dân biên giới; di vật, cổ vật do cơ quan có thẩm quyền nhập khẩu.

Chính sách mới cũng quy định rõ nguyên tắc áp dụng thuế suất để doanh nghiệp dễ xác định nghĩa vụ thuế và hạn chế tranh chấp. Đồng thời, một loạt thay đổi được áp dụng theo hướng siết chặt quản lý: một số mặt hàng chuyển từ không chịu thuế sang chịu thuế 5% như phân bón, máy móc nông nghiệp; một số mặt hàng trước chịu thuế 5% chuyển lên 10% như đường, phụ phẩm đường, thiết bị nghiên cứu thí nghiệm. Các cơ sở kinh doanh nhiều mặt hàng nhưng không tách được theo mức thuế phải nộp theo mức thuế suất cao nhất.

Chính sách mới cũng tháo gỡ nhiều vướng mắc thực tế như hướng dẫn giảm 2% thuế GTGT theo Nghị quyết 204/2025/QH15; thống nhất việc thu thuế GTGT với hàng trị giá thấp từ 18.2.2025 theo Luật GTGT mới; làm rõ mức thuế 5% áp dụng đối với thuốc thú y và vắc xin thú y.

Tổ trưởng Tổ Quản lý thuế, Ban Nghiệp vụ thuế hải quan Nguyễn Thị Khánh Huyền cho biết, Luật GTGT số 48/2024/QH15 và nghị định hướng dẫn đã luật hóa nhiều quy định trước đây chỉ được hướng dẫn bằng công văn. Điểm nổi bật là mở rộng danh mục hàng hóa không chịu thuế, giúp doanh nghiệp giảm rủi ro pháp lý và chi phí tuân thủ.

Theo đó, hàng nhập khẩu phục vụ cho thuê tài chính được phép vận chuyển thẳng vào khu phi thuế quan mà không phải chịu thuế GTGT; sản phẩm xuất khẩu thuộc nhóm tài nguyên, khoáng sản thô hoặc đã chế biến theo Danh mục của Chính phủ được xác định rõ là không chịu thuế, phù hợp với chủ trương hạn chế xuất khẩu tài nguyên thô. Luật cũng luật hóa các trường hợp miễn thuế như tài sản di chuyển trong định mức miễn thuế nhập khẩu, hàng hóa trao đổi của cư dân biên giới, di vật và cổ vật do cơ quan có thẩm quyền nhập khẩu.

Bên cạnh đó, một số mặt hàng không chịu thuế như phân bón, tàu khai thác thủy sản, máy móc thiết bị chuyên dùng cho nông nghiệp được chuyển sang áp thuế 5%. Những mặt hàng hưởng ưu đãi 5% trước đây cũng được điều chỉnh lên 10%, gồm: đường và phụ phẩm sản xuất đường, thiết bị chuyên dùng cho giảng dạy – nghiên cứu – thí nghiệm, nhựa thông sơ chế và lâm sản chưa qua chế biến.

Cục Hải quan nhấn mạnh rằng việc đồng bộ các quy định từ 1.7.2025 sẽ giúp doanh nghiệp chủ động trong kế hoạch sản xuất, xuất nhập khẩu, đồng thời tăng cường khả năng giám sát, ứng dụng công nghệ trong quản lý thuế.

Ở nhóm thuế tiêu thụ đặc biệt, Luật Thuế TTĐB số 66/2025/QH15 (hiệu lực từ 1.1.2026) có nhiều thay đổi đáng chú ý: bỏ quy định điều hòa công suất 24.000 BTU trở xuống phải chịu thuế TTĐB, mở rộng diện hàng không chịu thuế như hàng xuất khẩu gia công, hàng tái nhập do nước ngoài trả lại, trực thăng phục vụ cứu hộ và huấn luyện. Luật cũng bổ sung các trường hợp được hoàn, khấu trừ thuế.

Tuy nhiên, một số mặt hàng sẽ được quản lý chặt chẽ hơn như: thức uống có đường trên 5g/100ml chính thức vào diện chịu thuế TTĐB; thuốc lá, rượu bia áp dụng cơ chế thuế suất cao hơn và bổ sung thuế tuyệt đối theo lộ trình. Các quy định mới cũng làm rõ đối tượng chịu thuế như máy bay, trực thăng, tàu lượn; quy định vàng mã là hàng hóa chịu thuế, ngoại trừ hàng mã là đồ chơi trẻ em và đồ dùng dạy học.

Những điểm mới trong chính sách thuế GTGT, thuế TTĐB cùng việc triển khai Thông tư 51/2025/TT-BTC cho thấy quyết tâm mạnh mẽ của ngành Hải quan và Bộ Tài chính trong cải cách hành chính, hiện đại hóa công tác quản lý và hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp. Các quy định mới không chỉ tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch mà còn góp phần tăng hiệu quả thu ngân sách Nhà nước, phù hợp định hướng phát triển kinh tế trong giai đoạn chuyển đổi số mạnh mẽ hiện nay.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/nhieu-diem-moi-ve-thue-gia-tri-gia-tang-thue-tieu-thu-dac-biet-voi-hang-xuat-nhap-khau-10398237.html