Chính ở thời điểm này, nông nghiệp công nghệ cao như một lời giải then chốt, mở ra con đường tăng trưởng bền vững, hiện đại và đủ sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Trên khắp các vùng miền, những mô hình nhà kính, nhà màng, trang trại thông minh đang thay đổi cách làm nông nghiệp.
Việc ứng dụng cảm biến IoT, hệ thống tưới nhỏ giọt tự động, công nghệ thủy canh hoặc khí canh giúp người sản xuất kiểm soát chặt chẽ yếu tố sinh trưởng của cây trồng: Nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, dinh dưỡng. Khi mọi thông số được theo dõi theo thời gian thực và điều chỉnh bằng phần mềm quản lý, quá trình canh tác trở nên khoa học hơn, giảm phụ thuộc vào thời tiết và kinh nghiệm cá nhân.
Các nghiên cứu cho thấy, mô hình sản xuất thông minh có thể giúp tiết kiệm tới 40-60% nước, giảm đáng kể lượng phân bón và hóa chất bảo vệ thực vật, đồng thời tăng năng suất từ 20-30% so với phương thức truyền thống. Những con số không chỉ minh chứng cho hiệu quả kinh tế mà còn cho thấy tác động tích cực đến môi trường.
Nông nghiệp công nghệ cao "mở đường" tăng trưởng.
Không chỉ dừng lại ở lĩnh vực trồng trọt, công nghệ cao còn góp phần tái cấu trúc chăn nuôi theo hướng an toàn, bền vững.
Việc ứng dụng chế phẩm sinh học, vi sinh vật hữu ích hoặc công nghệ nano đã giúp giảm lạm dụng kháng sinh - vấn đề đang gây nhức nhối trong ngành.
Các trang trại sử dụng chế phẩm vi sinh để cải thiện hệ tiêu hóa của vật nuôi, tăng khả năng kháng bệnh tự nhiên, nhờ đó hạn chế nguy cơ tồn dư hóa chất trong thực phẩm.
Một số mô hình kết hợp hệ thống cảm biến môi trường chuồng trại với phần mềm dự báo dịch bệnh, giúp chủ động phòng ngừa thay vì xử lý hậu quả. Khi sản phẩm chăn nuôi đáp ứng tốt các quy chuẩn an toàn, cơ hội tiếp cận thị trường khó tính như Nhật Bản, EU hay Mỹ cũng được mở rộng.
Một trong những "mũi nhọn" của nông nghiệp công nghệ cao là công nghệ sinh học. Từ lai tạo giống chịu hạn, chịu mặn đến giống kháng sâu bệnh hoặc phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng đặc thù, các viện nghiên cứu và doanh nghiệp Việt đang tạo ra nguồn lực quan trọng để tăng năng suất mà không phải đánh đổi môi trường. Những giống cây trồng mới giúp giảm phụ thuộc vào thuốc bảo vệ thực vật, đồng thời cho chất lượng nông sản đồng đều - yếu tố cốt lõi để hướng tới các thị trường cao cấp. Sự phát triển của chế phẩm sinh học phân hủy nhanh trong đất cũng góp phần bảo vệ hệ sinh thái, phục hồi độ phì nhiêu, tránh tình trạng thoái hóa đất do canh tác thâm canh kéo dài.
Song hành với các tiến bộ trong sản xuất, chuyển đổi số trở thành nền tảng quan trọng thúc đẩy chuỗi giá trị nông nghiệp.
Các công cụ quản lý trang trại dựa trên dữ liệu lớn (Big Data) và trí tuệ nhân tạo (AI) cho phép dự báo sâu bệnh, tính toán lịch gieo trồng tối ưu hay ghi nhận biến động thị trường theo thời gian thực.
Nền tảng truy xuất nguồn gốc dựa trên blockchain đang thay đổi cách người tiêu dùng tiếp cận sản phẩm, họ không chỉ biết "mua một quả dưa", mà biết đó là quả dưa được trồng ở đâu, trong điều kiện nào, sử dụng chế phẩm gì. Khi thông tin trở nên minh bạch, niềm tin với nông sản Việt được củng cố, từ đó tạo lợi thế cạnh tranh lâu dài.
Không thể không nhắc đến vai trò của hạ tầng và chính sách trong việc thúc đẩy nông nghiệp công nghệ cao. Việc hình thành các khu nông nghiệp công nghệ cao đã trở thành "vườn ươm" cho những mô hình sản xuất hiện đại. Doanh nghiệp có điều kiện tiếp cận đất, nguồn vốn ưu đãi và hạ tầng đồng bộ, từ đó giảm chi phí đầu tư ban đầu, một rào cản lớn đối với hộ nông dân nhỏ lẻ. Bên cạnh đó, các chương trình khuyến khích chuyển giao công nghệ, hỗ trợ thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu khoa học đã giúp rút ngắn khoảng cách từ phòng thí nghiệm đến ruộng đồng. Khi doanh nghiệp, viện nghiên cứu và nông dân cùng chung tay, công nghệ mới không chỉ nằm trên giấy, mà đi vào thực tiễn sản xuất.
Tuy nhiên, để nông nghiệp công nghệ cao thực sự "mở đường" tăng trưởng, cần thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế còn tồn tại.
Đầu tư ban đầu lớn khiến nhiều nông hộ e ngại; không phải ai cũng đủ nguồn lực để xây nhà màng, lắp hệ thống cảm biến hay thuê chuyên gia kỹ thuật.
Khoảng cách số giữa các vùng miền vẫn là thách thức, đặc biệt ở khu vực miền núi hay vùng sâu vùng xa.
Đội ngũ lao động nông nghiệp phần lớn chưa quen với quy trình sản xuất tự động, quản lý dữ liệu hay thương mại hóa sản phẩm theo chuỗi. Nếu không có đào tạo bài bản và hỗ trợ tài chính hợp lý, công nghệ cao có nguy cơ trở thành cuộc chơi của một nhóm thiểu số thay vì tạo ra tác động cộng hưởng toàn ngành.
Bên cạnh đó, thị trường nông nghiệp công nghệ cao vẫn cần thêm những hành lang pháp lý rõ ràng. Việc tiêu chuẩn hóa chất lượng, quản lý đầu vào - đầu ra, bảo vệ quyền lợi người sản xuất và người tiêu dùng sẽ giúp tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, hạn chế tình trạng "được mùa mất giá" hoặc "làm thật thua hàng giả". Chính sách khuyến khích đổi mới sáng tạo, đặc biệt là hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ nông nghiệp, sẽ tạo động lực mới để hình thành các hệ sinh thái sản xuất hiện đại, đa dạng sản phẩm và dịch vụ.
Nông nghiệp công nghệ cao không chỉ là câu chuyện của máy móc, thiết bị hay cảm biến. Đó là câu chuyện của tư duy sản xuất mới - tư duy đặt hiệu quả, minh bạch và bền vững lên hàng đầu. Khi người nông dân chuyển từ "trồng theo kinh nghiệm" sang "trồng theo dữ liệu", khi doanh nghiệp coi trọng chất lượng thay vì chỉ chạy theo sản lượng, khi hệ thống phân phối gắn liền với truy xuất nguồn gốc và quy chuẩn quốc tế, nền nông nghiệp Việt Nam sẽ đạt được sức bật mới. Con đường công nghệ không bằng phẳng, đòi hỏi đầu tư, tri thức và sự kiên trì, nhưng đây là con đường duy nhất để chúng ta bước vào kỷ nguyên nông nghiệp hiện đại.
Phối cảnh Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Phú Yên.
Trong một thế giới đang thay đổi nhanh chóng, nông nghiệp công nghệ cao chính là chiếc chìa khóa mở cánh cửa tăng trưởng. Nó không chỉ giúp tối ưu hóa đầu vào, nâng cao chất lượng đầu ra, mà còn tạo ra giá trị gia tăng từ tri thức.
Khi công nghệ trở thành động lực, nông nghiệp trở thành lĩnh vực sáng tạo, hấp dẫn, đủ sức thu hút nguồn nhân lực trẻ và doanh nghiệp lớn. Từ vườn rau trong nhà kính đến trang trại ứng dụng AI, từ chế phẩm sinh học đến nền tảng truy xuất thông minh, mỗi bước tiến đều góp phần khẳng định vị thế của nông sản Việt trên bản đồ thế giới. Điều quan trọng nhất là tiếp tục kiên định với con đường này, bởi nông nghiệp công nghệ cao không chỉ "mở đường" tăng trưởng mà còn định hình tương lai bền vững của đất nước.
Nguồn: https://mst.gov.vn/nong-nghiep-cong-nghe-cao-mo-duong-tang-truong-197251130212240025.htm
![[Ảnh] Sâm Nam núi Dành, món quà quý thiên nhiên ban tặng miền đất Kinh Bắc](/_next/image?url=https%3A%2F%2Fvphoto.vietnam.vn%2Fthumb%2F1200x675%2Fvietnam%2Fresource%2FIMAGE%2F2025%2F11%2F30%2F1764493588163_ndo_br_anh-longform-jpg.webp&w=3840&q=75)
Bình luận (0)