Ngành hàng không dân dụng Việt Nam luôn giữ vai trò là một lĩnh vực kinh tế-kỹ thuật đặc thù, hiện đại, tiên tiến; là cầu nối quan trọng giữa Việt Nam với khu vực và thế giới.

Thủ tướng Phạm Minh Chính đã khẳng định “Hàng không Việt Nam bay đến đâu, biên giới mềm Việt Nam mở rộng đến đó”. Trong quá trình phát triển, ngành hàng không đã không ngừng lớn mạnh về quy mô, hiện đại về kỹ thuật, đồng bộ về hạ tầng và ngày càng hội nhập sâu rộng với thế giới.

Đầu tư hạ tầng, tăng trưởng vận tải

Trước thời điểm xảy ra đại dịch Covid-19, thị trường vận tải hàng không hằng năm đều tăng trưởng cao, liên tục với mức trung bình cả giai đoạn đạt 14,3% về hành khách và 10% về hàng hoá. Giai đoạn 2020-2022, do tác động của đại dịch, vận tải hàng không chịu ảnh hưởng nghiêm trọng, thị trường sụt giảm mạnh, chỉ còn bằng chưa đầy 20% so với năm 2019. Từ 2023 đến nay, với nhiều chính sách hỗ trợ, kịp thời tháo gỡ khó khăn của Chính phủ, thị trường mới từng bước khôi phục và phát triển mạnh mẽ trở lại, dự kiến hết năm nay, sản lượng vận chuyển đạt 84,1 triệu khách và 1,4 triệu tấn hàng hóa, tương ứng tăng 6,3% về hành khách và 7,6% về hàng hóa so với năm 2019.

Dự kiến hết năm nay, sản lượng vận chuyển ngành hàng không đạt 84,1 triệu khách và 1,4 triệu tấn hàng hóa, tương ứng tăng 6,3% về hành khách và 7,6% về hàng hóa so với năm 2019. 

Về hạ tầng hàng không, trong thời gian qua, nhiều công trình đã được đầu tư, nâng cấp và hoàn thành đưa vào khai thác, như: xây mới Cảng Hàng không quốc tế Vân Đồn (theo phương thức đối tác công-tư); nâng cấp, mở rộng các cảng hàng không quốc tế Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng,… Hiện nay, các đơn vị liên quan đang tập trung đẩy nhanh tiến độ xây dựng Cảng Hàng không quốc tế Long Thành (giai đoạn 1), Cảng hàng không Quảng Trị, Bình Thuận; khẩn trương triển khai xây dựng các Cảng Hàng không quốc tế Gia Bình, Phú Quốc phục vụ Hội nghị APEC 2027,…. Theo đánh giá của các chuyên gia hàng không, về cơ bản, hệ thống cảng hàng không, sân bay đã đáp ứng được tốc độ tăng trưởng của ngành, góp phần tích cực phát triển kinh tế, xã hội đất nước.

Trong hơn 5 năm qua, có thêm 5 hãng hàng không Việt Nam mới gia nhập thị trường, nâng tổng số hãng hàng không Việt Nam lên 13 hãng. Đội tàu bay thương mại cũng phát triển mạnh, từ 134 chiếc (năm 2015) lên 254 chiếc (năm 2024), với các dòng tàu bay hiện đại như Boeing 787, Airbus A350, A321, Falcon, Gulfstream, Agusta,... Mạng đường bay được mở rộng với 52 đường bay nội địa và 211 đường bay quốc tế.

 Ông Uông Việt Dũng, Cục trưởng Hàng không Việt Nam.

Công tác quản lý nhà nước về bảo đảm an toàn hàng không luôn được chú trọng và đặt ưu tiên hàng đầu. Cục Hàng không Việt Nam đã đáp ứng và duy trì tiêu chuẩn mức 1 (CAT 1) của Cục Hàng không Liên bang Mỹ cũng như tiêu chuẩn của ICAO đối với nhà chức trách hàng không. “Năm 2024, Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) đã thực hiện thanh sát toàn diện đối với Cục Hàng không Việt Nam, kết quả chỉ số thực hiện hiệu quả trung bình của Việt Nam đạt hơn 78%, đây là mức cao hơn so với mục tiêu của ICAO về Chương trình an toàn hàng không toàn cầu (75%). Trong gần 30 năm qua, ngành hàng không dân dụng Việt Nam không để xảy ra tai nạn, việc phục vụ các chuyến bay chuyên cơ được bảo đảm an ninh, an toàn tuyệt đối”, ông Uông Việt Dũng, Cục trưởng Hàng không Việt Nam nhấn mạnh.

 Đội tàu bay thương mại của các hãng cũng phát triển mạnh, từ 134 chiếc (năm 2015) lên 254 chiếc (năm 2024), với các dòng tàu bay hiện đại.

Tuy nhiên, ông Dũng cũng thẳng thắn nhìn nhận, ngành hàng không dân dụng Việt Nam vẫn còn một số hạn chế, khiếm khuyết cần khắc phục để chuẩn bị sẵn sàng cho giai đoạn phát triển tiếp theo. Theo đó, thể chế, chính sách trong lĩnh vực hàng không dân dụng chậm đổi mới, chưa có tính đột phá và không đáp ứng được nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội cũng như ngành hàng không. Công tác quy hoạch và đầu tư nâng cấp, phát triển hạ tầng hàng không hiện hữu chưa đồng bộ, việc kết nối với các loại hình vận tải khác còn hạn chế; chưa thu hút được nhiều thành phần kinh tế tham gia đầu tư, phát triển kết cấu hạ tầng cảng hàng không.

“Dù có thêm một số hãng gia nhập thị trường, song thực tế các hãng phần lớn đều có quy mô nhỏ, tiềm lực tài chính, công nghệ và nhân lực còn hạn chế; dễ bị ảnh hưởng trước những biến động về kinh tế vĩ mô, thiên tai, dịch bệnh. Việt Nam cũng gặp phải sự cạnh tranh rất lớn về điểm đến từ các nước trong khu vực như Thái Lan, Singapore, Malaysia,... Mối liên kết giữa các đơn vị, doanh nghiệp trong ngành hàng không còn lỏng lẻo, chưa có tính chiến lược lâu dài, tính cộng đồng còn hạn chế,...”, ông Uông Việt Dũng đánh giá.

Xác lập lại tầm nhìn phát triển

Trong giai đoạn phát triển mới, bên cạnh thời cơ, thuận lợi, ngành hàng không xác định có nhiều thách thức buộc phải đối diện, khi tình hình thế giới và khu vực diễn biến nhanh, phức tạp, biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh ngày càng gay gắt; cạnh tranh chiến lược giữa các quốc gia, các hãng hàng không ngày càng quyết liệt. Những chủ trương, định hướng chiến lược lớn, quan trọng của Đảng, Nhà nước thời gian qua là nền tảng chính trị quan trọng, tạo động lực mạnh mẽ, là kim chỉ nam để ngành hàng không xác lập lại tầm nhìn phát triển, thúc đẩy đầu tư hạ tầng đồng bộ, hiện đại,... phấn đấu trở thành ngành kinh tế chiến lược, hiện đại, có năng lực cạnh tranh khu vực và quốc tế; tốc độ tăng trưởng thị trường vận tải hằng năm đạt 2 con số, nằm trong top đầu khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Theo đó, ngành sẽ tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách phát triển bền vững, thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, hoàn thiện cơ chế, chính sách trong lĩnh vực hàng không dân dụng; thực hiện cam kết của Việt Nam với cộng đồng quốc tế; tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước lĩnh vực hàng không dân dụng,... Trong đó tập trung hoàn thành sửa đổi Luật Hàng không dân dụng Việt Nam và các nghị định hướng dẫn liên quan; bảo đảm hành lang pháp lý rõ ràng, minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi cho mọi thành phần kinh tế tham gia đầu tư, kinh doanh cảng hàng không. Đồng thời, phân cấp, phân quyền triệt để cho địa phương trong quản lý, tổ chức đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng hàng không.

 Các hãng hàng không đề ra mục tiêu phát triển đội tàu bay hiện đại đạt hơn 400 chiếc vào năm 2030; hình thành các hãng hàng không chuyên vận chuyển hàng hóa,...

Cùng với đó, phát triển hạ tầng hàng không hiện đại, đồng bộ và có tầm nhìn dài hạn. Hình thành các trung tâm trung chuyển hàng không lớn của khu vực và thế giới tại khu vực Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh; hình thành các cảng hàng không tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, miền núi, các địa phương sau sáp nhập để tạo động lực phát triển kinh tế-xã hội, liên kết vùng và tăng cường kết nối quốc tế. “Đến năm 2030, phấn đấu đạt năng lực thông qua các cảng hàng không đạt 300 triệu hành khách (tăng 2,5 lần so năm 2025), đặc biệt là hình thành 2 cảng hàng không quốc tế quy mô, hiện đại có 4 đường cất hạ cánh là Long Thành và Gia Bình”, ông Uông Việt Dũng nêu mục tiêu.

Ngành hàng không cũng sẽ tích cực chuyển đổi số, ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ tiên tiến, như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn (Big Data), điện toán đám mây, tự động hóa và sinh trắc học giúp tối ưu hoá công tác quản lý, giám sát, vận hành, nâng cao an toàn-hiệu suất và cá nhân hóa trải nghiệm hành khách, nâng cao chất lượng dịch vụ hành khách. Một yếu tố quan trọng khác trong chiến lược phát triển ngành là nâng tầm các hãng đạt chuẩn hiện đại, chuyên nghiệp để đủ sức cạnh tranh quốc tế. Các hãng cần phát triển đội tàu bay hiện đại đạt hơn 400 chiếc vào năm 2030; hình thành các hãng hàng không chuyên vận chuyển hàng hóa; mở rộng mạng đường bay quốc tế, đặc biệt là các tuyến bay xuyên lục địa đi/đến tại các cảng hàng không trọng điểm như Nội Bài, Gia Bình, Long Thành, Tân Sơn Nhất, Phú Quốc,…

“Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cũng được coi là yêu cầu cấp thiết, đặc biệt nhằm bảo đảm hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước và giám sát an toàn hàng không. Ngành sẽ thiết lập hệ thống an toàn hàng không quốc gia tiên tiến, hiệu quả; bảo đảm quản lý an toàn dựa trên mô hình hiện đại, thống nhất, có khả năng nhận diện, phân tích và kiểm soát rủi ro một cách triệt để; liên kết phát triển vùng-ngành; phát triển hệ sinh thái dịch vụ hàng không đồng bộ, từng bước hình thành và phát triển kinh tế hàng không tầm thấp,...”, ông Uông Việt Dũng nêu rõ.

Theo nhandan.vn

Nguồn: https://huengaynay.vn/kinh-te/phat-trien-nganh-hang-khong-dap-ung-muc-tieu-tang-truong-157231.html