Phát triển nông nghiệp hàng hóa, những bước đi chiến lược

Tuyên Quang sau sáp nhập trở thành một tỉnh miền núi có quy mô rộng lớn, địa hình phân tầng rõ rệt và tỷ lệ người dân sống bằng nông nghiệp chiếm đa số. Việc hoạch định và tổ chức thực hiện các chính sách phát triển nông nghiệp hàng hóa mang ý nghĩa chiến lược đối với tăng trưởng, giảm nghèo bền vững và nâng cao thu nhập cho Nhân dân.

Sản phẩm chè Shan tuyết Na Hang.

Chính sách đồng bộ

Từ nhiều năm qua, cả Tuyên Quang và Hà Giang (cũ) đều xác định phát triển nông nghiệp hàng hóa là nhiệm vụ trọng tâm, được thể hiện nhất quán trong các nghị quyết của Đảng bộ, chính sách của HĐND và cơ chế hỗ trợ của UBND tỉnh. Tỉnh Tuyên Quang (cũ) có Nghị quyết số 16-NQ/TU về phát triển nông nghiệp hàng hóa; Nghị quyết 03/2021/NQ-HĐND với hàng loạt cơ chế hỗ trợ giống, lãi suất, công nghệ, OCOP và xây dựng vùng sản xuất tập trung. Tỉnh Hà Giang (cũ) có Nghị quyết 17 của BCH Đảng bộ tỉnh về “Phát triển nông nghiệp đặc trưng hàng hóa chất lượng cao theo chuỗi giá trị trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2025”; Nghị quyết số 58 của HĐND tỉnh về “Chính sách đặc thù hỗ trợ phát triển kinh tế vườn hộ và phát triển bền vững cây cam Sành trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2025”. Hệ thống chính sách đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm đã tạo nền móng quan trọng giúp hai địa phương hình thành hàng loạt vùng sản xuất hàng hóa quy mô lớn, từ đó đóng góp trực tiếp vào giảm nghèo, nâng thu nhập và tạo ra sự chuyển biến sâu sắc về tư duy sản xuất.

Nếu như trước đây sản xuất nông nghiệp ở cả Tuyên Quang và Hà Giang chủ yếu manh mún, tự cung tự cấp, phụ thuộc nhiều vào thời tiết và thị trường thì nay tư duy sản xuất hàng hóa đã trở thành xu thế chủ đạo. Nhiều vùng chuyên canh quy mô lớn được hình thành, chất lượng nông sản được chuẩn hóa theo hướng an toàn, truy xuất nguồn gốc, nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường. Đến nay, toàn tỉnh sau sáp nhập đã có 450 sản phẩm đạt chuẩn OCOP từ 3 sao trở lên. Trong đó, nhiều sản phẩm đặc sản vùng cao và vùng thấp đã trở thành nguồn thu chủ lực của các hộ gia đình, hợp tác xã, giúp thay đổi diện mạo kinh tế - xã hội của các địa bàn khó khăn.

Không chỉ cây trồng, nhiều mô hình sản xuất gắn với ong, dược liệu, thịt trâu khô, sản phẩm từ cá đặc sản cũng phát triển mạnh. Người dân vùng cao tham gia trồng dược liệu theo chuỗi liên kết từ sản xuất đến chế biến; hợp tác xã có đơn hàng ổn định, doanh nghiệp có vùng nguyên liệu bền vững, tạo mô hình “ba bên cùng có lợi”.

Chương trình OCOP tiếp tục đóng vai trò động lực khi nhiều sản phẩm được nâng hạng, mở rộng thị trường tiêu thụ. Những sản phẩm như chè Ngọc Thúy, thịt trâu khô, mật ong rừng, trà túi lọc… góp phần làm giàu hệ sinh thái nông sản đặc trưng, tạo dấu ấn riêng cho Tuyên Quang trong bức tranh phát triển nông nghiệp hàng hóa hiện nay.

Mở rộng không gian phát triển

Sau sáp nhập, Tuyên Quang đứng trước một không gian phát triển rộng lớn và đa dạng hơn bất kỳ giai đoạn nào trước đây. Sự khác biệt về điều kiện tự nhiên, thổ nhưỡng, hệ sinh thái sản xuất và sản phẩm đặc trưng giữa hai vùng Tuyên Quang và Hà Giang cũ không chỉ tạo nên lợi thế bổ trợ, mà còn đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hợp lực chính sách, thống nhất định hướng, liên thông nguồn lực để phát triển nông nghiệp hàng hóa một cách bài bản, hiệu quả và bền vững.

Trước đây, mỗi tỉnh có một hệ thống cơ chế hỗ trợ riêng, phù hợp với đặc thù địa phương. Tuy nhiên, khi trở thành một thực thể hành chính thống nhất, chính sách không thể tiếp tục dàn trải hay manh mún theo địa giới cũ. Sản xuất nông nghiệp chỉ có thể thực sự lớn mạnh khi có mô hình quản trị thống nhất, tiêu chuẩn chung và cùng hướng tới những chuỗi giá trị lớn mang tính liên vùng. Vì vậy, việc hợp lực chính sách trở thành yêu cầu khách quan, nhằm khắc phục sự phân tán về quy hoạch sản xuất, thiếu đồng bộ về tiêu chuẩn chất lượng và chồng chéo về hỗ trợ kỹ thuật, tài chính.

Sự hợp lực ấy, trước hết giúp mở rộng không gian quy hoạch vùng sản xuất hàng hóa tập trung, tạo điều kiện hình thành các “cụm tăng trưởng” theo chuỗi: vùng cam sành liên hoàn, vùng chè Shan tuyết kết nối; vùng dược liệu từ Cao nguyên đá đến vùng núi đất; vùng gỗ rừng trồng kết hợp chế biến sâu. Khi chính sách thống nhất, các vùng nguyên liệu không còn bị ngăn cách bởi ranh giới hành chính, tạo điều kiện thu hút doanh nghiệp đầu tư chế biến, từ đó nâng cao giá trị nông sản và ổn định đầu ra cho người dân. 

Hợp lực chính sách không chỉ là yêu cầu về kỹ thuật quản lý, mà là động lực chiến lược để mở rộng không gian phát triển nông nghiệp hàng hóa, phát huy tối đa lợi thế của cả hai vùng cũ, tạo sự thống nhất về hành động và đồng bộ về nguồn lực. Đây chính là nền tảng để Tuyên Quang xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, bền vững, gắn sản xuất với chế biến, thương mại và du lịch trong giai đoạn phát triển mới.

Bài, ảnh: Thanh Phúc

Nguồn: https://baotuyenquang.com.vn/kinh-te/202512/phat-trien-nong-nghiep-hang-hoa-nhung-buoc-di-chien-luoc-e6131bc/