Phim tài liệu âm nhạc: Câu chuyện phía sau ánh đèn

Âm nhạc - sợi chỉ kết nối

“Dòng nước nuôi lớn bao đời dân tộc. Trong tất cả những lời hát, có lẽ lời hát cất lên ở đây thân thương nhất. Nơi cha mẹ đã sinh ra và già đi. Nơi ta quay trở về. Nơi quê cha mẹ, đất tổ tiên…”, giọng kể của Hà Anh Tuấn - người con vùng đất Ninh Bình vang lên trong bộ phim tài liệu âm nhạc Chân trời rực rỡ đi kèm với những hình ảnh đầy trầm tích lịch sử, văn hóa của những địa danh như đầm Vân Long, núi Mã Yên, Tam Cốc, đền Thái Vi, Bái Đính cổ tự... Và rồi, âm nhạc truyền thống hòa quyện với hơi thở hiện đại, được dẫn dắt bằng tiếng hát, giọng nói Hà Anh Tuấn.

Hình ảnh trong phim tài liệu âm nhạc Chân trời rực rỡ của Hà Anh Tuấn, đạo diễn Lan Nguyên

Không chỉ mình anh, trong phim, những câu chuyện ngàn đời còn được kể lại qua giọng nói của những con người miền quê bình dị. Xẩm thập âm - lời cổ Công cha ngãi mẹ sinh thành và các ca khúc Người đi xuyên thời gian, Người Việt Nam, Những đứa con của rồng, Tình ca, Không còn những cuộc chia ly, Matsuri, Koi - Ánh trăng tan… cứ thế vang lên, thấm đẫm tự hào, dạt dào cảm xúc như một dòng sông chảy không ngừng.

Phim Chân trời rực rỡ được khởi nguồn từ đêm nhạc Hà Anh Tuấn Live concert - Chân trời rực rỡ diễn ra vào mùa xuân năm 2023 tại Ninh Bình thu hút hơn 20.000 khán giả. Đêm nhạc đưa nghệ thuật hát xẩm - một di sản đang dần mai một, trở lại sân khấu lớn, đồng thời kết nối âm nhạc Việt với tinh thần thiền - triết của huyền thoại âm nhạc thế giới Kitaro. Từ những chi tiết giàu cảm xúc ấy, đạo diễn Lan Nguyên nảy sinh ý tưởng thực hiện phim tài liệu cùng tên. Và sau hơn 2 năm ghi hình và hoàn thiện, phim chính thức phát hành tại hệ thống Galaxy Cinema, BHD Star, Lotte Cinema trên toàn quốc từ ngày 12 đến 21-12.

Mặc dù xuất phát từ một dự án ghi lại dấu ấn nghệ thuật của Hà Anh Tuấn, bộ phim đã thoát khỏi khuôn khổ của một tác phẩm khắc họa chân dung nghệ sĩ để trở thành câu chuyện về hành trình trở về với nguồn cội, khơi gợi những giá trị kết nối con người với con người, con người với xứ sở… Hành trình của những nhân vật trong phim, cảnh quan và âm nhạc khơi gợi người xem soi chiếu những chuyển động thầm lặng trong mình.

Bước đà phát triển

5 năm trở lại đây, đầu tư sản xuất phim tài liệu kể những câu chuyện hậu trường thú vị của các live concert hay khắc họa chân dung nghệ sĩ đã trở thành xu hướng quen thuộc được nhiều nghệ sĩ lựa chọn. Chỉ tính riêng trong năm 2025, có 5 phim tài liệu âm nhạc ra mắt công chúng. Trước Chân trời rực rỡ, phim Bảo tàng của tiếc nuối được ca sĩ Vũ ghi lại không khí 2 đêm diễn tại TPHCM và Hà Nội cuối 2024; Mưa lửa - phim về chương trình Anh trai vượt ngàn chông gai; Anh trai say hi: Kẻ phản diện tạo nên người hùng; Vietnamese concert film: Chúng ta là người Việt Nam của Hoàng Thùy Linh. Trước đó, có nhiều phim khác như: Người giữ thời gian - Mỹ Tâm; Sky Tour the movie - Sơn Tùng M-TP; Màu cỏ úa - nhạc sĩ Trần Tiến; Rồi một ngày Hà nói về tình yêu - Hồ Ngọc Hà; phim thể nghiệm âm nhạc Truyện ngắn - Hà Anh Tuấn, Những vết thương lành - Hà Anh Tuấn; Show của Đen - Đen Vâu…

Thực tế, phim tài liệu âm nhạc ra rạp không phải “món ăn” đặc sắc với số đông khán giả vì thường chỉ thu hút cộng đồng người hâm mộ của nghệ sĩ, chưa kể phải chịu sự cạnh tranh gay gắt với những phim chiếu rạp khác. Theo số liệu của Box Office Vietnam, doanh thu các phim này đều rất khiêm tốn: Anh trai say hi: Kẻ phản diện tạo nên người hùng có doanh thu 15,4 tỷ đồng là bộ phim concert Việt Nam có doanh thu cao nhất. Xếp sau đó là Tri âm: Người giữ thời gian 12,3 tỷ đồng; Mưa lửa 12,2 tỷ đồng; Sky Tour Movie 11 tỷ đồng… Thậm chí có những phim chỉ thu về vài chục triệu, vài trăm triệu đồng. “Làm phim tài liệu âm nhạc là quyết định liều lĩnh. Tuy nhiên, phim tài liệu có giá trị lớn bởi đó là câu chuyện cuộc đời thật”, đạo diễn Cao Trung Hiếu nhận định.

Dù còn nhiều thách thức nhưng dòng phim tài liệu âm nhạc cũng đang ghi nhận tín hiệu tích cực. Việc Chân trời rực rỡ được trao Giải thưởng của Ban giám khảo ở hạng mục phim tài liệu tại Liên hoan Phim Việt Nam năm 2025 đã cho thấy nỗ lực, chất lượng nghệ thuật của dòng phim này. Phim tài liệu âm nhạc đang góp tiếng nói riêng biệt cho dòng phim tài liệu đương đại Việt Nam, nơi khán giả được chạm đến câu chuyện phía sau ánh đèn, những giá trị bền vững và tinh thần cống hiến của cộng đồng sáng tạo.

TIỂU TÂN

Nguồn: https://www.sggp.org.vn/phim-tai-lieu-am-nhac-cau-chuyen-phia-sau-anh-den-post828227.html