Phòng ngừa các bệnh thường gặp do ăn uống trong mùa mưa bão

Trong những tháng cuối năm 2025, tình hình thời tiết tại nhiều địa phương trên cả nước tiếp tục diễn biến phức tạp. Mưa dông kéo dài, triều cường dâng cao tại các tỉnh miền Tây khiến nhiều khu vực bị ngập sâu; trong khi miền Trung và Tây Nguyên liên tục hứng chịu các đợt mưa lớn trên diện rộng. Ngập úng kéo dài không chỉ gây thiệt hại về nhà cửa và tài sản mà còn làm gia tăng nguy cơ bùng phát các bệnh truyền qua đường ăn uống như tiêu chảy, tả, lỵ và thương hàn — những bệnh có thể lan nhanh và gây biến chứng nguy hiểm nếu không được phòng ngừa hiệu quả.

Trong điều kiện mưa bão, nguồn nước sinh hoạt dễ bị nhiễm bẩn bởi vi khuẩn, ký sinh trùng và hóa chất từ môi trường. Thực phẩm dự trữ bị ẩm mốc, thực phẩm tươi sống khó bảo quản do mất điện, dụng cụ chế biến không được vệ sinh đúng cách… đều trở thành nguồn lây nhiễm. Đây là nguyên nhân khiến các bệnh đường tiêu hóa thường gia tăng mạnh sau mỗi đợt mưa lũ.

Tiêu chảy là bệnh xuất hiện phổ biến nhất, gây mất nước nhanh, đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ nhỏ và người cao tuổi. Trong khi đó, bệnh tả và lỵ do vi khuẩn Vibrio cholerae và Shigella gây ra có khả năng lan truyền rất nhanh qua nguồn nước, khiến người bệnh nôn ói, tiêu chảy nhiều lần, dễ dẫn đến trụy mạch nếu không được bù nước kịp thời. Thương hàn do vi khuẩn Salmonella Typhi gây ra cũng tăng cao trong mùa mưa lũ, với các triệu chứng sốt kéo dài, đau bụng, rối loạn tiêu hóa và có thể dẫn đến biến chứng xuất huyết tiêu hóa, thủng ruột.

Để chủ động phòng ngừa các bệnh đường ruột trong bối cảnh mưa bão và ngập úng hiện nay, ngành y tế khuyến cáo người dân cần thực hiện nghiêm các biện pháp đảm bảo an toàn thực phẩm và nước uống. Trước hết, cần ưu tiên sử dụng nước sạch, nước đã đun sôi; tuyệt đối không dùng nước sông, kênh, rạch chưa được xử lý cho ăn uống hoặc nấu nướng. Khi nguồn nước có nguy cơ ô nhiễm, người dân có thể dùng các chất khử khuẩn như Cloramin B hoặc viên Aquatabs để xử lý theo đúng hướng dẫn.

Thực phẩm phải được chế biến chín kỹ, ăn ngay sau khi nấu; không ăn lại thức ăn để qua đêm nếu không được bảo quản đúng cách. Rau sống, gỏi, thực phẩm tái, sống nên hạn chế tối đa trong mùa mưa bão vì tiềm ẩn nhiều vi khuẩn gây bệnh. Đối với thực phẩm đóng gói hoặc thực phẩm cứu trợ, cần kiểm tra kỹ hạn sử dụng, tình trạng bao bì; không dùng các sản phẩm bị phồng, rách hoặc có dấu hiệu nghi ngờ.

Vệ sinh dụng cụ chế biến cũng đóng vai trò quan trọng. Dao, thớt, chén bát phải được rửa sạch, tráng nước sôi nếu có thể; rửa tay bằng xà phòng trước khi nấu ăn và trước khi ăn. Trong điều kiện ngập nước kéo dài, cần gia cố nơi chứa thực phẩm khô, giữ ở vị trí cao ráo để tránh ẩm mốc — nguy cơ phổ biến dẫn đến nhiễm độc aflatoxin có hại cho gan.

Các gia đình có trẻ nhỏ cần đặc biệt chú ý. Trẻ dễ mất nước nhanh khi bị tiêu chảy, vì vậy người lớn phải theo dõi sát và bù nước bằng dung dịch oresol đúng cách. Khi trẻ có dấu hiệu mất nước, sốt cao kéo dài, phân có nhầy máu, nôn nhiều… cần đưa đến cơ sở y tế để được xử trí kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.

Bên cạnh nỗ lực của mỗi gia đình, chính quyền địa phương và ngành y tế đang đẩy mạnh tuyên truyền, giám sát dịch bệnh, xử lý nguồn nước và hỗ trợ khử khuẩn môi trường sau mưa lũ. Mỗi người dân chủ động thực hiện vệ sinh ăn uống và bảo vệ sức khỏe chính là biện pháp quan trọng giúp giảm nguy cơ bùng phát các bệnh đường tiêu hóa trong thời điểm thời tiết còn nhiều bất thường.

Trong bối cảnh mưa bão và triều cường vẫn tiếp tục diễn biến khó lường, việc đảm bảo an toàn thực phẩm không chỉ góp phần ngăn ngừa bệnh tật mà còn giúp cộng đồng ổn định cuộc sống, nhanh chóng phục hồi sau thiên tai. Đây là trách nhiệm của mỗi gia đình và toàn xã hội để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

 

Nguồn: https://soyte.camau.gov.vn/bai-khoa-hoc-chinh-tri-va-xa-hoi/phong-ngua-cac-benh-thuong-gap-do-an-uong-trong-mua-mua-bao-291063