Nu cumpărați echipamente, cumpărați soluții, concentrați-vă pe servicii de date

Directorul Nguyen Tung Phong a subliniat că fenomenele meteorologice anormale impun noi cerințe pentru operațiunile rezervoarelor, necesitând transformare digitală, date unificate și managementul riscurilor pentru a asigura siguranța în aval.

În vederea implementării Rezoluției nr. 57-NQ/TW a Biroului Politic privind progresele înregistrate în dezvoltarea științei și tehnologiei, inovarea și transformarea digitală națională, precum și a conținutului menționat în Rezoluția 36-KL/TW a Biroului Politic și Decizia nr. 1595/QD-TTg a Prim-ministrului privind consolidarea transformării digitale, modernizarea managementului și exploatării barajelor și rezervoarelor de irigații și îndeplinirea sarcinilor atribuite de Ministerul Agriculturii și Mediului , în după-amiaza zilei de 21 noiembrie, Departamentul de Management și Construcții de Lucrări de Irigații a coordonat cu Ziarul Agricultură și Mediu organizarea Forumului „Transformarea digitală, aplicarea tehnologiei în exploatarea și siguranța barajelor și rezervoarelor” la Hanoi .

Departamentul Managementul Lucrărilor de Irigații și Construcții, în colaborare cu Ziarul Agricultură și Mediu, a organizat Forumul „Transformarea digitală, aplicarea tehnologiei în exploatare, asigurarea siguranței barajelor și rezervoarelor”, în după-amiaza zilei de 21 noiembrie.

Forumul își propune să creeze un spațiu pentru manageri, experți, oameni de știință, companii și autorități locale de la toate nivelurile pentru a face schimb de experiențe și a orienta foaia de parcurs a transformării digitale în managementul siguranței barajelor și rezervoarelor, cu trei piloni strategici: asigurarea siguranței absolute a lucrărilor în condiții meteorologice nefavorabile, reducerea eficientă a inundațiilor pentru zonele din aval și asigurarea unei alimentări eficiente și multifuncționale cu apă.

Sesiunea de discuții din cadrul Forumului a fost prezidată de conducerea Departamentului de Management al Lucrărilor de Irigații și Construcții și redactorul-șef adjunct al ziarului Agricultură și Mediu.

La forum au participat delegați din unitățile din cadrul Ministerului Agriculturii și Mediului, institute, școli, centre; reprezentanți ai ministerelor centrale, filialelor, partenerilor internaționali, aproximativ 30 de agenții de presă și reprezentanți ai localităților precum Departamentul Agriculturii și Mediului, Subdepartamentul de Irigații, unități de management al rezervoarelor mari și Comitetelor Populare ale comunelor cu baraje și rezervoare din zonă. Întreprinderi tehnologice precum WeatherPlus, Vrain și reprezentanți ai asociațiilor profesionale (Asociația Vietnameză pentru Dezvoltarea Barajelor Mari și a Resurselor de Apă, Asociația de Irigații, Asociația de Irigații...) își vor prezenta experiențele și vor propune soluții.

Forumul „Transformarea digitală, aplicarea tehnologiei în exploatare, asigurarea siguranței barajelor și rezervoarelor” a avut loc la Hanoi, atât în ​​format față în față, cât și online, în după-amiaza zilei de 21 noiembrie.

Experți, factori de decizie și companii vor face prezentări despre aplicarea practică a tehnologiei și a bazelor de date în sprijinirea exploatării lucrărilor de irigații; modele inteligente de management și operare pe bazine; servicii și soluții de date pentru asigurarea siguranței rezervoarelor în timpul sezonului inundațiilor; și construirea unei baze de date pentru evaluarea rapidă a riscurilor barajelor medii și mici folosind metoda DRAPT în cadrul Proiectului de Siguranță a Barajelor Vietnam - Noua Zeelandă.

Un număr mare de delegați, vorbitori și reporteri de la agențiile de presă au fost prezenți la transmisiunea în direct a Forumului „Transformarea digitală, aplicarea tehnologiei în exploatare și asigurarea siguranței barajelor și rezervoarelor”, în după-amiaza zilei de 21 noiembrie.

În plus, forumul va discuta experiențele în operațiunile de reglare a inundațiilor și recomandările pentru îmbunătățirea eficacității transformării digitale în asigurarea siguranței barajelor și rezervoarelor.

Toate rezumatul Cele mai recente Cel mai vechi

17:30

Nu cumpărați echipamente, cumpărați soluții, concentrați-vă pe servicii de date

La finalul Forumului, dl. Nguyen Tung Phong, directorul Departamentului de Management și Construcții de Lucrări de Irigații (Ministerul Agriculturii și Mediului), a subliniat că situația meteorologică din acest an este „anormală și extremă”, cu o serie de furtuni nr. 5, 9, 10, 11 care se deplasează foarte rapid, cu traiectorii complet diferite de cele obișnuite din mulți ani, cu ploi abundente și ploi extreme care se repetă, multe locuri înregistrând valori „istorice”. Chiar și Delta Mekongului a cunoscut fenomene mareice neobișnuite.

Dl. Nguyen Tung Phong, directorul Departamentului de Management al Lucrărilor de Irigații și Construcții (Ministerul Agriculturii și Mediului), a ținut un discurs de încheiere a Forumului.

În acest context, povestea gestionării și exploatării în siguranță a barajelor și rezervoarelor se confruntă cu cerințe complet noi. Potrivit domnului Phong, acest Forum își propune să concretizeze Rezoluția 57 privind transformarea digitală și sarcina de a asigura siguranța barajelor și rezervoarelor.

În ceea ce privește rezultatele, sistemul de rezervoare de irigații a respectat în principiu procedurile de operare din ultimii doi ani. Multe rezervoare, precum Cam Son, Nui Coc, Ta Trach..., au jucat un rol important în reducerea inundațiilor. Unele rezervoare au redus debitul de descărcare cu până la zeci de procente față de debitul din rezervor, contribuind semnificativ la protejarea zonelor din aval.

Cu toate acestea, eficiența generală a controlului inundațiilor „încă nu este la nivelul așteptărilor”, în special în cazul rezervoarelor cu doar deversoare libere, fără ecluze de reglare sau în rezervoarele care nu și-au redus proactiv nivelurile apei pentru a face față inundațiilor din cauza lipsei de încredere în prognoze. El a subliniat o serie de probleme fundamentale.

În primul rând, multe dintre procedurile de operare actuale pentru rezervoare individuale și multiple sunt construite pe serii de date istorice vechi, care nu reflectă noile valori extreme din ultimii 2-3 ani, când precipitațiile pot fi de 4-6 ori mai mari decât media lunară, iar inundațiile depășesc cu mult recordurile anterioare. Acest lucru necesită o revizuire a modului de determinare a frecvenței și probabilității de proiectare, atât în ​​planificare, proiectare și construcție a proiectului, cât și ajustări ale procedurilor de operare.

În al doilea rând, procesul actual este încă puternic axat pe „stabilitate”, în timp ce, în realitate, datele privind precipitațiile și inundațiile fluctuează foarte rapid, necesitând o abordare operațională mai flexibilă, dar prioritizând în continuare siguranța în aval, conform direcțiilor liderilor de partid și de stat.

În ceea ce privește orientarea, dl. Phong a afirmat că este necesară o trecere puternică la abordarea „managementului riscului și a guvernanței riscului”, un management unificat pe bazine și interbazine, în loc să se analizeze doar fiecare lac sau fiecare industrie. Soluțiile trebuie să combine atât „hardware”, cât și „software”: atât renovarea, cât și modernizarea lucrărilor pentru a îndeplini noile cerințe, precum și promovarea aplicării tehnologiei, datelor și modelelor de prognoză. Sarcinile rezervoarelor trebuie să fie clar definite ca fiind multifuncționale: reducerea inundațiilor și asigurarea siguranței lucrărilor, protejarea zonelor din aval și furnizarea de apă pentru viața și producția oamenilor.

Prin urmare, este necesar să se studieze creșterea capacității de prevenire a inundațiilor în multe lacuri, luând în considerare utilizarea flexibilă a diferenței dintre nivelul normal al apei și nivelul de proiectare al inundației, în loc să se „mențină în siguranță” în mod tradițional.

În ceea ce privește conținutul transformării digitale, Departamentul a atribuit coduri de identificare la aproximativ jumătate din cele peste 86.000 de proiecte și coordonează finalizarea standardelor bazelor de date industriale, în primul rând pentru rezervoare. Direcția viitoare este de a construi o bază de date comună, cu un format unificat, actualizată pe localități, și un software comun de asistență decizională pentru gestionarea și operarea rezervoarelor.

Statul va limita investițiile pe scară largă în senzori, stații de măsurare și SCADA; în schimb, va „cumpăra servicii” de date și servicii de asistență decizională de la întreprinderile de tehnologie, în spiritul socializării transformării digitale: nu cumpărarea de echipamente, ci cumpărarea de soluții.

Împreună cu aceasta, el a solicitat îmbunătățirea capacității de prognoză și avertizare, conectarea și exploatarea eficientă a datelor din sisteme precum Vrain, furnizori de servicii de prognoză, modele precipitații - debit și hidraulice. Scopul este de a trece treptat de la „prognoză” la nivelul de „notificare suficient de fiabilă”, astfel încât unitatea operațională să poată reduce cu îndrăzneală nivelul apei din rezervor pentru a primi inundații, valorificând la maximum capacitatea de prevenire a inundațiilor, menținând în același timp siguranța.

În ceea ce privește instituțiile, dl. Phong a declarat că Ministerul intenționează să prezinte Adunării Naționale amendamente la Legea privind resursele de apă în perioada 2027-2028 și să ia în considerare modificarea și înlocuirea Decretului 114, după ce va rezuma pe deplin evoluțiile extreme recente. Aspecte precum mecanismele de ajustare a nivelului apei înainte de inundații, operațiunile flexibile, creșterea capacității de prevenire a inundațiilor, standardizarea bazelor de date și software-ul partajat vor fi studiate și incluse în aceste documente.

Pe baza opiniilor din cadrul Forumului, Departamentul va sintetiza și va elabora un plan specific pentru a consilia conducerea Ministerului în perioada următoare, cu scopul ca, peste câțiva ani, să putem vedea clar progresul în asigurarea siguranței barajelor și rezervoarelor și minimizarea pagubelor cauzate de dezastrele naturale.

17:10

Atribuiți un cod de identificare fiecărui proiect de irigații

Potrivit domnului Dang Duy Hien, director adjunct al Departamentului de Transformare Digitală (Ministerul Agriculturii și Mediului), în era digitală, aplicarea tehnologiei informației nu înseamnă transformare digitală, ci transformarea digitală trebuie să se bazeze pe tehnologia informației. Pentru lucrările de irigații și baraje, fiecărei lucrări trebuie să i se atribuie un cod unic de identificare pentru o gestionare strictă și transparentă.

Dl. Dang Duy Hien, director adjunct al Departamentului de Transformare Digitală (Ministerul Agriculturii și Mediului).

Transformarea digitală trebuie să înceapă de la digitalizarea datelor existente, asigurându-se că informațiile sunt corecte, complete, curate, vii și consistente, preluate direct de la sursă, evitând datele incorecte sau inexacte. Atunci când există date standard și complete, sistemul de management va ajuta la monitorizarea, operarea și coordonarea barajelor în timp real, va susține prognoza inundațiilor, va reduce eficient inundațiile în aval, va optimiza exploatarea apei pentru irigații, a apei menajere și a energiei hidroelectrice.

Transformarea digitală contribuie, de asemenea, la consolidarea coordonării interrezervative și intersectoriale, la îmbunătățirea capacităților de luare a deciziilor bazate pe date și la reducerea costurilor și riscurilor operaționale. Potrivit domnului Hien, este important ca agențiile de management să își unească forțele pentru a implementa sincron lucrările de irigații, aducând acestea în era digitală pentru o gestionare inteligentă și modernă, îndeplinind cerințele de siguranță și o dezvoltare durabilă.

17:05

Trebuie să existe o gestionare unificată a bazelor de date și a normelor economice și tehnice.

Profesorul asociat Dr. Hoang Thai Dai, reprezentant al Asociației Vietnameze pentru Irigații, a declarat că capacitatea inginerilor și experților vietnamezi nu este inferioară celei din țările dezvoltate. El a spus că mulți oficiali din domeniul irigațiilor au fost instruiți în străinătate, stăpânesc tehnologia modernă și o pot chiar preda partenerilor internaționali. Acest lucru confirmă faptul că Vietnamul are suficiente resurse de înaltă calitate pentru a stăpâni tehnologiile de calcul, simulare și operare în domeniul resurselor de apă și al barajelor.

Profesor asociat, Dr. Hoang Thai Dai.

Dl. Dai a împărtășit o îngrijorare care persistă de mulți ani: managementul resurselor de apă de stat era anterior dispersat între numeroase agenții, ceea ce ducea la suprapuneri și lipsă de unitate. Fuzionarea și consolidarea modelului actual de management, în special odată cu fuzionarea Ministerului Agriculturii și Mediului, reprezintă un semnal foarte pozitiv, deoarece aceasta este o condiție pentru unificarea de la politici și baze de date până la sistemele de monitorizare a infrastructurii.

El a subliniat că tehnologia este foarte dezvoltată astăzi, cu software bun și echipamente moderne, dar datele reprezintă în continuare „activul principal” și punctul cel mai slab. Datele de monitorizare, în special datele din rețeaua națională de monitorizare hidrometeorologică și rețeaua de stații a companiilor de irigații, sunt încă dispersate, nestandardizate sau interconectate.

Situația distribuției stațiilor, „densă în unele locuri, rară în altele”, așa cum a subliniat reprezentantul mediului de afaceri, este o problemă vizibilă, dar nu a fost rezolvată complet. Pentru a utiliza tehnologia eficient, potrivit acestuia, trebuie mai întâi rezolvată problema infrastructurii de date și monitorizare.

Profesorul asociat Dr. Hoang Thai Dai a afirmat că, indiferent cât de avansate sunt echipamentele sau software-ul, rolul conducerii statului rămâne factorul decisiv. Statul trebuie să coordoneze și să unifice gestionarea resurselor de apă și a sistemelor de baraje de la nivel central la nivel local; să emită standarde, proceduri și norme economice și tehnice; și, în același timp, să organizeze instruirea personalului cu capacitatea de a opera noile tehnologii. Formarea resurselor umane de înaltă calitate nu este destinată doar agențiilor de management, ci și întreprinderilor care exploatează lucrări de irigații și unităților operaționale locale.

Dl. Dai a reiterat lecțiile conflictelor operaționale dintre hidroenergie și irigații din perioada anterioară, când cele două sectoare funcționau separat, fiecare cu propriile obiective. Potrivit acestuia, în noul context, când Ministerul Agriculturii și Mediului va unifica managementul resurselor de apă și al lucrărilor de irigații, este necesară o coordonare mai strânsă cu Ministerul Industriei și Comerțului și Ministerul Construcțiilor pentru a gestiona problemele intersectoriale. El a spus că numai atunci când există o agenție de coordonare unificată, combinată cu date complete și o infrastructură de monitorizare sincronă, politicile de operare inter-rezervoare vor deveni practice.

Profesorul asociat Dr. Hoang Thai Dai a apreciat foarte mult faptul că agențiile de management, localitățile și mediul de afaceri s-au întâlnit pentru a discuta. Conferințe de acest gen, potrivit lui, ajută la „dezgroparea” problemei, la o mai bună perspectivă asupra situației actuale și, cel mai important, la crearea unei baze pentru cercetări comune și la propunerea de soluții împreună cu Ministerul și Guvernul pentru a îmbunătăți activitatea de management, a asigura siguranța barajelor și funcționarea rezervoarelor în viitor.

16:50

Sugerând numeroase programe de cooperare între Vietnam și Olanda în managementul barajelor

Dna Pham Minh Uyen, consilier principal în politici publice la Ambasada Olandei în Vietnam, a declarat că scopul participării la Forum este de a învăța și de a sugera direcții de cooperare între Vietnam și Olanda în ceea ce privește adaptarea la schimbările climatice în viitor.

Dna Pham Minh Uyen, consilier principal în politici publice la Ambasada Olandei în Vietnam.

Dna Uyen a subliniat că experții olandezi cooperează și învață din experiența Vietnamului și sunt dispuși să împărtășească cunoștințe privind aplicarea științei și tehnologiei, inteligența artificială, big data și dezvoltarea resurselor umane. În același timp, aceștia sunt dispuși să implementeze programe care să conecteze institutele de cercetare și universitățile din Olanda cu Vietnamul, în special în domeniul siguranței barajelor, pentru a îmbunătăți capacitatea profesională a ambelor părți.

Potrivit reprezentantului Ambasadei Olandei, cooperarea nu se rezumă doar la transferul de tehnologie din Olanda în Vietnam, ci și la învățarea și schimbul de experiențe bilaterale, creând o bază pentru o dezvoltare durabilă pentru ambele țări.

16:40

Este nevoie de un punct central pentru controlul, standardizarea și distribuirea datelor.

Reprezentantul companiei WATEC a subliniat că funcționarea în siguranță a barajelor în condițiile actuale de furtuni extreme depinde de trei factori fundamentali, inclusiv densitatea stațiilor pluviometre din bazin, calitatea datelor colectate de la stații și capacitatea de sintetizare și analiză a informațiilor din software-ul de suport. Dacă unul dintre acești trei factori lipsește, funcționarea nu va fi eficientă, deoarece datele de intrare inexacte vor face ca modelele de prognoză și scenariile de operare să piardă din fiabilitate.

Reprezentant al companiei WATEC.

Potrivit WATEC, deși numărul de stații este mare, distribuția inegală face ca multe zone să aibă o densitate prea mare de stații, în timp ce alte zone nu dispun de echipamente, ceea ce duce la date care nu reflectă cu exactitate evoluția precipitațiilor în fiecare bazin.

Reprezentantul WATEC a declarat că software-ul companiei a compilat și partajat date gratuit cu Departamentul de Irigații, Departamentul General de Prevenire și Control al Dezastrelor Naturale și Departamentul General de Hidrometeorologie, pentru a sprijini operațiunile de construire a barajelor și prevenirea dezastrelor naturale.

Totuși, pentru a utiliza datele în mod eficient, este nevoie de o agenție punct de contact pentru controlul, standardizarea și distribuirea datelor de la stații. WATEC este pregătită să coopereze atunci când subdepartamentele vor continua să fie unități de instalare, în timp ce compania furnizează date agenției punct de contact desemnate de Departamentul de Irigații pentru management.

Este important ca Departamentul să furnizeze coordonate clare și planuri de zonare a bazinelor, astfel încât întreprinderile să poată amenaja stații adecvate, să evite duplicarea și să asigure distanța dintre stații pentru o eficiență optimă a monitorizării.

De asemenea, el a subliniat că principalul obstacol este teama multor unități de irigații; la recepționarea stației, acestea trebuie să efectueze întreținerea anuală și inspecția periodică, deși aceasta este o cheltuială care nu este clar specificată în standarde. Unele unități sunt, de asemenea, îngrijorate că, atunci când echipamentul se defectează și trebuie să aștepte înlocuirea de la producători străini, acest lucru va cauza perturbări ale sistemului.

El a afirmat că poziția WATEC este întotdeauna pregătită să coopereze și să furnizeze date complete, dar ceea ce este cel mai necesar acum este un cadru instituțional unificat pentru a evita investițiile fragmentate și duplicate, asigurându-se în același timp că întreprinderile, agențiile de management și operatorii de baraje pot utiliza o sursă comună de date precise, continue și fiabile.

16:30

Bac Ninh dorește să investească în administrarea și exploatarea barajelor.

Potrivit domnului Vu Ba Thanh, director adjunct al Companiei de Exploatare a Lucrărilor de Irigații Bac Song Thuong Limited, aplicarea științei și tehnologiei în gestionarea și exploatarea lucrărilor de irigații din Bac Ninh în ultima vreme a adus rezultate pozitive, în special în timpul furtunilor consecutive din 2024.

Dl. Vu Ba Thanh, director adjunct al Companiei de Exploatare a Uzinelor de Irigații Bac Song Thuong cu Număr Limitat.

Compania a instalat echipamente specializate, combinate cu software de calcul și sisteme de monitorizare, pentru a ajuta la monitorizarea ploilor și inundațiilor, a nivelului apei din lacuri, a debitelor de intrare și ieșire și a stării construcțiilor, sprijinind astfel reglementarea eficientă a funcționării și reducând riscurile pentru avalul râului Thuong. Datorită acestui fapt, chiar dacă nivelul apei de pe râul Thuong depășește uneori nivelul de alarmă, lacuri precum Cam Son și Khuon Than funcționează în continuare în siguranță.

Cu toate acestea, aplicarea tehnologiei are încă multe limitări. Multe dispozitive de monitorizare instalate în afara șantierului sunt vechi și nu funcționează stabil. Camerele se deteriorează ușor în timpul inundațiilor și al trăsnetului. Pluviometrele, indicatoarele nivelului apei și debitmetrele pierd uneori semnalul din cauza vremii nefavorabile. Sistemul de date existent este incomplet și îi lipsește conectivitatea. Datele software sunt fragmentate și neștiințifice, ceea ce face dificilă extragerea și sintetizarea în scopuri de management.

O altă dificultate majoră este lipsa finanțării pentru întreținere. Costurile de operare a echipamentelor specializate, repararea daunelor, înlocuirea componentelor, gestionarea rețelei de monitorizare și a software-ului nu sunt clar definite, în timp ce resursele financiare ale Companiei sunt limitate. Unele echipamente specializate, în special cele importate, atunci când sunt deteriorate, necesită o așteptare lungă pentru înlocuire, afectând capacitatea de monitorizare în timp real. De asemenea, Compania trebuie să introducă date în două sisteme: sistemul de baze de date pentru irigații (thuylovietnam.vn) și sistemul Departamentului de Management al Resurselor de Apă, ceea ce duce la suprapuneri și pierdere de timp.

Dl. Vu Ba Thanh a informat că în prezent doar 3 rezervoare, Cam Son, Khuon Than, Suoi Nua și 1 baraj Cau Son, au date integrate în sistemul de baze de date al industriei, în timp ce alte rezervoare nu au fost investite în echipamente de monitorizare sincronă.

Compania dorește să adauge echipamente la cele 28 de lacuri și baraje rămase. De asemenea, compania finalizează un raport care propune un proiect de renovare și modernizare a managementului și exploatării lucrărilor de irigații în perioada 2026-2030, care va fi prezentat Departamentului Agriculturii și Mediului, Comitetului Popular al provinciei Bac Ninh, Departamentului de Management al Construcțiilor de Irigații și Ministerului Agriculturii și Mediului spre examinare.

Dl. Thanh a declarat că rezervoarele din regiunea muntoasă Bac Ninh sunt adesea expuse unui risc ridicat atunci când ploile abundente provoacă inundații, alunecări de teren sau perturbă rutele de trafic, provocând întreruperi ale inspecției și monitorizării. Prin urmare, este nevoie de o soluție sincronă pentru a îmbunătăți eficiența tehnologică în management și exploatare.

Pe baza realității menționate, reprezentantul Companiei recomandă ca Ministerul Agriculturii și Mediului să acorde atenție investițiilor în echipamente specializate sincrone pentru rezervoarele rămase. În același timp, să se construiască standarde economice și tehnice pentru întreținerea sistemelor de monitorizare, a software-ului, a camerelor video și a echipamentelor de teren. Să se integreze datele într-un sistem comun, evitând necesitatea introducerii datelor în mai multe programe software diferite. Să se sprijine Compania în construirea unui centru centralizat de management și operare, care să răspundă cerințelor manageriale moderne.

„Compania va continua să aplice știința și tehnologia, precum și transformarea digitală pentru a îmbunătăți eficiența managementului, a asigura siguranța barajelor și rezervoarelor, siguranța în aval și a servi dezvoltării socio-economice locale”, s-a angajat dl. Vu Ba Thanh.

16:15

Quang Ninh propune finalizarea normelor bugetare pentru exploatarea barajului

Un reprezentant al Yen Lap Irrigation Company Limited a declarat că în provincia Quang Ninh există în prezent trei companii de gestionare a irigațiilor, dar conform planului Comitetului Popular Provincial, din decembrie acestea vor fuziona într-o singură unitate, preluând gestionarea a 16 rezervoare, inclusiv două rezervoare mari cu porți de control al inundațiilor. Trei rezervoare mari, inclusiv Yen Lap, Cao Van și Khe Giua, au în prezent echipamente automate de monitorizare, dar cea mai mare parte a acestui sistem este o tehnologie veche în cadrul proiectului WB3 implementat în perioada 2008-2009.

Reprezentant al Yen Lap Irrigation Company Limited.

Reprezentantul unității a declarat că sistemul SCADA și echipamentele de monitorizare instalate cu mulți ani în urmă s-au degradat acum, iar bugetul de mentenanță nu se încadrează în standardele tehnice alocate, ceea ce duce la dificultăți în mentenanță și operare. Necesitatea modernizării echipamentelor, a finalizării sistemului automat de monitorizare și a construirii unei baze de date operaționale devine din ce în ce mai urgentă, mai ales în contextul creșterii fenomenelor meteorologice extreme.

În ceea ce privește operațiunile, reprezentantul companiei a declarat că Quang Ninh are avantajul de a avea rezervoare situate în apropierea gurilor de vărsare a râurilor, ceea ce este convenabil pentru reglare. În timpul recentei furtuni Yagi, rezervoarele din sistem au oprit în mod proactiv inundațiile, asigurând siguranța lucrărilor și a zonelor din aval. În special pentru rezervoarele cu riscuri ridicate pentru peste 1.000 de persoane din aval, provincia a construit un model de baraj autodemontabil (Fuse Plug) în cadrul proiectului WB3, pentru a asigura siguranța în situațiile în care rezervoarele nu pot reduce singure inundațiile conform procesului de operare.

Compania a propus ca Ministerul Agriculturii și Mediului să ia în considerare și să emită un nou cadru economic și tehnic, care să separe bugetul pentru întreținerea sistemului de monitorizare de cel pentru infrastructura tehnologică. Aceasta este baza pentru ca întreprinderea de gestionare a rezervorului să aibă suficiente resurse pentru a menține operațiuni în siguranță, mai ales că în curând va primi întregul sistem de baraje, așa cum a fost ordonat de Comitetul Popular Provincial.

16:00

Cao Bang propune îmbunătățirea reglementărilor și creșterea asistenței tehnice pentru siguranța barajelor

Un reprezentant al Departamentului Agriculturii și Mediului din Cao Bang a declarat că provincia are în prezent 23 de rezervoare și baraje de irigații, clasificate conform reglementărilor, inclusiv 16 rezervoare mari, 2 rezervoare medii și 5 rezervoare mici. Capacitatea totală a întregului sistem este de aproximativ 20 de milioane de m³, dintre care cel mai mare rezervor are aproape 37 de milioane de m³. Din cauza terenului muntos, multe rezervoare au baraje înalte, așa că sunt clasificate drept proiecte mari care trebuie gestionate cu strictețe pentru siguranță.

Reprezentant al Departamentului pentru Agricultură și Mediu din Cao Bang.

Cu toate acestea, procesul de implementare propriu-zis în localitate are încă multe limitări. Până în prezent, doar 13/18 lacuri mari și mijlocii au avut procedurile de operare aprobate de Comitetul Popular Provincial. Activitatea de monitorizare este încă foarte redusă, întreaga provincie având în prezent doar aproximativ 1-2 puncte de monitorizare active, în timp ce nu sunt amenajate lucrări în rețeaua hidrometeorologică națională. Unele lacuri au fost construite cu zeci de ani în urmă chiar de cooperative, fără documentații tehnice de proiectare, ceea ce îngreunează evaluarea siguranței și a funcționării.

În timpul recentelor furtuni Yagi, nr. 10 și nr. 11, unele rezervoare din zonă au prezentat semne de deteriorare, deși nu grave, dar care au provocat încă panică în rândul locuitorilor din zonele din aval. Provincia consideră că acesta este un semnal de avertizare cu privire la necesitatea investițiilor, reparării și consolidării monitorizării siguranței barajelor, în contextul unor fenomene meteorologice din ce în ce mai extreme.

Reprezentantul Departamentului a propus ca Ministerul și Departamentul să instituționalizeze în curând reglementări detaliate, în special reglementări privind finanțarea inspecției, reparațiilor și întreținerii, pentru a asigura siguranța sistemului de construcții. Cao Bang a recomandat, de asemenea, modernizarea infrastructurii tehnologice, deoarece majoritatea construcțiilor sunt încă operate manual; în același timp, speră să fie sprijinită în aplicarea științei și tehnologiei în management.

Provincia și-a exprimat dorința de a participa la proiecte de siguranță a barajelor finanțate de Banca Mondială și de a accesa instrumente moderne de suport operațional, contribuind la îmbunătățirea eficienței exploatării și asigurarea siguranței proiectelor în perioada următoare.

15:45

Sistemele hidrometeorologice și de monitorizare a precipitațiilor ajută rezervorul Cua Dat să reducă eficient inundațiile.

Potrivit domnului Le Ba Huan, șeful Departamentului de Management al Construcțiilor, responsabil de filiala Cua Dat (Consiliul de Investiții în Irigații și Management al Construcțiilor 3, Ministerul Agriculturii și Mediului), funcționarea practică a rezervorului Cua Dat în timpul multor inundații majore arată că cea mai importantă lecție este să fim proactivi, disciplinați și să ne bazăm pe știință.

Dl. Le Ba Huan, Șeful Departamentului de Management al Construcțiilor, responsabil cu filiala Cua Dat (Consiliul de Investiții în Irigații și Management al Construcțiilor 3, Ministerul Agriculturii și Mediului).

Răspunsul la furtuni și depresiuni tropicale este eficient doar atunci când se respectă cu strictețe planurile aprobate și se implementează Procedurile de Operare Inter-Rezervor în bazinul râului Ma. În special, prognoza hidrologică și resursele de apă sunt întotdeauna „cheia” pentru a decide capacitatea de a reduce în siguranță inundațiile.

Perioada optimă de prognoză ar trebui să fie de aproximativ 5 zile, începând de la momentul furtunii sau al depresiunii tropicale, cu informații complete despre volumul total al viiturilor și momentul vârfului viiturilor. În anii precedenți, când nu exista tehnologie, oficialii trebuiau să măsoare manual precipitațiile și vântul, să urce pe munți și să traverseze pâraiele până la stațiile hidrologice timp de mai multe luni, ceea ce era atât dificil, cât și periculos. Prognoza inundațiilor la acea vreme se baza în principal pe experiență, deci nu era oportună și nu urmărea evoluțiile reale.

În ultimii ani, rezervorul Cua Dat și-a schimbat fundamental metoda de gestionare. A fost instalat un sistem automat de monitorizare a nivelului apei și a precipitațiilor; a fost pus în funcțiune un software de prognoză și suport pentru reglarea inundațiilor, dezvoltat de Institutul Vietnamez pentru Resurse de Apă; prognozele meteorologice sunt actualizate continuu din modele globale precum ECMWF, GFS și ICON prin intermediul platformei Windy. Datorită acestui fapt, prognoza a atins o fiabilitate mai mare, ajutând la gestionarea rezervorului mai proactivă și mai eficientă în fiecare situație.

„Cu toate acestea, unitățile de management al construcțiilor se confruntă în continuare cu dificultăți în semnarea contractelor pentru închirierea de software și serviciile de inspecție a echipamentelor din cauza lipsei unor prețuri și standarde specifice. Prin urmare, unitatea recomandă ca Ministerul Agriculturii și Mediului să emită în curând reglementări pentru a elimina acest blocaj”, a sugerat dl. Le Ba Huan.

Pe baza unor prognoze fiabile, rezervorul Cua Dat a eliberat în mod proactiv apele provenite din inundații în timpul multor furtuni majore. În timpul furtunii nr. 3, rezervorul a redus debitul cu 530 de milioane de m³, reducând vârful inundațiilor cu 3.546 m³/s. În timpul furtunii nr. 5, debitul dinaintea furtunii a creat o capacitate suplimentară de reducere a inundațiilor de 192 de milioane de m³; când furtuna a ajuns pe uscat, rezervorul a continuat să reducă 219 milioane de m³, reducând vârful inundațiilor cu peste 3.000 m³/s. În mod similar, înainte de furtuna nr. 10, rezervorul a redus în mod proactiv nivelul apei cu aproape 4,3 m, creând o capacitate de stocare suplimentară de 116 milioane de m³; când a sosit furtuna, rezervorul a redus încă 145 de milioane de m³, reducând vârful inundațiilor cu aproape 4.000 m³/s.

Pe parcursul operațiunilor, unitatea de management a menținut o comunicare continuă cu unitățile de management al construcțiilor din bazinul râului Chu, agenția hidrometeorologică, autoritățile locale și forțele de prevenire a dezastrelor pentru a actualiza nivelurile apei, debitele inundațiilor, inundațiile din aval și mareele. Furnizarea de informații la timp presei ajută, de asemenea, oamenii să reacționeze proactiv, asigurând siguranța vieții și a bunurilor.

Thực tế cho thấy hồ Cửa Đạt vẫn còn dư địa lớn về dung tích phòng lũ, đặc biệt từ cao trình +110,0 m trở lên. Do đó Ban 3 đề nghị tỉnh Thanh Hóa xem xét cho phép sử dụng linh hoạt phần dung tích này, tương ứng 257,2 triệu m³, nhằm nâng cao khả năng cắt lũ và giảm thiệt hại tối đa cho hạ du trong những tình huống mưa lũ cực đoan ngày càng gia tăng.

15:30

Cần đổi mới cách vận hành hồ chứa và tăng phối hợp thủy lợi - thủy điện

Sau giờ giải lao, Diễn đàn tiến hành phiên thảo luận. Ông Nguyễn Tùng Phong, Cục trưởng Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho rằng, những đợt mưa lũ dồn dập vừa qua đã bộc lộ nhiều vấn đề cần được đánh giá lại trong cả công tác dự báo lẫn tổ chức vận hành liên hồ.

Ông Nguyễn Tùng Phong, Cục trưởng Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Môi trường).

Ông Phong nêu câu hỏi trọng tâm: Liệu có nên duy trì mực nước hồ ở mức dâng bình thường như quy trình hiện hành, hay cần hạ thấp hơn để tăng dung tích đón lũ trong bối cảnh thời tiết ngày càng bất thường?

Theo ông, quyết định mực nước trước lũ phải dựa trên cơ sở khoa học vì nó liên quan trực tiếp đến an toàn công trình, an toàn hạ du và nhu cầu tích nước cho sản xuất. Thực tế các trận lũ gần đây cho thấy khoảng dung tích phòng lũ đang không đủ dư địa như trước.

Nhấn mạnh vai trò của dự báo, ông Phong cho rằng, hiện nhiều đơn vị vẫn phụ thuộc vào các mô hình dự báo quốc tế, trong khi các nhà khoa học đã khuyến cáo cần có mô hình dự báo chuyên dụng cho từng lưu vực hồ chứa. Đây là điều kiện tiên quyết để nâng cao độ chính xác của dự báo trong bối cảnh biến đổi khí hậu làm cho mưa lũ khó lường hơn và dễ vượt ra ngoài các thông số thiết kế cũ.

Đề cập đến dung tích và khả năng phối hợp liên hồ, ông cho biết tổng dung tích của hơn 7.000 hồ thủy lợi chỉ khoảng 15,5 tỷ m³, trong khi nhiều hồ thủy điện có dung tích lớn gấp nhiều lần. Do đó, nếu hệ thống thủy điện tham gia tích cực hơn vào nhiệm vụ phòng chống lũ, hiệu quả bảo vệ hạ du sẽ được tăng lên đáng kể, nhất là trong các trận mưa lớn “lịch sử”.

Ông Phong nhấn mạnh hồ chứa ngày nay là công trình đa mục tiêu: vừa đảm bảo an toàn công trình, an toàn hạ du, vừa duy trì cấp nước cho sản xuất - sinh hoạt và phục vụ phát điện. Vì vậy, phương thức quản lý - vận hành cũng phải mang tính liên ngành, chứ không thể tiếp cận riêng rẽ theo từng lĩnh vực. Ông dẫn ví dụ vận hành hồ trên sông Cầu có thể tác động đến sông Thương, hay điều tiết trên sông Đà ảnh hưởng đến giao thông và sản xuất ở đồng bằng sông Hồng. Điều này cho thấy cần vận hành theo quy mô toàn hệ thống sông, thay vì giới hạn trong một lưu vực nhỏ.

Bàn về định hướng sắp tới, ông Phong cho rằng ngành thủy lợi phải cập nhật cơ sở dữ liệu mưa - lũ, thông số thiết kế và tiêu chuẩn an toàn đập để phù hợp với các giá trị cực đoan mới của thời tiết. Chuyển đổi số không chỉ dừng ở việc số hóa dữ liệu, mà phải giúp ngành giải quyết các bài toán thực tế: dự báo lũ, tính toán dung tích phòng lũ và hỗ trợ ra quyết định theo thời gian thực. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang tiếp thu các đề xuất của địa phương, như kiến nghị của Thái Nguyên về điều chỉnh mực nước dâng bình thường để tăng dung tích phòng lũ.

Ông Phong nhấn mạnh sự phối hợp chặt chẽ giữa thủy lợi và thủy điện, cùng việc ứng dụng công nghệ mới và dữ liệu hiện đại, sẽ là nền tảng để bảo đảm an toàn hạ du và phục vụ phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh khí hậu ngày càng cực đoan.

14:45

Xây dựng cơ sở dữ liệu rủi ro tại các đập vừa và nhỏ bằng phương pháp DRAPT

Tại Diễn đàn, PGS. TS. Hồ Sỹ Tâm, Trưởng Phòng Khoa học công nghệ và Hợp tác quốc tế (Trường Đại học Thủy lợi), đã giới thiệu việc xây dựng cơ sở dữ liệu đánh giá nhanh rủi ro đối với các đập vừa và nhỏ bằng phương pháp DRAPT (Dam - Rapid - Assessment - Prioritisation - Tool), nằm trong khuôn khổ Dự án An toàn đập Việt Nam - New Zealand.

PGS. TS. Hồ Sỹ Tâm, Trưởng Phòng Khoa học công nghệ và Hợp tác quốc tế (Trường Đại học Thủy lợi).

Hiện Việt Nam có khoảng 7.000 đập, trong đó nhiều đập đã xuống cấp, khả năng điều tiết lũ không còn đáp ứng yêu cầu. Phần lớn các đập này nằm ở thượng nguồn, trong khi hạ du là cộng đồng dân cư hoặc những khu vực đông người sinh sống. Hiểm họa mất an toàn đập xuất phát từ khả năng hư hỏng và mức độ thiệt hại nếu sự cố xảy ra, từ đó hình thành rủi ro an toàn đập.

PGS. TS. Hồ Sỹ Tâm cho biết, Công cụ DRAPT được phát triển nhằm cung cấp phương pháp đánh giá dựa trên chứng cứ thực địa và xác định thứ tự ưu tiên đầu tư sửa chữa, nâng cấp đập ở Việt Nam. DRAPT được xây dựng trong giai đoạn 2017-2018 bởi các chuyên gia an toàn đập và đã được thử nghiệm trên hơn 200 đập trong cả nước.

Công cụ này hỗ trợ đánh giá ban đầu về hiện trạng đập thông qua khảo sát hiện trường, năng lực đập tràn, hậu quả nếu xảy ra sự cố, các dạng hư hỏng tiềm ẩn và mức độ hiểm họa mất an toàn đập. Kết quả đánh giá cho phép cơ quan quản lý đưa ra quyết định hợp lý về việc điều tra chuyên sâu hoặc đầu tư công trình bổ trợ để giảm rủi ro.

DRAPT có thể áp dụng cho số lượng lớn đập trong phạm vi một xã, một công ty khai thác công trình thủy lợi hoặc một tỉnh. Quy trình đánh giá gồm 5 bước:

- Khảo sát đập và ghi nhận toàn bộ hiện trạng cùng các dấu hiệu bất thường.

- Đánh giá sơ bộ tác động hạ du, phạm vi ngập nếu vỡ đập và số dân cư có nguy cơ.

- Ước tính khả năng tràn theo lũ thiết kế.

- Xác định các kiểu sự cố đập có thể phát triển.

- Tổng hợp kết quả để đưa ra mức rủi ro an toàn đập.

Đến nay, DRAPT đã chứng minh hiệu quả khi áp dụng cho gần 150 đập tại Nghệ An và Hà Tĩnh và đang tiếp tục triển khai cho 85 đập ở Quảng Bình, Huế và Đắk Lắk.

Đại diện Trường Đại học Thủy lợi nhấn mạnh sự cần thiết phải chuyển đổi số trong quản lý an toàn hồ đập nói chung và với công cụ DRAPT nói riêng do thực tế số lượng hồ đập lớn, dữ liệu cần cập nhật tối thiểu mỗi năm một lần, danh sách hồ đập ưu tiên phải theo dõi thường xuyên.

Ngoài ra, việc số hóa sẽ giúp rút ngắn thời gian thu thập và xử lý thông tin. Đồng thời tạo thuận lợi cho phân cấp, phân quyền trong công tác đánh giá an toàn đập.

14:30

Thúc đẩy đầu tư hạ tầng truyền dẫn dữ liệu cho hệ thống quan trắc

TS Hà Ngọc Tuấn, Trưởng đại diện Weather Plus tại Việt Nam, giới thiệu hệ thống công cụ hỗ trợ vận hành hồ chứa mà đơn vị ông đã cùng các đối tác xây dựng trong nhiều năm qua.

TS Hà Ngọc Tuấn, Trưởng đại diện Weather Plus tại Việt Nam.

Theo ông, mục tiêu của hệ thống là giúp các đơn vị quản lý hồ chứa ở Việt Nam ra quyết định trong điều kiện mưa lũ cực đoan ngày càng gia tăng, đặc biệt tại khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ - nơi vừa trải qua chuỗi nhiều cơn bão, áp thấp nhiệt đới trong các tháng 7, 8 năm nay. Tập trung vào lưu vực sông Chu - sông Cả với tổng dung tích các hồ chứa khoảng 1,6 tỷ m³ nước, trong đó có nhiều hồ lớn như Cửa Đạt và một loạt hồ thủy điện vừa và nhỏ, TS Tuấn cho biết bài toán đặt ra là phải vừa bảo đảm an toàn đập, vừa giảm thiểu rủi ro ngập lụt cho hạ du.

Ông cho rằng, cách vận hành truyền thống chỉ dựa vào một điểm khống chế mực nước ở hạ du đã từng hiệu quả trong nhiều thập kỷ, nhưng nay không còn phù hợp khi biến đổi khí hậu làm cho quy luật mưa lũ thay đổi. Xu hướng mới là phải theo dõi đồng thời diễn biến mực nước, lưu lượng về hồ ở thượng lưu, tính toán theo thời gian thực để quyết định mực nước trước lũ tối ưu cho từng hồ.

Trên cơ sở đó, Weather Plus phối hợp xây dựng một hệ thống gồm ba trụ cột: mạng lưới quan trắc mưa chuyên dụng trên lưu vực; các mô hình dự báo mưa và dòng chảy được hiệu chỉnh riêng cho từng khu vực; và phần mềm hỗ trợ vận hành hồ chứa.

Phần mềm này có hai lớp: lớp đơn hồ giúp trực quan hóa dữ liệu, diễn biến mực nước - dòng chảy và kịch bản vận hành cho từng hồ; lớp tích hợp toàn lưu vực cho phép nối các hồ lại với nhau, đưa các thuật toán thủy lực và tối ưu vào tính toán chuỗi vận hành. Trong hệ thống có một “mô-đun tri thức” - nơi chuyên gia trực tiếp tham gia phân tích dữ liệu và đưa ra khuyến nghị, thay vì phó mặc hoàn toàn cho máy tính.

TS Tuấn lấy ví dụ một đợt lũ gần đây trên lưu vực sông Chu. Nhờ mạng lưới quan trắc mưa lắp đặt dày hơn và mô hình dự báo được thiết kế riêng cho khu vực này, nhóm của ông đã đưa ra hai kịch bản lũ về hồ với đỉnh lũ dự kiến khoảng 6.000 m³/s và tổng lượng nước về khoảng 700 triệu m³.

Thực tế sau đó gần như trùng với kịch bản cao, giúp các nhà máy thủy điện và hồ chứa chủ động cắt lũ, tránh để nước dâng vượt ngưỡng an toàn, bảo vệ được cả công trình và vùng hạ du. Hệ thống dự báo được đánh giá đạt tỷ lệ thành công trên 80% với các đợt mưa lớn ở Bắc Trung Bộ trong mùa lũ vừa qua.

Tuy vậy, ông cũng chỉ ra hạn chế lớn là nguy cơ mất tín hiệu truyền dữ liệu khi bão mạnh đổ bộ, khiến hệ thống quan trắc “mù” thông tin trong những thời điểm quan trọng nhất. Từ thực tế đó, TS Tuấn khuyến nghị ngành thủy lợi cần đầu tư hạ tầng truyền dẫn dữ liệu độc lập, ổn định hơn, tương tự cách ngành điện xây dựng hệ thống truyền dẫn riêng.

Ông nhấn mạnh, chỉ khi kết hợp được phương pháp vận hành phù hợp, dữ liệu đủ dày và công cụ tính toán đáng tin cậy, thì các giải pháp số mới thực sự phát huy hiệu quả trong bảo đảm an toàn hồ chứa và giảm thiểu thiệt hại do lũ.

14:15

Học hỏi kinh nghiệm từ hệ thống điều hành thông minh lưu vực sông Trường Giang (Trung Quốc)

Chia sẻ về Mô hình điều hành thông minh hệ thống hồ chứa phục vụ quản lý thiên tai lưu vực sông Trường Giang (Trung Quốc), GS.TS Nguyễn Quốc Dũng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Đập lớn và Phát triển nguồn nước Việt Nam, nhấn mạnh, đây là hệ thống đã trở thành “xương sống” trong quản lý lưu vực con sông dài nhất châu Á.

GS.TS Nguyễn Quốc Dũng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Đập lớn và Phát triển nguồn nước Việt Nam, cho rằng có thể học hỏi kinh nghiệm từ hệ thống điều hành thông minh lưu vực sông Trường Giang (Trung Quốc).

Tại đây, thời tiết cực đoan xảy ra nhiều hơn, gây thiệt hại nặng nề cho sản xuất và đời sống. Càng phát triển kinh tế - xã hội thì rủi ro thiên tai càng gia tăng. Vì thế, Trung Quốc buộc phải kết hợp toàn diện các biện pháp công trình, phi công trình, đặc biệt là điều hành hệ thống hồ chứa.

Lũ lịch sử năm 1954 trên sông Trường Giang với tổng lượng nước lên tới 102,3 tỷ m³ đã để lại những hậu quả sâu rộng. Khi mô phỏng điều tiết bằng Hệ thống hỗ trợ vận hành (DSS), lượng nước lũ dư thừa phải xả xuống có thể giảm còn 35 tỷ m³; nếu tối ưu thêm các dự án thủy lợi, con số đó hạ xuống khoảng 30 tỷ m³. Điều này đồng nghĩa giảm sử dụng vùng trữ lũ, tránh thiệt hại lớn về người và tài sản. Hiện lưu vực đã có 40 hồ chứa lớn với tổng dung tích phòng lũ 57 tỷ m³, tạo nền tảng cho một hệ thống điều tiết quy mô chưa từng có.

DSS giữ vai trò trung tâm trong dự báo lũ và vận hành hồ chứa. Hệ thống mô tả cấu trúc các công trình, mục tiêu điều hành và mối quan hệ giữa chúng, từ đó tạo ra quy trình vận hành nền. Nhờ công nghệ khai thác dữ liệu, trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn, DSS có khả năng tự động đánh giá tình huống lũ, đưa ra gợi ý điều tiết thời gian thực. Các dịch vụ dựa trên vị trí giúp cảnh báo, hướng dẫn người dân trong vùng bị ảnh hưởng.

Trung tâm giám sát an toàn công trình thủy điện tại Trung Quốc. Ảnh: EVN .

DSS đã trở thành công cụ quan trọng trong điều tiết đa mục tiêu: kiểm soát lũ, cấp nước, thủy điện, giao thông thủy và bảo vệ hệ sinh thái.Kinh nghiệm từ Trường Giang đã giúp Trung Quốc xây dựng “Kế hoạch điều phối chung hàng năm cho nhóm hồ chứa”, được Bộ Thủy lợi phê duyệt cho các năm 2018 và 2019, đồng thời mở rộng mô hình này sang các lưu vực khác.

Tuy vậy, việc phát triển bộ quy tắc điều tiết có thể áp dụng rộng rãi vẫn gặp nhiều thách thức; học máy đang được nghiên cứu để học từ các kịch bản vận hành quá khứ, hỗ trợ ra quyết định trong điều kiện biến động nhanh.

Ông Dũng cho biết, Việt Nam đã quan tâm xây dựng DSS từ nhiều năm trước và thực tế cho thấy công cụ này hỗ trợ hiệu quả trong vận hành hồ chứa, liên hồ chứa và phòng chống thiên tai. Nhưng trước yêu cầu ngày càng lớn về an toàn đập, an toàn hạ du và tối ưu khai thác nước trong bối cảnh cực đoan khí hậu, Việt Nam cần một hệ thống hỗ trợ vận hành thông minh hơn, hiện đại hơn, đủ khả năng đáp ứng những thách thức mới của quản lý tài nguyên nước.

14:00

Tăng cường dữ liệu và công nghệ để vận hành công trình thủy lợi an toàn

Tham luận tại diễn đàn, TS. Nguyễn Văn Mạnh, Trưởng phòng Khoa học Công nghệ (Viện Quy hoạch Thủy lợi), nhấn mạnh, bối cảnh vận hành ngày càng phức tạp khi cả nước có khoảng 6.800 hồ chứa, nhưng chỉ 300 hồ chiếm tới 80% dung tích điều tiết và mới khoảng 200 hồ có cửa van chủ động. Trong khi đó, mưa lũ cực đoan giai đoạn 2024-2025 tiếp tục đặt ra sức ép lớn, buộc ngành thủy lợi phải cải thiện năng lực dự báo, giám sát và điều hành.

TS. Nguyễn Văn Mạnh, Trưởng phòng Khoa học Công nghệ (Viện Quy hoạch Thủy lợi), trình bày về hiện trạng ứng dụng công nghệ và cơ sở dữ liệu trong hỗ trợ vận hành công trình thủy lợi.

Viện Quy hoạch Thủy lợi hiện duy trì nhiều cơ sở dữ liệu trọng yếu, gồm hệ thống an toàn đập - hồ chứa, dữ liệu vận hành tưới tiêu với 45.000 công trình được định danh, cùng mạng lưới thông tin từ hệ thống đo mưa Vrain (hơn 2.600 trạm) và dữ liệu KTTV quốc gia. Kho dữ liệu của Viện bao gồm số liệu nguồn nước, mực nước hồ và dòng chảy thượng - hạ lưu, phục vụ cho mô hình tính toán, mô phỏng thủy lực và dự báo ngập lụt.

TS. Mạnh cho biết các nhóm chuyên gia của Viện được tổ chức theo từng lưu vực, trực vận hành lũ hằng ngày hoặc theo yêu cầu. Các mô hình mưa - dòng chảy MIKE NAM, HEC-HMS để tính toán và dự báo lượng nước chảy về hồ sau mỗi đợt mưa, trong khi Mike11, Mike Flood, HEC-ResSim hỗ trợ mô phỏng điều tiết hồ và diễn toán hạ du. Các kết quả này giúp xây dựng bản tin cảnh báo lũ, bản đồ ngập và đề xuất kịch bản vận hành tối ưu cho hàng chục hồ lớn như Cửa Đạt, Ngàn Trươi, Tả Trạch hay hệ thống sông Hồng - Thái Bình.

Tuy nhiên, chất lượng dự báo vẫn phụ thuộc lớn vào dữ liệu mưa và kinh nghiệm của chuyên gia, khiến sai số về đỉnh lũ và thời gian lũ còn xảy ra ở một số trận cụ thể. Các mô hình hiện hành cũng được đánh giá là đã cũ, cần nâng cấp để bắt kịp tốc độ biến đổi khí hậu và yêu cầu vận hành ngày càng khắt khe.

Nhân viên Công ty CP Tư vấn và phát triển kỹ thuật tài nguyên nước (WATEC) đang kiểm tra trạm đo mưa tự động và trạm cảnh báo mưa vượt ngưỡng.

Để khắc phục, TS. Mạnh đề xuất xây dựng cơ sở dữ liệu lớn dùng chung cho toàn ngành theo tiêu chuẩn quốc tế, chuẩn hóa định danh công trình và quy trình chia sẻ dữ liệu từ trung ương đến địa phương. Ngành thủy lợi cần kết nối và chia sẻ dữ liệu đồng bộ với hệ thống khí tượng thủy văn quốc gia, mạng lưới đo mưa tự động Vrain và các nền tảng thời tiết như WeatherPlus. Việc này giúp đảm bảo tất cả đơn vị vận hành đều có cùng một nguồn dữ liệu đầu vào, hạn chế sai số khi tính toán.

Cùng với đó, ngành cần đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để phân tích nhanh dữ liệu mưa, dòng chảy và hỗ trợ dự báo. TS. Mạnh nhấn mạnh, yếu tố quyết định vẫn là con người. Đội ngũ chuyên gia phải được duy trì trực vận hành mô hình thường xuyên, kể cả trong thời điểm không có lũ, nhằm liên tục kiểm tra, hiệu chỉnh dữ liệu và đảm bảo hệ thống luôn trong trạng thái sẵn sàng. Chỉ khi đó chất lượng dự báo mới được cải thiện và việc ứng phó với thiên tai mới thực sự chủ động.

13:45

Chuẩn hóa dữ liệu hệ thống hồ chứa để ứng phó với mưa lũ cực đoan

Chia sẻ tại Diễn đàn, ông Phan Tiến An, Trưởng Phòng An toàn hồ đập và hồ chứa nước (Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi, Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết công tác quản lý và vận hành đập, hồ chứa đang đứng trước áp lực mới khi mưa lũ cực đoan xảy ra thường xuyên hơn.

Ông Phan Tiến An, Trưởng Phòng An toàn hồ đập và hồ chứa nước (Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi, Bộ Nông nghiệp và Môi trường).

Cả nước hiện có hơn 7.300 đập, hồ chứa thủy lợi, giữ vai trò đảm bảo nước tưới, cấp nước sinh hoạt và tạo nguồn cho nhiều ngành kinh tế. Nhờ sự quan tâm của các cấp, mùa mưa lũ 2025 tuy diễn biến dữ dội nhưng không xảy ra sự cố lớn, các hồ lớn vận hành tương đối hợp lý.

Thế nhưng, đằng sau đó là hàng loạt khó khăn kéo dài, đặc biệt ở nhóm hồ vừa và nhỏ do địa phương quản lý. Tỷ lệ thực hiện các yêu cầu bắt buộc về an toàn đập vẫn rất thấp: chỉ 30% hồ có phương án ứng phó khẩn cấp, 9% được kiểm định an toàn và chỉ 19% lắp thiết bị quan trắc. Nhiều hồ chưa có quy trình vận hành hoặc mốc bảo vệ, dẫn đến nguy cơ mất an toàn khi mưa lũ đến bất ngờ.

Thách thức lớn nhất hiện nay là thiếu dữ liệu kỹ thuật đầy đủ và hệ thống công nghệ đồng bộ. Cơ sở dữ liệu hồ chứa của Bộ được xây dựng từ năm 2016 nhưng mới khoảng 900 hồ có thông số đầy đủ. Hầu hết các địa phương vẫn quản lý thủ công bằng Excel hoặc tài liệu rời rạc; dữ liệu không được cập nhật, không liên thông, khiến việc tổng hợp phục vụ chỉ đạo gặp rất nhiều khó khăn. Hệ thống quan trắc khí tượng thủy văn chuyên dùng còn thiếu và lạc hậu; nhiều hồ thiếu trạm mưa trên toàn lưu vực, số liệu quan trắc không ổn định.

Trong khi đó, mưa lũ những năm gần đây diễn biến trái quy luật, bão xuất hiện dồn dập. Không gian thoát lũ bị thu hẹp bởi đô thị hóa nhanh, hạ tầng tiêu thoát chưa theo kịp. Phối hợp vận hành liên hồ vẫn là “điểm mù” lớn: hồ thủy điện và thủy lợi chia sẻ dữ liệu hạn chế, chưa có cơ chế điều phối thống nhất theo lưu vực. Quy trình vận hành nhiều hồ đã lạc hậu nhưng chưa được cập nhật vì thiếu công cụ, thiếu dữ liệu thời gian thực.

Khả năng tiêu thoát nước và chống ngập của nhiều vùng hạ du đang vượt ngưỡng chịu đựng, trong khi hệ thống cảnh báo ở các hồ nhỏ vẫn chủ yếu thủ công. Hạ tầng công nghệ thông tin không đủ mạnh để xử lý dữ liệu lớn; nguồn lực đầu tư quá hạn chế, mới đáp ứng khoảng 11,8% nhu cầu bảo trì và chủ yếu dùng để sửa chữa công trình, không có kinh phí cho công nghệ.

Cần thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ trong toàn bộ chuỗi quản lý hồ chứa. Ảnh minh họa .

Để giải quyết những bất cập này, ông An cho rằng cần thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ trong toàn bộ chuỗi quản lý hồ chứa. Trước hết là hoàn thiện thể chế, sửa đổi các quy định pháp lý, ban hành tiêu chuẩn chung cho cơ sở dữ liệu, quan trắc và phần mềm vận hành. Cơ sở dữ liệu ngành phải được chuẩn hóa và vận hành theo nguyên tắc dùng chung, cho phép địa phương dùng phần mềm riêng nhưng bắt buộc kết nối qua API chuẩn.

Song song đó, cần đầu tư hoặc thuê dịch vụ quan trắc hiện đại, xây dựng hệ thống cảnh báo tự động, nâng cao năng lực cán bộ trong phân tích dữ liệu và vận hành công nghệ mới. Việc bổ sung định mức kinh tế - kỹ thuật cho đầu tư IoT, phần mềm giám sát, AI và điện toán đám mây sẽ tạo cơ sở để các địa phương lập dự toán và triển khai thống nhất hơn.

Ông An khẳng định, khi dữ liệu được chuẩn hóa, hệ thống quan trắc đầy đủ và công nghệ hỗ trợ ra quyết định được áp dụng rộng rãi, công tác vận hành hồ chứa sẽ an toàn hơn, kịp thời hơn và đáp ứng được yêu cầu của thời kỳ biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt.

13:30

Hồ chứa giữ vai trò 'lá chắn', bảo đảm nguồn nước và sinh kế cộng đồng

Phát biểu tại Diễn đàn “Chuyển đổi số, khoa học công nghệ trong vận hành đập, hồ chứa nước” chiều 21/11, ông Vũ Minh Việt, Phó Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường , cho biết, sự kiện diễn ra trong bối cảnh mưa lũ khốc liệt đang gây thiệt hại nặng nề ở nhiều vùng trên cả nước. Miền Trung, Khánh Hòa và Đắk Lắk tiếp tục đối mặt với ngập lụt nghiêm trọng, trong khi nhiều tỉnh phía Bắc vừa trải qua những trận lụt lịch sử. Thiệt hại về người và tài sản đã lên tới hàng chục nghìn tỷ đồng.

Phó Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường Vũ Minh Việt nhấn mạnh, mưa lũ cực đoan đặt ra yêu cầu cấp bách về chuyển đổi số trong vận hành hồ chứa.

Theo ông Việt, mưa lớn ở thượng nguồn đang tạo áp lực lớn cho công tác quản lý và vận hành hệ thống đập, hồ chứa, đặt ra hàng loạt câu hỏi về điều tiết lũ chính xác, đảm bảo an toàn công trình và cung cấp thông tin kịp thời, chính thống trong các tình huống khẩn cấp. Ông nhấn mạnh rằng chỉ khi đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng khoa học công nghệ vào vận hành thì các thách thức này mới có thể được giải quyết hiệu quả. “Đây phải được coi là giải pháp đột phá và ưu tiên hàng đầu”,ông nói.

Lãnh đạo Báo Nông nghiệp và Môi trường nhấn mạnh, các hồ chứa không chỉ là công trình thủy lợi mà còn giữ vai trò “lá chắn” bảo vệ dân cư, đảm bảo an ninh nguồn nước và góp phần phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, nhiều công trình đã xây dựng từ lâu, hệ thống thông tin - dự báo chưa đồng bộ, đòi hỏi ngành thủy lợi phải chuyển mình mạnh mẽ, tận dụng thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Ông Việt đánh giá cao ý nghĩa của Diễn đàn trong bối cảnh ngành đang triển khai Nghị quyết 57 về đột phá khoa học - công nghệ và chuyển đổi số; thực hiện Kết luận 36 của Bộ Chính trị về an toàn đập, hồ chứa; cùng Quyết định 1595 của Thủ tướng Chính phủ về hiện đại hóa quản lý vận hành hồ chứa thủy lợi. Các định hướng này được xem là hành lang quan trọng để nâng cao năng lực cảnh báo rủi ro và chủ động ứng phó mưa lũ.

Các hồ chứa không chỉ là công trình thủy lợi mà còn giữ vai trò “lá chắn”. Ảnh minh họa .

Phó Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường nêu 6 mục tiêu chính của Diễn đàn: thống nhất nhận thức về tính cấp thiết của chuyển đổi số trước mưa lũ cực đoan; chia sẻ kinh nghiệm công nghệ trong và ngoài nước; đề xuất giải pháp hoàn thiện pháp lý và tiêu chuẩn kỹ thuật; xây dựng lộ trình phù hợp cho từng nhóm hồ chứa; thúc đẩy phối hợp liên ngành và xã hội hóa dữ liệu khí tượng thủy văn; và đảm bảo cung cấp thông tin chính xác, kịp thời cho người dân trong tình huống nguy hiểm, tránh gây hoang mang.

Ông Việt cũng đề nghị các chuyên gia, cơ quan quản lý và doanh nghiệp công nghệ tập trung thảo luận sâu vào thực trạng ứng dụng công nghệ, khả năng nhân rộng mô hình vận hành thông minh, khó khăn trong huy động nguồn lực và những đề xuất thiết thực để xây dựng hệ sinh thái chuyển đổi số đồng bộ cho ngành thủy lợi.

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/chuyen-doi-so-ung-dung-cong-nghe-trong-van-hanh-bao-dam-an-toan-ho-dap-d785638.html