ตัวชี้วัดสุขภาพที่สำคัญที่จำเป็นต้องติดตามเป็นระยะ

ในชีวิตสมัยใหม่ หลายคนไปพบแพทย์เฉพาะเมื่อเจ็บป่วยหรือมีอาการผิดปกติเท่านั้น อย่างไรก็ตาม การทำเช่นนี้มีความเสี่ยงที่จะมองข้ามโรค “เงียบ” เช่น ความดันโลหิตสูง เบาหวาน ไขมันในเลือดสูง และมะเร็งระยะเริ่มต้น อันที่จริง โรคร้ายแรงหลายชนิดสามารถป้องกันได้อย่างสมบูรณ์หรือควบคุมได้อย่างดี หากหมั่นตรวจสอบสุขภาพอย่างสม่ำเสมอ

แล้วเราควรใส่ใจกับตัวบ่งชี้อะไรบ้าง? ต่อไปนี้คือพารามิเตอร์สำคัญที่ทุกคนควรตรวจสอบเป็นประจำเพื่อปกป้องสุขภาพโดยรวม

ดัชนีที่เหมาะสม: < 120/80 mmHg.

ทำไมการตรวจวัดจึงสำคัญ? ความดันโลหิตสูงเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญของโรคหลอดเลือดสมอง หัวใจวาย และไตวาย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง โรคนี้มักไม่มีอาการแสดงที่ชัดเจน จึงมักถูกมองข้ามได้ง่าย

ใครควรได้รับการตรวจความดันโลหิต? ผู้ใหญ่ควรตรวจวัดความดันโลหิตอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง ส่วนผู้ที่มีอายุมากกว่า 40 ปี หรือมีโรคประจำตัว ควรตรวจวัดความดันโลหิตบ่อยกว่านั้น

2. น้ำตาลในเลือด – กระจกสะท้อนการเผาผลาญ

ระดับน้ำตาลในเลือดขณะอดอาหาร : < 100 มก./ดล.

HbA1c: < 5.7% (สะท้อนระดับน้ำตาลในเลือดเฉลี่ยในช่วง 3 เดือน)

ความหมาย: ระดับน้ำตาลในเลือดสูงเป็นเวลานานจะทำลายหลอดเลือด ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนในดวงตา ไต เส้นประสาท หัวใจ และสมอง

คำแนะนำ : ผู้ที่มีอายุมากกว่า 30 ปี โดยเฉพาะกลุ่มเสี่ยงโรคอ้วนและขาดการออกกำลังกาย ควรตรวจวัดระดับน้ำตาลในเลือดและ HbA1c อย่างน้อยปีละ 1-2 ครั้ง

3. ไขมันในเลือด (โคเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์)

คอเลสเตอรอลรวม : < 200 มก./ดล.

LDL-C (คอเลสเตอรอลชนิดไม่ดี) : < 130 มก./ดล.

HDL-C (คอเลสเตอรอลชนิดดี) : > 40 มก./ดล.

ไตรกลีเซอไรด์: < 150 มก./ดล.

ความหมาย: ภาวะไขมันในเลือดสูงทำให้เกิดหลอดเลือดแดงแข็ง เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันและโรคหลอดเลือดสมอง

คำแนะนำ: ตรวจสอบอย่างน้อยปีละครั้งหรือบ่อยกว่านั้นหากคุณมีโรคหัวใจ

4. การทำงานของตับและไต

ตับ: SGOT, SGPT, GGT, บิลิรูบิน

ไต: ครีเอตินินในเลือด, ยูเรีย, eGFR

ความหมาย: ตับและไตเป็น “พืชกรอง” ที่สำคัญของร่างกาย ภาวะตับและไตทำงานผิดปกติมักค่อยๆ ลุกลามอย่างเงียบๆ และตรวจพบได้จากการตรวจเลือดเท่านั้น

คำแนะนำ : ควรตรวจสุขภาพประจำปี 1-2 ครั้ง/ปี โดยเฉพาะผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล์ ผู้ที่รับประทานยาเป็นเวลานาน หรือมีประวัติโรคตับหรือโรคไต

5. ดัชนีมวลกาย (BMI) และรอบเอว

ค่า BMI มาตรฐาน : 18.5 – 22.9 (ตามมาตรฐานเอเชีย)

เส้นรอบเอวที่ปลอดภัย: < 90 ซม. (ชาย), < 80 ซม. (หญิง)

ความหมาย: น้ำหนักเกินและไขมันหน้าท้องเกี่ยวข้องโดยตรงกับกลุ่มอาการเมตาบอลิก เบาหวาน โรคหัวใจและหลอดเลือด และไขมันพอกตับ

คำแนะนำ: ควรตรวจสอบน้ำหนักและรอบเอวของตนเองเป็นประจำทุกเดือน เพื่อปรับการรับประทานอาหารและการออกกำลังกายให้เหมาะสม

6. ความหนาแน่นของกระดูก

ดัชนี T-score: > -1 คือปกติ, -1 ถึง -2.5 คือโรคกระดูกพรุนระดับเล็กน้อย, < -2.5 คือโรคกระดูกพรุน

ความหมาย: เมื่ออายุ 40 ปีขึ้นไป โดยเฉพาะในสตรีวัยหมดประจำเดือน ความหนาแน่นของกระดูกจะลดลงอย่างรวดเร็ว มีความเสี่ยงต่อการเกิดกระดูกหักสูง

คำแนะนำ: ควรตรวจคัดกรองโรคกระดูกพรุนทุก 1-2 ปี สำหรับผู้ที่มีอายุมากกว่า 50 ปี หรือมีปัจจัยเสี่ยง

7. การตรวจคัดกรองมะเร็งตามอายุ

ผู้ชาย: PSA (มะเร็งต่อมลูกหมาก), การส่องกล้องลำไส้ใหญ่

สตรี: ตรวจปาปสเมียร์ (มะเร็งปากมดลูก), อัลตราซาวนด์เต้านม หรือ แมมโมแกรม

สำหรับทั้งชายและหญิง: การส่องกล้องทางเดินอาหาร, อัลตราซาวนด์ช่องท้อง, CT scan หรือ MRI เมื่อจำเป็น

ความหมาย: การตรวจพบมะเร็งในระยะเริ่มต้นทำให้การรักษามีประสิทธิภาพมากกว่าการตรวจพบในระยะหลังมาก

8. ตัวบ่งชี้อื่นๆ ที่ควรทราบ

การทำงานของต่อมไทรอยด์ (TSH, FT4): โดยเฉพาะในผู้หญิงอายุมากกว่า 35 ปี

การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ, เอคโค่หัวใจ : เพื่อตรวจหาภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ, โรคหลอดเลือดหัวใจ

ดัชนีสารอาหารจุลภาค (วิตามินดี, เหล็ก, แคลเซียม): ตรวจสอบความเสี่ยงของการขาดสารอาหาร

สรุป

การตรวจติดตามสุขภาพที่สำคัญอย่างสม่ำเสมอไม่เพียงแต่ช่วยให้ตรวจพบโรคได้ตั้งแต่ระยะเริ่มต้นเท่านั้น แต่ยังเป็นพื้นฐานสำหรับการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต อาหารการกิน และการออกกำลังกายอีกด้วย ทุกคนควรสร้างนิสัยการตรวจสุขภาพประจำปี โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่ออายุ 30 ปีขึ้นไป เพื่อป้องกันโรคเรื้อรังอันตราย เช่น โรคหลอดเลือดสมอง เบาหวาน โรคหัวใจและหลอดเลือด และโรคมะเร็งได้อย่างทันท่วงที

การดำเนินการเชิงรุกเพื่อติดตามสุขภาพของคุณตั้งแต่วันนี้ถือเป็นการลงทุนที่ชาญฉลาดที่สุดที่คุณสามารถทำได้เพื่อคุณภาพชีวิตในระยะยาวของคุณ

ที่มา: https://skr.vn/nhung-chi-so-suc-khoe-quan-trong-can-theo-doi-dinh-ky/