จาก ‘นาข้าว’ สู่ข้าวนาปรังแรกของฤดูกาล

QTO - ในบทกวีเวียดนาม ภาพของชาวนาผู้เรียบง่ายและแม่ผู้ทำงานหนักมักกระตุ้นอารมณ์อันลึกซึ้ง ด้วยความเห็นอกเห็นใจและพรสวรรค์ทางศิลปะ นักเขียนหลายท่านประสบความสำเร็จในการถ่ายทอดภาพข้าวที่เปียกโชกไปด้วยหยาดเหงื่อและน้ำตา จึงเป็นเกียรติแก่ความงามอันเรียบง่ายที่เปี่ยมไปด้วยความหมายแห่งมนุษยธรรม บทกวี "โบว์แห่งข้าว" ในหนังสือรวมเรื่อง "บ้านเปี่ยมด้วยเสียงหัวเราะ" ของโง เมา ติญ สมาชิกสมาคมวรรณกรรมและศิลปะประจำจังหวัด ถือเป็นผลงานที่โดดเด่นในหัวข้อนี้

โง เมา ติญ เป็นครู แต่มีความผูกพันเป็นพิเศษกับวรรณกรรมและศิลปะ แสดงให้เห็นถึงความสามารถรอบด้านในหลายสาขา เช่น วารสารศาสตร์ การเขียน และบทกวี ผลงานของเขาเปี่ยมไปด้วยชีวิตชีวาและได้รับการตีพิมพ์อย่างกว้างขวางในหนังสือพิมพ์และนิตยสารทั้งในท้องถิ่นและในส่วนกลาง ด้วยความรักใคร่อย่างลึกซึ้งต่อมารดาและชีวิตอันเรียบง่ายของชาวบ้าน เขาถ่ายทอดความรู้สึกที่จริงใจผ่านบทกวี "โบว์แห่งข้าว" เกี่ยวกับการเดินทางอันยากลำบากของเมล็ดข้าวที่ตกผลึกจากหยาดเหงื่อและน้ำตาของชาวนา

นักเขียนโง เมา ติญ เล่าว่า “ผมเติบโตในเล ถวี ดินแดนที่มักประสบภัยธรรมชาติ ผมได้เห็นน้ำท่วมพัดพานาข้าวสุกไป ในช่วงเวลานั้น ผมเห็นแม่ถอนหายใจอย่างหมดหนทาง น้ำตาไหลอาบสายฝน ผมรู้สึกสงสารแม่ ชาวนา ทุ่งนา และความยากลำบากที่ผมต้องเผชิญ ผมจึงเขียนบทกวีนี้ขึ้นในคืนหนึ่ง เพราะมีเพียงตอนที่ผมอยู่คนเดียวและเจ็บปวดกับความเจ็บปวดของแม่เท่านั้นที่ผมจะสามารถถ่ายทอดความรู้สึกทั้งหมดออกมาจากใจได้”

ภาพเหมือนของผู้เขียน Ngo Mau Tinh - ภาพถ่าย: NH.V

บทกวีนี้แบ่งออกเป็น 4 บท แต่ละบทมีรายละเอียดปลีกย่อยที่แตกต่างกัน ก่อเกิดเป็นเรื่องราวที่ต่อเนื่อง บทแรกเปิดด้วยภาพทุ่งนาอันโศกเศร้าหลังพายุและน้ำท่วม โดยมีจุดเด่นอยู่ที่แม่ที่ "เงยหน้ามองเมฆแห้ง" แม้จะไม่มีเสียงคร่ำครวญ แต่ทุกบทดูเหมือนจะเปียกโชกไปด้วยน้ำตา ผู้เขียนใช้บุคลาธิษฐานเปลี่ยน "นาข้าว" ที่ไม่มีชีวิตให้กลายเป็นสิ่งมีชีวิตที่สามารถ "ร้องไห้" ได้ เพราะต้องทนทุกข์ทรมานจากภัยพิบัติทางธรรมชาติ ผู้เขียนใช้คำว่า "ความยากลำบาก" ที่เกี่ยวข้องกับ "ฝน" อย่างชาญฉลาด เพื่อเปลี่ยนธรรมชาติให้กลายเป็นตัวละครในชีวิตมนุษย์ เพื่อเน้นย้ำถึงความโหดร้ายของสภาพอากาศและความยากลำบากของชาวนา

ความงามของบทกวีไม่ได้อยู่แค่ในภาพเท่านั้น แต่ยังอยู่ในจังหวะของอารมณ์ ความรู้สึกเศร้าโศกยังคงถูกผลักดันให้ถึงจุดสุดยอดในบทที่สอง บทกวีที่ว่า “ไม่มีความเศร้าใดที่หนักแน่นพอที่จะเศร้าได้มากกว่านี้อีกแล้ว” เปรียบเสมือนเสียงถอนหายใจและคำสารภาพ ความเศร้าโศกที่ฝังลึกอยู่ในร่างของแม่กลายเป็นขีดจำกัดสูงสุดของอารมณ์ และแล้ว ภาพกวีที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวที่สุดก็ปรากฏขึ้น ทำให้เกิดความรู้สึกที่หนักแน่นที่สุด นั่นคือ “ไม่มีเมล็ดข้าวใดที่ไม่เปียกน้ำตาของแม่” ผู้ประพันธ์ได้ละลายน้ำตาของแม่ลงในเมล็ดข้าวแต่ละเมล็ด เปลี่ยนเหงื่อเค็มให้กลายเป็นน้ำตาขมขื่นที่กระจาย “ไปตามสายลม” วลีที่ว่า “ยุ้งข้าวหนักอึ้งด้วยพระอาทิตย์ตกดิน” เป็นภาพที่งดงาม เปี่ยมไปด้วยบทกวี แต่แฝงไว้ด้วยความเศร้าโศกที่คลุมเครือ “ยุ้งข้าวหนักอึ้ง” ควร จะนำมาซึ่งผลผลิตที่อุดมสมบูรณ์ แต่ผู้ประพันธ์กลับนำมันมาวางไว้ในบริบทของ “พระอาทิตย์ตกดิน” เพื่อเน้นย้ำถึงช่วงเวลาแห่งการสิ้นสุด คำว่า "หนัก" ในบริบทนี้เต็มไปด้วยความคิดและความคิดถึง

หากในสองบทแรก ผู้เขียนเจาะลึกภาพของทุ่งนาและแม่ ในบทที่สาม ผู้เขียนจะพาผู้อ่านไปสู่ภาพของเด็กน้อย พยาน ผู้สืบทอดวันเวลาแห่งการทำงานหนัก เมื่อเผชิญกับความเป็นจริง เด็กน้อยต้อง "เก็บความสุข" "เก็บความเศร้า" เมื่อเห็น "เมล็ดข้าวแต่ละเมล็ดที่เปื้อนโคลนลึก "

เคยคิดว่าบทต่อไปจะดำเนินไปด้วยอารมณ์เศร้าโศกเช่นนี้ แต่แล้วบทสุดท้ายของบทที่สาม “ฤดูกาลกลับมาเต็มไปด้วยเส้นทาง” กลับดูเหมือนจะมีความเชื่ออย่างแรงกล้าว่า ไม่ว่าพายุจะพัดผ่านมาสักกี่ครั้ง แผ่นดินจะไม่ทำให้ผู้คนพ่ายแพ้ ชีวิตจะดำเนินต่อไป บทนี้สั้นแต่หนักแน่น พิสูจน์ถึงความอดทนและความมุ่งมั่นอันน่าทึ่งของมนุษย์ในการเผชิญกับธรรมชาติอันโหดร้าย

บทสุดท้ายคือการระบายอารมณ์อันบริสุทธิ์ เป็นจุดเด่นที่หล่อหลอมความคิดทั้งหมดของบทกวี “ทุ่งนาหดตัวในเดือนพฤษภาคม/รอยโคลนสาดส่องขอบฟ้า/เด็กน้อยห่อหุ้มวันทำงานหนัก/แม่ฟังเสียงข้าวในชามแรกของฤดูกาล” กล่าวได้ว่าบทกลอน “ทุ่งนาหดตัวในเดือนพฤษภาคม” เป็นการเชื่อมโยงที่ลึกซึ้งและกล้าหาญ ทุ่งนาเปรียบเสมือนมารดาผู้ยิ่งใหญ่ที่ต้องฝ่าฟัน “การหดตัว” อันเจ็บปวด ของแสงแดด ฝน พายุ และน้ำท่วม เพื่อให้กำเนิด “เมล็ดข้าวสีทอง” และจากความยากลำบากและสิ่งสกปรกเหล่านั้นเองที่ “ส่องสว่างขอบฟ้า” สื่อถึงรุ่งอรุณใหม่ รัศมีแห่งความหวังที่ส่องประกายจาก “รอยโคลน” ในปัจจุบัน เด็กน้อยเก็บและ “ห่อหุ้มวันทำงานหนัก” อย่างเงียบๆ ด้วยความห่วงใยและความกตัญญูต่อความยากลำบากและความเหน็ดเหนื่อยของมารดา

บทกวีจบลงด้วยบทกลอน “แม่ฟังเสียงข้าวในชามแรกของฤดูกาล” ทิ้งอารมณ์และความคิดไว้มากมายให้ผู้อ่าน แม่ไม่ได้ “กิน” ไม่ได้ “มอง” แต่ “ฟัง” บางทีในชามข้าวหอมนั้น แม่อาจได้ยินเสียงสะท้อนของลม สายฝน เสียงข้าวร้อง และเสียงถอนหายใจในยามราตรี... ชามข้าวในเวลานี้ไม่ได้เป็นเพียงวัตถุอีกต่อไป แต่กลายเป็นบทเพลงแห่งชีวิต เป็นซิมโฟนีแห่งน้ำตาและชีวิต

ด้วยภาษากวีที่กระชับ เปี่ยมไปด้วยอารมณ์อันน่าจดจำ ภาพอันเป็นเอกลักษณ์ การใช้ความเปรียบเปรย อุปมา และบุคลาธิษฐานอย่างยืดหยุ่นและสร้างสรรค์ ผู้เขียนจึงถ่ายทอดชีวิตของชาวนาผ่านภาพลักษณ์ของแม่ได้อย่างประสบความสำเร็จ โง เมา ติญ ไม่ได้จงใจส่งสารใด ๆ นอกจากความรักของมารดา แต่เพียงต้องการแบ่งปันคุณค่าของเมล็ดข้าวและมันฝรั่งให้ผู้อ่านได้สัมผัส ณ ที่นั้น หยาดเหงื่อเค็มของชาวนาและความขมขื่นในชีวิตของพวกเขา ข้าวแต่ละถ้วยบรรจุ “เนื้อและเลือด” ของผืนดิน ควบคู่กับ “การหดตัว” ของกาลเวลา ลมและฝน และความอุตสาหะของแม่ที่ห่อหุ้มไว้เพื่อลูก ๆ จากนั้นทุกคนต้องทะนุถนอมและสำนึกในบุญคุณในสิ่งที่ตนมี โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำนึกในบุญคุณของแม่ผู้ “แบกรับ” พายุร้ายเพื่อให้ลูก ๆ ได้อยู่ร่วมกันอย่างสงบสุขและมีความสุข

ญี่ปุ่น

ที่มา: https://baoquangtri.vn/van-hoa/202509/tu-canh-dong-co-that-den-bat-com-dau-mua-03d3a7f/