Tháo điểm nghẽn để Cần Thơ phát triển trung tâm logistics hiện đại

Xoay quanh chủ đề "TP Cần Thơ hướng đến trung tâm logistics hiện đại - Động lực phát triển của vùng Đồng bằng sông Cửu Long", tại Diễn đàn Kinh tế thường niên TP Cần Thơ năm 2025 (tổ chức ngày 14-11), đại diện lãnh đạo sở, ngành, các diễn giả, doanh nghiệp đã phân tích về ưu thế, tiềm năng cũng như thẳng thắn nhìn nhận những điểm nghẽn trong phát triển logistics của Cần Thơ, qua đó cùng trao đổi, hiến kế để tháo gỡ rào cản, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững hệ sinh thái logistics của Cần Thơ.

Xác định điểm nghẽn

Ông Nguyễn Văn Khởi, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, nhìn nhận thẳng thắn về khó khăn, thách thức trong việc Cần Thơ hướng đến trung tâm logistics hiện đại, đầu mối tổng hợp của vùng ĐBSCL, đó là hạ tầng logistics chưa đồng bộ, đặc biệt là kết nối đường thủy, cảng, kho bãi và hạ tầng công nghệ số; dịch vụ logistics nông nghiệp còn hạn chế về thu nhận, bảo quản, vận chuyển và thông quan hàng hóa; phần lớn doanh nghiệp logistics có quy mô nhỏ và vừa, thiếu năng lực cung ứng dịch vụ trọn gói, tích hợp theo chuỗi giá trị; một số cơ chế, chính sách chưa thật sự phù hợp với tình hình mới, cần tiếp tục hoàn thiện để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế vùng và quá trình hợp nhất đô thị.

Từ góc nhìn chuyên gia, doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước cho thấy, TP Cần Thơ có nhiều tiềm năng và lợi thế về thương mại, dịch vụ, logistics và kinh tế biển, song vẫn cần khắc phục những hạn chế về hạ tầng, dịch vụ logistics, năng lực doanh nghiệp và cơ chế chính sách.

Ông Bùi Thiên Thu, Phó Chủ tịch Hội Cảng - Đường thủy - Thềm lục địa Việt Nam cho rằng, hạ tầng giao thông thủy ĐBSCL còn yếu và thiếu đồng bộ, bị bồi lắng tại các cửa sông, độ sâu không đảm bảo cho tàu trọng tải lớn hoạt động an toàn; các cầu có tĩnh không thấp, khoang thông thuyền hẹp, đây là những điểm nghẽn lớn về kết cấu hạ tầng đối với vận tải thủy nội địa, không đảm bảo cho phương tiện thủy chuyên chở được khối lượng lớn hàng hóa, hàng siêu trường, siêu trọng, container phục vụ xuất nhập khẩu. Bên cạnh đó, vùng chưa có nhiều cảng thủy nội địa quy mô lớn, các bến thủy chủ yếu là tự phát, nhỏ lẻ, thiếu đầu tư, không đảm bảo tiêu chuẩn về an toàn và kỹ thuật. Kết nối giao thông thủy với các phương thức vận tải khác (đường bộ, đường sắt, cảng biển) còn rời rạc, chưa hiệu quả. Cũng như các vùng trên cả nước, vùng ĐBSCL còn thiếu sự điều phối giữa các địa phương trong xây dựng, quản lý và khai thác luồng tuyến, đặc biệt là quản lý hành lang bảo vệ luồng đường thủy nội địa…

Một số chuyên gia nhận định, năng lực của doanh nghiệp logistics tại Cần Thơ phần lớn là doanh nghiệp vừa và nhỏ, còn thiếu năng lực cung cấp dịch vụ tích hợp theo chuỗi giá trị. Các doanh nghiệp vẫn còn hoạt động rời rạc, thiếu liên kết, phụ thuộc vào các đối tác ở đầu hoặc cuối chuỗi cung ứng. Điều này làm giảm khả năng kiểm soát chất lượng, tăng chi phí trung gian và rủi ro. Trong khi đó, các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp logistics, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn chưa đủ sức tạo động lực; chưa có trung tâm điều phối logistics tập trung để kết nối, chia sẻ dữ liệu và tối ưu hóa luồng vận chuyển, hệ thống kho bãi phát triển chưa đáp ứng đủ nhu cầu, thiếu nền tảng công nghệ quản lý tập trung, khiến hiệu suất vận hành thấp và chưa tối ưu chi phí.

Hoạt động tại Tân Cảng Thốt Nốt.

Gỡ rào cản

Ông Huỳnh Thanh Sử, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP Cần Thơ, cho rằng, để tháo gỡ vướng mắc, rào cản trong phát triển logistics, thành phố cần tiếp tục hoàn thiện hạ tầng giao thông, đó là đẩy nhanh tiến độ thi công các tuyến cao tốc; nâng cấp, nạo vét luồng hàng hải cho cảng Cái Cui, phát triển hệ thống vệ tinh dọc sông Hậu để tăng năng lực vận tải; nâng cấp cảng hàng không; phát triển dự án đường sắt TP Hồ Chí Minh - Cần Thơ. Kêu gọi đầu tư phát triển các trung tâm logistics hiện đại. Trình Chính phủ sớm phê duyệt và ưu tiên cấp vốn cho dự án cảng biển nước sâu Trần Đề, coi đây là một dự án chiến lược quốc gia. Đồng thời, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, xây dựng chính quyền điện tử và đô thị thông minh, phát triển nguồn nhân lực và ứng dụng công nghệ. Song song đó, cần tăng cường liên kết vùng, thúc đẩy liên kết logistics giữa Cần Thơ và TP Hồ Chí Minh để tạo hành lang kinh tế mạnh mẽ.

Ông Nguyễn Minh Phúc, Viện Kinh tế và kinh doanh quốc tế, Trường Đại học Ngoại thương cho rằng, muốn bắt nhịp sự phát triển lĩnh vực logistics quốc tế một cách nhanh nhất là phải học hỏi từ các chương trình, kinh nghiệm quốc tế; trong đó cần phải có hợp tác đào tạo theo hướng hợp tác cơ sở đào tạo quốc tế đạt chuẩn hoặc liên kết với các đơn vị đào tạo, đơn vị nghề nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực logistics.

Từ thực tiễn hoạt động trong lĩnh vực logistics, bà Phan Thị Hồng Nhung, Giám đốc kinh doanh Công ty Cổ phần Hạnh Nguyên Logistics cho rằng, chuyển đổi số là vấn đề cốt lõi trong vận hành, quản lý doanh nghiệp. Trong quá trình chuyển đổi, doanh nghiệp mong muốn Nhà nước đầu tư và đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện hệ thống quản lý logistics số hóa đồng bộ theo chuẩn quốc gia. Có như vậy, doanh nghiệp mới có thể tự tin tham gia vào chuyển đổi, ứng dụng số hóa trong vận hành hệ thống của mình. Cùng với đó, Nhà nước và chính quyền cần quan tâm đến đào tạo nguồn nhân lực trình độ chuyên sâu, tích hợp quá trình vận hành, phân tích dữ liệu. Bên cạnh đó, cũng như nhiều ngành, nghề, doanh nghiệp hoạt động lĩnh vực logistics cần có chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi, ứng dụng số hóa như ưu đãi thuế, hỗ trợ tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi… Đồng thời, mở rộng đầu tư hợp tác công - tư nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp logistics tham gia đầu tư xây dựng trung tâm, hạ tầng logistics mà thành phố đang hướng đến…

Theo ông Lê Thanh Hòa, quyền Viện trưởng Viện Kinh tế - Xã hội TP Cần Thơ, qua 5 năm quán triệt, thể chế hóa Nghị quyết số 59/NQ-BCT ngày 5-8-2020 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển TP Cần Thơ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, công tác quản lý nhà nước về logistics ngày càng được quan tâm, từ việc xây dựng và ban hành chính sách, quy hoạch, đầu tư hạ tầng, phát triển nguồn nhân lực đến tạo lập môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi, nhằm góp phần đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội mà thành phố đã đề ra.

Theo đó, Cần Thơ đã ban hành nhiều chính sách nhằm thu hút đầu tư và phát triển hạ tầng logistics như Đề án số 06-ĐA/TU ngày 25-12-2021 của Thành ủy Cần Thơ về phát triển hạ tầng giao thông và logistics trên địa bàn thành phố giai đoạn 2021-2025 và định hướng giai đoạn 2026-2030 cũng như Quyết định số 328 của UBND TP Cần Thơ phê duyệt Kế hoạch hành động nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ logistics trên địa bàn thành phố; thành phố còn được Chính phủ đầu tư xây dựng các tuyến cao tốc qua địa bàn như cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, cao tốc Cần Thơ - Cà Mau; nâng cấp các cảng sông lớn như cảng Cái Cui, cảng Vinalines Hậu Giang; quan tâm đầu tư xây dựng hạ tầng logistics như đầu tư xây dựng Trung tâm logistics hàng không gắn với Cảng hàng không quốc tế Cần Thơ; đầu tư xây dựng Trung tâm logistics gắn với cảng Cái Cui; phát triển cảng biển Trần Đề. Đồng thời, thành lập được nhiều khu công nghiệp, cũng như quan tâm đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng thương mại…

Với tham vọng của Cần Thơ đến năm 2030 không chỉ giải quyết các điểm nghẽn này mà phải trở thành một "Hub Logistics" đa phương thức quốc tế, giảm chi phí vận tải và là trung tâm đầu mối cung ứng sản phẩm nông nghiệp chế biến sâu, thành phố đang xây dựng lộ trình hành động cụ thể, quyết tâm thực hiện các giải pháp mang tính đột phá, gồm đột phá hạ tầng đa phương thức; tập trung vào logistics giá trị cao, cam kết kiến tạo và bảo vệ doanh nghiệp. Tin tưởng với sự quyết tâm của thành phố, sự đồng hành của các cơ quan chức năng và doanh nghiệp, trong thời gian tới, hoạt động logistics ở TP Cần Thơ sẽ đi vào thực chất hơn cả về số lượng và chất lượng, theo cả chiều rộng và chiều sâu.

Bài, ảnh: KHÁNH NAM

Nguồn: https://baocantho.com.vn/thao-diem-nghen-de-can-tho-phat-trien-trung-tam-logistics-hien-dai-a194109.html